2-се кескәйҙәр төркөмөндә тирә-йүнде танып белеү(экология)өлкәһе буйынса перспектив план
учебно-методический материал по окружающему миру (младшая группа)

Тема

Маҡсат

Эш төрҙәре

Сентябрь

Йәшелсәләр

Тәме, төҫө, формаһы һәм ҙурлығы буйынса йәшелсәләрҙе айырырға һәм атамаларын өйрәтеү.

• Әңгәмә
• Йәшелсә, емеш-еләктәрҙе ҡарау
• Әкиәт уҡыу “Йәшелсәләр бәхәсе”
• Дидактик уйындар: “Нимә ағаста, нимә ерҙә үҫә?”, “Тылсымлы моҡсай”, “Еҫенән бел!”, “Уңыш йыйыу”, “Ҡояш менән болот”
• Аппликация “Ҡуянҡайға күстәнәс”
• Рәсем “Алмаҡай”
• Хәрәкәтле уйын “Ҡояш һәм ямғыр”

Емеш-еләктәр

Сәскәләр

Сәскә төҙөлөшө менән таныштырыу: һабаҡ, япраҡтар, сәскәләр, тамырҙар, еҫе бар.

Ҡояшҡай

Еребеҙгә йәшәү өсөн ҡояш кәрәклеге тураһында төшөндөрөү.

Октябрь

Урманға ҡунаҡҡа

“Урман” төшөнсәһе менән таныштырыу, тәүге күҙаллауҙар булдырыу.

• Ағастарҙы ҡарау
• Әңгәмә
• Шиғыр уҡыу “Урманда”
• Дидактик уйындар: “Ағасты тап!”, “Ағас ултыртабыҙ”
• Йыр тыңлау “Япраҡтар ҡойола”
• Япраҡтар йыйыу
• Хәрәкәтле уйын “Ҡояш менән ямғыр”
• Һүрәт төшөрөү “Ямғыр яуа”

Йәшел балаҫ

“Үлән” төшөнсәһенә төшөндөрөү, юл япрағы менән таныштырыу.

Кескәй дуҫтар

Ҡышлаусы ҡоштар менән таныштырыу (турғай, күгәрсен). Ҡоштарҙың дуҫы, ярҙамсыһы булырға өндәү, уларға яҡшы тойғолар тәрбиәләү.

Ямғыр, яу!

Көҙгө ямғыр тураһында һөйләү, ябай тәбиғәт күренештәре менән таныштырыу эшен башлау.

Ноябрь

Алтын көҙ

Һауа торошона, тәбиғәттең үҙгәрешенә иғтибар йүнәлтеү, аңлатыу.

• Һүрәттәр ҡарау “Алтын көҙ”
• Әңгәмә
• Һүрәт төшөрөү “Япраҡтар ҡойола”
• Йәнлектәрҙе ҡарау
• Әкиәт уҡыу “Ҡыйыу ҡуян” Д.Мамин-Сибиряк
• Хикәйә уҡыу “Ҡуянға ни өсөн икенсе тун?”
• Дидактик уйындар: “Аҡ ҡуян”, “Бәпесен тап!”

Урманда нимә йәшәй?

“Йәнлектәр”  тураһында тәүге аңлатмалар биреү, төшөнсәһен аңлатыу.

Елкәй

Тәбиғәт күренеше  елде күҙәтеү.

Декабрь

Йомшаҡ бесәй

Йорт хайуандары менән таныштырыу, уларға һаҡсыл ҡараш тәрбиәләү.

• Әүәләү “Перәниктәр”, “Ҡуянҡай”
• Өҫтәл уйыны “Бүре менән кәзә бәрәстәре”
• Йорт хайуандары тураһында мкартиналар ҡарау
• Әкиәт уҡыу “Бычок – смоляной бочок”
• Дидактик уйындар: “Нимәнең балаһы?”, Өләсәйҙә нимә йәшәй?”
• Әңгәмә “Һыу ни өсөн кәрәк?”

Ҡышҡы урман

Ҡышҡы урманда йәшәүселәрҙең йәшәү шарттарына иғтибар йүнәлтеү.

Шишмәкәй

Һыуҙың үҙенсәлектәре тураһында ябай күҙаллауҙар биреү, уның кеше ғүмере өсөн бик кәрәкле булыуына төшөндөрөү.

Ғинуар

Сыбар тауыҡ

Йорт ҡоштары менән таныштырыу, улар тураһында тәүге күҙаллауҙар булдырыу.

• Дидактик уйындар: “Нимәнең балаһы?”, “Нимә ҡысҡыра?”
• Хикәйәләр уҡыу
• Әкиәт “Әтәс менән бойҙай”
• Йыр тыңлау “Жидли у бабуси”
• Һүрәт төшөрөү “Әтәс өсөн ҡура”
• Йәбештереү “Себешкәй”
• Хәрәкәтле уйын “Турғайҙар менән машина”
• Тәжрибә “Пакетта нимә?”
• Шар менән уйындар
• Һабынлы шарҙар өрөү

Саф һауа

“Һауа” төшөнсәһен аңлатыу, һауаны күреп булмауына төшөндөрөү.

Февраль

Ҡайҙа йәшәй алтын балыҡ?

Балыҡтар тураһында тәүге күҙаллауҙар биреү.

• Әңгәмә
• Балыҡтар күҙәтеү
• Һүрәттәр ҡарау
• Уйын “Насар – яҡшы”
• Рәсем “Аквариум”
• Уҡыу “Балыҡ ҡайҙа йоҡлай?”
• Шиғыр уҡыу “Ҡар яуа” В.Берестов
• Рәсем “Бар тирә-яҡ ап-аҡ”
• Хәрәкәтле уйын “Ҡар бөртөктәре”
• Күҙәтеүҙәр
• Ҡышҡы пейзаж һүрәттәрен ҡарау
• Уйын “Был ҡайһы ваҡыт?”
• Тәжрибәләр

Тылсымлы ҡыш

Ҡыш миҙгеле менән таныштырыу.

Ҡар бабай

Ҡар үҙенсәлектәре менән таныштырыу, ҡарҙың иреүен күҙәтеү.

Һуғанҡай

Һуған менән таныштырыу.

Март

Яҙ килде

Яҙ миҙгеленең үҙенсәлектәре менән таныштырыу.

• Шиғырҙар уҡыу “Ҡыш китте”, “Яҙ”, “Ҡарлуғас ҡайтты”, “Ҡошсоҡ оя ҡорҙо”, хайуандар тураһында
• Йәбештереү “Яҙғы әкиәт”
• Рәсем “Боҙбармаҡтар”
• Дидактик уйындар: “Йыл миҙгелдәре”
• Китаптар ҡарау “Минең тәнем”
• Әңгәмәләр
• Дидактик уйындар: “Был нимә?”, “Кем мин?”, “Күңелле кешеләр”, “Насар – яҡшы

Мин – кеше

Кеше кәүҙәһе, төҙөлөшө менән таныштырыу.

Тере тәбиғәт

Тере тәбиғәт тураһында аңлатыу, кешенең уға ярҙамы тураһында һөйләү.

Ҡом

Ҡомдоң үҙенсәлектәре менән таныштырыу.

Апрель

Тыҡрыҡ

Үҫемлектәр тураһында белемдәрен киңәйтеү.

• Шиғыр ятлау
• Һүрәттәр ҡарау “Яҙ”
• Рәсем “Бәпембә”
• Әүәләү “Себештәргә селәүсен”
• Хикәйә уҡыу “Ҡанаттар”
• Күҙәтеү

Бөжәктәр

Бөжәктәр менән таныштырыу, уларҙың да тере йән булыуына төшөндөрөү.

Борсаҡ сәсеү

Орлоҡтар менән таныштырыу, уларҙың ни өсөн кәрәклеген аңлатыу.

Май

Кәрәкле әйберҙәр

Һәр нәмәне төрлө материалдан эшләнеүенә төшөндөрөү.

• Һүрәттәр ҡарау
• Күҙәтеүҙәр
• Дидактик уйын “Тәбиғәтте һаҡла!”
• Уйынсыҡтар ҡарау
• Әңгәмә
• Дидактик уйын “Нимәнән яһалған?”
• Тәжрибәләр (ҡағыҙ, ағас менән)
• Һүрәттәр ҡарау

Уйынсыҡтар

Ҡағыҙ һәм ағастан эшләнгән уйынсыҡтарҙы айырырға өйрәтеү.