Туган авылым
план-конспект занятия по окружающему миру (старшая группа) на тему

Туган авылым

Кама-Исмәгыйль

                           Башкарды: Кама-Исмагыйль балалар

                               бакчасы тэрбиячеАхметзянова М.Р

2014 ел.

«Туган авылым Кама-Исмәгыйль»

Бердэм белем биру эшчэнлегенен темасы :Туган авылым.

Максат:Туган илне ,туган йорт турында белемнэрен баету,ныгыту.

Тэрбия бурычлары:Туган илне,туган йортны ярату,анын белэн горурлану  хислэре тэрбиялэу.

Устеру бурычы:Балаларнын сорауларга  ашыкмыйча,эзлекле итеп жавап биру сыйфатын,логик фикерлэу сэлэтен устеру.

 Белем биру бурычы:Узлэренен белгэннэрен бэйлэнешле итеп сойлэргэ ойрэту эшен дэвам иту

Топ белем биру олкэсе:танып белу.

 Интеграль белем биру олкэсе: аралашу,социальлэштеру,сэлэмэтлек,ижади сэнгать,физик тэрбия,музыка,матур эдэбият

 Жихазлау:интерактив такта,проектр,кирэкле картиналар(торле ой рэсемнэре,авылнын куренекле урыннары.

 Методик алымнар хэм чаралар:уен,курсэтмэ  материал,сораулар,усендеру-мактау,практик эш,искэ тошеру,ныгыту.

Сузлек остендэ эш:авыл,Кама-Исмэгыйль,тнычлыгын,кама жэнлеге,урам.

Алдан  уткэрелгэн эш:интерактив тактада эшлэу,саф хавада ойлэрне кузэту,мэкаль ,шигырь ,жыр ойрэну,ата-аналар белэн эш(рэсем,кул эшлэре) «капкалы»уенын уйнау,кечкенэ музей ясау.

 Эшчэнлек тозелеше:

1.Исэнлэшу.

2.Шигырь уку.

3.Топ олеш.

    -Энгэмэ

  -Фикер алышу

- Слайдлар карау

- Тэрбияче сыгышы

-Балалар сэйлэме

- Шигырь сэйлэу

-Урнэк эшлэр буенча энгэмэ

-Уен «Капкалы»

4. Кисеп ябыштыру-уртанчылар тэркеме

5. Мэкаллэр

6. Йомгаклау

7. Жыр

1.Исәнләшʏ.

Исэнмесез балалар!

 Хэерле коннэр сезгэ!                                                                                                                                                                                                              Акыл хэм тел ачкычлары

Телимен хэммэгезгэ

-Балалар буген бездэ кунаклар бар .Э кунак барда нинди талэп утэлэ  яле бу турында Алина эйтеп курсэт эле.

     -Кунак барда тыйнак бул!

-Мин сезгэ шигырь укыйм , бу шигырь нэрсэ турында?

2.Туган ил турында шигырь.

«Туган ил».

Туган ил ул – алтын арышлар,

Туган ил ул – зифа камышлар.

Туган ил ул – иркен болыннар,

Болыннарда нәни колыннар.

Туган ил ул – зәңгәр диңгезләр,

Туган туфрак – ускэн нигезлэр.

Туган илдә – барыбыз бертуган,

Бик кадерле безгә ул шуңа.

Туган ил ул була бер генә,

Туган илнең кадерен бел генә.

3.Əңгәмэ.

-Балалар ,нэрсэ турында бу шигырь?

- Туган ил

-Э без сезнен белэн нинди республикада яшибез?

-Татарстанда

-Эйе,Татарстан  республикасында бик куп шэhэрлэр,авыллар бар. Нинди авыллар сез белэсез?

-Бишмунча,Нэдер ,Кэшер,Солэй,Камыелга…

-Э безнен туган авылыбыз ничек атала?

-Кама-Исмэгыйль

-Эйе,безнен туган жиребез Кама-Исмэгыйль авылы.Без сезнен белэн шушы авылда торабыз.(рэсем куела)

   Безнен туган авылыбыз бик матур.Анын иксез-чиксез кырларында игеннэр усэ.Тирэ –яклар тау хэм урманнар белэн билэп алынган. Авылыбызнын уртасыннан кечкенэ генэ «Кама» исемле инеш ага.

-Э хэзер мин сезгэ туган авылыбызнын кайчан, ничек барлыкка килуен кыскача анлатып  утэм .

        Безнен авыбыз урнашкан урын зур сазлык була. Сазлык суында «кама»дигэн жэнлек яши. Шул жэнлекне аулар очен 1700 еллар тирэсендэ Башкортостан ягыннан Аделев Исмэгыйль исемле кеше килеп утыра хэм шул

жэнлек тиресен сатып сэудэ итэ башлый.Авылыбыз исеме дэ шуна курэ Кама-Исмэгыйль.

  4. Авылнын  куренекле  урыннары  турында балаларнын сойлэме

    -Балалар  ,э хэзер ойгэ биргэн биремнэрне  тикшереп алыйк эле.

-Балалар ,карагыз эле,безнен авылыбызнын  урамнарын(рэсемнэр курсэтелэ)

-Бик игьтибар белэн бу рэсемнэргэ карагыз эле.Анын йортлары нинди?

-биек ,матур,торле тослэргэ буялган

-Алар купме?

-куп ,тезелеп торалар ,урам булып утырганнар

-Эйе,берсеннэн-берсе матур йортлар  бер-бер артлы тезелеп ,урам барлыкка китерэлэр

-Безнен Эльвина узлэренен урамнары турында шигырь ойрэнгэн,яле сойлэп кит эле.

Безнен урам.

Безнен урам зур урам

Мин шул урамда торам

Тирэ-якта куршелэр

Бар да унган кешелэр

     Сара апа- сатучы

     Бану апа-бакчачы

     Йосыф абый-йорт сала

     Челтэрлэп,бизэп куя.

              Ул тозегэн йортларда

              Яши торле кешелэр

              Олысы хэм кечесе

               Бар да рэхмэтле анар.

  Рэсемнэр курсэтелэ:-биек йортлар

                                       -тэбэнэк йортлар

                                       -бизэлгэн йортлар

                                       -бизэлмэгэн йортлар

 5. Урнэк эшлэр буенча энгэмэ    

 рэсемнэр карау

-Бу йортларда тозучелэр бизэудэ нинди бизэклэр кулланганнар?(татар милли бизэклэре,йорэк,кынгырау,сырлы яфрак…)

-Дорес балалар

6. Йортнын нинди олешлэрдэн торуын ачыклау

-Балалар,йортнын нигезе жирдэ була(кара тостэге тасманы урнаштыру)

-Э йорт нинди формада?

-Йортнын тубэсе нинди формада?(очпочмак)

-Тэрэзэ хэм ишеклэр нинди формада?(турыпочмаклык)

Физминутка:   «Капкалы» уены

Балалар ,э хэзер мин уртанчылар торкеменэ мостэкыйль эш биргэн арада сезгэ бирем бирэм:

 Уен:бирелгэн фигураларны жыеп рэсемдэ нэрсэ барлыкка килуен ачыклау.

 Уртанчылар торкеменен мостэкыйль эше (ябыштыру)

Балалар белэн урнэк рэсем буенча энгэмэ кору,кайчы белэн эшлэу кагыйдэлэрен искэ тошеру.

 Зурларнын эшенэ бэя биру:

-Балалар,нэрсэ барлыкка килде?(ой)

-Туган ил турында нинди мэкальлэр без белэбез?

*Туган илем-туган оем.

*Уз илем уземэ кадерле.

*Иленнэн аерылган-канаты каерылган.

-Балалар,сез бу мэкальлэрне ничек анлыйсыз?(Туган илне яратырга сакларга кирэк)

-Эйе,балалар туган йортта яшэу рэхэт,унайлы.Анын турында кайгыртырга кирэк.

-Туган йортта яшэу рэхэт ,унайлы булсын очен без нэрсэлэр эшлэргэ тиешь?(ойне чиста ,похтэ тотарга;тавышланып,кешелэрнен тынычлыгын  бозмаска;ой жыештыруда эти-энигэ булышырга;уенчыклар,китапларны урынына куярга)

   7.  Уртанчылар ясаган эшлэргэ анализ

-Балалар ,карагыз эле, нинди  матур йортлар барлыкка килде.

-Сез бу йортларнын кайсысында яшэр  идегез?

  8.Йомгаклау

-Балалар,буген без сезнен белэн ,нэрсэ турында сойлэштек?

-Туган жиребез ничек атала?

-Туган авылыбыз –туган илнен  бер олеше ул.Туган ил эни шикелле газиз,якын.Кая гына китсэ дэ,кеше туган ягын сагынып кайта.Туган якнын хавасы да шифалырак,куклэре дэ зэнгэррэк,сулары да татлырак,табигате дэ матуррак тоела.

Жыр: «Саумы Кама-Исмэгыйль»