" Праздник пера" " Каурый омэсе"
методическая разработка по музыке (подготовительная группа) по теме

«Каурый өмәсе»

        Максат: Балаларны «Каз өмәсе», «каурый өмәсе» йолалары белән таныштыру, халкыбызның җыр биюләрен өйрәнү, башкару, хезмәткә мәхәббәт тәрбияләү.

        Җиһазлау: каурыйлар, канатлар. Зал өмәчә бизәлгән.

Талгын гына «Каз канаты» көе яңгырый.

Муз. җит:   Хәерле көн! Исәнмесез балалар!

                Исәнмесез хөрмәтле кунаклар!

                Без сезнең белән зур бәйрәмгә җыелдык.

                Бүген бездә каурый өмәсе,

                Каурый өмәсе бүген бездә.

                Каурый сыдырырга килгән балалар,

                Үңыш юлдаш булсын сезгә!

(Балалар түгәрәккә тезелеп утыралар. Әби керә)

Әби:  Исән-сау җыелыштыгызмы, оланнар?

        Сөбханалла – машалла, берегездән – берегез матур икән!

    Без кечкенә чагында каз өмәсе көнне балаларны каурый өмәсенә җыялар иде. И-и, кызык була иде безгә!

    Менә шул чакларны искә алып, мин сезне уенлы, җырлы, күңелле каурый өмәсенә чакырырга булдым. Әби – бабайларның гореф-гадәтләрен белү һәркайсыбызга фарыз эш ул!

     Менә сезгә әрҗә белән каурыйлар, сыдырылган йонны бу кәрзингә җыярсыз – мендәрне бик шәп кабарта ул каурый йоны. Соңыннан сыдырылган каурыйларны су буена чәчәрсез, бәбкәләрнең күп булуын теләп ятарлар алар.

        Балалар: Ярар, әби, ярар.

Әби (оныгына): Кызым, син балаларны уйнат,җырлат, күңелле итеп эшләсеннәр. Мин сезгә тәбикмәк камырын яңартам, сезнең эшегез бетүгә әзер булсын.

(Чыга)

1нче бала: Кызлар, канат сыдырасыбыз бар бит әле.

                 Әйдәгез әле, кем остарак, сыдырыр икән?

Әбинең оныгы: Безнең халыкта «Эшләгәндә йөрәгең җилкенсен, ашагында колагың селкенсен» дигән мәкаль бар. Әйдәгез әле, җилкенеп эшләп алыйк. Кем сыдыра белми, миңа карагыз. Менә шулай эшлиләр.

Бию: «Каурый «өмәсе». Л. Хисматуллина көе

2 нче бала: Ай-һай, күп монда каурый, әбинең казлары бик күп булган, ахры.

3 нче бала: Әйе, безнең әбинең әфсене бар, диләр күршеләр, ел да егермешәр бәбкә үстерә ул.

4 нче бала: Аларны үстерергә без дә булыштык шул:

                Тилгән, тилгән,

                Бәбкә алырга килгән,

                Бер аягы тимердән,

                Бер аягы камырдан, көш-көш!

                дип тилгәннәрдән сакладык.

5 нче бала: Ә мин икенче төрлесен беләм:

                Тилгән, тилгән,

                Ата-анаң үлгән,

                Песи барып күмгән,

                Сиңа хәбәр килгән,

                Уң күзеңә туфрак,

                Сул күзеңә яфрак, көш-көш!

6 нче бала: Мин дә беләм:

                Тилгән, тилгән,

                Бәбкә күргәч, тилергән,

                Бер бәбкә дә алалмыйча,

                Көне буе тилмергән.

Эбинен оныгы: Кз курка, кул эшли, дигэн мэкаль дорес икэн. Каурыйлар бигрэк куп, ничеклэр бетерербез дип курыккан идем, менэ бит эшебез тэгэрэп бара.

Беренче малай: Синең эшләр ничек? (малай исеме).

2 нче малай: Хәлләр шөкер, җилкә чокыр, кабыргам киң, мин кемнән ким? (икенче  яктагы малайга төртеп). Әй, (малай исеме) эшләр шәпме.?

3 нче малай: Авыр эшкә беләк бар,

                  Кыю эшкә йөрәк бар!

                  Шулай бит, кызлар?

(кызлар күмәк җыр белән җавап бирәләр)

        Биек тауның башларында

        Утыра бер алачык.

        Күп сөйләште, аз эшләде,

        Борчак сибә, мактанчык    

                                        (көләләр)

Әбинең оныгы: Күрәсезме, күмәк эштә һәркем сынала аз сөйлә, күп эшлә. Шулай да гел сөйләшмичә дә күңелле түгел бит, кызлар. Әйдәгез малайларның җитезлеген сыныйк, биеп күрсәтсеннәр әле.

(Малайлар башкаруында бию)

Әбинең оныгы:   Татар халкы борын борыннан ук каз-үрдәк асраган. Аларга атап бик күп шигырьләр, җырлар иҗат иткән.

Балалар: Без дә җырлар беләбез, апа. Әйдәгез «Каз өмәсе» дигән җыр җырлыйбыз.

(Җыр «Каз өмәсе» Г. Гәрәева көе, Э Шәрифуллина сүзләре.)

Әбинең оныгы: Ай-һай, сез җырларга да бик оста икәнсез! Җырлашып, көлешеп каурый беткәнен дә сизми калдык ләбаса! Ә эш беткәч, уйнарга да ярый. Җырлыйк, биик, күңел ачыйк!

(Балалар эшләгән урыннарын җыештыралар)

        «Әйе шул, шулай шул» җырын җырлыйлар

         Җырлыйк әле, җырлыйк әле

        Алты булсын һәммәсе

        жырласак та килешэдер,