уус-уран айымньы
календарно-тематическое планирование по художественной литературе

Ыйа

Нэ

Диэ

лэтэ

Кунэ

Тиэмэтэ

Коммуникация

Уус уран айымньы

Сэрэхтээх буолуу

Илииннэн оно4ук

Бала5ан ыйа

4

«Мастар талахтар»

Хатылаа4ын.

Тыл саппаа4ын байытыы (рябина-сарбынньах, топол-тирэх, ойууларынан масс сурун чаастарын ааттатыы лабаа, умнас ,сэбирдэх, отоно, терде, тебете,) Аат тылга да5аа4ыны булларыы. Сарбынньах отонун амсаттаран керуу ньулуун, а4ыы, минньигэс, тылынан бы4аартарыы. Тарбахтары саратан токуччу тутан сарбынньах отонноох лабаатын утугуннэрии, санардыы.

П.Тобуруокап «Хатын»

Билбэт отонун сиэбэтин сити4ии. Сууллаары турар мастартан сэрэнии.

Акварелынан киистэ туутун бутуннуутун оргууйдук уурдаран бэгэччэги уе4э аллараа имигэстик хамсатан лабаа5а сэбирдэх онотторуу, сарбынньа5ар отонун тонсуйтарыы.

Алтынньы

1

«Кетердер эйгэлэрэ»

Кетердер тас керуннэрин ааттатан тыл саппаа4ын байытыы, кыната, туе4э, туму4а. кетердер чаастарын ааттатыы. О5о тарба5ын былчынын сайыннарыы.

Музыканы кэрэхсээн истии чыычаах  Т. Дьяконова мел. Ырыаны чэпчэкитик ылларыы.

Тынырахтаах кетердертен сэрэхтээх буолуу.

Чыычаахтар араастарын уру4уйдатыы.

2

«Мин дьиэ кэргэним»

«Мин дьиэ кэргэним» хартыынаннан этии онотторуу. Тыл саппаа4ын байытыы; ийэ, аа, балыс, убай.

«Ийэбэр бэлэх» Т.Волгина хо4оонун ейге уустаан ураннаан аа5арга эрчийии.

Еннеех харандаа4ынан дьиэ кэргэнин уру4уйдуурун сити4ии.

3

«Мин тиэргэним»

Тыл саппаа4ын байытыы: Тиэргэн, о5уруот, баанньык, дууш,  дьиэ. Тиэргэннэрин ту4унан тыллары холбоон этии толкуйдулларын сити4ии.

Урдук тутуулартан сэрэхтээх буолуу. Уе4ээттэн ыстанан оонньууру сэрэтии.

Тиэргэннэрин и4ин акварель кыраасканан кырааскалаан кердеруу.

4

Архитектура

Архитектура диэн тугун бы4аарыы, туохха туттулларын кердеруу.  Тыл саппаа4ын байытыы; архитектура, дизайн. Макет.

П.Тобуруокап «Улаатарым буоллар мин» хо4оону аа5ан биэрии, ырытыы. Хо4оонноохтук аа5арга уерэтии.

Тутуу буола турар сиригэр сэрэхтээх буолууну уерэтии.

Сэтинньи

1

«Дьиэ кыыллара»

Хатылаа4ын. Кыыллары саналарын истэн араарар дьо5урдарын сайыннарыы. (Тас керунун, суолун-ии4ин, тугу сиирин ту4унан ейдебулу кэнэтии)«Дьиэ кыыллара» хартыынанан толору этииннэн эппиэттииллэрин сити4ии.

«Мэхээлэчээн булчут»  остуоруйаны и4итиннэрии, ырытан, а4ыныгас, бэйэ-бэйэ5э кемеле4ерге иитии.

Кыыллары мээнэ ачаалатыма, энин араас кыыллар баар буолаллар. Тыыппыт буоллаххына илиигин суунар буолары сити4ии.

Саамай себулуур дьиэн кыылын уру4уйдаа.

2

«Баай байанай»

Хатылаа4ын.  Тыл саппаа4ын байытыы: байанай, уот, сир, ойуур, тыа, алгыс. Сиэри-туому сэ4эргэ4ии,  кунду туулээхтэри уерэтии.  Аат тылга туохтууру, да5аа4ыны буларга уерэтии (Са4ыл суурэр, албын, бере улуйар, курэн)

«Баай байанай» алгы4ын аа5ан и4итиннэрии. Сиэргэ- туомна уерэтии.

Тыа5а сылдьан мээнэ улаханнык санарыа суохтаахпын, киртитиэ суохтаахпын диэн ейдебулу уерэтии, сити4ии.

Ойуур кыылларын уру4уйдаа4ын.

3

«Оонньуурдар уонна оонньуулар»

4

«Мин олонхо дойдутун о5отобун»

Тылы байытыы; олонхо, орто дойду, боотурдар, олонхо куолара, сир симэхтэрэ, аан алахчын. Айымньыны били4иннэри, сирэй харах уларйыытынан уйул5а туругун кердерен атын ки4иэхэ тириэрдии. Олонхо ейдебулун чинэтии, амарах сана, уйан сурэх этэр дьо5уру сайыннарыы.

С.А.Зверев – Кыыл Уола – Кулан Кугас аттаах Куллустай бэргэн олонхотун бы4а тардан кердеруу. Айымньы иитэр куу4ун арыйыы.

Ку4а5аны учугэйи бы4аара уерэниэхтээ5ин сити4ии.

«Ус дойду кестуутун» уру4уйдаан кердеруу.

Ахсынньы

1

«Кырыа кы4ын»

Хатылаа4ын

Тыл грамматическай

формаларын сепке туттарга эрчийии, уларыттарыы, аат тылга да5аа4ыны булларыы (буруллубу, уллуктэммит, намылыйбыт, утуйбут,)  Биир элбэх ахсаанна уларытыы; масс-мастар-маста у.о.д

 Музыка. Дьыл кэмнэрэ П.И Чайковскай циклыттан кы4ын музыкатын и4итиннэрии.

Кы4ын тымныыга халыннык тана сылдьыы, доуобуйаны керунуу.

2

«Мин ки4ибин»

    О5о бэйэтин киьи быьыытынан      

   билиниитин инэрии, этин чааьын

     ааттата     уэрэтии.  Биир уонна элбэх ахсаанна аат тылы уларыта уэрэтии.

Тыл саппааьа: тарбахчааннар, тэбэ чаастара, илии, тобук тонолох такым.

Г.Иванова «О5о аймах»-хоьоон аа5ыы ырытыы.

«Топ-Топ хаамабын» А.Новгородов мел. П.Одорусов

Киьи бырааба. Эчэйииттэн,албынтан сэрэн.

О5ону  чаастарынан аррааран уру4уйдатыы.

3

«Туттар тэриллэр»

Хатылаа4ын. Тыл саппааьын байытыы: тиис суунар суокка, тараах, сиэркилэ, кыптыый,соттор, мыла. Иьит-хомуос. Дьиэ сууйар ыраастыыр тэриллэр.-суолтатынан наардатыы, сэьэргэьиигэ, бэйэтэ кэпсииригэр угуйуу.

Киьи бэйэтигэр туьааннаах тэриллэрэ. Суунар тэрил,

«Мин бэйэм суунабын»-хоьоон аа5ан иьитиннэрии, сэьэргэьии.

Атын киьи тэрилин ыйыппакка тыытыма. Араас материалтан оноьуллубут тэриллэри хаачыстыбатын кэрэн сэрэн туьан. (эстуэкулэ-алдьаныа, сиэркилэ ултуруйуэ, порошок, мыла сытыттан ыалдьыахха сэп.

4

«Куутуулээх сана дьыл»

Интонация5а. диксия5а  улэ.  Тыл саппаа4ын байытыы (кырыа, чысхаан, кыыдаан, туман)

Билгэлэри уерэтии (Кы4ынны бириэмэ5э)

Сана дьыл ту4унан ырыа.  Биир куплет хо4оон айан холонуу «Тымныы о5онньор» ту4унан.

Дьиэ5э, тэрилтэ5э салют, гирлянда кутталын билиьиннэрии, сэрэхтээхтик туьанарга, улахан киьитэ суох тыыппакка уэрэтии беседа.

Тымныы о5онньору уонна хаарчаананы енннеех харандаа4ынан уру4уйдатыы.