“Габдулла Тукайның туган көне” бәйрәменә сценарий
методическая разработка

Татарстан Республикасы Түбән Кама муниципаль районы башкарма комитетының «Мәктәпкәчә мәгариф идарәсе муниципаль бюджет учреждениесе»                                           “11 нче гомумиүстерешле балалар бакчасы”

 “Габдулла Тукайның туган көне”

бәйрәменә сценарий

                                                             Төзеде һәм үткәрде: татар теле тәрбияче

                                                                                                             Курбанова Рузилә Хабутдиновна

                                      Түбән Кама шәһәре, 2019 ел

Максат: мәктәпкәчә яшьтәге балаларда Габдулла Тукайның әсәрләренә, татар теленә, туган теленә, мәдәниятенә, сәнгатенә, гореф-гадәтенә мәхәббәт тәрбияләү.

Бурычлар:

Өйрәтү: Балаларны Г.Тукай әсәрләре белән  таныштыруны дәвам итү.

Үстерү:Балаларның сөйләм телен үстерергә һәм иҗади сәләтләрен ачарга булышлык итү.

Тәрбияләү: Г.Тукай әсәрләренә , туган телебезгә  хөрмәт хисләре тәрбияләү.

Техник чаралар: мультимедиа (ноутбук, экран, проектор).

Җиһазлар: Г.Тукайның портреты,  яшел яулык, зал бизәлеше өчен шарлар һәм хәрефләр.

Алдан эшләнгән эш: әкиятләр карау,әңгәмәләр, шигырьләр, җырлар, җырлы-биюле уеннар өйрәнү.

Бәйрәмнең барышы:

Алып баручы: 

Язның иң матур бер көнендә, карлар эреп, бозлар агып киткәч, агач һәм куакларда хуш исле бөреләр уянган чакта яраткан шагыйребез Габдулла Тукай туган. Һәр елны бакчабызда сөекле шагыйребез иҗатына багышлап әдәби кичәләр уздырыла. Ә хәзер җыр тыңлап үтәбез.

Җыр”Бәйрәмгә барам”

Презентация:

1 слайд - ГАБДУЛЛА ТУКАЙ (портрет)

2 слайд - Родился он 26 апреля 1886 года в деревне Кушлавуч

 Казанской губернии.

Алып баручы: Тукай яз көне туган, әйдәгез әле балалар яз турында җыр тыңлап үтик.

 Җыр “ Яз җитә”(3 нче төркем)

3 слайд -  Он жил в деревнях Училе, Сасна, Кырлай.

4 слайд - С 1892 по1895 года жизнь Тукая проходит в семье крестьянина Сагди, в деревне Кырлай.

5 слайд – С 1894 по 1907 года Габдулла Тукай живёт в Уральске,

в семье тёти Газизы Забировой (Усмановой).

6 слайд – С 1895 по 1898 года, одновременно с медресе»Мутыгия», Тукай обучался в трёхлетней русской школе.

7 слайд - Габдулла Тукай – любимый поэт татарской детворы. На его произведениях воспитывалось не одно поколение.

Алып баручы:Әйе, сөекле Тукаебызны без беркайчан да истән чыгармыйбыз. Аны яратабыз, зурлыйбыз. Шигырьләрен, әкиятләрен укып яшәргә өйрәнәбез.

 “Бала белән күбәләк” шигыре

 1)Әйт әле, Күбәләк,

Сөйләшик бергәләп:

Бу кадәр куп очып

Армыйсың син ничек?

2)Ничек соң тормышың?

Ничек көн күрмешең?

Сөйләп бирче тезеп,

Табаламсың ризык? 

3)Мин торам кырларда,

Болында, урманда;

Уйныймын, очамын

Якты көн булганда.

4)Иркәли һәм сөя

Кояшның яктысы;

Аш буладыр миңа

Чәчәкләр хуш исе.

5)Тик гомрем бик кыска:

Бары бер көн генә,—

Бул яхшы, рәнҗетмә

Һәм тимә син миңа!

Алып баручы: Габдулла Тукайның шигырьләрен сөйләүне дәвам итәбез.

 “Кызыклы шәкерт” шигыре

 Әйдәле, Акбай! Өйрән син, арт аягың берлә тор;
Аума, аума!  Туп-туры тор, төз утыр, яхшы утыр!

 Ник газаплыйсың болай син, мин әле бик кечкенә;
Мин туганга тик ике айлап булыр йә өч кенә.
Юк, кирәкми, мин өйрәнмим, минем уйныйсым килә;
Шул болыннарда ятасым, шунда ауныйсым килә.

 Ах, җүләр маэмай! Тырыш яшьләй, зурайгач җайсыз ул:
Картаеп каткач буыннар — эш белү уңгайсыз ул! 

Алып баручы:Рәхмәт сезгә балалар, бик матур сөйләдегез.Ә хәзер бераз уйнап алыйк әле.

 Татар халык уены “Яшел яулык”

8 слайд - Тукай писал стихи и прозаические произведения для детей.

Он составил две хрестоматии по татарской литературе для чтения в школе.

Поэт признан основоположником татарской детской литературы.

9 слайд - Литературный музей Габдуллы Тукая — отдел Национального музея Республики Татарстан — в Казани.

10 слайд - Литературно-мемориальный комплекс Габдуллы Тукая — в селе Новый Кырлай Арского района Татарстана.

11 слайд - Тукай вошел в историю татарской литературы как великий поэт, заложивший основу новой национальной поэзии, как один из основоположников современного татарского языка. Творческая деятельность поэта продолжалась всего восемь лет. После себя он оставил более 400 стихов, 9 поэм, 350 рассказов.

Иллюстрацияләр карау Г.Тукай әсәрләре буенча

1)”Су анасы” 

2)”Кәҗә белән сарык”

3)”Бала белән күбәләк”

4)”Эш беткәч уйнарга ярый”

5)”Кызыклы шәкерт”

Алып баручы: Габдулла Тукайны без беркайчан да истән чыгармыйбыз. Аны яратабыз, зурлыйбыз. Шигырьләрен, әкиятләрен укып яшәргә өйрәнәбез.

Балалар, бәйрәмебез ахырына якынлашты. Әйдәгез әле бергәләп Габдулла Тукайның “Туган тел”җырының көен тыңлап үтик.

 Алып баручы: Рәхмәт сезгә!Саубулыгыз балалар! Киләсе очрашуларга кадәр. “Туган тел”көе астында балалар залдан чыгып китәләр.