«Карт имәнне коткару»
методическая разработка (подготовительная группа)

«Карт имәнне коткару»

Мәктәпкә әзерлек төркемендә  балалар өчен

экологик юнәлештә көзге күңел ачу чарасы

Костюнина М.Н., югары квалификацион категорияле музыка укытучысы;

Тохбатова  Г.Н., югары квалификацион категорияле татар телен укыту тәрбиячесе;

Грачёва О.В., беренче  квалификацион категорияле инглиз  телен укыту тәрбиячесе;

Хананова А.Р., беренче  квалификацион категорияле тәрбияче;

Закирова А.Ф., беренче  квалификацион категорияле тәрбияче.

Максат:

Уңай эмоциональ кәеф булдыру, яшьтәшләре һәм педагоглар белән  бергә эшләү шатлыгы тудыру

Бурычлар:

-балаларны көзге чор образларына тарту, моң аша әйләнә-тирәдәге матурлыкны тоя белергә өйрәтү;

-театраль эшчәнлеккә кызыксынуларын арттыру;

-төрле курчакларны хәрәкәткә китерү сәләтләрен камилләштерү;

- сөйләм телен үстерү;

- хезмәттәшлек, үзара аңлашу, игелеклелек, җаваплылык,  табигатькә һәм тереклеккә сакчыл караш тәрбияләү.

Балалар залга тукыма, көзге ботаклар, флаглар, яфраклар белән йөгерәләр

Музыкаль композиция

«Көзге моннар» Рәсим Низамов репертуарыннан

1бала:

Күрәсез, дусларым, көз килде тышта,

Озак  тормас , килер ак тунлы  кыш та.

Китә башлады  инде кошлар

Алар бездән ерак җирләрдә кышлар.

2 бала:

По лесным дорожкам, по лесным тропинкам

Ходит-бродит где-то Осень-невидимка.

Только и слышно с утра до утра:

«Осень настала, осень пришла!»

3 бала:

Autumn leaves are falling down,
Falling down, falling down,
Autumn leaves are falling down,
Yellow, red, orange and brown!

4 бала:

Килә шаулы, алтын матур көзем,

Яфрак оча көзге җил исә.

Табигате бигрәк сокландыргыч

Зарыгып көткән көз килә.

 Җыр «Үтте-Китте» Л. Хисматуллина

Бала:

Көз,көз, алтын Көз

Без сине көтәрбез.

Бик моңсу безгә синсез,

Килче, тизрәк безгә, көз!

Бергә:

Кө,көз, көз без сине котәбез!

Көз керә

Көз:

Исәнмесез,дусларым,

Мин-Көзсылу буламын!

Мин, Көз, килдем сезгә

Курайларда көз көйләрен уйнап,

Агачларны сары төскә буяп,

Куакларга җиләк-җимеш элеп,

Агач төпләренә гөмбә тезеп

Урман буйлап мин  йөрим.

Бүләгемне сер итеп сакладым. Балалар, сезнең өчен әкият әзерләдем.

Әкият –тылсым иле. Аңа юл һәрвакыт ачык.

Бала:

Тылсым иле ачылсын!

Безнең әкият башлансын!

Имән һәм имән чикләвекләре чыга

Имән:

Хәерле иртә, минем дусларым!

Шаян, бүген иртән ни белән шөгыльләндең?

Шаян:

Бүген мин көзге яфракта аунадым

Баш түбәсендә дә торгаладым.

Ә, Тыйнак, ах-ух килеп

Көзге яфракларда казынды. Әкәмәт!

Имән:

Карагыз әле, безнең Зирәк нәрсәдер укый?

Шаян:

Тагын хыялланадыр инде!

Тыйнак:

Син көлмә,  Шаян, кемдер көзге яфраклар ярата, ә безнең сеңлебезнең хыяллары бар.

Шаян:

Хыяллар! Ха-ха-ха . Менэ мондыймы(күрсәтә)

Бик гади һәм кечкенә

Имән:

Алай димәгез, гади хыяллар да зур була. Хыял – ул  Йолдыз кебек!

Оныгым, безнең янга бире кил.

Зирәк:

Хәерле иртә,  бабам,

Туганнарым сезгә дә кайнар сәлам!

Бабам, минем хыялым әйләнә-тирәне матур итү. Һәрвакыт кошлар сайрасын, чиста һава булсын иде. Бабам, ничек сакларга бу матурлыкны?

Имән:

Ничек Туган як табигатен сакларга мы? (уфтана)

Бу җиңел эш тугел. Без бернигә карамый урманга булышырга, аны сакларга тиеш.

Тыйнак:

Ә кемнән сакларга?  Дошманнанмы?

Шаян:

Дошманнан! Ә мин барысын да җиңәргә әзер!

Имән:

Оныкларым, имән чикләвекләрем, сез нинди кыюлар! Сез әле өлгермәгән, вакыт җиткәч сез дә горур имәннәр булырсыз.

       Имән һәм имән чикләвекләре биюе

«Полька» И. Штраус

Музыка астында Кадрия (карга)чыга

Кадрия:

Мин –танылган карга!

Аптырап карамагыз мина:

Мин сөйләргә дә яратам

Уйныйм, җырлыйм, биим  кар…

Ай-да, мин!

Мин ничек матур

Гөмәр, кил монда тизрәк,

Кара, нинди матур алан.

Гөмәр (карга)очып чыга

Кадрия :

Син кайда йөрисен очып,

Миннән күпкә калышып.

Гомәр:

Җил  миңа начар хәбәр  китерде. Зур агач  ботагы, минем дусларым яшәгән

кырмыска  өенә төшкән. Аларга ярдәм кирәк.

Шаян:

Әлбәттә, без булышырбыз.

Кайсыбыз иң көчлесе?

Бер үзем дә ботакны

Алып ата алырмын

Зирәк:

Шаян, мактанырга кирәкми, Мин дә булышырга әзер.

Тыйнак:

Безгә ашыгырга кирәк, тиздән төн җитә бит

Имән чикләвекләре, каргалар чыгып китәләр

Чыршы кызлары чыга

Чыршылар биюе

Чыршылар чыгып китә, берсе кала, имән чикләвекләре янына килә

Чыршы:

Дусларым, сез кая ашыгасыз?

Мине дә үзегез белән алыгыз эле?

Шаян:

Чыршы, чыршыкай әйдә кушыл безгә

Тыйнак:

Чыршыкай, калышма бездән!

Чыгып китәләр

Имән:

Ой-ой, бигрәк  тиз баралар, куып җитә алмам ахры, аз гына ял итеп алыйм әле. Төне буе йокы күрмәдем, яраткан урманымны сакладым.

Имән йоклый

Кортлар керә

1 корт:

Карт имән йоклаган,

2 корт:

Үзен урман сакчысы ди бит эле

3 корт:

Менә бит син нинди!

4 корт:

Ах, хәзер без сине

Син безгә агачларны кимерергә комачаулый алмассын!

Имәнне кимерә башлыйлар

Кортлар биюе

Чыршы белән имән чикләвекләре керә

Шаян:

Менә без дә килдек, бабай,

Кырмыскаларга булыштык.

 Син йоклыйсын мәллә, бабай?

Тыйнак:

Тавышланмагыз! Ишетәсезме, ул ыңгыраша. Бабай авырый.

Зирәк:

Ботагында зур яралар, кызганыч!

Имән:

Булышыгыз, оныкларым!

Кортлар агач артыннан  карыйлар да качалар, калганнар куркып чигенәләр

Шаян:

Безгә качарга ярамый.

Бабабызга булышырга кирәк.

Тыйнак:

 Ә бәлки җыр җырлап, аның йокысын ачарбыз.

Җыр «Осень, привет» И. Осокина

Балалар урыннарына утыралар, имән ыңгыраша

Шаян:

Нишләргә безгә, нишләргә?

Ничек бабайны йокыдан уятырга?

Барысы да уйда

Зирәк яфраклардан ясалган китапны карый

Зирәк:

Таптым, бик файдалы киңәш!

Тс-с-с! Кортлар ишетмәсен.

Кадрия, Гомәр! Кошларым-дусларым

Очып килегез бире.

Кадрия:

Ишетәм, кемдер елый, кемдер кайгыга баткан

Зирәк әкрен генә Каргага сөйли имәнне күрсәтә

Гомәр:

Бөтен үтенечегезне дә үтим

Ярдәм алып килермен

Каргалар очып китәләр, Тукран тукылдаган тавыш килә

1 корт:

Нинди таныш шомлы тавыш,

Бу бит тукран тавышы.

2корт :

Тукран бит авыру агачларны дәвалый, әгәр монда очып килсә.

3 корт:

Мин куркам, әйдә качыйк.

Кортлар чыгып китәләр. Тукран керә

Тукран:

Исәнмесез, балалар!

Мин -Тукран , урман табибы!

Агачларны корткычлардан саклыйм.

Күзлеген киеп, агачны тыңлап карый карый, башын чайкый

Тукран:

Тук! Тук! Тук! Ничек дәвалау юлын таптым!

Барысы:

Сак булыгыз!

Тукран:

Алай борчылмагыз, балалар!

Имәннең кайрысы яраланган

Тамыры хәлсезләнгән

Тамырына су кирәк

Су сибегез аңа тизрәк

Бергә:

Рәхмәт , Тукран

Тукран очып китә

Лейка белән кырмыскалар чыга

1 Кырмыска:

Кырмыскалар, кырмыскалар,

Минем якын туганнар

Имән бит чирләп киткән

Ул бездән ярдәм көткән.

2 Кырмыска:

Әйдәгез, тизрәк, тизрәк

Тамырына су  кирәк.

«Кырмыскалар Имәнгә су сибәләр»

Имән селкенә башлый, төчкерә

Барысы:

Исән бул, озак яшә имән!

Имән:

Ай-яй, озак йокланган

Гафу итегез, картаелган.

Шаян:

Юк,юк. Дусларын барында күңел белән яшь калырсың.

Имән:

Күрәм сезнең белән бары да тәртиптә, нәни табигать сакчыларым!

Зирәк:

Табигать сакчылары? Ул безме?

Тыйнак:

Нишләп безне шулай атадыгыз?

Имән:

Сезгә кызыкмы? Тынлагыз!

Бала:

Табигатьнең дуслары-

Урманның сакчылары!

Агачларны сындырмагыз!

Суларны пычратмагыз!

Табигать- уртак йортыбыз,

Аны һәрчак саклагыз!

Көй астында балалар сәйләнәрдән рәсем ясыйлар

1 бала:

Сарыларга сарган ак каенга

Шыбыр –шыбыр килеп кем дәшә?

Уттай янган кызыл миләш белэн

Пышылдашып кем ул сөйләшә?

2 бала:

Көзге жиргә гашыйк әрсез җиллэр

Яфракларга шулай эндәшә:

«Хушыгыз, хуш язга чаклы»,- диеп

Алар белэн уйнап сөйләшә.

3бала:

Fall is fun!

I like to run

I see the sun

Fall is fun!

4бала:

Прощаемся, осень с тобою,

Совсем уже рядом зима.

Спасибо тебе за подарки,

Бергә:

За всё, что ты, осень, дала!

Җыр «Волшебница осень» Ю. Фескина

Балалар М. И. Родинаның «Бусоград» иннавацион технологиясе  буенча картина ясыйлар

Көз:

Барысы өчен дә рәхмәт, дуслар

Телим Сезгә уңышлар

Яшәгез сез тынычлыкта

Матур булсын тормышлар!