Кĕркуннене шырани
методическая разработка (средняя группа)

Ачасем кĕркуннене шырани.

(вăтам ушкăн)

Урайĕнчекашни ача вали икшер çулçăсем выртаççĕ. Ачасем А.А.Чугайнăн «Осень,осень 1,2,3» юрă кĕввипе зала кĕрсе кашни хăйĕн çулçи патне çурма çавракана тăраççĕ.

Ерсе пыракан:  Эпĕ сире тупмалли юмах парам-ха. Пĕлетĕр-и?

                             Хир илемĕ каять, сĕм вăрман çаралать,

                             Пĕрмай çумăр çăвать… Ку кăçан пулать?  

Ачасем: Кĕркунне!

Ерсе пыракан:  Маттур. Айтăр-ха апла кĕркуннене кĕтсе илер

Илемлĕ кĕвĕпе Кĕркунне кĕрет.

Кĕркунне: Акă, эпĕ ылтăн кĕркунне, сирĕн пата çитрĕм. Мана тата асамлă та теççĕ. Эпир сирĕнпе курнăçманни кĕçех çулталăк та çитет. Çулла иртрĕ те, кĕркунне çитрĕ. Кĕркунне пурлăх тупра енчен пит пуян. Ачасем, мĕн пĕлетĕр-ха эсир ман çинчен, каласа парăр-ха.

Матвей: Шăнтать ĕнтĕ каçсерен, çитрĕ ĕнтĕ кĕркунне.

               Вĕçен кайăк сассинчен хуйхă кĕрет чĕрене.

Ваня:     Карти-карти кайăксем вĕçет тинĕс леш енне.

              Тăхăннă йывăçсем пурте сарă тумтирне.

Дарина: Хĕвел кулать сайрарах, шăрши пĕтне чечексен,

               Йĕрсе ярĕ ак часах кĕркунне те вăрансан.

Никита: Пирĕн пысăк пахчара улма йывăççи ÿсет

               Кĕркунне вăл катаран çимĕçĕпе илĕртет.

Юля:      Анкартинче çитĕнет çавра пуçлă купăста.

               Унăн тутлă кучанне кăшлама камсем ăста? (качака)

Дарина: Юхтăр селĕм юррăмăр кайтăр инçене.

               Мĕн чул ырлăх куртăмăр, юлтăн кĕркунне.

Юрă «Кĕркунне»

Сăвви В.Харитонăвăн, кĕвви И.Степановăн

1. Шăннă ĕнтĕркенĕ çамрăк улмуççи,

Сарă тум пĕркеннĕ сирĕк йывăççи.

2. Авăнать йĕлме тек, çулçисем чĕтреç,

Кивелми тумли те ешĕл чăрăш çеç.

Кĕркунне: Ачасем, пăхăр-ха йĕри-тавра. Епле илемлĕ кунта. Ку уçланкă хĕррипе мĕн тĕрлĕ йывăç ÿсместь-ши.

«Маленький гномик» кĕвви илтĕнет.

Кĕркунне: Ачасем, илтетĕр-и? Пирĕн пата такам килет пулмалла. Ку вăл гном – вăрман çынни. Айтăр унтан пытанатпăр çулçăсем айне.

Ачасем кукленсе ларса çулçăсем айнет пытанаççĕ.

Гном кĕрет

Гном: Ай-уй, кунта мĕн чухлĕ ĕç пуçтарăнса кайнă. Çулçăсем тăкăнса тулнă. Шăлса пухам-ха эп вĕсене.

Вăйă «Çулçăсемпе çил ачи»

Гном шăпăрпа «çулçăсене» шăлнă пек тăвать, ачасем пĕр купана пуçтарăнса çулçисене çÿлелле çĕклесе чĕтрентереççĕ.

Кĕркунне: Шухă çил кĕрлет пĕрмай, сапалать çулçа вăр-вар.

Ачасем çил кĕввипе çаврăна-çаврана хăйсен вырăнесем тĕлне кайса кукленсе лараççĕ.

Гном: Эх, шухă çил каллех сулçăсене сапаласа пĕтерчĕ. Татах пуçтараспать пуль.

Гном каллех шăпăрпа «çулçăсене» шăлнă пек тăвать, ачасем пĕр купана пуçтарăнса çулçисене çÿлелле çĕклесе чĕтрентереççĕ.

Гном: Ух, эсир çулçăсем, хитререн те хитрисем, хĕрлисем, саррисем. Ан саланăр-ха эсир. Хăваласа тытам-ха сире.

Ачасем: Тарас!

Гном: Ой, кусем çулçăсем те мар çке. Кусем ачасем – хĕр ачасемпе арçын ачасем. Ватă çынпа шÿтлеме шут тытнă. Ну, сывлăх сунатăп, маттурккасем! Калăр-ха, мĕн тума килнĕ эсир кĕрхи  вăрмана?

Кĕркунне: Хисеплĕ Гномик. Эпир санăн асамлă вăрмана кăмпа-çырла пуçтарма, тата кĕрхи илемпе киленме  килтĕмĕр.

Гном: Хаваспах йышăнатăп. Сире пĕр вăрттăнлăх пĕлтеретĕп. Эпĕ питĕ сăвă каланине итлеме юрататăп.

Камилла:  Листья кружатся, кружатся, кружатся, под серебряный звон ручейка

                   А дождинки спускаются в лужицу это осень опять к нам пришла

Ваня Г:     Листья падают, падают, падают, а над ними плывут облака.

                   Снова яркими красками радует долгожданная эта пора!

Рустиана: Листья стелятся, стелятся, стелятся, листья стелятся мягким ковром

                   А ещё золотая метелица веселит с озорным ветерком

Кĕркунне: Малалла вара çулçăсем манпа вальс ташласшăн.

Çулçăсемпе вальс.

Ташă вĕçленсен ачасем пукансем çине лараççĕ.

Кĕвĕ илтĕнсе каять, зала параппанпа пăнтăртаттарса усал пĕлет кĕрет.

Пĕлĕт: Эпĕ усал пĕлĕт, шÿтлеме юратмастăп. Пурне те сивĕ çумăрпа шăваратăп.

Шывлă пистолетпа ачасене, ашшĕ-амăшĕсене сирпетет.

Эсир мĕншĕн Кĕркуннепе вылятăр? Манăн саккунсене пĕлместĕр-им? Пурин те тунсăхламалла, манран хăрамалла, юрламалла мар! Ташлама та, савăнма та юрамасть! Ылтăн кĕркуннене эпĕ сирĕн патăртан илсе каятăп, сивĕ çумăрсене парса хăваратăп. Каяр! Каяр! Каяр! (Кĕркуннене сĕтĕрет)

Кĕркунне: Çук! Çук! Çук! Пире пĕлĕт те, çумăр та кирлĕ мар. Эсĕ пĕлет, мана ачасем патнех ярсам. Мĕншĕн ачасен уявне çумăр çутарса пăсас?

Пĕлĕт: Мĕнле мĕн тума? Кĕркунне çумăр пулмаллах!

Кĕркунне: Çук, пире уявра çумăр кирлĕ мар!

Пĕлĕт: Мĕнле кирлĕ мар. Кирлĕ çав!

Кирилл: Если небо хмурится, и грозит дождем

                Мы тогда спрячемся под большим…

Ачасем: Зонтом!

Вăйă «Зонтик айĕнче»

Кĕркунне: Ой, тем кĕрлет. Илтетĕп эпĕ. Тен, ачасем, пытанар?

Ачасем пукансем çине кайса лараççĕ

Кĕркунне: Айтăр-ха, ачасем, усал пĕлĕте хăваласа ярар, пурте пĕрле калар-ха:

Ачасем:    Пĕлĕт, пĕлĕп, эс кайсам, Ачасене ан хăратсам!

Кĕркунне: Такам кăшкăрмарĕ пулас. Аттесем, аннесе, асаннесем, кукамайсем. Тен, эсир пулăшатăр?

Ачасем:    Пĕлĕт, пĕлĕп, эс кайсам, Ачасене ан хăратсам!

Пĕлĕт: Ах, эсир  çапла? Апла пулсан эпĕ чăннипех ылтăн кĕркуннене хампа илсе каятăп, сивĕ çумăра сире парса хăваратăп.

Аха, савăнатпăр тетĕр пуль! Аслатие яратăп сирĕн пата.

Аслати сасси

Кĕркуннене илсе тухса каять.

Гном: Ачасем, мĕн тăвăпăр-ха капла. Ылтăн кĕркуннесĕр уява епле ирттерĕпĕр? …. (шутлать). Шутласа тупрăм. Айтăр эпир сирĕнпе вăрман сукмакĕсемпе çÿрĕпĕр. Кĕркуннене шырар! Кунта вара пире асамлă шăхлич пулăшĕ. Шăхлич, шахлич, каласам, тĕрĕс çула кăтартсам

Шăхлич калать. Ачасем Гном хыççăн утаççĕ, пĕр çаврака çаврăнсан тенкелсем çине лараççĕ.

Гном: Акă вăрман шурлăхне çитрĕмĕр.

Шапасем тухаççĕ.

Матвей:  Ква-ква-ква, ква-ква-ква, серый дождик льет с утра

                 Вот отличная погода для лягушек на болоте!

Ваня:      Дождик льется целый день-

                 Ну а нам играть не лень.

Никита:  Просыпайся, мошкара, танцуем с самого утра

                 Эй, кто хочет стать звездой! Потанцуй «Ква-ква» и пой!

Шапасен ташши

Ачасем тараççĕ, пукасем çине кайса лараççĕ.

Гном: Ква-ква шапасем, эсир хитре, илемлĕ. Эсир вăрман шурлăхĕнче пурнатăр, пурне те пĕлетĕр. Ылтăн кĕркуннене курмарăр-и эсир?

Шапасем: Çук! Çук! Çук! Эпир курман.

Шапасем тараççĕ

Гном: Мĕнех, малалла кайăпăр. Шăхлич, шахлич, каласам, тĕрĕс çула кăтартсам.

Гном: Картинка çинчи пекех вăрманти уçланкăра

            Ÿссе ларнă питĕ тутлă хурăн çырлисем.

Çырласем тухаççĕ.

Юля : Мы весёлые сестрички мы лесные землянички

            Мы росли и наливались, щёчки солнцу подставляли

Камилла: Мы девчата озорные только красные такие

                   Мы с тобою всех важней, для здоровья мы нужны.

Дарина В: Наступил веселья час, потанцуем мы для вас

                    Этот танец без сомненья, вам  поднимет настроенье

Рустианна: После будем мы гулять, предлагаю станцевать!

Çырласен ташши.

Гном: Хурăн çырлисем. Эсир вăрман усланкинче ÿснĕскерсем, пурне те кураканскерсем. Вăрманта эсир ылтăн кĕркуннене курмарăр-и?

Çырласем: Çук! Çук! Çук! Эпир курман.

 Гном: Мĕнех, малалла кайăпăр. Шăхлич, шахлич, каласам, тĕрĕс çула кăтартсам.

Пакша тухать

Пакша: Я белочка резвушка, девчонка – хохотушка

               Трудиться мне не лень. Скачу я целый день

                Белки любят сыроежки лапкой с веток рвут орешки

                Сколько их – не сосчитать, предлагаю поиграть!

Мăйăрсемпе оркестр

Гном: Мĕнех, пакшаçăм. Эпир санпа вылярамăр. Эсĕ йывăçснчен йывăç çине сикне чух ылтăн кĕркуннене курмарăн-и?

Пакша: Çук! Çук! Çук! Эп кĕркуннене курман.

Гном: Мĕнех, малалла кайăпăр. Шăхлич, шахлич, каласам, тĕрĕс çула кăтартсам.

Ачасемпе çаврăнса килеççĕ.

Гном: Çулçăсене чаштăртаттарса çулпала камсем васкаç кунта? Паллах, йĕплĕ хăнасам.

Кĕвĕ çеммипе чĕрĕпсем тухаççĕ

 «Пĕчĕк чĕрĕпсем» ташă.

Гном:  Чĕрĕпсем, чĕрĕпсем, епле илемлĕ ташларăр эсир. Ывăнма та пĕлместĕр. Калăр халĕ тепĕр хут, эсир курман-и пирĕн ылтăн кĕркуннене?

Чĕрĕпсем: Çук! Çук! Çук! Эпир курман.

Гном: Мĕн тăвăпар-ха ачасем? Пирĕн ылтăн кĕркуннене никам та курман. Капла эпир  ăна нихçан та тупаймăпăр. Мĕн тумалла…? Айтăр-ха пĕлĕтĕн юратнă юррине юрласа пăхар, çумăр çинчен. Пире илтсе Пĕлĕт те килĕ, хăйпе пĕрле ылтăн кĕркуннене те илсе çитĕ.

Песня «Дождик капает по лужам»

Кĕвĕ янăрать. Ачасем çурма çавракара. Пĕлĕтпе Кĕркунне кĕреççĕ.

Пĕлĕт: Тавах сире, ачасем. Мăнăн юратнă юрра юрларăр. Кĕркунне пĕлĕтпе çумăрсăр та пулаймасть. Çапла-и, Кĕркунне?

Кĕркунне: Çапла, çапла. Тĕрĕсех.

Гном: Эпĕ те килĕшетĕп. Пурте пухăнтăмăр пулсан туслашар апла.

Никита:  Дружит солнце с ветерком, и  роса с травою

                 Дружит бабочка с цветком, дружим мы с тобою

Камилла: Я с друзьями до утра веселиться рада

                  Только ссориться с друзьями, никогда не надо!

Песня «Осень в золотой косынке»

Матвей: Какая красивая осень, какой золотистый ковёр,

                И в гости сегодня к ребятам на праздник осенний пришел.

Юля:     Листья жёлтые в саду ветер подметает

                Это только раз в году осенью бывает

Никита: Листья с веток облетают, словно дождик золотой

                Это осень золотая  радует нас красотой

Дарина: Осень, осень за окошком, дождик падает горошком

                Листья падают шурша

Дети:      Как ты, Осень, хороша!

Кĕркунне: Тавтапуç, сире ачасем. Эсир варман тăрăх çÿресе мана та шыраса тупрăр, йывăр пульчĕ пуль сире. Уншăн сире манран парне.

Асамлă кĕвĕ выляса ярать. Кĕркунне зонтик йăтса тухать, Пĕлĕте парать.

Пĕлĕт: (Аллинче зонтик)1,2,3,4,5. Асамлăх килсем. Зонтике уçать, хăй çаврăнать, унта конфетсем çакăнса тăраççĕ.

Кĕркунне: Тавтапуç сире, ачасем, хаваслă уявра пире  савăнтарнăшăн. Пирĕн кайма вăхăт çитрĕ. Чипер юлăр, тепĕр ылтăн кĕркуннеччен!

Кĕркуннепе Пĕлĕт хаваслă кĕвĕпе тухса каяççĕ.

Ертсе пыракан: Мĕнле, ачасем, сире вăрманта килĕшрĕ-и? Анчах пирĕн те киле кайма вăхăт çитрĕ, тата Кĕркуннен асамлă парнине те тутанса пăхар.

Ачасем залтан тухса каяççĕ.