Монда бит урман сафлыгы.
методическая разработка (подготовительная группа) на тему

Монда бит урман сафлыгы.

                            (Мәктәпкә хәзерлек  төркеме белән бәйрәм кичәсе)                                                                                   

            Зал матур итеп бизәлгән.Уртага чыршы куелган. Яңа ел турында матур көй яңгырый. Төрле маскалар кигән балалар бүлмәгә керәләр һәм чыршы янына басалар.

А.Б. Хәерле көн, хөрмәтле кунаклар! Барыгызны да Яңа ел бәйрәме белән котлыйбыз!                                            

                     Нинди гаҗәп:

                    Һәр кешегә бәйрәм бүген,

                    Бар да матур киенгән.

                Яңа елда җирне җизәп,

                 Гүя энҗе сибелгән.

Мәрьям:    Монда бит урман сафлыгы                              

                     Ылыс исе түз генә.                                                                      

                    Купшы чыршыбыз яныннан                                                      

                    Китәм димә тиз генә

Ильмир:   

            Без бүген чыршы янында                                

            Әйлән-бәйлән уйнарбыз.          

                    Кыш бабайны каршыларбыз                                     

                    Яңа җырлар җырларбыз.                                                                                                                                              

Руслан:         

            Нинди матур безнең чыршы                                                                  

             Җем-җем килеп яна ул.                                                          

           Башлыйбыз Чыршы бәйрәмен                                                

           Котлы булсын Яңа ел!                                                              

Бакча мөдире бәйрәм белән котлый.

М.Азалия: 

                        Әйдә, Яңа ел,

                      Шатлык белән кил.                                                         

                      Сине каршылый                                                                            

                      Бөтен туган ил.                                                                              

А.Б. Балалар, әйдәгез бәйрәмне     җыр белән башлап җибәрик.              

Җыр:  “Песенка о елочке”

А.Б.  Җырлыйбыз да, уйныйбыз да,

           Борчылырга урын юк.

           Ә нишләптер, ни өчендер

                Кар кызыбыз һаман юк.

                 Кирәк урманга барырга,

                  Кар кызын эзләп табарга.

Җиңелчә музыка астында шаяннар чыршы артыннан чыга                                                             Ильяр (1шаян) : 

                  Мин көчле, мин кыю,

                  Бер нидән дә курыкмыйм

                Урманга үзем барам,

                Кар кызын үзем табам.    

Сылу (2шаян):   Мин дә барам.  (җитәкләшеп чыршыны урап киләләр)

Ильяр (1шаян)    

                     Нинди матурлык монда

                    Энҗе-мәрҗән сибелгән.

                    Каен, имән, усаклар

                    Бар да актан киенгән.

Монда сихри бер тынлык,

Ул әкияттән күчкән

Әйтерсең лә, бу җирдән

Йокы патшасы үткән.

 Сылу (2шаян):  

                      Кышкы урман караңгы,

                      Кайда булыр кар кызы?

                      Тукта, тукта тынычлан,

                              Бер тавыш килә сыман.

                              Кемдер анда калтырый

                              Ике төймә ялтырый.

Чыршы артыннан аю тавышы килә.

Ильдар (аю):     

                            Шаян дусларым килгән  

                            Курыкмагыз сез миннән.                                                                          

                            Берәр ярдәм кирәкме?

                            Беләм тик йөрмәгәнне.      

Ильяр (1шаян)    Аю дускай, кил

                               Берәр киңәш бир.    

Сылу (2шаян):   Кар кызын эзлибез.

                             Урман юлын белмибез.                                              

Ильдар (аю):        Урман юлын    мин беләм.                              

                                Кар кызын көн дә күрәм.                                            

                                Әнә аның боз өе.

                                Яңгырый моңлы көе.      (Кар кызының өе янына киләләр) 

Шаяннар бергә.       Әй кар кызы, чык   әле                                                  

                                    Кемнәр килгән күр әле.     (өйдән кар кызы чыгы)               

  К.кызы:       Исәнмесез, дусларым.

                      Ап-ак өемдә яшим мин

                      Кыш бабаем белән

                      Өебездә мич тә юк

                      Бик дус без салкын белән.

Сылу  (2шаян):   Кар кызы, сине эзләп килдек без,      

                             Синсез бәйрәм күңелсез.

К.кызы.   Барам, дуслар, берсүзсез.

Ильдар (аю)      Инде сезгә серем бар                                                

                            Сөйлим бирим шаяннар,  

                            Урмандагы җанварлар да                                                                                      

                            Буран дип тормыйлар                                        

                             Бүген бәйрәм  ясыйлар. (Шаяннар җилкә сикертә)

К.кызы.       Күрәм сезгә бик сәер

                    Җанварларның бәйрәме

                    Яңа ел бит аларның да

                    Көтеп алган бәйрәме.  (Аю, шаяннар утыралар. Кар кызы бер куянны чакыра)

Кар кызы:   Куян, дустым,  йөгереп чап,

                       Җанварларны эзләп тап.

Г.Азалия (1куян)     

                Күзләмә мине төлкекәй                                                  

                Иң яхшысы – ярдәм ит

      Урманда бәйрәм була, дип                                                      

     Җәнлекләргә хәбәр ит.                                                              

Әминә (төлке). 

                          Зур бәйрәм! Нинди бәхет!                                

                             Уен, көлке, тамаша.                                                                

                   Ул күлмәгем, ул читегем                                                            

                   Хәтта күзләр камаша

(Бүре килгәнен күреп, качып бармак яный)

                  Әй, син, бүре туганкай,                                                   

                   Соңгарак калдың бугай

             Кызык итәм мин сине (балаларга)                                              

           Тик сез сатмагыз мине. (кача )                                                    

   Раяз (бүре).   

                          Ахры соңга калдым,

                           Эшләпәмне көчкә таптым

                           Ничек минем камзулым.

                           Дөресме галстугым?

А.Б.  Бар да яхшы, матур.  (Чыршы артыннан әтәч кычкырган тавыш ишетелә)

Раяз (бүре).   

                       Бу бит бәрән тавышы.

                        Әнә  тояк кагышы.

                        Бәрән итен яратам

                        Хәзер сикереп тотам

А.Б.     Бүре дускай, бу бит төлке сине шаярта.

Әминә (төлке).  (кылтаеп алга чыга)

            Ачуланма, туганкай,              

            Шаяртып алдым шулай.                                                          

Бик тиз хәзер дуслашабыз

Бергәләп биеп алырбыз.

Бию. (Бүре, төлке утыралар, куяннар чыга)

Камиль (2куян).   

                        Без кыюлар, уңганнар,

                        Кыска койрык – куяннар.

           Без күңелле җәнлекләр,  

           Җитезләр һәм өлгерләр. 

 Г.Азалия (1куян)       Урман безнең калабыз

                                      Без дә биеп алабыз

Куяннар биюе.

К.кызы.   

                  Кыңгыравымны алам

                  Урманга хәбәр салам (шалтырата)                           

                  Очыгыз, кар бөртекләрем,                                                        

                  Минем янга, сеңелләрем

         Шалтыратып балалар янынан йөгереп чыга, кызлар чыршы алдына тезеләләр.

Элида:  Без кышның бизәкләре

              Энҗе кар бөртекләре

Лиана:  Без җитезләр, без уйчан

              Без моңлылар,  без җырчан

Н.Таңсылу:  Көне төне биибез

                        Аруны һич белмибез

Эвелина:   Без матурлар, без серле

                    Дуска – дус игелекле.

Гүзәл:  Без кышның зур яме,

              Икмәктә кар тәме.

Х.Таңсылу:  Менә без ниндиләр,

                        Сөйкемле бөртекләр.

К.кызы:   

                     Очыгыз,  кар бөртекләрем,                                    

                    Минем газиз сеңелләрем.                                                              

                    Бергәләп күңел ачыйк.                                    

                    Уйнап, әйләнеп очыйк.    

Кар бөртекләре биюе. (утыралар)

К.кызы:   

                     Безне балалар чакырды                              

                     Яңа ел бәйрәменә                                                              

                  Әйдәгез киттек, дусларым,

                  Чыршы әйләнәсенә

.Җәнлекләр барсы да чыршы артына китәләр. Бүләкләр алып, марш астында чыршы алдына чыгалар. Һәрберсенең үз бүләге: Аю – бал, Бүре – шишка, Төлке – балык, Куяннар – кишер.

К.кызы:   Исәнмесез!

                  Соңарсак та буш килмәдек,

                  Бүләкләр алып килдек.

Раяз (бүре):     Бүредән – бөре                  

Ильдар (аю):     Аюдан – тәмле бал, зур рәхмәтләр әйтеп ал.

Әминә (төлке):   Ә төлкедән бүләк балык , телегезне йотарлык.

Куяннар:  Без куяннар – тыйнак халык, сезгә менә кишер алдык.

К.кызы:  Миннән зәңгәр кыңгырау, аның белән уйнарсыз,

                  Мине искә алырсыз .

А.Б.   Бүләкләрегез өчен зур рәхмәт. Безнең бәйрәмгә рәхим итегез.

Кунаклар бүләкләрне чыршы төбенә куялар, барып утыралар.

М.Азалия:       

                            Безнең Кыш бабабыз

                           Нигә кичекте икән?

                           Әллә инде урманда

                           Адашты микән?

А.Б. Әйе шул балалар, Кыш бабабыз да күренми? Әйдәгез чакырып карыйе аны.

Балалар: Кыш бабай, Кыш бабай (чакыралар)

Көй астында капчык тотып Песи керә

Песи:  Балалар, мин – тылсымлы, кызыл борынлы Кыш бабай.

           Бу бәйрәмдә сезне күрүгә без бик шат

Сезне Яңа ел белән котлыйм, һәм менә ниләр телим...(Капчыгыннан ашамлыклар ала)

Песи:  Күбрәк симез тавыклар, бер савыт казылыклар (муенына казылык элеп куя)

 А.Б.  Кыш бабай, нигә синең теләкләрең бер дә Яңа елныкына охшамаган?

Песи:  И-и-и балакайларым, картайдым инде, бар нәрсә дә онытыла башлады.

А.Б.  Ә чыршыны ничек кабызырга кирәген онытмадыңмы соң?

Песи:  Бер сүзсез яндырам мин аны хәзер (кесәсеннән шырпы алып яндырмакчы була)

А.Б.  Син нәрсә, бабыкай, тылсымыңны оныттың мени?

Песи:  Ә-ә-ә! Әйе тылсым. Бер, ике, өч, давай, янма син, чыршыкай!

А.Б.  Сез ялгышкансыздыр, бабай, сезгә бит чыршының утларын яндырырга кирәк, сүндерергә түгел.

К.кызы:  Менә сиңа”Кыш бабай”?! Балалар, бу песи Кыш бабайның юлын аркылы кисеп киткәндер әле. Кара ничек оста ялганлап маташа. Мин булмасам тәки ышандырып китәсе. Ялганларга ярыймы әле ул балалар?

Балалар: Юк, алдашу начар гадәт.

К.кызы:  Ишеттеңме песи, алдашып йөрмә икенче.

А.Б. Килгәч, бәйрәмдә калсын инде, тәртипкә өйрәнер. Калсынмы. Балалар?

Балалар:  Калсын.

Рамазан:    Утлар да яна  чыршыда                            

                     Бар кунаклар да монда                                

                     Кыш бабай ник килми икән?                      

                     Әллә онытты микән?  

Элида:     Әй, кайда син, Кыш бабай?                                    

                 Утларың яндыр, бабай.                                                

                  Карларыңны көн саен                                  

                  Күбрәк яудыр бабай.    

Эвелина:       Ник бер дә ашыкмыйсың?                                      

                        Бик әкрен киләсең?                                                        

                        Сине сагынып көткәнне                                                  

                        Үзең дә бит беләсең.  

Гүзәл:             Килмәсәң, без үзебез                                                

                        Сине барып алырбыз.                                                      

                        Югыйсә бит барыбыз                                                      

                         Яңа елсыз калырбыз!    

А.Б. Балалар, Кыш бабайның һаман хәбәре юк, әйдәгез җыр белән дә чакырып карыйк.

Җыр: “Дед Мороз – красный нос”

А.Б.  Балалар, чыршыбызның уты сүнде. Димәк, Кыш бабай якында гына. Чакырыйк аны.

Балалар: Кыш бабай, без сине сагындык, без сине көтәбез!

Кыш бабай: (ерактан) Килә алмыйм!!! Шаян җил миңа күрсәтмәс бүреген кидерде һәм җибәрми-и-и!!!!

А.Б.   Ә без нишлик? Сиңа ярдәм итеп буламы?

Кыш бабай:   Була-а-а!!!  Балалар минем якка өрсеннәр. Көчле җил күтәрелер һәм ул күренмәс бүрекне алып ташлар.

А.Б.   Әйдәгез, балалар, Кыш бабайга булышабыз. Нык итеп өрәбез (өрәләр).

Кыш бабай:    Булдырасыз, балалар, булдырасыз. Тагын әзрәк көчлерәк. Нинди көчле җил чыкты, күрсәтмәс бүрекне алып ташлады.

Марш астында Кыш бабай керә.

Кыш бабай:    Исәнмесез, балалар!. Исәнмесез, бар кунаклар! Сезне күреп шатландым. Бәйрәм теләгем сезгә, шат яшәгез гомергә.

А.Б.   

                  Рәхмәт сиңа, бабакай,

                  Чыршы китергән өчен

              Яңа елга һәммәбезне

               Матур бизәгән өчен.

Ильмир:     

                        Бабакай, әйт әле, зинһар,

                        Ник йөрисең ялгызың?

                      Югалттыңмы, адаштымы,

                       Кайда синең Кар кызың?

Кыш бабай:            Кызымны югалтаммы соң, 

                                  Ул  китерде бирегә.

Җыр: “Һай, Кыш бабай”

Кыш бабай:   Чыршыбызның уты янмый икән. Балалар, бергәләп яндырыйк әле.

Балалар:      Чыршы, чыршы кабын син,

                      Утларыңны балкыт син!  

Зилә:       

                 Әй, чыршыкай, бик вакытлы

                 Безгә килгәнсең.

                 Бүген бәйрәм икәнлекне

                 Каян белгәнсең?

                Аллы-гөлле утларыңны

                Әйдәле, яндыр!

                Без, нәни дусларыңны,

                 Шулай куандыр!  

     (Чыршы утлары яна)

Мәрьям:      Әй Кыш бабай, Кыш бабай,

                       Безнең сөйгән кунак син

                       Ямьле үтсен кичәбез

                      Безне көлдер, уйнат син.

Уеннар: “Өшетәм”, “ Кар бабайны төзе”, “Парыңны тап” (кар бөртекләре белән)

Кыш бабай:  Уф, балалар, сез уйнарга яратасыз икән.  Мин бик ерак юлдан килдем, аякларым талдылар.   Бераз ял итим. Картайдым, нихәл итим. Онытып торам – сез өйрәнгән  шигырьләрне дә капчыкка тутырасым бар.  

Г.Азалия:   Бүлмәдә чыршы агачы

                   Ул яшелдән киенгән.

                   Чыршы да урманнан безгә

                   Бәйрәм итәргә килгән.

Данил:    Яңа елны каршыларга

                 Без җыелдык бу залга.

                 Бүген бер-беребезгә.                  

                 Без теләкләр телибез            

Айгиз:     

                 Бәйрәмебез син килгәч,                          

                 Матурланды тагын да                                        

                 Бик күңелле уйнавы                                            

                Яшел чыршы янында                                        

                Чыршыбызда утлар балкый                     

               Йалык та йолык.                                                      

               Бүген көч алып китик без                                      

               Тагын бер еллык.

      Рамазан:   

                    Яңа ел, яңа бәхет

                    Яңа карлар ява җиргә

                    Яңарган төсле урам.

                     Искесен күмәргә теләп,

                     Тузынып йөри буран.

Нәзилә:   

                  Игътибар, игътибар, дусларым.

                Бер кызык итик әле.

                Кыш бабай белән Кар кызын

                Биетеп китик әле.

Музыка уйный. Кыш бабай белән Кар кызы бииләр

Җыр: “Кыш бабай”

Артур (ат):  Минем ел да үтеп бара,                                                

                      Алмашка киләләрме?                                                  

                      Телеграмма суктыгызмы,                                            

                       Үзләре беләләрме?  

Ильсияр:  Әллә шуны да белмисең,          

                    Кәҗә елы килә бит.

                    Бу турыда әллә кайчан

                    Бөтен бала белә бит.

Руслан:

                   Ә безнең ел кайчан була?

                  Кыш бабай, беләсеңме?

                  Безнең елда да син шулай

                  Бәйрәмгә килерсеңме?

Кыш бабай:    Яңа ел бәйрәме минсез

                          Булмаганны беләсез.

                          Бүген дә килмәдем сезгә

                          Буш кул белән, бүләксез.

Н.Таңсылу: 

                        Капчыгың зур булмаса да,                              

                        Бүләкләрең мул икән.                                          

                        Сизеп торабыз, киләсе ел                                    

                        Байлык тулы ел икән.    

Яңа ел керә.

Кыш бабай:   Исән-имин генә килеп җиттеңме балам? Түрдән уз! Шатлык, муллык, тынычлык алып кил. Төкле аягың белән! Әйдә түрдән уз!

 Нәркизә(кәҗә):     

Мин Яңа ел, кәҗә елы.

Ашыга-ашыга килдем сезгә

 Бәхет, шатлык, сәламәтлек

 Алып килдем һәммәгезгә.

       Ат елы үтеп китте,

         Килдем менә кәҗә елы.

          Һәрберебез күңелендә

           Яңгырасын шатлык елы.

 Рузиль:    Ап-ак карларга уралып

                  Син киләсең, Яңа ел!

                  Ак карлардай ак бәхетле,

                  Булсын безнең яңа юл.

                          Хуш киләсең, Яңа ел!

                          Табыныбыз мул булсын,

                          Якыннарым, дус ишләрем,

                          Табын түрендә торсын

                            Яңа ел барыбызга

                             Китерсен бәхет, шатлык.

                             Сәламәтлек юлдаш булсын!

                              Кирәкми башка затлык.

Синдбад:  Тылсымлы икән Яңа ел-                                      

                     Маҗаралар аша үттек,  

                     Капкасыннан кергәч тә,                                                                                    

                     Үсеп киттек бер яшькә!  

Ильсияр:    Яңа бәхет, яңа шатлык,

                      Алып килсен Яңа ел

                      Яңа җиңүләре белән

                      Котлы булсын Яңа ел.

Х.Таңсылу:  Яңа ел һәрберебезгә                                                                    

                      Бәхет китерсен.                                                        

                       Барыбызны да ат кебек                                                                

                       Көчле иттерсен.

Данил:  Яңа елның бәхетле ел                                      

               Буласын без беләбез.                                                  

              Шуңа күрә бергәләшеп,                                      

               Яңа елга керәбез.

Лиана:   Тик Яңа ел бер үк елда

                Булсын иде берничә.

                Бәйрәмнәрнең берсенә дә

                Калмас идек кермичә.

 Нәзилә:   Рәхмәтләр яусын, Ат елы!

                  Матур ел булдың бит син

                  Синнән алган бәхет-шатлык

                  Гомер буена җитсен!

Кыш бабай:     

                         Менә сезгә күчтәнәчләр,

                            Рәхим итеп алыгыз.

                            Яңа елның күчтәнәчен...

                            Өйгә алы кайтыгыз.

                            Чәй эчегез бергәләшеп

                            Әти – әниләр белән

                  Сезнең белән саубуллашып,

                 Тагын бер елга китәм.

Кыш бабай белән Кар кызы саубуллашып чыгып китәләр.

Кәҗә:   Яңа ел белән, дуслар!

            Минем ел белән!

А.Б.             Күңелләрдә шатлык та бар

                     Бераз моңсу да никтер.

                     Син Яңа ел инде безгә

                     Матурлык кына китер.

                     Ныгысын дуслык, татулык,

                     Иман бир балаларга.

                     Саулык, сәламәтлек китер

                     Озын-озак елларга.

Җыр: “Чыршы”