"Дагааны болгаш дагаанын оглун чемгерээли"
план-конспект занятия по рисованию (младшая группа)
Предварительный просмотр:
Муниципальдыг бюджеттиг школа назыны четпээн уругларның өөредилге албан чери
Тыва Республиканың Барыын-Хемчик кожууннуң Эрги-Барлык суурунуң холушкак хевириниң
«Хүнчүгеш» уруглар сады
Темазы:
«Дагааны болгаш дагааның оглун чемгерээли»
Саая Чимис Чечек-ооловна,
I-ги категорияның кижизидикчи башкызы
2023 ч
Кичээлдиң темазы: «Дагааны болгаш дагааның оглун чемгерээли»
Кичээлдиң хевири: аян-чорук кичээл.
Формазы: тоол-кичээл.
Уругларның назы-хары: 1-ги бичии бөлүк (2-3 харлыглар).
Өөредилгениң кол адыры: уран чүүл, эстетиктиг сайзырадылга (чурулга)
Сорулгазы: кисточканы шын тудуп, арыг-силиг чуруурунга уругларны чаңчыктырып өөредир.
Даалгалары:
- Өөредиглиг даалга: Азырал куш дагаа дугайында болгаш ооң оолдарының дугайында билиндирип өөредири. Дагаа
азырал куш деп чүүлдү билиндирер.
- Кижизидер даалга: Азырал куштарга ынак, сагыш-човангыр, дузааргак мөзү шынарлыг болурунга уругларны кижизидер;
- Сайзырадыр даалга: Тоол дамчыштыр уругларның сонуургалын бедидип, дыл домаан сайзырадыры.
Кичээлде кандыг методиктиг аргалар ажыглатынып турары: оюн, чугаа, практиктиг ажыл, көргүзүг.
Баш бурунгаар кылып чоруткан ажылдар: Орус улустуң тоолу «Шокар дагаа»; дидактиктиг оюн «Чүү канчаар эдарил?»; тынышка мергежилге «Саазынче үр»; дидактиктиг оюн «Куштарны чемгерээли»; шимченгир оюн «Чуурганы чыыр»
Көргүзүг материалдары: ойнаарак - дагаа база дагаа оглу, чуурга (ойнаар), корзинка, дагаа үнүн тыртырган аудиобижилге, «Шокар дагаа» деп тоолдуң слайдызы.
Үлеп бээр материалдар: Уруг бүрүзүнге саазын тавактар, хөвеңниг ыяш (ватный палочка), хол аштаар шык саазыннар, куш чүглери, чигирзиг белек – чыжырганалыг, ааржылыг конфеталар.
ИКТ: телевизор, ноутбук.
НРК: тывызык.
Кичээлдиң чорудуу:
№ | Кичээлдиң кезектериниң аттары | Кичээлдиң тургузуу | Башкының күүседир ужурлуг ажыл чорудулгазы | Уругларның күүседир ужурлуг ажыл чорудулгазы | Кичээл-диң үези |
1 | I. Организастыг кезээ. | Уругларны кичээлге белеткеп, хей-адын көдүрер. Эртен үнер хүнүм – биле, Эткир үннүг куштар – биле, Аяс чаагай эртен – биле, Аалчылар мендээ, мендээ. Тынышка мергежилге. - Көрүңер даан уруглар куш дүгү ужуп келди. - Куштуң дүгүн чүглери деп адаар. - Куштуң чүүн үрүпкеш, канчаар ужарын көрээлиңер. | Башкы куш чүүн көргүскеш словарьлыг ажылды чорудар: куш дүгү – куш чүү. | Уруглар оожум аялга адаа – биле кирип келгеш, чартык төгерик кылдыр туруп алырлар, аалчылар биле мендидежиир. - Экии! - Дүктегер, чиик. Башкының көргүзүү-биле уруглар кылыр. | |
2 | II. Кол кезээ. | Сюрпризтиг кезээ . - Чүү деп куш, чүүн чидирипкен чоор? Аудиобижилгеде дагаа үнүн таныдар. - Таныдыңар бе чүү деп куш-дур? - Эр-хейлер! Дагаа кандыг куш ийик? - Дагааны кымнар азырап турарыл? - Экии дагаажыгаш! Эрте турар. ко-ко-ко Эткир үннүг, ко-ко-ко Эреспейим, ко-ко-ко Экивеңер, ко-ко-ко. (фонетиктиг дыл шимчээшкини) Дагаа: Экии уруглар! -Эрткен кичээлде чүү деп тоолду дыңнадывыс, уруглар? - Ирей, кадайның дагаазы кандыг чуурга оолдапканыл? - Алдын чуургазы канчап бусту бергенил? - Шокар дагаа чүү деп оожуктурганыл? - Ам силерге мен өске «Сарыг дагаа» деп тоолду чугаалап бээр мен, уруглар. … «Бир-ле черге чаңгыс сарыг дагаалыг ирей, кадай чурттап чораан. Бир эртен оттуп кээрге дагаазы оолдапкан болган». - Каш чуурга оолдапкан-дыр, санап көрүңерем, уруглар. …«Ирей, кадай хөлчок амырааннар. Каш хонук эрткенде, бир-ле эртен ирей көрүптерге дагаазының чуургазы частып келген болган. Ирей энеге келгеш чугаалаан: - Дагаавыстың чуургазы частып келген-дир кадай. Бичии дагаа оглу аштай берген боор, чемгерип каар сен бе? – дээн. Кадай ону дыңнааш, амыраанындан тараа каап бээр дээш көөрге, шоодайы куруг болган. - Дагаавысты база бичии дагааның оглун чүнүң-биле чемгерер бис, - дээш ирей-кадай муңгарап эгелээннер» - Көрүңерем, уруглар, ирей-кадайның тараазы төнген, бичии дагааның оглу шынап-ла аштап турар ышкажыл, кээргенчиин. - Аа! Билип кааптым, уруглар, ирей-биле кадайга бистер дузалажып берээлиңер. | Башкы холунга ойнаарак дагааны тудуп алыр. Башкы слайдыга «Шокар дагаа» деп тоолду көргүзер. Кырган ирей-кадайның чуруун көргүзер. Башкы корзинкада сарыг дагааны уругларга көргүзер. Корзинкадан чуурганы ужулгаш дагааның чанынга салып каар. Бичии сарыг дагаа оглун дагааның чанынга салыр. Башкы уругларга бичии дагаа оглун кээргеп суйбадыр. |
- Дагаа. - Дагаа азырал куш. - Дагааны кижилер азырап турар. Дагаа биле мендилежиир - «Шокар дагаа» - Алдын чуурга. - Күскениң кудууруу дээптерге бусту берген. - Ыглава, ирей, ыглава, эне! Силерге өске, алдын эвес, а анаа чуурга оолдап бээр мен.
- Чаңгыс. Уруглар бичии дагаа оглун суйбаар. | |
3 | III. Практиктиг кезээ. | - Бо бичии хуулгаазын карандаштарның дузазы- биле дагаага база бичии дагааның оглунга тараалардан чуруп берээлиңер. - Баштай мени кичээнгейлиг көөр. - Тараа кандыг болурул? - Тарааның өңү кандыгыл? - Эр-хейлер! Тараа бичии, сарыг өңнүг болур. Хуулгаазын карандашты сарыг өңче суп алгаш бичии тарааларны чараш, арыг-силиг кылдыр чуруур. Салааларга шимчээшкин: «Дагаажыгаш» Дагаажыктар, дагаажыктар. Даңгаар эртен алгырарбай Тараа бээрге бажын савап, Дайнап чиптер чаптанчыгбай. | Уругларны столче олуртуп алыр. Тарааны канчаар чуруурун көргүзер. Башкы уруглар бүрүзү-биле бот ажылды кылыр. |
- Тараа бичии болур. - Тарааның өңү сарыг болур. Уругларның чурулгага ажылы Салааларга шимчээшкиннни кылыр | |
4 | IV. Төнчү кезээ | - Тарааларывыс быжа берген-дир, уруглар. Чуруп алган тараалар-биле дагааны база бичи оглун чемгерээлиңер. Дагаа: Ко-ко-ко! Биске амданныг, чаагай тарааларны чурааш, бисти тоттур чемгерип кааныңарга четтирдивис, уруглар. - Сарыг дагааны база оглун тараа-биле чемгерип каарыңарга, өөрээш силерге амданныг, чаагай чуургалар оолдап берген-дир. - Бо чуургаларны чиггеш кадык-шыырак бооп өзер силер, уруглар. | Чураан ажылдарны столга салыр. Башкы уругларга корзинкадан чуургаларны (чигирзиг белек – чыжырганалыг, ааржылыг конфеталар) ужулгаш үлеп бээр. | ||
5 | Түңнел. | - Бөгүнгү кичээлде чүнү өөренип билип алдывыс? - Чүү деп тоолду дыңнадывыс? - Дагаага болгаш оглунга чүнү чуруп бердивис? - Дагаа биске чүнү бергенил? | Кичээлди түңнеп, уруглардан айтырыгларны салып, долу харыыны чедип алыр. | Башкының айтырыгларын идепкейлиг долу харыылааннар | |
По теме: методические разработки, презентации и конспекты
Куш-ажыл дугайында чечен-чугаалар болгаш шулуктер
Собраны рассказы и стихотворения о труде на тувинском языке....

Буклеты "Частын башкы демдектери", "Арыг-шевер болгаш кадыкшыл", "Школа красоты и здоровья", "Здоровьесберегающие технологии"
Буклеты для родителей и педагогов ДОУ...

Тыва улустун аас чогаалында тыва дылдын ажык болгаш ажык эвес уннери
«А» деп унге Дурген чугааАалашса аалашсынАнай хураган аалашсынАнай хураган аалааштынАваларын тып эмзин...

Чаа чыл байырлалынын сценарийи "Дилги биле дагаа"
Чаа чыл байырлалынга ийиги бичии болукке сценарийнин чорудуу....

орус улустун тоолу "Шокар дагаа"
Тывызыктан салып корейн, тып корунерем, уруглар. Даңгаар эртен алгырар,...