Сценарий праздника "Масленица"
материал (старшая группа)

Масленица» — сценарий чувашского фольклорного детского праздника.

Цель - Знакомство детей с чувашским календарно-обрядовым фольклором.

Задачи - Приобщать детей к своим корням. Развивать память, внимание, мышление, дикцию при помощи чувашских народных игр. Воспитывать интерес и любовь к устному народному творчеству.

Оборудование: Санки по количеству детей, чувашские народные костюмы, кнутик из лент, угощения (выпечка, атрибуты для игр.

Историческая справка.

Празднование масленицы приурочивалось к периоду весеннего равноденствия и начиналось в четверг. У большинства чувашей масленица продолжалась две недели. Первая неделя называлась "большая масленица", вторая - "малая масленица". Позднее, чувашская масленица совпадала с русской и его начали отмечать в течение одной недели - от воскресенья до воскресенья. Во время масленицы в деревнях молодежь устраивала катания на лошадях, обвешанных колокольчиками и бубенчиками, украшенных платками и полотенцами. Взрослые и старики устраивали традиционные пиршества с блинами и колобками. Детвора, а иногда к ближе к обеду и замужние женщины, катались с горы на санках.

                            Эх çăварни - çăварни

Уяв урамра пулса иртет. Хĕрсем çÿçеллĕ тутăрсем çыхнă, чăваш тумĕсемпе. Хитрелетнĕ катаччи лашисем тăраççĕ.

Вырсарни ир. Çăварнин пĕрремĕш кунĕ (аслă çăварни). Хапха уçăлсан ача-пăчасем кăшкăрашса урама чупса тухаççĕ.

Кашнин аллисенче пĕчĕк çунашкасем.

Диана: Ăçта пирĕн Маша? Халь те çывăрать-и вăл?! Атьăр: кайрăмăр вăратма!

Пурте: Атьăр!

Ик-виç ача: (пĕр харăссăн чÿрече умне пырса Машана витлесе кăшкăраççĕ)

Ваня: Маша, тух! Мĕн çывăрса выртатăн? Паян çерçи тăриччен тăрса хĕреслĕ урамра «турахуп кучĕпе» ярăнмалла!

(турахуп – чăвашсен сÿс тураса якатмалли ĕç хатĕрĕ).

Маша васкаса тумтирне тăхăнкаласа хапхаран тухать. Аллине ик-виç икерчĕ тытнă.

Маша: Саврни - икерчине çиме те памастăр вĕт манна. Асанне куриччен ик-виç икерчине йăтрăм та тухрăм. Мейĕр,

çийĕр. (Микула пурне те икерчисене хуçа-хуçа пайласа парать. Ачасем икерчисене хăвăрт-хавăрт çисе яраççĕ те

вĕçтереççĕ çунашкасемпе ярăнма)

Кристина:

Çунаçăм: çунаçăм, ай çулçă пек,

Çунаçăм, çунаçăм çулçă пек.

Çуни хыçĕ çырла, ай çеçки пек,

Çуни хыçĕ çырла çеçки пек.

Диана: Атьăр, вылятпăр, шăнса кайрăм.

Пурте: Атьăр, атьăр!

Валерия : Маша, эсĕ нумай çывăрнăшăн - «йытти» пулатăн.

Ачасем пурте «йытăлла» выляма пуçлаççĕ.

Вăйă йĕрки.

Шăнса пăрланнă муклашкапа пĕр-пĕрне ураран тивертмелле вылянине «йытăлла» тенĕ. Муклашка кама тивнĕ – çав

«йытти», хăвалаканĕ пулнă. Ыттисем «йыттинчен» тарса хăтăлма тăрăшнă. Ашкăнма юратаканрах ачасем систермесĕр,хăвалаканни патне пынă та: «Йытту ăçта?» - тесе витлешсе çурăмĕнчен аллисемпе тĕксе хăварса тарнă.

Ачасем вылянă хушăра хĕреслĕ урама лашасемпе çăварни юрри юрласа хĕрсемпе каччăсем çитсе чарăнаççĕ. Лашисене

лентăсемпе, шăнкăравсемпе капăпрлатнă.

 Çăварни эрнин малтанхи кунне чăвашсем „аслă çăварни”, юлашки кунне „кĕçĕн çăварни” тенĕ.

 Мария:  Çăварни, çăварни...

                 Паян кĕçĕн çăварни!

                 Пурте килĕр уява

                 Сивĕ хĕле ăсатма

                Çуркуннепе савăнма.

Саша: Эх, катаччи, катаччи! Катăк çатма икерчи!

Женя:

Чир-чĕр кайтăр,

Сывлăх пултăр,

Турă патăр тивлетне

 Ырлăх патăр, сывлăх патăр.

Максим:

 Пÿлме тулли тырă пултăр,

 Карта тулли выльăх пултăр.

 Вĕлле тулли хурт кĕрлетĕр.

 Сак çи тулли ывăл-хĕр лартăр.

Ертÿçĕ: Халĕ чăн хумхануллă самант. Хĕле ăсатса улăмран тунă катампие чĕртес пулать. (катемпие чĕртеççĕ).

2 ертÿçĕ: çунакан кăвайт çине йăвача пăрахар. Пирен  ампарсем тутă пулччăр.

3 ертÿçĕ:  Чăваш çăварни кунĕ хăй патне пыракан çынна: ача- пăча пулсан та, ватти пулсан та йăтса илсе минтер çине лартнă. Çуллă икерчĕ çитернĕ, унсăрăн чăхсем çăмарта тумаççĕ, хур – кăвакал пусма лармасть тет. Пурте икерчĕ пĕçереççĕ, пĕрне пĕри сăра ĕçтереççĕ.

Пурте пĕрле : Çăварни карчăкĕ! Тутлăхлă пул, чипер кай! Чир-чĕре ялтан илсе кай! Арсене вăй пар, хĕрсене сывлăх пар!

(Катемпи тавра çаврăнса çăварние ăсатаççĕ)

Ертÿçĕ: Малалла вăйăсем выльăпăр .Канат туртни, йывăç урапа утни, михĕсемпе çапăçни, катаччи лашисем сĕрен яни...

(вăйăсем выляççĕ, тепĕр çĕрте икерчĕ пĕçереççĕ, юрă шăрантараççĕ...)