Зал бәйрәмчә бизәлә. Г.Тукайның портреты эленә. Залның бер почмагына балалар өчен язылган китаплардан һәм аның әкиятләренә карата эшләнгән рәсемнәрдән күргәзмә оештырыла.

Акрын гына “Туган тел” җырының көе яңгырый.

Ведущий:

Салкын кышлар үтеп, Яз килгәндә,

Җылы яктан кошлар кайтканда,

Туган көнең синең бөек Тукай,

Тугры халкың итә тантана.

Илдә кояш, җирдә кояш,

Тукай көне канат җәйгән.

Бәйрәм бүген, бәйрәм бүген

Тукай көне – безнең бәйрәм.

Балалар, без бүген нинди бәйрәмгә җыелдык? (балаларның җаваплары). Бик дөрес. Әйе, без сөекле Тукаебызны беркайчан да истән чыгармыйбыз. Аны яратабыз, зурлыйбыз. Шигырьләрен, әкиятләрен укып яшәргә өйрәнәбез. Менә бүген дә без бу залга сөекле шагыйребезнең туган көнен билгеләп үтәргә дип җыелдык. Шулай ук Тукай абыебыз язган шигырьләрне, әкиятләрне искә төшерербез, аның геройлары белән очрашырбыз.

      Г. Тукай родился 26 апреля в татарской деревне Кушлавыч, в семье муллы. Когда маленькому Габдулле было 5 месяцев умер его папа, позже умерла и мама. Рано лишившись родителей, он скитался по чужим углам. До девяти лет жил в деревне. С деревенскими мальчиками ходил на речку, на рыбалку, помогал взрослым убирать сено. Затем, его увозят в город Уральск. Там он поступает в школу. Внимательно слушает учителей, изучает языки и очень старательно занимается.

        А сейчас представляем вашему вниманию инсценировку, про такого же прилежного и очень старательного ученика, по мотивам стихотворения Г.Тукая “Эш беткәч уйнарга ярый”, в исполнении 6й подготовительной группы.  

(звучит музыка)

Мальчик выходит из домика, потягивается, делает зарядку, бежит на месте, садится за стол, открывает книгу.

Ведущий:

В один прекрасный летний день, забившись в уголок,

Готовил мальчик поутру учителю урок.

Он книгу толстую читал, не отрывая глаз,

И слово каждое ее твердил по многу раз.

А тут скользнуло солнышко лучом: 

(Под музыку выбегает Солнышко, делает несколько танцевальных движений после подбегает к мальчику)

Солнышко:

«Дитя, на улицу иди, я жду тебя давно!

Ты был прилежным, но закрой учебник и тетрадь,

На воле чудно и светло, тебе пора играть!»

Ведущий:

А мальчик солнышку в ответ:

Мальчик:

«Ты погоди, дружок,

Ведь если я пойду гулять, кто выучит урок?

И для игры мне хватит дня, оставим разговор.

Пока не закончу, ни за что не выбегу во двор!» 

(Солнышко убегает на свое место)

Ведущий:

 И, так ответив, замолчал, за книгу взялся он

И снова трудится над ней, ученьем увлечен.

Но в это время под окном защелкал соловей

(Под музыку выполняя танцевальные движения выбегает Соловей, далее бежит к мальчику, встает рядом)

Ведущий:

 И слово в слово повторил:

Соловей:

 «Я жду тебя, скорей!

Ты был прилежным, но закрой учебник и тетрадь,

На воле чудно и светло, тебе пора играть!»

Ведущий:

Но мальчик молвил:

Мальчик:

«Погоди, соловушка, дружок,

Ведь если выйду я во двор, кто выучит урок?

Когда закончу, не зови – сам выбегу туда,

Я песню милую твою послушаю тогда». 

(Соловей убегает в сад)

Ведущий:

И, так ответив, замолчал, за книгу взялся он

И снова трудится над ней, ученьем увлечен.

Тут веткой яблоня стучит в закрытое окно: 

(Подходит Яблоня к мальчику)

Яблоня:

«Дитя, на волю выходи, я жду тебя давно!

Должно быть, скучно все сидеть за книгами с утра.

В саду под деревом густым тебе играть пора!»

Ведущий:

 Но мальчик ей сказал в ответ:

Мальчик:

«Ах, яблонька, дружок.

Ведь если я пойду гулять, кто выучит урок?

Еще немножко потерпи. Хоть славно на дворе.

Когда уроки за тобой, веселья нет в игре!»

(Яблоня встает на свое место)

(Звучит музыка)

Ведущий:

Пришлось недолго ожидать – окончены дела,

Тетради, книжки и пенал исчезли со стола! 

(Мальчик собирает тетради, книжки, пенал, кладет в портфель)

И мальчик быстро в сад бежит 

(Мальчик выбегает и радостно кричит)

Мальчик:         

«А ну, кто звал меня? Давайте весело играть!»

Ведущий:

 И началось веселье!

 (Все герои подходят к мальчику и все начинают в круге танцевать под музыку)

Ведущий:

 Тут солнце красное ему с небес улыбку шлет, 

(Солнышко улыбается, лучиками возле мальчика)

Тут ветка яблони ему дарит румяный плод, 

(Яблонька подходит, дает яблоко)

Тут соловей запел ему о том, как счастлив он,

(Включается фонограмма «Голоса птиц», Соловей)

А все деревья, все цветы отвесили поклон! 

(Все делают поклон)

Ведущий:

Молодцы, наши артисты.

Малай – Мухитов Тимур, Кояш – Буторина Диана, Сандугач – Самира, Алмагач – Горбунова Виктория.

Г.Тукай, кечкенәдән үк табигатьне бик тә яраткан. Аның матурлыгы белән сокланган. Шигырьләре аша хайваннар, кошлар һәм үсемлекләргә карата дуслык, ярату мөнәсәбәтләре тәрбияләгән.

Ай, нинди матур күбәләкләр килгән безнең бәйрәмгә.

(Күбәләкләр биюе)

(Күбәләкләр чыгып киткәч Дария чыга)

Ведущий:

Әллә күбәләкнең берсе бездә калган инде.

Ведущий:

Бала белән күбәләк (Дария 7гр.)

(звучит музыка)

Бала:

Әйт әле, Күбәләк, 
Сөйләшик бергәләп: 
Бу кадәр куп очып 
Армыйсың син ничек?

Ничек соң тормышың? 
Ничек көн күрмешең? 
Сөйләп бирче тезеп, 
Табаламсың ризык?

Күбәләк:

Мин торам кырларда, 
Болында, урманда; 
Уйныймын, очамын 
Якты көн булганда.

Иркәли һәм сөя 
Кояшның яктысы; 
Аш буладыр миңа 
Чәчәкләр хуш исе.

Тик гомрем бик кыска: 
Бары бер көн генә,— 
Бул яхшы, рәнҗетмә 
Һәм тимә син миңа!

Ведущий:

Шигырьны оста итеп безгә, Петухова Дария укыды.

Г.Тукай очень рано начал писать стихи. Он оставил нам в наследие много стихов, которые учили наши дедушки и бабушки, читали мамы и папы и сегодня мы тоже познакомимся с некоторыми из них.  

Со стихотворением «Ласточка» выступит Диану Пиронен.

(стихотворение «Ласточка»)

СЛАЙД

Ласточка (Пер. С.Олендера)

Недавно ласточка, что сердцу так мила, 
Там, над окном моим, гнездо себе вила, 
Таскала глину в остром клювике своём, 
Из глины строила она красивый дом.

Трудилась долго, возводя свой лёгкий кров, 
А после вывела хорошеньких птенцов. 
Чтобы сыта была вся птичья детвора, 
Жучков и мошек мать приносит им с утра.

Пусть непогода на дворе и ночь темна, 
Не шевельнётся в тёплом гнёздышке она, 
Укроет голову тихонечко крылом 
И сладко спит она, окутана теплом.

И что ей молния и гром, что шум людской! 
Спит крепко ласточка, и дорог ей покой. 
Чтоб ни случилось на земле, ей нет забот — 
Она и клювиком своим не поведёт.

Ведущий:

Спасибо тебе, Диана.

Кечкенә Габдулла, җәнлекләрне бик тә яраткан. Алар тормышын тасвирлаган бик күп кенә шигырьләр дә яза. Шуларның берсен тыңлап китик әле.

(Кыз белән эт булып киенгән бала керәләр.)

“Кызыклы шәкерт” шигыре сөйләнә. 

Әйдәле, Акбай! өйрән син, арт аягың белән тор; 
Аума, аума! туп-туры тор, төз утыр, яхшы утыр!

— Ник газаплыйсың болай син, мин әле бик кечкенә; 
Мин туганга тик ике айлап булыр йә өч кенә.

Юк, кирәкми, мин өйрәнмим, минем уйныйсым килә; 
Шул болыннарда ятасым, шунда ауныйсым килә.

(под музыку играя ходит по залу)

— Ах, җүләр маэмай! тырыш яшьләй, зурайгач җайсыз ул: 
Картаеп каткач буыннар — эш белү уңайсыз ул!

Ведущий:

5нче төркемнән Ильвина һәм Минтимер, булдырдыгыз! 

Ә хәзер бирегә, Набиуллин Әмирне чакырабыз.        

Гали белән кәҗә

(Сөйләүче автор шигырьнең исемен атый)

(көй уйный Гали белән Кәҗә чыгалар, уйныйлар,

бииләр һәм урыннарына басалар)

Безнең Гали бигрәк тату Кәҗә белән, 
Менә Кәҗә карап тора тәрәзәдән.

Гали аны чирәм белән кунак итә, 

                      (Гали, чирәм тутырган кәрзинне Кәҗәгә алып бирә)
Кәҗә рәхмәт укый — сакалын селкетә.

Ведущий:

Безнең кечкенә артистларыбыз – Амир, Ясмина, Амир.

Кечкенә генә тычкан маҗаралары белән безне Махонина Ангелина таныштырыр.

«Мышь, попавшая в молоко»

СЛАЙД

Подполья жительница — мышь, в чулане шастая тайком,

Не знаю как и почему, попала в чашу с молоком.

Бедняжка мечется, плывет, по стенам лапками скользит

И тонет в белом молоке — оно ей гибелью грозит.

Нельзя бездействовать в беде! И мышка, правилу верна,

Плывет и вдоль, и поперек, — спастись надеется она.

Не пропадают зря труды... Вот легче, вот совсем легко.

Так долго плавала она, что в масло сбилось молоко.

Теперь, на масло опершись, она встает, а там, глядишь,

Из чаши выпрыгнула вмиг — и убежала в норку мышь.

О мой родной! Ты хоть в воде, хоть в молоке ты утопай,

Будь терпелив, настойчив, смел — отчаянью не уступай!

Ведущий:

Рәхмәт сина, Ангелина. Бик матур сөйләдең.

Г.Тукай, писал не только стихи, он писал и очень интересные, познавательные сказки для детей. Ребята, скажите пожалуйста какие вы сказки знаете Г.Тукая? (җаваплар)

Молодцы, сказки Тукая вы знаете, ребята.

Ведущий:

Ә хәзер дуслар, сезгә Габдулла Тукайның “Су анасы” әкиятенә нигезләнеп язылган театр карап үтергә тәкъдим итәбез.

(декорация чыгарыла:елга, басма, агачлар)

Автор:

Кечкенә генә бер татар авылында Булат исемле малай яшәгән. Менә бер көнне ул су буена су коенырга төшкән.

Булат: (суда йөзгән кебек)

Җәй көне: эссе һавада мин суда коенам, йөзәм,

Чәчрәтәм, уйныйм, чумам, башым белән суны сөзәм.

Шул рәвешчә бер сәгать ярым кадәрле уйнагач,

Инде, шаять, бер сәгатьсез тирләмәм дип уйлагач,

Йөгереп чыктым судан, тиз-тиз киендем өс-башым;

Куркам үзем әллә нидән, юк янымда юлдашым.

( агач артынарак китеп киенә )

(Шул вакытта Су анасы чыгып,басмага утыра)

Автор:

Кинәт Булатның күзләре, басмада утыручы, Су анасына төшә. Ул алтын тарагы белән, үзенең озын чәчен тарап утыра. Булат куркып,агач артыннан гына Су анасын күзәтә башлый. Су анасы чәчен тарап бетерә дә, суга чума,ә алтын тарагын басмада онытып калдыра.

(Су анасы суга чума)

Булат:

Ох, Су анасы алтын тарагын басмада калдырды. Бер кешедә күрмәгәндә алыйм әле, әнигә бүләк итәрмен.

(таракны алып, тагын агач артына кача)

(Су анасы судан чыга, тарак юклыгын күрә)

Су анасы:

Кайда минем алтын тарагым? Кемнәр генә алды икән?

(агач артында качып утырган Булатны күрә. Артыннан куа башлый)

Су анасы:

«Качма! Качма! Тукта! Тукта, и карак!

Ник аласың син аны, ул бит минем алтын тарак!»

Автор:

Булат бар көченнән өенә таба чаба. Су анасыннан кача.

(Булат өйгә таба йөгерә, ә Су анасын этләр куркыта. Ул кача.)

Алып баручы:

Өйдә Булатны әнисе көтә..
Әни: 

Улым, нәрсә булды?

Булат: 

Әни, мин алтын тарак таптым, каты чаптым, ардым, сусадым. Кара әле, әни, матурмы алтын тарак? 
Әнисе:

Әйе, матур, ләкин кем югалтты икән аны?

Булат: 

Белмим шул.(Башын селки)

Әнисе:

Ярар, инде соң. Әйдә, йокларга ятыйк.

Автор:

Йоклый алмый. Куркыныч Булатка.

(куркыныч көй яңгырый, Су анасы килеп кирә)

Кинәт тәрәзәгә кемдер шакый: тук та тук.
Әни: 

Кем анда? Син кем? Кем бу вакытта йөри анда?
Су анасы: 

Су анасы мин. Ачыгыз! Бирегез минем алтын таракны. Синең карак улың көндез алып качты минем таракны.
Әни: 

Мә, ал алтын таракны! 

( Таракны әнисе  Су анасына бирә һәм ул кире китә)

Алып баручы:

Су анасы китүгә,әнисе малаен бик каты орышты.

Әни: 

Улым, син бит кеше әйберсен алгансың,алай ярамый!

Булат: 

Ярар, әнием. Бүтән алай бер кайчан да эшләмәм.

(залга карап)

Шул көннән башлап, мин дә кеше әйберсенә, сорамый тими башладым. 

(бар геройлар да чыга)

Ведущий:

Рольләрне башкардылар: Булат – Ахметвалиев Әмир, әни – Гилемханова Азалия, Су анасы – Гимадеева Диләрә. Алкышлар, безнең артистларыбызга.

(Акрын гына “Туган тел” җырының көе яңгырый)

Ведущий:

Нинди таныш, моңлы көй бу?

Тукай җыры  - “Туган тел”.

 Истән бер дә чыкмый торган

Халык көе -  туган тел.

Г.Тукайның данлыклы “Туган тел” шигырен Гараева Эльвира укый.

(музыка яңгырый, Туган тел шигыре сөйләнә)

Ведущий:

Рәхмәт, сиңа Эльвира.

Балалар, Г.Тукай, аз гына гомере эчендә безгә бик күп шигырьләр, әкиятләр, поэмалар язып кадырган. Әйдәгез бөек шагыйребезне онытмыйк, аны гел искә алып торыйк.

Ребята, народ чтит память поэта Габдуллы Тукая. Прошу и вы не забывайте этого великого поэта. Читайте его произведения: , поэмы, сказки и стихи.

На этом наш праздник, подошел к концу. Спасибо всем за участие и внимание.