Защита проектной работы "Шэжэрэ-гаилэ козгесе"
проект (старшая группа)

Шәҗәрә – гаилә көзгесе

Шәҗәрә ул - үткәннәрдән

Киләчәккә тәрәзә.

Һәр халыкта, һәр заманда

Шәҗәрәдә дәрәҗә.

Д. Гарифуллин

Хэерле кон кадерле кунаклар! Мин Халиуллин Раян булам. Мина 5 яшь. Мин «Шатлык»  балалар бакчасынын  зурлар торкеменэ йорим.

.

Кеше җирдә ни өчен яши? Үзенең кыска гына гомере эчендә ул барысына да өлгерергә, барын да танырга, белергә, үзе эшләп калырга, сөенергә, шатланырга,  һәм, иң мөһиме, үзе турында киләчәк буынга якты истәлек калдырырга тиеш.

 «Һәр кеше үзенең җиде бабасын белергә тиеш, —дигәннәр борынгылар. — Шул вакытта гына кеше туган иленең,  үз халкының үткәнен яхшы белә». Халкыбызда борын-борыннан җиде буын әби-бабаңа кадәр үз нәселеңнең буыннарын күңелдән белү һәм нәсел шәҗәрәләрен кәгазьгә теркәү гадәте булган. Шәҗәрәләр белү, язып бару — матур һәм борынгы гадәт. Алар аркылы кешеләр ата-бабаларының дәвамчысы булуларына төшенгәннәр.

Нәрсә соң ул шәҗәрә?

Гарәп теленнән кергән "шәҗәрә" сүзе агач дигән мәгънәне белдерә. Буыннарның өзлексез алмашынып торуын ботаклы агачка охшатып төзелгән шәҗәрәләр язу, нәсел шәҗәрәсен төзү гадәте борынгы заманнарда ук төрле халыкларда билгеле булган.

Мин үземнең җиде буын бабам белән бик горурланам. Алар үз һөнәрләрен тапканнар, бәхетле гаилә корганнар. Балаларын үстереп тормышка аяк бастырганнар. Сугыш кырларына курыкмыйча атлаганнар, безнең бәхетле киләчәгебез өчен армый-талмый бил бөккәннәр. Үзебезнең шәҗәрәбезне мин шулай күз алдына китерәм. (агачны курсэтэ)

Э хэзер мин сезгэ уземнен шэжэрэ агачымны сойлэп китэм. ( остэл янына утырып, копьютер аша презентацияне кучереп сойлэп бара, ул мышкага баскан була, э экранда кунаклар очен фотолар чыгачак)

..

Беренче буын - без үзебез….. Миңа 5 яшь.  Мин җитез, күңелле, гел көлеп торам, акыллы. Уйнарга, биергә,  әкиятләр тыңларга, китаплар актарырга яратам.  Балалар бакчасында  тырышам, инде хәрефләрне таныйм, укый  һәм саный беләм. Мин гаиләмне яратам 

Слайд 5   Бу минем кечкенэ яраткан энем Раяз. Анарга эле 2 .яшь.   Ул бик акыллы, тэртипле,  уенчыклар белэн уйнарга, китаплар карарга ярата.

Икенче буын Әти-әни - һәрберебез өчен иң газиз, иң кадерле кешеләр

слайд 6     Бу минем этием – Ильшат.  Этием бик  акыллы, көчле. Кирәк чакта һәрчак ярдәмгә килә. Ул яныбызда чакта безгә бик рәхәт. Аның белән бик күңелле.

слайд 7     Бу минем энием Равия. Әни безне   энем белэн бик ярата, тигез күрә. Ул безгә тәмле  ризыклар пешерә – энием пешергэн чэк чэк.

 слайд 9   өченче буын

   Бу минем этиемнен   этисе, минем  Шэфкать дэу этием. Авылнын ин оста гармунчысы.

слайд 10      Бу этиемнен  энисе , минем  Рэзинэ дэу энием. Яшелчэ устерергэ  хэм чигергэ ярата. Рэхим итегез(кул яулык курсэтэбез)

слайд 11      Бу минем  эниемнен этисе - Равил, минем дэу этием була.  Жимерелгэн хэр техниканы  тозэтергэ ярата.  

слайд 12     Эниемнен энисе - Голсинэ, минем дэу энием була. Аш –су остасы, бэйлэу эшен ярата (шэл курсэтэбез)

слайд 13       Дүртенче буын  Этиемнен дэу этисе, минем  Ризатдин бабам. Ул кэржиннэр уреп саткан (кэржинне курсэтэбез)

слайд 14    Этиемнен дэу энисе  -  Сэкинэ эбием.  Авылда ин беренче уз бакчасында яшелчэ устерэ.  

Слайд 15. Эниемнен  бабасы – Хоснулла бабам. Ул оста тимерче булган. Агач эшен бик яраткан. Ботен авылнын  тэрэзэ янакларына агачтан челтэрлэр ясаган (Курсэтэбез)

 слайд 16    Эниемнен дэу энисе -Саймэ эбием. Эбием оста тегуче.

слайд 17 Эшем буенча нәтиҗәләр:

1.Мин үземнең гаилә шәҗәрәсен төзегәндә шуны аңладым: әби-бабаларны өйрәнгәндә  кеше туган иленең, туган йортының, үз халкының чыгышын белән таныша.

        2.Мин үземнең әтием энием  ягыннан  гаиләмнең шәҗәрәсен төзедем хэм бик горурланам. Мин уз гайлэмне яратам.

Слайд 18   Игьтибарыгыз очен рэхмэт