Татарстан - туган жирем
план-конспект занятия (старшая группа) по теме

Тема:  «Татарстан – туган жирем»

Максат: балаларга Татарстан республикасы турында мэгълумат биру.

Бурычлар: 1. Балаларда республикабыз, анын гербы, флагы, гимны турындагы белемнэрен кинэйту, ныгыту.

2. Балаларнын татар телендэ сойлэшу кунекмэлэрен устеру, логик фикерлэу сэлэте усешенэ булышлык иту.

3. Туган илгэ, туган телгэ мэхэббэт, татар миллэтенэ карата горурлык хислэре хэм башка миллэт халкына хормэт тэрбиялэу.

Белем биру олкэлэре: Танып белу, Аралашу, Социальлэштеру, Ижат, Музыка, Физик культура, Куркынычсызлык, Матур эдэбият уку, Сэламэтлек.

Жихазлар: карта, магнитофон,  символикалар(герб, флаг), пазл «КамАЗ» машинасы, татар халык ризыклары.

Балалар белэн эзерлек эше: шигырьлэр ятлау, карта белэн танышу, Татарстан республикасы турында энгэмэ.

Сузлек эше: символика, республика, гимн, герб, флаг,КамАЗ, шэхэр.

Шогыль барышы.

Группада «Мин яратам сине, Татарстан» жыры янгырый.

Кереш олеше.

Тэрбияче: Балалар, исэнмесез!

Балалар: Исэнмесез!

Тэрбияче: Хэллэрегез ничек?

Балалар: Кояшлы иртэ кебек.

Тэрбияче: Балалар, Буген безгэ бик куп кунаклар килгэн, эйдэгез, алар белэн исэнлэшэбез.

Балалар: Исэнмесез!

Тэрбияче: Э сез белэсезме, татар халкы нигэ ике кулын сузып исэнлэшэ?

Балалар: Юк.

Тэрбияче: Бу – кулларымда корал юк. Мин – сина дус дигэнне анлата. Балалар, эйдэгез сез дэ бер берегез белэн исэнлэшегез.

Балалар ике кулларын сузып исэнлэшэлэр.

Топ олеш.

Тэрбияче: Без кунакларны яшэгэн жиребез, сойлэшкэн телебез белэн таныштырырбыз, бергэлэп сэяхэт итэрбез. Эйдэгез, кунакларга эзерлэгэн шигырьлэрегезне укып китегез эле.

Илина: Нинди куркэм минем илем,

               Кояштай балкып тора.

               Урманнары жыр шикелле

               Монланып шаулап тора.      

Голназ: Идел ярларын нурлар сибеп,

               Матур ата бездэ тан.

               Тан шикелле якты Туган илем,

               Бэхет биргэн жирем – Татарстан!

Тэрбияче: Нэрсэ сон ул Татарстан?

Балалар: Татарстан  - ул безнен республикабыз, торган жиребез, торган оебез.

Тэрбияче:Балалар, э без нинди телдэ сойлэшэбез?

Балалар: Татар телендэ.

Тэрбияче: Дорес. Татар теле – безнен туган телебез. Яраткан шагыйребез – Г. Тукай татар теле турында нинди матур шигырь язган?

Нелли: И туган тел, и матур тел!

              Эткэм – энкэмнен теле.

              Доньяда куп нэрсэ белдем

              Син туган тел аркылы.

Тэрбияче: Рэхмэт. Тагын рус, мари, чуваш, башкорт х. б. куп теллэрдэ сойлэшкэнне ишеткэнегез бардыр. Бу халыклар безнен республикада дус яшилэр. Татарстан республикасында татар хэм рус теллэре дэулэт теллэре булып санала. Димэк, сез ике телне белергэ тиеш.

Тэрбияче: Безнен республикабыз бик зур, без аны бер кон эчендэ дэ йореп чыга алмыйбыз. Кем эйтэ ала, Татарстаннын чиклэрен, елгаларын, шэхэрлэрен без кая курэ алабыз?

Балалар:Картадан курэ алабыз.

Тэрбияче:Молодцы. Картада Татарстаннын чиге кызыл тос белэн ясалган.

Тэрбияче: Эйтегез эле, зэнгэр тасма,яшел тос,тугэрэклэр нэрсэне анлата?

Балалар: Зэнгэр тасма – елгаларны, яшел тос – урманнарны, тугэрэклэр - шэхэрлэрне анлата.

Тэрбияче: Башкалабыз ничек атала? Тагын нинди  шэхэрлэр белэсез?

Балалар: Башкалабыз – Казан шэхэре.

Балалар: Без – Элмэт, Алабуга, Тубэн Кама, Минзэлэ, Чистай, Богелмэ шэхэрлэрен белэбез.

Тэрбияче: Дорестэн дэ, Татарстанда  шундый матур шэхэрлэр бик куп.

Тэрбияче: Балалар, э без нинди шэхэрдэ яшибез?

Балалар: Без Яр Чаллы шэхэрендэ яшибез.

Тэрбияче: Эйе. Сэяхэтебезне Яр Чаллы шэхэреннэн башлыйк. Эйдэгез, кунакларга сойлэгез эле, безнен шэхэребез нинди?

Балалар: Безнен шэхэребез зур, чиста, яшь. Йортлар яна, урамнар кин, чэчэклэр белэн тулган.

Тэрбияче: Эйдэгез эле, Яр Чаллынын матур, танылган урыннарын бергэлэп карыйк.

Яр Чаллы шэхэренен куренекле урыннарын слайдлардан карау.

Тэрбияче: Э хэзер командаларга буленеп, пазл жыеп курсэтегез эле.

Командалар пазллардан КамАЗ машиналарын жыялар.

Тэрбияче: Нэрсэ килеп чыкты?

Балалар: КамАЗ машинасын жыйдык.

Тэрбияче: Дорес. Яр Чаллыда КамАЗ чыгара торган завод бар. Эйдэгез, КамАЗ машинасына утырып, сэяхэтебезне дэвам итик.

Сэяхэт вакытында ял итеп, узебез яраткан татар халык уенын уйнап алыйк эле.  «Тубэтэй» уенын уйныйбыз.

Балалар түгәрәк уртасына бер бала сайлап чыгаралар. Үзләре кулга-кул тотынышып, түгәрәк байлап йөриләр. Тэрбияче балалар белэн жырлый:

Туп-туп-тубэтэй,

Тубэтэем укалы,  

Матур, ефэк тубэтэем

Менэ кемдэ туктады.

Тубэтэйкемдэ туктый, шуна берэр жэза бирелэ.
Уен шулай дәвам итә. 
                           

Тэрбияче: Балалар, Татарстаннын узенен гербы, флагы хэм гимны бар. Менэ бу нэрсэ?

Балалар: Бу – герб.

Тэрбияче: Татарстан гербында канатлы ак барс сурэтлэнгэн. Ак барс – республикабызнын кочлелеген, батырлыгын курсэтэ.

Тэрбияче: Эйдэгез гимны тынлап узабыз. Гимны танылган татар композиторы Ростэм Яхин ижат иткэн.

Татарстан гимны янгырый.

Тэрбияче: Дорес. Флаг турында кем шигырь белэ?

Карина: Шундый матур яшел тосе,

                   Ул кызылы, ул агы.

                    Жилферди Казан остендэ

                    Безнен дэулэт флагы.

Тэрбияче: Татарстан флагы нинди тослэрдэн тора? Алар нэрсэне анлаталар?

Балалар: Остэ - яшел, аста – кызыл, э уртада – ак тос сурэтлэнгэн. Яшел тос – табигатьне, яшьлекне, ак тос – чисталыкны, намусны,татулыкны, кызыл тос – кояш тосе, батырлык тосе .

Тэрбияче: Рэхмэт, молодец. Флагыбызнын тослэрен истэ калдыру очен сез аны буярсыз.

Урыннарга утырып остэлдэге флагларны буйылар.

Тэрбияче: Э хэзер авылга кайтып килик. Кемнен эбилэре авылда яши?  Алар сезгэ татар халык ризыкларын эзерлилэрдер – чэк – чэк ашаганыгыз бардыр. Эйдэгез,  чэк-чэк ясыйк.

Барлык хэрэкэтлэрне куллар белэн ясап курсэтэбез: башта камыр ясыйбыз, аннары уклау белэн жэябез, кечкенэ олешлэргэ булэбез, майга салабыз, оябез. Аннары барлык балалар бергэ оелэлэр, тэрбияче дэ балаларны кочаклый.

Тэрбияче: Татар халкы да чэк-чэк сыман гел бергэ, аны беркем дэ аера алмас.

Йомгаклау.

Тэрбияче: Булдырдыгыз, балалар. Без буген нэрсэ турында сойлэштек? Сез нэрсэ белдегез? Сезгэ бугенге шогыль ошадымы?

Балалар, буген сез бик тырыштыгыз. Кунаклар белэн саубуллашыйк.

Балалар: Саубулыгыз.