Конспект НОД с детьми в подготовительной к школе группе "Олчей удазыны"
методическая разработка по развитию речи (подготовительная группа)

№

Кичээлдин этаптары

Кичээлдин чорудуу:

Башкынын чорудуу

Уругларнын чорудуу

Уе

1

Организастыг кезээ
 (оюн, мотивациялыг кезээ)

Мотивациялыг кезээ:

-Экии, уруглар!- Мен болза, биччи болуктун башкызы Снежана Сергеевна дыр мен, уруглар.

Таныжып алылынаарам уруглар.

-Сээн адын кымыл?

- А сээн адын кымыл?

-Силер биле найыралдажып алганымга ооруп тур мен, уруглар

 - Богун бисте  чаа кичээл. «Олчей удазыны» ооренип алыр бис уруглар.

-Уруглар айтырыга долу харыы бээрин катаптадыыр.

Уруглар салдынган айтырыгларгахарыылаптурарлар

2мин

2

Киирилде кезээ

Шаптараазынныг байдалды тургузары (уруглар   кичээлдин сорулгазын боттары тургузары)

Шаптараазынныг байдал:

«Тук, Тук, Тук» деп эжик соктаан соонда  кырган ава кирип келир.

-Экии, уруглар. Мени кырган ава дээр, мээн алдын кушкажым ужуп чедип келгеш «улуг болуктун уруглары  тыва хээлер ооренип тур, кырган авай» деп чугаалаарга силерден дуза  дилеп чедип келдим уруглар. Мээн аптарам хээлерин Чылбага кадай оорлап алгаш барган болду ургулар. Менээ дузалажып аптарам чараш хээлер биле каастажып бээриннерни дилеп тур мен уруглар.

 -Кырган авага дузалажып бээр бис бе, ургулар?

- Ийее

Уруглар дыннаалап, айтырыгларга харыылап турарлар

3 мин

3

Кол кезээ.

 Бо чараш угулзаны – олчей удазыны дээр. Тончузу-даа, эгези-даа билдинмес болгаш, тончу чок аас-кежик-удазыны деп адаар Тыва чоннун идик-хевинин, ог иштинин эдилелдеринин  каасталгазында чугула черни  олчей-удазыны» хээ ээлеп турар. Тыва улустун тоогузунде олчей удазыны аас-кежиктин чаякчызы, чоннун сулде демдээ кылдыр хундулеп чораан. Олчей удазынынын дорт козенктери аал коданы, от чаякчызы. Кижинин хей адын база кут- сунезинин тудуп алган чоруур. Ынчангаш ону олчей удазыны дээр. Ырак чер баар кижилер ону эт-севинге каасталга кылдыр даарап алган азы чурааш, хойлап алган чоруур. Ону хойлап алырга уш катап адарга безин частырыптар дижир. Оон ынай олчей удазыны дээрге тонмес- батпас эт-хоренги, аас-кежик, ажы-толдун камгалакчызы демдек болуп турар.

Байштай кырган ававыска дузалажыырынын мурнунда ХЭЭ Олчей удазыны  деп чуулду катап билип аалынаар уруглар.

Уруглар салдынган  айтырыгларга харыылап турарлар

10мин

4

Чаа билиглернин ажыдыышкыны

Практиктиг кезээ.

"Олчей удазыны", дорбелчин база тогерик хевирде чураан уран-каасталганы ынча дээр уруглар.

Чуге тогерик, дорбелчин дээрге ам коруптер бис.

-Ажылдап эгелээринин мурнуда сула шимчээшкинден кылыптар бис бе уруглар?

Арбай тараа соктап чиир

Аажок кежээ эресле мен.

Бала, согааш эдим бо

Бирээ, ийи, уш!

Тараавысты соктап, соктап

Деспивиске челбип, челбип!

Бирээ, ийи, уш!

Дээрбеге тыртып, тыртып

Амданнанып чиир-ле бис!

- Ынчангаш, чурууру силерге амдыызында нарын, берге болганнындан мен силерге белен олчей удазыннарын эккелдим, уруглар. Ынчалза-даа олар амдыызында он чок база каасталга чок болуп турар. Силер оларны  , оннуг карандаштар ачызы-биле каастап, хевир киирер силер.

Ажылдап эгелээринин мурнунда оннуг карандаш, саазын, хачы, клей биле канчаан ажылдаарын сагындырдым. Чанында орар эжинче, бодунче  хачыны, оннуг карандашты арнып болбас, аскынче, кулаанче суп болбас.

Бердинген даалгаларны кууседип турар

10мин

5

Актуалдыг кезээ

Оюн «Аптараны каастаары»

Уруглар оюн ойнаарлар

3мин

6

Туннел кезээ

Рефлексия

-Богун  кичээл солун болду бе уруглар?

-Кичээлге кым аалдап келди?

-Олчей удазыны кандыг хеврлиг болур ийк уруглар?

-Кырган-аванын чузун каастап бердивис уруглар?

 -Кырган-авага каастап берген апатаравыс чараш болду бе уруглар?

Уруглар боттарынын бодалдарын илередип, кичээл кандыг болганын туннээри.

2мин