Выступление на педагогическом совете "Развитие игровой деятельности в свете ФГОС ДО"
учебно-методический материал по развитию речи

Тема: "Развитие игровой деятельности в свете ФГОС ДО"

Подготовила:

Иванова А.Р.

        Одним из принципов ФГОС дошкольного образования является построение образовательного процесса на адекватных возрасту формах работы с детьми.

        В условиях реализации Федеральных государственных требований к структуре основной общеобразовательной программы дошкольного образования, существенным отличием является – исключение из образовательного процесса учебной деятельности, как не соответствующей закономерностям развития ребенка на этапе дошкольного детства. Перед педагогом дошкольного учреждения становится актуальным поиск других форм и методов работы с детьми.

        Основной формой работы с детьми дошкольного возраста и ведущим видом деятельности для них является игра. Именно игра позволяет построить соответствующую особенностям дошкольников систему обучения, обеспечивает вариативность дошкольного воспитания. ФГОС ДО рекомендует использование игровых форм образовательной деятельности во всех областях образовательной программы.

        В игре ребенок развивается как личность, у него формируются те стороны психики, от которых впоследствии будет зависеть успешность его социальной практики. Игра является полигоном для социальных проб детей, т. е. тех испытаний, которые выбирается детьми для самопроверки и в процессе которых ими осваиваются способы решения возникающих в процессе игры проблем межличностных отношений. В игре создается базис для новой ведущей деятельности – учебной. Поэтому важнейшей задачей педагогической практики является оптимизация и организация в ДОУ специального пространства для активизации, расширения и обогащения игровой деятельности дошкольника.

        В свете современных требований выделяются два возможных пути организации игры в детском саду. Первый путь заключается в традиционном для отечественной педагогики воздействии взрослого на содержание сюжетной игры ребенка; в соответствии со вторым путем игра рассматривается как культурная деятельность и создаются благоприятные условия для формирования у детей различных способов игры.

        В современном детском саду игры детей происходят в различных центрах активности, которые обеспечивают разностороннее развитие детей по основным направлениям: физическому, социально-личностному, познавательно-речевому и художественно-эстетическому. Все центры активности созданы с учетом интеграции содержащихся в них образовательных областей.

Для физического развития детей создана зона двигательной активности: дети занимаются подвижной игровой деятельностью утром, на прогулке, после дневного сна. В подвижных играх постоянно происходит моделирование ситуаций, когда при ограниченном времени и постоянно изменяющихся условиях возникает необходимость менять ситуацию, выбирать необходимое действие. Как следствие этого, мы вырабатываем у детей умение контролировать свои эмоции, договариваться друг с другом, уступать, слышать товарища, продолжать его действия или выручать, подчинять свои желания существующим правилам, понимать и уважать других, правильно воспринимать критику, что также влияет в дальнейшем на успешную социализацию.

Для социально-личностного развития детей созданы центры сюжетно ролевых игр, мини-музеи кукол, центры ряженья, которые позволяют изменить свой облик, и познавать себя. Играя, дети пробуют себя в различных ролях и ситуациях, согласно сюжету игры, а это поможет им легче справиться с реальными проблемами в дальнейшей жизни. В этом детям мы помогаем: обучаем правильно выполнять игровые действия; направляем игру с помощью подсказок, вопросов и предложений. Следует отметить, что сюжетно-ролевая игра – это, главным образом, игра коллективная, в которой общение осуществляется по двум направлениям: общение персонажей и общение исполнителей. Сюжетно-ролевые игры дают навык совместной работы, играют важную роль в формировании самостоятельности, дружного детского коллектива.

Сюжетно-ролевая игра является почвой для развития театрализованной игры. Со временем дети не удовлетворяются в своих играх только изображением деятельности взрослых, их начинают увлекать игры, навеянные знакомыми литературными произведениями. Благодаря тому, что каждое литературное произведение или сказка имеет нравственную направленность, театрализованные игры способствуют обогащению социального опыта. Мы помогаем ребенку увидеть мир глазами персонажа, понять мотивы его действий и сопереживать ему.

Дидактическая игра - это также средство обучения и воспитания, воздействующее на эмоциональную, интеллектуальную сферу детей, стимулирующее их деятельность, в процессе которой формируется самостоятельность принятия решений, усваиваются и закрепляются полученные знания, вырабатываются умения и навыки кооперации, а также формируются социально значимые черты личности.

В непосредственно образовательной деятельности мы используем игру как: часть занятия, методический приём, способ решения. Дидактические игры, упражнения на развитие эмоциональной сферы, пластические этюды, тренинги на устранение отрицательных эмоций помогают налаживать общение друг с другом, развивают коммуникативные навыки.

Для художественно-эстетического развития детей есть центры творчества, центр музыкально-театрализованной деятельности.

При всем своеобразии различных видов игр между ними много общего. Они отображают окружающую действительность и основываются на самостоятельной деятельности детей. Все игры эмоционально насыщены и доставляют детям радость.

Для познавательно-речевого развития детей созданы центры речевого развития, центры развивающих игр, экологические центры. Все эти центры интегрируются с такими образовательными областями, как познание, чтение художественной литературы, коммуникация.

Все игры детей развиваются под нашим руководством, мы знакомим их с окружающей жизнью, обогащаем их впечатлениями, оказываем помощь в организации и проведении игр.

Кроме этого ФГОС предъявляет высокие требования к развивающей предметно- пространственной среде, к материалам и инвентарю для игр.

Развивающая среда должна быть содержательно-насыщенной, трансформируемой, полифункциональной, вариативной, доступной и безопасной. Что же это значит?

1. Насыщенность среды. Образовательное пространство должно быть достаточно оснащено средствами обучения и воспитания (в том числе техническими), соответствующими материалами, в том числе расходным игровым, спортивным, оздоровительным оборудованием, инвентарем (в соответствии со спецификой Программы).
2. Трансформируемость пространства предполагает возможность изменений предметно-пространственной среды в зависимости от образовательной ситуации, в том числе от меняющихся интересов и возможностей детей;
3. Полифункциональность материалов предполагает наличие не обладающих жестко закрепленным способом употребления предметов, в том числе природных материалов, пригодных для использования в разных видах детских игр.
4. Вариативность среды предполагает наличие различных пространств, а также разнообразных материалов, игр, игрушек и оборудования, обеспечивающих свободный выбор детей; периодическую сменяемость игрового материала.
5. Доступность среды предполагает свободный доступ детей, к играм, игрушкам, материалам, пособиям, обеспечивающим все основные виды детской активности;
6. Безопасность предметно-пространственной среды предполагает соответствие всех ее элементов требованиям по обеспечению надежности и безопасности их использования.

Таким образом, игра способствует формированию полноценной личности, способной жить и работать в современном обществе. Игра - основная форма образовательной деятельности в условиях реализации ФГОС ДО.

ФДББС шартында уен эшчәнлеген үстерү – 1 СЛАЙД

2 СЛАЙД:

Белем һәм тәрбия бирүнең беренче баскычы булган мәктәпкәчә тәрбия бирү учреждениеләренең эшен нәтиҗәле итү өчен яңа идеяләр, белем-тәрбия бирүдә яңа уен технологияләре куллану кирәклеге бүген балалар бакчаларының алдында торган төп бурычларның берсе булып тора.

. Тәрбия чарасы буларак, ул балаларның камилләшүенә, шәхес буларак формалашуына, үзгәрүенә этәргеч булып тора. Балага белем һәм тәрбия уен аркылы яхшырак бирелә. Ул уйнаган вакытта бик күп нәрсәләрне таный, үзенә күнекмәләр ала.

Шөгыльләрдә уен технологиясе уенга корылган төрле ситуацияләр аша тормышка ашырыла һәм белем бирү эшчәнлегендә кызыксындыру, эшкә дәртләндерү чарасы буларак файдаланыла. Уен технологиясе балаларның танып белү активлыгын үстерә, акыл үсешен активлаштыра, аларда яңа сыйфатлар булдыруга ярдәм итә. Уен вакытында белемгә кызыксыну көчәя, мөстәкыйльлек, ихтыяр көче, игътибарлылык арта, хәтер яхшыра, уйлау күнекмәләре камилләшә. Балалар коллективын берләштерүдә, туплауда, дусларча мөнәсәбәт урнаштыруда да уенның әһәмияте зур.

Балалар уенын ике төп өлешкә бүленә. Нинди 2 төп өлешкә бүленә?

(Тәрбияче Җаваплары)

3 СЛАЙД:

- балаларның иҗади сюжетлы-рольле уеннары;        

- кагыйдәле уеннар.

        4 СЛАЙД:

1. Иҗади сюжетлы-рольле уеннар үз эченә түбәндәгеләрне ала:

- тормыш-көнкүреш темасына уеннар;

- төзелеш темасына багышланган уеннар;

- төзү һәм табигать материаллары белән уеннар;

- театральләштерелгән уеннар;

- мавыктыргыч күңел ачу уеннары.

        5 СЛАЙД:

Кагыйдәле уеннарга дидактик һәм хәрәкәтле уеннар керә.

6  СЛАЙД: Дидактик һәм хәрәкәтле уеннар үз эченә нинди уеннар алганын слайдтан күрә аласыз.

Уен вакытында баланың акыл үсешендә генә түгел, ә шәхес буларак формалашуында да алга китеш күренә. Уендагы төрле рольләргә кереп, бала, реаль тормыштагы кешеләрнең эш- гамәлләрен кабатлый, алар арасындагы мөнәсәбәтләрне, эмоцияләрне һәм кичерешләрне уенга күчерә.

Уеннар оештырганда, тәрбиячедән осталык, иҗат фантазиясе таләп ителә. Шуңа күрә дә уеннарны оештыруга җитди әзерләнергә кирәк. Балаларның шәхси мөмкинлекләрен, уен белән ни дәрәҗәдә кызыксынуларын, уен алдындагы халәтләрен, кәефләрен һәрвакыт истә тотарга. Аларны заман таләпләрен исәпкә алып планлаштырырга, кызыклы, нәтиҗәле итеп үткәрү өчен  төрле методлар уйлап табарга кирәк.  Уен- балаларны яхшырак аңлау, аларга тагын да ныграк якынаю чарасы да. Нәкъ менә уен вакытында  һәр баланың нәрсәгә сәләтле булуын, аның оештыру мөмкинлекләрен яхшырак күренә, холкын, гадәтләре күбрәк аңлашыла. Шулай ук уен өчен уңайлы шартлар тудыруга, уен тирәлеген булдыруга да игътибар итәргә кирәк. Кирәк-яраклар, кулланмаларны алдан ук әзерләп куярга. Аларны әзерләү, аннары тәртипләп урнаштыру эшләренә балаларны да катнаштырырга. Алар бу вакытта пөхтәлеккә, чисталыкка өйрәнә, әйберләрне саклап тотарга күнегә.

Балаларның психологик үзенчәлекләрен истә тотып, уен эшчәнлеген оештыруда берничә төп юнәлешне күрсәтәтеп үтәсем килә:

-баланың фикерләү, күзаллау сәләтен үстерү;

-уенны баланың һәр төр эшчәнлегенә, режим моментларына кертү;

-һәр баланың характерын, темпераментын, шәхси мөмкинлеген, теләген истә тоту;

- балаларның коммуникатив эшчәнлеген активлаштыру;

- сөйләм эшчәнлеге дәрәҗәсенең төрле булуын истә тотып, балаларга рольләрне дөрес бүлеп бирү;

- балаларга яхшы таныш булган ситуацияләрне файдалану;

- үзара ярдәмләшү, телдә актив аралашу мохите булдыру.

Балаларның уенын оештыруда файдалы киңәшләр әйтеп үтәм:

1)    уеннарны башка шөгыльләр белән алыштырырга тырышмагыз:

2)    уенны бала тормышының барлык өлкәләрендә дә кулланыгыз;

3)    бала сезне уенга чакырса, каршы килмәгез;

4)     бала белән уйнаганда, үзегезнең олы кеше икәнлегегезне онытыгыз;

5)    уен кагыйдәләрен бозган балага тынычрак карарга тырышыгыз;

6)     уен вакытында рольләрне көчләп такмагыз, балаларга сайлау мөмкинлеге бирегез.

7 СЛАЙД:

Развивающая среда должна быть содержательно-насыщенной, трансформируемой, полифункциональной, вариативной, доступной и безопасной. Что же это значит?

1. Насыщенность среды. Образовательное пространство должно быть достаточно оснащено средствами обучения и воспитания (в том числе техническими), соответствующими материалами, в том числе расходным игровым, спортивным, оздоровительным оборудованием, инвентарем (в соответствии со спецификой Программы).
2. Трансформируемость пространства предполагает возможность изменений предметно-пространственной среды в зависимости от образовательной ситуации, в том числе от меняющихся интересов и возможностей детей;
3. Полифункциональность материалов предполагает наличие не обладающих жестко закрепленным способом употребления предметов, в том числе природных материалов, пригодных для использования в разных видах детских игр.
4. Вариативность среды предполагает наличие различных пространств, а также разнообразных материалов, игр, игрушек и оборудования, обеспечивающих свободный выбор детей; периодическую сменяемость игрового материала.
5. Доступность среды предполагает свободный доступ детей, к играм, игрушкам, материалам, пособиям, обеспечивающим все основные виды детской активности;
6. Безопасность предметно-пространственной среды предполагает соответствие всех ее элементов требованиям по обеспечению надежности и безопасности их использования.

Таким образом, игра способствует формированию полноценной личности, способной жить и работать в современном обществе. Игра - основная форма образовательной деятельности в условиях реализации ФГОС ДО.

ФДББС шартында уен эшчәнлеген үстерү

Белем һәм тәрбия бирүнең беренче баскычы булган мәктәпкәчә тәрбия бирү учреждениеләренең эшен нәтиҗәле итү өчен яңа идеяләр, белем-тәрбия бирүдә яңа уен технологияләре куллану кирәклеге бүген балалар бакчаларының алдында торган төп бурычларның берсе булып тора.

. Тәрбия чарасы буларак, ул балаларның камилләшүенә, шәхес буларак формалашуына, үзгәрүенә этәргеч булып тора. Балага белем һәм тәрбия уен аркылы яхшырак бирелә. Ул уйнаган вакытта бик күп нәрсәләрне таный, үзенә күнекмәләр ала.

Шөгыльләрдә уен технологиясе уенга корылган төрле ситуацияләр аша тормышка ашырыла һәм белем бирү эшчәнлегендә кызыксындыру, эшкә дәртләндерү чарасы буларак файдаланыла. Уен технологиясе балаларның танып белү активлыгын үстерә, акыл үсешен активлаштыра, аларда яңа сыйфатлар булдыруга ярдәм итә. Уен вакытында белемгә кызыксыну көчәя, мөстәкыйльлек, ихтыяр көче, игътибарлылык арта, хәтер яхшыра, уйлау күнекмәләре камилләшә. Балалар коллективын берләштерүдә, туплауда, дусларча мөнәсәбәт урнаштыруда да уенның әһәмияте зур.

Балалар уенын ике төп өлешкә бүленә. Нинди 2 төп өлешкә бүленә?

(Тәрбияче Җаваплары)

- балаларның иҗади сюжетлы-рольле уеннары;        

- кагыйдәле уеннар.

1. Иҗади сюжетлы-рольле уеннар үз эченә түбәндәгеләрне ала:

- тормыш-көнкүреш темасына уеннар;

- төзелеш темасына багышланган уеннар;

- төзү һәм табигать материаллары белән уеннар;

- театральләштерелгән уеннар;

- мавыктыргыч күңел ачу уеннары.

Кагыйдәле уеннарга дидактик һәм хәрәкәтле уеннар керә.

Дидактик һәм хәрәкәтле уеннар үз эченә нинди уеннар алганын слайдтан күрә аласыз.

        Дидактик уеннар:

- предмет һәм уенчыклар белән;

- сүзле дидактик уеннар;

- печатьле өстәл уеннар;

- музыкаль дидактик уеннар.        

        Хәрәкәтле уеннар:

- сюжетлы;

- сюжетсыз;

- спорт уены элементлары белән.

Уен вакытында баланың акыл үсешендә генә түгел, ә шәхес буларак формалашуында да алга китеш күренә. Уендагы төрле рольләргә кереп, бала, реаль тормыштагы кешеләрнең эш- гамәлләрен кабатлый, алар арасындагы мөнәсәбәтләрне, эмоцияләрне һәм кичерешләрне уенга күчерә.

Уеннар оештырганда, тәрбиячедән осталык, иҗат фантазиясе таләп ителә. Шуңа күрә дә уеннарны оештыруга җитди әзерләнергә кирәк. Балаларның шәхси мөмкинлекләрен, уен белән ни дәрәҗәдә кызыксынуларын, уен алдындагы халәтләрен, кәефләрен һәрвакыт истә тотарга. Аларны заман таләпләрен исәпкә алып планлаштырырга, кызыклы, нәтиҗәле итеп үткәрү өчен  төрле методлар уйлап табарга кирәк.  Уен- балаларны яхшырак аңлау, аларга тагын да ныграк якынаю чарасы да. Нәкъ менә уен вакытында  һәр баланың нәрсәгә сәләтле булуын, аның оештыру мөмкинлекләрен яхшырак күренә, холкын, гадәтләре күбрәк аңлашыла. Шулай ук уен өчен уңайлы шартлар тудыруга, уен тирәлеген булдыруга да игътибар итәргә кирәк. Кирәк-яраклар, кулланмаларны алдан ук әзерләп куярга. Аларны әзерләү, аннары тәртипләп урнаштыру эшләренә балаларны да катнаштырырга. Алар бу вакытта пөхтәлеккә, чисталыкка өйрәнә, әйберләрне саклап тотарга күнегә.

Мәктәпкәчә яшьтәге балалар предметлы уеннарны, әкият геройларына бәйле булган рольле уеннарны бик теләп башкаралар.

Рольле уеннарның өйрәтү мөмкинлекләре зур. Уеннарны парлап та, төркемләп тә үткәрергә мөмкин. Мондый уеннарны үткәрү өчен пьеса формасында уенның моделе төзелә. Балаларга рольләрнең сүзләре бүлеп бирелә. Уен вакытында катнашучылар бер-берсе белән аралашалар, аларның табигый рәвештә нәрсәдерәйтү, нәрсә турында булса да сорау, әңгәмәдәшенә җавап бирү теләге туа. Бу уеннар берничә этаптан тора:

әзерләнү этабы (сценарий төзү, уен өчен кирәкле материалларны әзерләү, үткәрү планын төзү, максат-бурычларны билгеләү, уен кагыйдәләрен ачыклау, рольләрне бүлешү, төркемнәргә бүленү,консультацияләр үткәрү һ.б.)

уенны үткәрү этабы (кирәкле чыганаклар белән эшләү, төркемнәрнең чыгышы, дискуссияләр үткәрү, экспертларның эшләре һ.б.)

йомгаклау этабы (уенга анализ ясау; бәяләү; нәтиҗә ясау, киңәшләр бирү һ.б.)

Балаларның психологик үзенчәлекләрен истә тотып, уен эшчәнлеген оештыруда берничә төп юнәлешне күрсәтәтеп үтәсем килә:

-баланың фикерләү, күзаллау сәләтен үстерү;

-уенны баланың һәр төр эшчәнлегенә, режим моментларына кертү;

-һәр баланың характерын, темпераментын, шәхси мөмкинлеген, теләген истә тоту;

- балаларның коммуникатив эшчәнлеген активлаштыру;

- сөйләм эшчәнлеге дәрәҗәсенең төрле булуын истә тотып, балаларга рольләрне дөрес бүлеп бирү;

- балаларга яхшы таныш булган ситуацияләрне файдалану;

- үзара ярдәмләшү, телдә актив аралашу мохите булдыру.

Балаларның уенын оештыруда файдалы киңәшләр әйтеп үтәм:

1)    уеннарны башка шөгыльләр белән алыштырырга тырышмагыз:

2)    уенны бала тормышының барлык өлкәләрендә дә кулланыгыз;

3)    бала сезне уенга чакырса, каршы килмәгез;

4)     бала белән уйнаганда, үзегезнең олы кеше икәнлегегезне онытыгыз;

5)    уен кагыйдәләрен бозган балага тынычрак карарга тырышыгыз;

6)     уен вакытында рольләрне көчләп такмагыз, балаларга сайлау мөмкинлеге бирегез.

Основные моменты методики применения сюжетно-ролевой игры:

1. Выбор игры Выбор игры, которую педагог включает в коллективную деятельность детей, определяется конкретной воспитательной задачей. Каждая игра выполняет специфичные функции, поэтому педагог должен отчетливо представлять ее реальные возможности.
2. Педагогическая разработка плана игры Начальный этап педагогического конструирования длительной игры наметки ее сюжета, определения игровых ролей и наполнение их конкретным содержанием.

Приступая к разработке плана организации игровой деятельности  учитывайте интересы детей, уровень развития игровых действий, способности развивать сюжет и др. Продумайте и опишите содержание игры. Спланируйте возможные направления развития сюжета. Определите игровые правила. Подготовьте все необходимые атрибуты для игры. Организуйте игровую среду. Создайте игровую ситуацию для возникновения игрового замысла детей. Организуйте ситуацию распределения ролей между детьми.

3. Ознакомление детей с планом игры совместная его доработка.  План игры, который разрабатывает воспитатель, может предлагаться детям старшей и подготовительной группы. Воспитатель должен стремиться так вести беседу, чтобы как можно больше привлекать детей к обсуждению плана игры, к разработке содержания ролевых действий.

4. Создание воображаемой ситуации.  Это важнейшая основа начала сюжетно-ролевой игры. Педагогу очень важно помочь ребенку войти в игровую ситуацию, чтобы игра захватила его воображение, принесла ему радость творчества.

5. Распределение ролей.  При распределение ролей в длительной сюжетно-ролевой игре воспитатель руководствуется теми же общепедагогическими положениями, что и в развернутой творческой игре: он стремиться удовлетворять игровые потребности детей, то есть каждому дает желаемую роль, предлагает очередность разыгрывания ролей разной степени активности, ищет возможности для утверждения положения ребенка в коллективе через игровую роль.

6. Начало игры.  Чтобы вызвать у детей положительное восприятие длительной игры, воспитателю необходимо позаботиться о таком начале игрового действия, в котором бы сразу возникла воображаемая ситуация. Для этого можно использовать некоторые методические приемы. Например, подготовить группу детей к разыгрыванию игрового эпизода.

7. Сохранение игровой ситуации.  Существуют некоторые условия сохранения у детей стойкого интереса

1) Взрослый организатор игры обязан задавать тон обращения с играющими детьми, употреблять условную терминологию

2) Педагог по возможности должен стараться обыгрывать любое дело детского коллектива

3) Все меры педагогического воздействия на детей педагог должен осуществлять в игровом ключе, не разрушая воображаемой ситуации.

4) В ходе длительной сюжетно-ролевой игры целесообразно включать развернутые творческие игры

5) Можно организовать коллективные соревнования между небольшими группами играющего коллектива

8. Завершение игр. Педагог, разрабатывая план игры, должен наметить предлагаемую концовку, чтобы сохранить острое эмоциональное состояние и желание.