Олонхо "Сур Б8р8"
книга по художественной литературе (старшая группа)
Предварительный просмотр:
Урукку дьылым
Улаьалаах уорьатыгар
Былыргы дьылым
Былдьаьыктаах мындаатыгар
Ус саха барахсан
Уэдуйэн уэскуу илигинэ
Унаар-мунаар хонуулардаах
Кыталык кыылым барахсан
Кылыйа оонньуур кырдаллардаах
Туруйа кыылым барахсан
Турууктуу оонньуур тумуллардаах
Сыспай сиэллээ
Сырса сырыырьаабыт
Хороьор муостаах
Хорьойо хонуктаабыт
Муэттээх салгыннаах
Битэмииннээх оттоох
Уэьэттэн кэрдэххэ
Орто дойдуга
Ала-чуо кини эрэ дэтэн
Киэмсийэ нэлэьийбит
Сайдалыкы эбэ Хотуну
Иилии тэнийбит
Эргэнэ хара тыатын
Кинкиниир киэн ойуурун
Кунус -киэьэ кэлэн
Кимнээхпит-туохтаахпыт диэн
Кырыы харахпытынан
Кичимэлээн кэрдэхпутунэ:
Арьаа саьатыттан ылата
Аан дойдуну чиэппэрин кэринэ
Аараан-тайаан барар
Аарыма линкир тыалара
Арыаллаьан ууммут эбит
Хоту диэки саьатын
Хоно-эрум одууластахха
Хамыьаар дьоннорум
Ханыылаьан иьэллэринии
Хампа лонкур тыалаах
Хаарыан дойду буолла
Илин диэки эттун
Иилии кэрэн ыллахха
Иирэ маьынан
Иилэммитин таьынан
Харах ыларын тухары
Хотун дьахталлардыы
Хоноччу ханыыласпыт
Хатын чаран хадьааьыннаах
Эбит бу утуэ сир.
Соьуруу диэки хайыьан
Хайдах быьыылаах сир эбит диэн
Сирийэ одууластахха
Сиинньэ дьэрэкээннэнэн
Силигилии турар
Солко нуолур мутукчата
Мунутуур нусхайан
Санньылыччы тардыллан
Сиппит хоппут даа эбит
Субу кэрэ дойду.
Маннык утуэ дойдубут
Хойуу-хампа тыабыт
Хабайар ортотугар
Орулуур оройугар
Оьолоор,бааллар эбит
Олус дьикти олохтоох
Остуоруйа кыыллара
Кинилэр буоллаьына
Киьилии санарар
Сахалыы дьаьанар
Саннаахтар эбит
Бу дьикти дойдуга
Баар барыта олус кэрэ
Баар эрэ олус дьоьун эбит
Дьэ ол дойду туьунан
Оллоонноон олорон
Кэпсиим эрэ эьиэхэ
Остуоруйатын остуоруйа
Омуннаах бэьэ буоллаьа
Кэпсээнин кэпсээн
Эбиилээх да буоллаьа
Ханна тиийэн токуруйар
Ону дьэ эьиги
Истэ сэргээн олорун.
Маннык дьоллоох дойдуга
Хайдах туох быьыылаах
Кыыл гиэнэ сорсуннаахтара
Олох-дьаьах оностон
Баай-талым тэринэн
Дьиэ-уйа туттан
Айыллан уэскээбиттэрин
Аргыый аьай ырытыах
Интэриэьиргии кэпсэтиэх.
Онон дьэ
Бу толуу тииттэринэн
Тулумнаммыт дойдубут
Хабайар киинигэр
Лонкур тииттэринэн
Тулаламмыт сирбит
Муур оройугар
Тоьус уон саьаанусталаах
Аьыс уон саьаан туоралаах
Маанылаах миэстэтигэр
Дьиэбит-уйабыт бу буоллун диэннэр
Томороон да соьус буоллар
Саха ураанхай
Буор холомотугар маарынныыр
Аьыс уон аьыс киирэр ааннаах
Тоьус уон тоьус тахсар сирдээх
Тутуу киэнэ баараьайа
Тутуллан турбут эбит.
Ол уйа -дьиэ
Уна диэки эттугэр
Бастын кыыл кэлэн
Дорообо биэрдин диэн
Кэрэ кыыл кэлэн
Кэпсээн аастын диэн
Толуу тайах
Ураа-ланкыр муоьун
Утарыта хайыьыннаран
Ортолоругар
Оьуор-бичик ойуулаах
Баараьайтан-баараьай
Хатын силиьэ удьурьайтан
Сарсыардаанны кун сарыала
Кулумурдуэр,кулумнуэр диэритин
Кылбаарыччы нарыламмыт
Оьуобайдаах остуола
Оноьуллан турар эбит.
Онтон уйа дьиэбит
Илин эттэ нэлэйэн
Кыьыл отон оьуордаах
Кэрэ сибэкки киэргэллээх
Сымнаьас муох
Муосталаах эбит
Субу ыраас миэстэьэ
Нэлэьийбит хонууга
Уэруу-кэтуу кэмигэр
Сороьор хомолто
Кутурьан да буоллаьына
Биитэр сир-уот
Былдьаьыктаах куннэригэр
Мусталлар эбит
Олус дьикти олохтоох
Остуоруйа кыыллара.
Кинилэри салайан
Таптаабыттарынан дьаьайан
Билэллэринэн ыйан-кэрдэн
Сууругурэр уруччэ
Сэруун уутунан
Санааларын сайьаан
Халын тыа баьаам элбэх
Куобаьынан куннэтэ
Кэмус тиистэрин чинэтэн
Анды кус барахсан
Араьас арыытынан
Айахтарын сайьаан
Аьаан-сиэн,атан-бэтэн
Аар тайьа иччитин
Баай Байанай быраата
Бэдэр тойон оьонньор
Кини таптыыр кэргэнэ
Бэдэр хотун эмээхсин
Байан-тайан олорбуттар эбит.
