Сценария
методическая разработка на тему

ХУШКИЛӘСЕҢ, ЯҢА ЕЛ!

1 нчеалыпбаручы. Исәнмесез – саумысыз, чибәртуташлар, күркәмәфәнделәр!

2 нчеалыпбаручы. Әтиләр, әниләрһәмбишектәгебәбиләр!

1 нчеалыпбаручы. Сезне Хан сараенаЯңа ел тамашасынакүңелачаргачакырабыз. Рәхимитегез!

2 нчеалыпбаручы. Кәефкүтәренкелегебөтенбәйрәмбуенасезгәюлдашбулсын.

1 нчеалыпбаручы. Призларарасында автомашина, төсле телевизор, видеомагнитофон, машина кебекзурәйберләрбулмаса да, күңелегезнетөшермәгез. Уенгакатнашучытапкырлар, җитезләр, талантлыларкичәбездән буш китмәсләр, яхшыкәефалыпкитәрләр.

Утсүнеп ала. Шулчакүзенеңкуштаннарынияртеп, Этелыкилепкерә.

Алартискәресыйфатларҗыелмасынаңлаткан "Явызлык", "Ялкау", "Хәйлә", "Мәкер", "Саран", "Ялагай", "Сатлыкҗан" дигәнтасмалартакканнар.

Мәкер (еламсырап). Кая барыпкемгәярарбыз. БезнеЯңаелгакертмәсләр бит, качыпкынакараптормасак.

Ялкау. Нишләргәинде? Биккүңелле, диләр, бәйрәмдигәннәрен.

Карт эт. И-и, минем газизбалакайларым! (Елыйбашлый.) Китәрчакларым да җитәинде. Санаулысәгатьләремгенәкалды. Нишләрсезиндеминнәнбашка?

Хәйлә. Тапкансызкайгырырнәрсә! Мин барындабердәборчылмагыз. Таптыминде мин.

Саран. Таптың? Яртысымиңабула, яме.

Хәйлә. Синекешулбулыринде, Саран. Яңаелныкитермәүчарасын, Карт этнеҗибәрмәүчарасынтаптым мин.

Барысыбергә. Вакытныәрәмитмә. Тизрәксөйлә.

Хәйлә. Хәзер без юлгачыккан теге Яңаелгакаршыбарабыз. Тотыпалып, аяк-кулынбәйләпяшерепкуябыз.

Ялагай. Ә аңладыминде, аңладым. (Эткәсырпалана.) Синдә – иске этелы – безнеңарадаозагракторырсың. Безгәсинеңбеләняшәүрәхәтбулыр.

Карт эт. Шулайдисезме, дусларым. Әйдәгез, алайса, эшкәтотыныйк. Озакматашыргавакытюк. Яшерергә! ЯшерергәЯңаелны!..

Барабан ритмнарыастында,барысыбергәявызлыкбиюебии-биичыгыпкитәләр.

1 нчеалыпбаручы. Харапбулдык, харапбулдык. БөекХаныбызкилервакытҗитте, ә без әлеәзертүгел.

2 нчеалыпбаручы. Ханыбызныбөтенебездәаягүрәбасып, баш иепкаршыалыйк, дуслар.

Тантаналы музыка яңгырый. Вәзирләренияртеп, Хан килепкерә.

Хан. Әссәламегаләйкем, хөрмәтлекунаклар! Көннәрегезимин, бәйрәмнәрегезмөбарәкбулсын! ЯкынлашыпкилүчеЯңа ел сезгәуңышларалыпкилсен! (Вәзирләренәборыла.) Безнеңхалыкныңбикматурбергадәте бар. Кунакка буш кулбеләнкилми. Вәзирләрем, бәйрәмгәәзерләнгәнбүләкләремнекертегез!

Зурсандык яки капчыкбеләнбүләкләркертелә.

Хан. ӘйдәгезЯңа .... ел килгәнчеуеннаруйнап, күңелачаторыйк.

Шулвакытта, тыны бетеп, Әләкчейөгерепкерә.

Әләкче. Харапбулдык, харапбулдык. Иске ЭтелыЯңаелныңюлынбуган, аяк-кулларынбәйләп, урмандатоткарлап тора икән.

Хан. Вәзирләр! Яңаелныңвакытымдакилүешарт. Уйлагыз. Чарасынкүрүсезнеңөстә!

1 нчевәзир. Әйе, әйе, һичшиксез, коткарырга!

2 нчевәзир. Тынычбулыгыз. Хәлителмәсэшбулмас. Яшелтышлыкитапныалыпкарыйкәле. Анданиндикиңәшбиреләмондыйочракта.

Хан. Яшелтышлыкитапныкитерегез! (Хан китапкакүз сала.) Табышмакларкитабытүгелмесоңбу?

3 нчевәзир. Нәкъбезгәкирәкәйбербу, Ханым – солтаным! Әгәрдә без ошбукитаптагы 4-5 табышмаккадөресҗавапалсак, мәкерлеэшҗиңелер. Яңаелгабезгокилүөченюлачылыр. 

Хан табышмакларукый.

Килделәрагайларбалтасыз,

Салдылыркүпернетактасыз.

(Суык.)

Ишектәнкерә – тургаменепутыра.

(Суык.)

Ак ашъяулыктаптым,

Җирөстенәяптым.

(Кыш.)

Ак сыерторыпкитә,

Кара сыерятып кала.

(Кыш һәм яз.)

Ишекшакыйлар. Йөгерепукучыкилепкерә.

Укучы. Мин Кыш бабайныкүрдем. Улмондатабакилә. Әйдәгез, бергәләпанычакырыйк.

Барысыбергә. Кыш бабай! Карчәчәк! Безгәкилегез! Без сезнекөтәбез! 

Кыш бабайбелонКарчәчәккерәләр.

Кыш бабай. Исәнмесез, кадерлебалакайларым!

Карчәчәк. Исәнмесез, минем якындусларым!

Яңаел бәйрәменә

Әйлән-бәйләнәйләнергә

Бабайбеләникәүбергә

Бикашыгыпкилдексезгә!

Биек-биектаулардан

Тирән-тирәнкарлардан.

Кыш бабай.

Кап-кара урманнардан,

Йөрелмәгәнюллардан.

Карчәчәк.

Бозакканокеаннардан,

Бозкатканелгалардан,

Кыш бабай.

Җирнеңиң-иңчитеннән

Кунак булыпкилдексезгә.

Икесебергә.

Яңа ел беләнсезне!

Яңашатлыкларбелән!

Хан.

Хөрмәтлегалиҗәнәп Кыш бабай! Миңасезнеңкиңәшкирәк. Яңаелныңбезнеңбәйрәмгәкилмәүкуркынычы бар. Аныңюлынатөшкәннәр. Бергәләшепберәр чара күрепбулмасмикән?

Кыш бабай. Хөрмәтле Хан әфәнде! Дөньядамондыйхәлләрнеңбулганы бар. Ләкинборчылыргаурынюк. Аларгакаршыторырлыккөч бар бездә. Һәрэштәакылбезгәярдәмчебула. Бәйрәмдәкатнашучыларныңтырышлыгыбеләнявызкөчләрнеҗиңәрбез. Халыкавызиҗатындамәкальдигәнхикмәтлегенәәйтелмәләр бар. Миңаярдәмгәтуларныяттанбелгән 5 кешекирәк. Мин аларбеләнюлгачыгам, ә син, кызымКарчәчәк, мондауеннароештыра тор.

Балалармәкальләрәйтәләр, Кыш бабайбишукучынысайлап ала.

Кыш бабай. Рәхмәт, балалар. Күргәнегезчә, мин юлгаиңзирәкбашларбеләнчыгачакмын. Юл кешесенеңюлдабулуыхәерле. КиттекЯңаелныкоткарырга.

Укучылар. Уңышларсезгә! Хәерлесәгатьтә!

Карчәчәкзалдагыларбеләнуеннароештыра.

Карт эт. Әйдәгез, әйдә! Куркыптормагыз! Хәйләкәр, алданраккер!

ЗалдаутырганӘләкче Карт этнеңкуштаннарыянынайөгерепкилә.

Әләкче. Беләсезме, беләсезмеберяңалык! Беләсегезкилсә, мин сезгәберхәбәройтәм.

Ялаган. Сузмаинде, әләккапчыгы, әйтсүзеңне.

Әләкче. Беләсегезкилсә, хәзергенәЯңаелныкоткарырга Кыш бабайһәмЗирәкләркитте. Улсезнеңбарыгызны да катырыпүтерәчәк.

Зирәкләрбелән Кыш бабайкилепкерә.

Кьшбабай.

Кая улЯңаелныяшергән иске ел – Карт эт?

Иске ел куштаннарыартынакача.

Сатлыкҗан. Әнә, әнәул! Эләктерегезүзен.

Карт эт. Мин үземөчентүгел. Менә, бубалаларымкызганыч. (Куштаннарынакүрсәтә.) Миннән башка нишләрләралар?

Кыш бабай. Беряхшылыгың да булмадыменисоңсинең?

Карт эт. Булды, булды, Кыш бабай. Ел буена мин тырышларгабиккүпбишлелөртараттым. Кояшлыматуркөннәрдәбүләкиттем. Аннан соңҗөйкөнебакчалардатәмле-төмлеҗимешләрүстердем. Күпиндеаларсаныйкитсәң. Ел буенаберничәтапкырәйберхакларынарттырдым. Әй, түгеллә, бусы яхшылыктүгел бит. Ә, ә, әлләничәмәртәбәәзрәкбулса да эшхакларынарттырдым бугай.

Кьшбабай. Җитте, җиттеИске ел. Синеңэшләгәняхшылыкларыңяманлыкларныҗиңәикән. Ә будусларыңныЯңаелгаалыпкерәсеңкилсә, аларүзгәрергәтиешләр. Мәсәлән, "Чисталык", "Әдәплелек", "Тугрылык", "Тырышлык" булсыннар. Әйтинде, Иске ел, кайдаяшердеңЯңаелны?

Карт эт. (Куштаннарына.) АлыпкилегезЯңаелны. Тизбулыгыз! 

Яңаелныалыпкерәләр. Улкапчыкэченнәнкилепчыга. Дуңгызбаласыкыяфәтендә.

Хан.

Сөбханалла! Сөбханалла! Төклеаягыңбелән, Яңа ел! Кешелеккәбәхетһәмшатлыклар, тынычтормышһәмисәнлек-саулыкалып кил.

Яңа ел. Исәнмесез, якындуслар! Шукмалайлар, матуркызлар, әбиләрһәмәниләр, әтиләрһәмбабайлар!

Мине каршыалыгыз

Һәмтанышыпкалыгыз!

Исемем минем – Яңа ел,

Мин – бәхеттаратучы,

Җирйөзендә бар нәрсәне

Өзелепяратучы.

Сезнеөзелепсагынганга.

Килдем мин яныгызга.

Бәхет, шатлык, сәламәтлек

Телименборчагызга.

Үзтелемдә, үзҗиремдә

Бәйрәмбеләнкотлыймсезне,

95 нчеелның

Иминбулсынһәрберкөне.

Карт эт. Гафуит мине, Яңа ел!

Яңа ел. Кичерәм мин сезне. 12 ел үткәчяңаданЭтелыбулыр. Һәмсезшундакөтелгән кунак булыпкилерсез.

ЗалдагыларбеләнсаубуллашыпЭтелычыгыпкитә.

Бәйрәмдәвамитә. "Иң оста җырчы" га, "Иң оста биюче" гә, "Иңматурбәйрәм костюмы" на конкурслароештырыла, бүләкләртапшырыла.

Кьшбабай. Кызым, безгәкитәргәвакытҗитте. Башка мәктәпләрдәдәбезнекөтәләрдер. Саубуллашыйк та юлыбызныдәвамитик. Ә сезуйнагыз – көлегез, биегез-җырлагыз. Рәхәтләнеп ял итегез!