«Агачлар – безнең яшел дусларыбыз».
проект по окружающему миру (подготовительная группа)

Татарстан Республикасы, Теләче районы, Лесной балалар бакчасы.

Экологик тәрбия буенча проект эше:

 «Агачлар – безнең яшел дусларыбыз».

(катнаш төркем балалары өчен)

Тәрбияче: Сәгыйтова Диләрә Васыйл кызы

Экологик тәрбия буенча проект эше:

 «Агачлар – безнең яшел дусларыбыз».

(уртанчылар төркеме балалары өчен)

Проектның актуальлеге:

Күп гасырлар буенча кешелек искитмәле тере җан ияләре-агачлар белән янәшә яши. Без аларның күршедә булуына , шулкадәр ияләштек ки, хәтта агачларның кеше тормышы һәм Җир шарында тоткан зур роле турында уйланмыйбыз да. Без һәрберебез дә агачларның сулау өчен кирәкле булган кислород чыганагы икәнен беләбез. Агачларның бу бу үзлекләрен файдаланып кына калмыйча, аны саклый белү безнең төп бурычларыбызның берсе булып тора. 
         Бала инде мәктәпкәчә яшьтә үк, агачларның файдасы, табигатьтә үз-үзеңне тоту кагыйдәләрен төгәл үти белергә һәм аңлап эш итәргә тиеш.Тик шулай да бала агачларны терек  табигать итеп күз алдына  китерә алмау сәбәпле ,аның белән тиешле дәрәҗәдә кызыксынмаска да мөмкин. Шуның өчен дә, балаларга танып белү процессын эчтәлеге буенча да, кулланыла торган метод һәм алымнар буенча да кызыклы итеп балаларга җиткерү бурычы тора.

Проектның төре:озак вакытлы

Проектны тормышка ашыру вакыты:ел әйләнәсе

Проектта катнашучылар: уртанчылар төркеме балалары, тәрбиячеләр, ата-аналар.

Проектның максаты:  Балаларга экологик тәрбия бирүне дәвам итү, агачларга карата сак караш тәрбияләү, аларның файдасы турында белемнәрне тагын да баету.

• Тәрбияләнүчеләр өчен бурычлар:
• Балаларда үз-үзләрен терек табигатьнең бер өлеше итеп кабул итүне, табигать белән бәйләнештә булып аның кирәклелеген һәм файдасын ассызыклау. 
• Балада сәламәт яшәү рәвеше, үз-үзенә һәм терек табигатькә карата позитив фикер формалаштыру,баланы  чорнап алган  тирә-як мохит белән гармониядә булуны тәрбияләү.
• Балаларның элементар-фәнни күзаллауларын,  экологик белемнәрен ныгытуда файдалану.
• Балаларга табигатьтә үз-үзеңне тоту буенча, беренчел белем һәм күнекмәләр бирү.
• Балаларга табигый объектлар һәм күренешләрне күзәтергә  һәм кешенең әйләнә-тирәгә тәэсирен күрә белергә өйрәтү.

Педагоголар өчен бурычлар:

1. Информацион база төзү.(күрсәтмә-практик материал)
2. Белем бирү һәм үстерешле пространство оештыру, проект темасы буенча ата-аналарны таныштыру
3. Проект барышында балалар өчен уңайлы мохит тудыру.

Ата-аналар өчен бурычлар:

1. Әти-әниләрнең экологик белемнәрен үстерү өстендә эшләү.
2. Гаиләдә дә балаларга экология тәрбиясе бирүне ныгыту.
3. Ата-аналарны балалар белән берлектә “Табигатьнең яшь дуслары” темасы астындагы проект өчен информация һәм күрсәтмә-дидактик материал әзерләүгә тарту.
4. Проектны уздыру вакытында, анда катнашучылар арасында  үзара җылы мөнәсәбәт урнаштыру. 

Проектны тормышка ашыруның төп принциплары:

1. Мәктәпкәчә яшьтәге балаларга экологик тәрбия бирүнең эчтәлеген баету һәм тирәнәйтү.
2. Экологик тәрбияне төрле төр эшчәнлектә куллану.
3. Балаларда эмоциональ сфера тудыру.

Көтелгән нәтиҗәләр:

Балалар өчен: 

1. Балаларның табигать турындагы белемнәрен формалаштыру,кешенең тискәре эшчәнлеге нәтиҗәсендә барлыкка килгән бәла-казалар өчен борчылу хисе тәрбияләү.

 2. Табигатьтә һәм көндәлек тормышта беренчел экологик куркынычсызлык тәрбиясе күнекмәләре бирү

3. Балаларның эзләнү-танып белү эшчәнлеге киңәю.

 4. Балаларның әйләнә-тирәгә һәм үзләренең сәламәтлекләренә каратаҗаваплылык хисе арту

5. Балаларда табигый күренешләргә һәм объектларга карата кызыксыну барлыкка килү.

 6.  Балаларда табигый объектларны тикшерүгә теләк үсү һәм нәтиҗә ясауны ныгыту.

 7. Балаларның ел фасылларын аерып әйтә һәм характерлы үзенчәлекләрен аера белүенә ирешү.

 8. Тере табигатьтә агачларның әһәмиятен белү.

 9. Үсемлекләрнең тормышы турында белемнәрне баету.

 10. Балаларның табигый объектлар белән гади һәм катлаулы тәҗрибәләр үткәреп , үзләре өчен файдалы белемнәр туплауларына ирешү.

12. Балалар белән табигатькә һәм табигый объектларга карата миһырбанлылык, тәрбияләү һәм табигатьтә куркынычсызлык кагыйдәләрен  саклау.

Педагоглар өчен:

1. Мәктәпкәчә яшьтәге балаларга экологик тәрбия бирү  эшенең эчтәлеген яңарту.
2. Балалар бакчасын экологик тәрбия буенча информацион практик материаллар белән тулыландыру.
3. Мәктәпкәчә яшьтәге балаларда экология турында күзаллаулар булдыру өчен мөмкинлекләр тудыру.   

Ата-аналар өчен:

1. Мәктәпкәчә яшьтәге балаларның экологик тәрбиясе турында , ата-аналарның күзаллауларын үстерү.
2. Әти-әниләр, балалар , педагоглар белән бергә тикшеренү-проект эшчәнлеген алып бару.
3. Әти-әниләрнең экологик яктан белемнәрен үстерү, балалар бакчасында йөрүче балаларның да экологик тәрбиясенә зур этәреш ясый.

Эшчәнлек продукты:

1Табигый материалдан коллектив эш күргәзмәсе: “Яфраклар бииләр”.

 2.”Көз көне коры яфракларны җыештыру”

3.Күргәзмә.Китаплар почмагында  Ф.И.Тютчевның “Яфраклар” , Я.А.Кимның “”Песенка в лесу”, “Ел фасыллары турында шигырьләр һәм табышмаклар”, Г.Ладошиковның “Помощники в лесу”әсәре.

4.Экологик стенд “Балаларда ничек табигатькә мәхәббәт тәрбияләү?”

 5. Агач утырту: “Агачлар һәм куаклар безнең белән бергә үсә”

6. Альбомнар: «Көз», "Яфраклар төрле була», «Агачлар безгә нинди җимешләр бүләк итә? », «Безнең балалар бакчасында нинди агачлар үсә?»

7. Яз көне үсемлекләрдән коры яфраклар җыю.

Балалар белән эшчәнлекнең формалары һәм эчтәлеге:

1. Педагогик диагностика.
2. Уен эшчәнлеге.
3. НОД: “Социаль – коммуникатив үсеш”, “Танып белү үсеше”, “Сөйләм үсеше”, “Физик үсеш”, “Иҗади-эстетик үсеш” өлкәләре буенча.
4. Этик, ситуатив әңгәмәләр.
5. Матур әдәбият уку һәм яттан шигырьләр өйрәнү.
6. Экология темасына альбомнар белән танышу.
7. Табигать турында мультфильмнар һәм презентацияләр карау.
8. Табигый материалдан әйберләр ясау.
9. Музыкаль әсәрләр тыңлау һәм өйрәнү.

Әти-әниләр белән эшчәнлек формалары һәм эчтәлеге:

1. Мәктәпкәчә яшьтәге балаларның экология турындагы белем дәрәҗәсен чагылдыру максатыннан анкеталаштыру үткәрү.
2.  Консультацияләр үткәрү.
3. Экология темасына информацион күргәзмә.
4. Экология темасына балалар өчен матур әдәбияттән күргәзмә.
5.  Әти-әниләр белән берлектә күңел ачу эшчәнлеге.
6. Бердәм иҗат итү.

Проектны үтәү этаплары һәм вакыты.

1 Әзерлек этапы

Үтәү вакыты:  

Максат –проектны үзләштерү өчен әзерлекне тәэмин итү.

2 Практик этап

Үтәү вакыты:  

Максат:  Проектны үтәү өчен педагогларның, ата-аналарның һәм балаларның әзерлеген тәэмин итү.

Проект барышында үткәреләчәк мероприятиеләр планы.

3 Нәтиҗә ясау этабы

Үтәү вакыты:  

Максат –проект эшчәнлегенең эффективлыгын билгеләү, нәтиҗә чыгару.

Список литературы:

1. Аникина В. П. «Живая вода» - устное народное творчество// «Детская литература», 1975.

2. Виноградова Н. Ф. «Наша Родина»// «Просвещение», 1984.

3. Виноградова Н. Ф. «Умственное воспитание детей в процессе ознакомления с природой»// Москва, «Просвещение», 2001.

4. Воронкевич О. А. «Добро пожаловать в экологию»// Санкт-Петербург, «Детство – Пресс», 2004.

5. Дыбина О. В. «Неизведанное рядом: занимательные опыты и эксперименты для дошкольников» // Москва: ТЦ Сфера, 2005.

6. Дыбина О. В. «Ребенок и окружающий мир. Программа и методические рекомендации» // Москва: Мозаика – Синтез, 2006.

7. Жуковская Р. Н., Виноградова Н. Ф. «Родной край»//Москва «Просвещение», 1985

8. Журналы «Дошкольное воспитание» №7, 2003.; №7, 2005 г. ; №7, 2006 г. ; №10, 2009 г. ; №3, 7, 2010 г.

9. Зубарева Е. Е. «Хрестоматия по детской литературе»// Москва, «Просвещение», 1988.

10. К.В.Закирова “Балачак аланы” балалар өчен хрестомация

11. Короткова Н. А. «Познавательно-исследовательская деятельность»// «Дошкольное воспитание» №7, 2002

12. Г.Тукай “Сайланма әсәрләр”

13. Новикова Е. Н. «2000 пословиц, поговорок, потешек и скороговорок»// ООО «Фирма «Издательство АСТ»», 1999

14. Плешаков А. А. «Мир вокруг нас»// Москва, «Просвещение», 2005.

15. Сахипова З. Г. «Читаем детям»// «Просвещение», 1987.