Конспект НОД по ФЦКМ в средней группе "Домашние животные" ("Айылдын тындулары")
план-конспект занятия по окружающему миру (средняя группа)

Тема :  «Айылдыҥ тындулары.»

Амадузы: Айылдыҥ  тындуларын танып билерин тыҥыдары; тындуларды кичеерине ле корыырына таскадары, балдардыҥ сöзлигин байыдары.

Коргузу  jазалдар: магнитный доска, кукла Сынару, плакат«Айылдыҥ тындулары», айылдыҥ тындуларыҥ коргускен jуруктар(уй, ат, чочко, кой, ийт, киске).

            Балдарла öмö-jöмö иштиҥ öдöр  аайы

I.Белетеништӱ иш

Jакшылар, колычактар! Хлоп-хлоп-хлоп

Jакшылар, будаштар! Топ-топ-топ

Jакшылар, jаактар! Шлеп-шлеп-шлеп

Jакшылар, эриндер! Чмок-чмок-чмок

Jакшылар, тиштер! Щелк-щелк-щелк

Таскадаачы  : Эмди бистин колычактарыс ла будаштарыс ойгонды! (балдар отургуштарга отурып jат)

II. Öткурер аайы

Таскадаачы: Балдар, кöрзöр дö, биске Сынару наадай айылдап келген. Слерге  тындулар коргускен jуруктар экелди.

-Мен тындулардыҥ аттарын ундып салгам, слер, балдар, меге болужып берзегер.

Таскадаачы : Балдар, Сынаруга болужып беректер бе?

Балдар : Эйе.

Таскадаачы : Бу не?

Балдар :Уй

Таскадаачы : Чоокырак jаланда öлöн отойт, ак судиле оныҥ амтамду  каша кайнадарыс.

 Таскадаачы: Уй канайда мööрöп турган?

  Балдар : Муу-муу

Таскадаачы:Jакшы! Балдар , бу не?

  Балдар: Кой

Таскадаачы: Койдын тӱги быjырааш, jагыда ого изӱ.

                     Байла, удабас бис оны кайчылаарыс.

Таскадаачы: Балдар, а кой канайда маарап jат?

Балдар: Бее-бее

Таскадаачы: Чын, кой бее деп маарар.

Таскадаачы: А бу не?

Балдар: Бу ат.

Таскадаачы: Jараш чанкыр Алтайымла

                     атту чабарга мен сӱӱйдим,

                     Салгынга удура мантадып,

                     кожон –комыт чöйöдим.

Таскадаачы: Ат канайда киштейт,?Ончобыс айдып ийектер.

Балдар ла таскадаачы кожо: Иго-го, иго-го..

Таскадаачы : Балдар , бу не, айдып берер?

Балдар: Чочко

Таскадаачы: Тегерик, уйттерлу тумчукту , бойы дезе боп –болчок.

Таскадаачы: Чочко канайда кыркылдайт?

Балдар: Хрю-хрю

Таскадаачы: Суреен jакшы!

Таскадаачы: А бу не?

Балдар: Киске ле ийт.

Таскадаачы: Чын, киске ле ийт кижиле кожо jурет. Ийт бойыныҥ уйазында jадат, кижиниҥ айылын каруулдайт. Ол сööк челдейт. А кискени улус сӱтле азырайт, ол чычкандар тудат.

Балдар: Киске канайда маарайт, ийт канайда ӱрет?

Балдар ла таскадаачы: Мяу-мяу , ав –ав.

Таскадаачы : Jакшы. Балдар, бу ончозы- «айылдыҥ тындулары» . Айылдыҥ деп не адап турган дезе, олор улусла кожо jӱрип, олордыҥ айылында jургилейт. Кижи олорды азырайт , кабырат, а олор ого тузазын jетиргилейт.

Таскадаачы: Балдар, слер билерер бе, айылдыҥ тындулары кайда jургилейт?

Балдар:Jуртта

Таскадачы: Чын, айса, Сынару наадайла jуртка айылдап барактар ба.

                                Физминутка

Бис бастыс, бастыс, бастыс,

Тийиҥгатты бис таптыс,

Суучакты ажыра калыдыс,

Оноҥ ары бастыс.

Таскадаачы: Балдар, бис jуртка jедип келдис .  Мында кем jадат?

Балдар :Айылдыҥ тындулары.

Таскадаачы: Кöрöктöр, не jури? (балдар ээчий- деечий тындуларды адагылайт)

                       Ойын «Кем нени jийт?»

Ийтти неле кундуулектер?

Балдар: Сööкло, кискени- балыкла. Атты- аламала, уйды- öлöнлö…

III.Рефлексия.

Таскадаачы: Балдар, наадай Сынару jаан быйан айдат. Слер ого jаныс та тындуларардыҥ аттарын айдарга болушкан эмезигер, jе онойдо ок олорды кöргузип бергенер, Сынару эмди  оны качан да ундыбас.