"Бала тәрбиәләүҙә әсә кешенең роле"
статья

Мырҙағәлина-Иҫәнбаева Ләйлә Әхмәҙулла ҡыҙы

Баймаҡ ҡалаһы “Миләш” балалар баҡсаһы тәрбиәсеһе

Бала тәрбиәләүҙә әсә кешенең роле

Яҡты донъяға тыуыуыбыҙ, ғүмеребеҙ һәм яулаған уңыштарыбыҙ өсөн беҙ һеҙгә – ҡәҙерле һәм һөйклө әсәйҙәргә – бурыслыбыҙ. Йәмғиәттең именлегенә өлгәшеүҙә, сәйәси тотороҡлоҡто һаҡлауҙа, илебеҙҙең социаль-иҡтисади үҫешен тәьмин итеүҙә лә әсәләрҙең өлөшө бик ҙур.

        Йыл әйләнәһенә төрлө күркәм байрамдар бар. Шулар араһында – Әсәләр көнө. Был көндө ҡыҙыл дата итеп билдәләү һәр кем тарафынан ыңғай баһаланыр. Сөнки әсә һүҙе – иң изге һүҙҙәрҙең береһе. Был һөнәр изгеләрҙән һанала. Әсә булыу менән ғорурланыр кәрәктер тип уйлайым, сөнки күптәр әсә булыу бәхетен татый алмай, ғүмер буйы ниндәйҙер ҡараңғы донъяла йәшәргә мәжбүр була.

        Бала  бәхете – әсәлә. Әсә кеше әсәй ҙә, атай ҙа була ала. Әсә наҙын татымаған бала донъя  матурлығын тейешлесә күреп бөтмәй, сөнки ул шул булмаған әсәһен ғүмер буйы эҙләй, ә башҡа мөғжизәләргә иғтибар итмәй. Шуға күрә, үҙе өсөн уңышлы аҙым тип, әсә кеше үҙ балаһын етем ҡалдырыуҙан ҡурҡһын ине.

        Һәр бала үҙ әсәһенә ҡарап өйрәнә: өйҙө йыйыштыра, әсәһе кеүек кейенә, һөйләшә, шулай ҡылана. Һәр ваҡыт бала, ниндәй генә йәштә булмаһын, әсәһенә оҡшарға тырыша. Киләсәктә лә, үҙ аллы тормошҡа аяҡ баҫҡас, күберәк әсәһенә оҡшаған кешеләр менән аралаша, тормош иптәшен дә шундай кешеләр араһынан эҙләй. Бының менән ризалашмау мөмкин түгел, сөнки, ниндәй генә баланы алып ҡарамайыҡ, унан минең әсәйемшулай эшләй, минең әсәйем ошолайтып кейә, минең әсәйем шулай тип әйтә, тигән һүҙҙәрҙе йыш ишетергә тура килә.

        Ҡабатлап әйтергә кәрәк, әсәләрҙең бала тәрбиәләүҙәге роле бик ҙур. Әсә кеше, балаһын шәхес итеп тәрбиәләүҙе маҡсат итеп ҡуя икән, ниндәйҙер ҡанундарға таянып, ҡайһы бер ҡағиҙәләрҙе  үтәргә тейештер тип уйлайым. Мәҫәлән, бала насар төш күреп, ҡурҡып уянһа, уны ҡосаҡлап алырға, матур һүҙҙәр менән йыуатырға, ниндәй төш күреүен ҡабаттан һорамаҫҡа кәрәк. Бала алдында ғаиләләге башҡа ағзалар менән тауыш күтәреп иреш-талаш ҡуптармаҫҡа, сөнки бындай ваҡиға баланың психологияһына ныҡ йоғонто яһай. Әгәр бала, берәй ҡушылған эште дөрөҫ эшләмәне икән, уны ҡысҡырып әрләмәҫкә,ә ипләп кенә, икенсе юл табып, нисек дөрөҫ булыуын аңлатырға, күрһәтергә ҡушыла. Бушҡа ғына, хаталарға ҡарап өйрәнәләр, тип әйтмәгәндәрҙер.

        Баланы көн һайын бер ваҡытта йоҡларға һалып, бер ваҡыта уятһаң, ул шуға өйрәнә, йоҡлағым килмәй, тип мыжымай. Әгәр бала көн һайын йоҡларға ятырға теләмәй икән, уның сәбәбен белеү мотлаҡ: бәлки ҡараңғынан, бәлки бер үҙе ҡалыуҙан, бәлки, үлем төшөнсәһен аңлай башлағандары, йоҡлаған саҡта үлеп ҡуйыуҙан ҡурҡалыр. Сәбәбен белгәндән һуң, был темаға әңгәмә ҡороу отошло.

        Әсә кешене балаһы ҙурайғас тыңламай икән, тимәк был уның үҙенең хатаһы. Бик күп осраҡтарҙа әсә кеше үҙенең тормошҡа ашмаған хыялдарын балаһында күрергә теләй. Шуның һөҙөмтәһендә, хәҙер инде ҙурайған бала, үҙен бәхетһеҙ итеп һанай, ғүмерем заяға уҙа, тип уйлай. Әсә кешегә балаһының хыялдары менән даими ҡыҙыҡһынып торорға, кәңәш бирергә, ләкин унда ла, әңгәмәләшмәйенсә, мотлаҡ рәүештә үтәлергә тейеш тип, үҙеңдекен ҡыҫтырмаҫҡа тәҡдим ителә. Әлбиттә, был тәғлимәт менән риза  булмаусылар ҙа булыр, сөнки күпме кеше - шуныңса фекер йәшәй.

        Йомғаҡлап шуны әйтергә кәрәк, әсә кешегә бала һәр йәшендә лә сабый булып ҡала һәм киреһенсә. Һәр балаға  әсә менән йәшәү – ул ожмах. Ожмах – әсәләр аяғы аҫтында. Әсә кеше үҙ ролен аҙағына тиклем лайыҡлы башҡарһа ине, тигән өмөт менән ҡалырға тура килә.

Консультация для родителей.

«Мама — самый главный человек в жизни ребёнка!»

• Несмотря на то, что родители очень заняты и у них не так много свободного времени они должны большой ответственностью, заинтересованностью и желанием активно принимать участие в жизни ребёнка, начиная с раннего возраста.
• Самое дорогое, что вы можете подарить своему ребёнку, это время проведенное с ним.
• Не пытайтесь  облегчить себе жизнь, усадив малыша перед телевизором и занявшись в это время своими делами. Помните, что психика ребёнка формируется только в совместной деятельности со взрослым.
• Как можно больше и чаще гуляйте, играйте со своим ребёнком тогда, когда вы действительно настроены общаться с ним. Время, проведённое с сыном или дочерью только по родительскому долгу, приносит мало радости обоим. Иногда родителям бывает трудно сообразить, о чём говорить с ребёнком, чем заняться с ним. Если вы уделите ему внимание искренне, то можете не волноваться, он сам за вас решит эту проблему.
• Разговор - самая привычная форма общения взрослых. Дети вообще очень интересуются своими родителями, им хочется узнать, что вы делаете, когда не бываете с ними. Вам, наверное, тоже интересно, что делает ребёнок в детском саду, с кем он дружит, что его волнует, что он думает о жизни.
• Больше разговоров дети любят дела. Вы собрались чем-то заняться вместе с ребёнком. Возможно несколько вариантов:

• вы предлагаете ребёнку подключиться к выбранному вами занятию. Участвуя в ваших делах, ребёнок познаёт мир и занятия взрослых. Если вы сумели найти общий язык с ребёнком, согласовать действия, даже самая трудная работа станет для него большим удовольствием. Главное - не задавить ребёнка своим авторитетом, опытом, «мудростью», оставить ему место для инициативы, творчества, возможности ошибаться. Последнее особенно важно, так как упрёки, если он что-то делает не так, как надо, сразу отнимают у ребёнка желание заниматься сообща с вами. Конечно, трудно удержаться от наставничества. Однако вам незачем волноваться из-за несовершенства своего ребёнка. Во-первых, он растёт и развивается, учится на своих ошибках сам. Во-вторых, если он был бы безупречным, он не был бы вашим ребёнком;
• вы вместе с ребёнком решаете, что делать, сообща придумываете интересное занятие;

• Главным принципом в налаживании отношений с ребёнком должен стать принцип - безусловное принятие: любить его не за то, что он красивый, умный, способный, отличник, помощник и так далее, а просто так, просто за то, что он ваш ребёнок!  Психологами доказано, что потребность в любви, в принадлежности, то есть нужности другому, одна из фундаментальных человеческих потребностей. Её удовлетворение - необходимое условие нормального развития ребёнка. Эта потребность удовлетворяется, когда вы сообщаете ребёнку, что он вам дорог, нужен, важен, что он просто хороший. Подобные знаки безусловного принятия ребёнку нужны, как пища растущему организму. Они его питают эмоционально, помогая психологически развиваться.
• Родители всегда должны следить за своим общением с ребёнком. По мере взросления у них прослеживается обида, одиночество, отчаяние. Они рассказывают о том, что родители с ними мало играют, часто повышают тон «не дружат», никогда не говорят «по - человечески», «тычут», «орут», используют только повелительные глаголы: «сделай», «убери», «принеси!» и т. д. В результате многие дети уже не надеются на улучшение обстановки дома и ищут помощи на стороне. Если дело дошло до таких крайностей для обеих сторон, ещё не всё потеряно: родители должны и могут вернуть мир в семью. Но для этого надо начинать с себя. Почему с себя? Потому что у взрослых больше знаний, способности контролировать себя, больше жизненного опыта.

Помните!

 Ваши дети — это ваше зеркальное отражение!!!

Приложите максимум усилий что бы вы могли в будущем гордиться своими детьми!!!