Математик поездда сәяхәт.
учебно-методический материал по математике (старшая группа) на тему

Математик поездда сәяхәт.

Максаты: Балаларнын, 10 саны эчендә дөрес санау кунекмәләрен ныгыту; геометрик фигураларны дөрес итеп аеру, төсләрне тану, фикерләу сәләтен арттыру; музыка ярдәмендә дөрес санау.

Жиһазлау: Стенага кәгазъдән ясалган зур поезд рәсеме эленә; икешәрләп, бер- бер артлы урындыклар урнаштырыла. Билетлар ясала.Ьэр билеттагы 5 төрле геометрик фигура 4 төрле төскә буяла. Билет " сату" урыны әзерләнә.Залнын, бар почмагында  аланлык" корыла.Уен өчен башлыклар ясала.

Барышы:

Тәрбияче: - Балалар, дәресне башлыйбыз. Барыгыз да бер берегезнен, кулын тотыгыз. Сез иптәшегезнең ж,ылысын тоясызмы.Кулларыгызны кысыбрак тотыгыз. Сезне кояш ж,ылыта дип хис итегез. Э хәзер бер - берегезгэ карап елмаегыз. Ничек рәхәт булып китте. Шулаймы?

• Без сезнен, белән "математик поездга" утырып сәяхәткэ чыгарбыз. Әмма пездга утыру ечен безгә билетлар алырга кирәк. Билетлар гади тугел, аларга геометрик фигуралар төшерелгән. Ә менә кем дә кем билеттагы тамга буенча вагонда уз урынын эзләп таба, ул безнен, белэн сәяхәткэ бара. Ьәрберегез дә урыннарыгызны дөрес таптыгызмы икән?
• Инде сәяхәткә китәргә дә вакыт ж,итте. Безгә поездда барганда кун,елсез булмасын өчен, бераз сөйлэшеп алыйк. Менә бер рәссамчы сәяхәткә чыгасыбызны белгәч, узенен, рәсемнәрен буләк итте. Әйдәгез шул рәсемнәрне карыйк. Беренче рәсем. - Бу нәрсә? ( Бу машина ) Машина нинди геометрик фигуралардан ясалган?
• - Машинанын, кабинасы квадраттан, арбасы -турыпочмаклыктан, тәгәрмәчләре - тугәрәкәэн ясалган.
• Икенче рәсем. Бу кем? ( Бу кеше фигурасы ) Кеше фигурасы нинди геометрик фигуралардан ясалган?
• Башы -тугәрәктән ясалган, гэудэсе өчпочмактан  тора.
• Ә кул һәм аяклары турыпочмактан ясалган.
• Без сөйләшә торгач беренче тукталышка да килеп ж,иткәнбез. Ә хәзер әкрен генә урыннарыздан торыгыз да, "аланлыкка " килегез. Нинди матур алан! Без сезнен, белән шушында ял итәрбез. Тик утырмабыз, бер көй тыңларбыз. Сез шул көй астында, кузләрегезне йомып 10 га кадэр эчтән генә дөрес итеп санарга тиешсез. Ә соңыннан шул көй астында ничек санаганыгызны (тиз, әкрен, уртача тизлектә) әйтерсез.
• Кинәт урманчынын, балта тавышы ишетелә.
• Балалар, әйдәгез әле, урманчы бабайнын, балта тавышын саныйк. Ул балтасы белән бурәнәгә ничә тапкыр сукканын санап барыгыз, аннары ул санны төрле рәсемнәр тешерелгән карточкадан курсәтерсез.
• Урманчы бабай керә.
• Исәнмесез балалар .
• Исәнмесез урманчы бабай.
• Балалар, минем шушы тирәдә генә теенчегем бар иде, курмәдегезме?
• Менә курдем Зэки абый, менә ул, ал.
• Ай, рәхмәт әллә нишләп туңып киттем,анда пиджәгем бар иде, шуны киим эле.
• Урманчы бабай синен, пиджәген, бигрәк матур икән. Төймәләре дә күп.
• Урманчы бабай: - Балалар, әйдэгез, бер уен уйнап алабыз. Күзегезне йомып, пиджәктэге төймәләрне санагыз. 1 бала күзен йомып төймәләрне саный.

Беренче рәттәге төймәләр саны икенче рәттәге төймәләр саныннан ничәгә артык? 1 гә артык.

Әйтегез эле, икенче рәткә ничә төймә таксак, беренче рәттәге кадәр була? Берне таксак.

Урманчы бабай: - Балалар, ул төймәм минем бар бит. Менә ул , мин аны ялгышып, жинемә тагып куйганмын. Урманчы бабай, синен, пиджәгеңнен, ямаулары да бик кызык икән.

Ә нәрсәсе бик кызык, Айсылу?

Аркасындагы ямавы түгәрәккә охшаган, ә менә монысы турыпочмак, өченчесе - дуртпочмак, дүртенче фигура  квадраттка охшаган.

Урманчы бабай: - Кара инде чынлап та, бик кызык килеп чыккан икән шул. Балалар, ә сез табышмаклар беләсезме? Мин сезгә ике мэсьәлә табышмак әйтәм, тьңлап карагыз әле.

Без, без, без идек Без жиде урманчы идек .Беребез китте кибеткә Без ничәү калдык инде?

Урманчы бабай безгэ китәргә вакыт. Сезгә бик зур рәхмәт. Кайтыр юлыбыз ерак, бу якларга тагын бер килеп чыгарбыз эле. Балалар, әйдэгез, урманчы бабай белэн саубуллашыйк та урыннарыбызга утырыйк.

Әйдәгез, безгә куңелсез булмасын өчен, сөйләшеп кайтыйк. Алсу, Рүзәл синең, кайсы ягыңда утыра? (Алда, артта сүзләрен кертеп сораулар бирелә) Сөйләшә торгач, икенче тукталышка да килеп житкәнебезне сизмәгәнбез дә. Инде әкрен генә урыннарыгыздан торыгыз да, су буена килегез. Хәзер бер уен уйнап алабыз. Уен

"Кәҗә бәтие ничек итеп 10 га кадәр санарга өйрэнгән "дип атала. ( Балалар башларына алдан эзерләнгән башлыкларны кияләр)

Бервакыт кәҗә бәтие, сикерә-сикерә,болын буенча бара

икән, каршысына бүре килеп чыккан.

Буре: - Кәжә бәтие, мин сине ашыйм.

Кәҗә бәтие: - Син мине ашама,мин сиңа санап курсәтәм.-

Мин, кәҗә бәтие,бер. Ә син буре - ике буласын,.( Шулай

дигәч,йөгереп китә)

Буре: - Ах, син мине саныйсын, ( куышалар) Тәрбияче: - Каршыларына ат килеп чыга. Ат: - Кая болай йөгерәсез?

Буре: - Карале бу мине саный, хәзер сине дә саный. Кәжә бәтие: - әйе, шул саныйм. Мин кәжә бәтие - бер, син буре - ике, ә син ат- өч буласын,. Ат: - Ах, син мине дә саныйсын, ( куышалар ) Тәрбияче: - Каршыларына сыер килеп чыга. (Шушындый тәртиптә кәҗә бәтие "сыер", "эт", "песи", "төлке", "куян", "аю", "каз", белән дә сөйләшә, барысын да санап чыга. Тәрбияче: - Дуслар, безгә әнә шул елганы ничек чыгарга кирәк, әмма 10 нан кирегә таба саный белсән генә аны батмыйча чыга аласың. Хәзер мина уннан киргә таба санап курсәтегез. Ә хәзер минем көймәгә утырыгыз. Киттек. Менә елганы да кичтек, инде кайтыр вакыт та житте. Барыгыз да урыннарызга утырыгыз. Менә шулай, кузгалдык. Балалар, бакча тукталышына кайтып житкәнче бер жырлап та алыйк.

Балалар, менә без "бакча" тукталышына кайтып та ж,итттек,хэзер барыгыз да минем яныма килегез. Әйтегез эле, сезгә сәяхэт ошадымы? Нәрсәләр эшләдек? Нәрсәләрне искә төшердек? ( Сораулар бирелә, ж,аваплар алына( Шунын, белән сәяхәтебез тәмам.