Презентация на татарском языке Посвящённая к 108-летней годовщине рождения Мусы Джалиля.
презентация к занятию (подготовительная группа) на тему

Слайд 1

Муса Җәлилнең 108 яшь тулу еллыгына багышладым Абдуллина Гузәл Инкар кызы , 22-нче балалар бакчасы тәрбиячесе, Татарста н , Лениногорск шәһәре.

Слайд 2

Муса Мостафа улы Җәлил (1906 ел – 1944 ел) – татар язучысы , Совет берлеге каһарманы . Бу исемне телгә алуга , күз алдына ниндидер гадәттән тыш кеше килгәндәй була . Ул – ялкынлы шигырьләр язган шагыйрь дә, илнең азатлыгы өчен курку белмәс көрәшче дә , үлемне ирләрчә батыр каршылаган каһарман да. . « Гомерем минем моңлы бер җыр иде , Үлемем дә яң гы рар җыр булып .» Муса Җәлил

Слайд 3

Муса Җәлил ( Муса Мостафа улы Җәлилов ) 1906 елда Ырынбур өлкәсе Мостафа авылында туа . Ул кече яшьтән үк зирәк һәм хыялга бай бала була . Күп укый , һәр нәрсәне белергә тырыша . Оста итеп мандолинада уйнарга өйрәнә . Рәсем ясарга ярата . Муса Оренбургта «Хөсәения» мәдрәсәсендә укый .

Слайд 4

Мусаның әтисе Мостафа ага Мусаның әнисе Рәхимә апа

Слайд 5

Абыйсы Ибраһим Сеңлесе Хәдичә Сеңлесе Зәйнәп

Слайд 6

Тормыш иптәше Әминә М.Җәлил кызы Чулпан белән

Слайд 7

Муса 10-11 яшьләрендә шигырьләр дә язып карый . Ләкин алар югала . Матбугатта иң беренче булып унөч яшендә язылган «Бәхет» шигыре (1919) басыла . 1922 елда ул Казанга килә һәм 1923-1925 елларда Казан педагогия институтының рабфагында укый . 1925 елда Җәлилнең « Барабыз » исемле беренче китабы чыга . «Иптәшкә» (1929) дигән шигырь җыентыгы аның шагыйрь булып җитлегеп килүен тагын бер тапкыр раслый .

Слайд 8

Ул 1931 елда Мәскәү университетының әдәбият бүлеген тәмамлый. 1939 елда Җәлилне Татарстан Язучылар берлегенең җитәкчесе итеп сайлыйлар . Сугышка кадәрге елларда шагыйрь бик күп шигырьләр, җырлар, «Хат ташучы » поэмасын , « Алтынчәч » , « Илдар » исемле опера либреттоларын яза.

Слайд 9

Бөек Ватан сугышы башлану белән, ул үзен фронтка китә. Ләкин 1942 нче елның җәендә Волхов фронтында , дошман чолганышында калып , авыр яраланган хәлдә , фашистлар кулына әсирлеккә эләгә . Шагыйрь әсирлектә дә көрәшне туктатмый . Яшерен оешмага керә, аның җитәкчеләреннән берсе була , бик күп әсирләр белән лагерьдан качып , партизаннарга барып кушылырга телилэәр . Ләкин бер хыянәтче аларның серләрен фашистларга җиткерә. Шуннан соң Җәлилне һәм аның иптәшләрен Берлиндагы Моабит төрмәсенә ябалар . Шагыйрь анда да туган иленә тугрылыклы булып кала. Искиткеч рухи ныклык күрсәтә. «Хөкем алдыннан » Харис Якупов

Слайд 10

Үлем җәзасы көтеп торганда да,туган илгә, халыкка тирән мәхәббәт белән сугарылган , фашистларга көчле нәфрәтен белдергән шигырьләр язып , аларны үзе ясаган кечкенә дәфтәрләргә теркәп бара. Җәлилнең әсирлектә язган шигырьләре бөтен дөньяга билгеле . Татарстанга аның ике дәфтәре кайтты . Аларны бөтен дөньяда « Моабит дәфтәрләре » дигән исем белән беләләр .

Слайд 11

Шагыйрьне үтерсәләр дә, фашистлар аның ялкынлы җырларын, көчле рухын юк итә алмадылар . Муса Җәлил илгә җыр булып кайтты . « Җырларым, сез шытып йөрәгемдә.... » …Җырлап үттем данлы көрәш кырын , Җырлап килдем тормыш языма . Соңгы җырым палач балтасына Башны тоткан килеш языла …

Слайд 12

Казандагы Татар дәүләт опера һәм балет академия театры Муса Җәлил исемен йөртә .

Слайд 13

Ул яшәгән фатирда музей ачылды .

Слайд 14

Башкалабызның үзәгендә һәм башка шәһәрләрдә аңа һәйкәл куелды .

Слайд 15

Аның исемен татар халкы мәңгеләштерде . Муса Җәлилгә багышлап романнар , поэмалар , опера, җырлар, сынлы сәнгать әсәрләре иҗат ителде . Җәлил исемен илебез халкы горурлык белән искә ала. Һәр буын аны йөрәгендә саклый . Аның көрәше һәм эшчәнлеге – күпләр өчен кыюлык һәм батырлык үрнәге.

Слайд 16

Источник: http :// tt . wikipedia . org / wiki / Язылмалар википедияд ә ге Муса_Җәлил_биографиясеннән алынды .