"Убырлы карчык кыланышлары яки Кыш бабай Африкада". Зурлар төркемендә Яңа ел бәйрәме сценариясе.
методическая разработка (старшая группа)

 Убырлы карчык кыланышлары   яки Кыш Бабай Африкада (зурлар төркеме)

Максатлар: балаларның сәнгатьле сөйләм телен үстерү, сәхнәдә үз-үзләрен тотарга өйрәтү, сәнгатькә мәхәббәт тәрбияләү, балаларда күтәренке кәеф булдыру.

Башкаручылар. Өлкәннәр: Кыш бабай, Убырлы карчык, Джек Воробей, маймыл, балалар: тимераякта шуучылар, көнчыгыш чибәрләре, пиратлар.

(Балалар музыка астына султанчиклар тотып   җырлый-җырлый чыгалар, чыршы тирәсендә әйләнәләр).

Алып баручы сүзе:Исәнмесез кадерле кунаклар! Рәхим итегез бүгенге бәйрәмебезгә. Тылсымлы Яңа ел якынлаша. Каршы алыйк Яңа елны шигырьләр, җырлар белән!

Шигырләр сөйләнә:

1.Х.Ләйсән. Бүген бездә зур бәйрәм! /Бүген Яңа ел килә.

                     Безнең күңелләр җырга һәм биюгә җилкенә.

                    Бераз гына моңсу да,    Ник икәнен мин беләм

                     Хушлашабыз  чөнки без.   Бүген иске ел белән.

                                       Яңа ел, Яңа ел! Бүген шундый яңа ул!

                                      Яшел чыршы очында йолдыз булып яна ул!

                                     Әйдә Яңа ел шатлык белән кил!

                                     Сине каршылый Бөтен Туган ил!

 2.Илнур. Каршылыйк, дуслар, бергәләп.    Яңа ел килә безгә.

                Әнә күпмә кунак килгән әйләнә-тирәбезгә.

                Яңа ел бәхетле ел    Буласын без беләбез.

                Шуңа күрә бергәләшеп   Яңа елга керәбез.

                                        Йолдыз төшеп кушылган Чыршыдагы утларга,

                                        Кыш бабай белән Кар кыза    Килә безне котларга.

                                         Кыш бабай килгәч, булачак Котлаулар да, бүләк тә.

                                        Яңа елда чынга ашар  Безнең бөтен теләк тә.

3.Ислам.    Ап-ак тун киеп кыш килде. /  Яфрак-яфрак кар ява.

                  Без дә килдек җылы туннар. /   Куркытмый салкын һава /

                 Чормадан сикереп төште / Чаңгылар һәм чаналар.

                 Ак мамыктай ап-ак кышны /Сагынып көткән алар.

                  Сөенәбез, шатланабыз/ Күңелле үтә кышлар.

                  Чаңгы-чана, тимераяк –безнең иң якын дуслар.

4.Ландыш. Кыш булмаса, ап-карны  /Кайчан күрер идегез?

                Чана тартып, чаңгы шуып  / Кайчан йөрер идегез?

                 Өлкәннәр дә,  балалар да /Кышны сагынып көтә,/

                Чөнки Яңа ел бәйрәме, “Чыршы” бәйрәме җитә.

                Бүләк алып килә безгә/ Кыш бабай тагын кайчан?

              Кыш салкын  да ,  тик туңмассың /Җылы киенеп чыксаң

5.Энҗе. Салкын саф һава /Йомшак кар ява.

             Урамга чыксаң  / Битләр кызара.

               Кар бөртекләре  /өстеңә куна,     Үзләре матур һәм салкын була.

6.Миләүшә. Яшел чыршы, тезелешеп әйләнәбез тирәңдә.

                      Куанабыз Яңа елга Син кунака килгәнгә.

                      Җәй көне җиләк җыярга Урманга барган идек.

                      Яшел чыршы, Яңа елга Кунак булып кил, дидек.

                       Рәхмәт, менә син килгәнең, Әйләнәбез тирәңдә

                       Яңа һөнәрләр өйрәндек Яңа елга килгәндә.

Җыр башкарыла: 1)Чырша яшел тунын киеп, /Чыгып басты уртага

                                 Киендердек, бизәндердек/Йолдыз куйдык очына(2раза )

                                 2) Җырладык та, биедек тә /Без чыршы тирәсендә.

                                   Ә аннары  Кыш бабабыз/Бүләк өләште безгә  (2 тапкыр)

                                3) Күңелле чыршы  бәйрәмен /көтеп алды барыбыз.

                                   Киләсе елга киләен /Тагын көтеп алырбыз (2 тапкыр)

 Җыр  «А ну , снежок!»  1)К нам на новоселье жалует зима.

                                          А за ней веселье, снег и кутерьма.

                                           Припев:А ну, снежок. А ну, дружок!   / Лети не уставай.

                                                          И двор, и дом, и все кругом /   Теплее укрывай!

                                              2) Нам всего милее  / зимние деньки

                                               Снежные аллеи, \ Лыжи и коньки.

                                           3)  Белый снег мохнатый.  / Пляшет за окном.

                                               Мы о не, ребята, песенку споем.

                                                   (балалар утыралар)

 А. Б. Кышны балалар бик яраталар. Чөнки кыш көне чанада,  чаңгыда,  тимераякта шуып була. Әйдәгез әле  тимераякта шуучылар биеп күрсетегез әле.

                                  «Тимераякта шуучылар» биюе.

А.б. Ә хәзер, балалар, утырыгыз. Бу матур бәйрәм көнендә безгә кемдер ашыга. Сез ниндидер тавышлар ишетмисезме?

                    (Куркыныч  музыка астына Убырлы карчык килеп керә).

У.К. Ә күңел ачасызмы? Бәйрәм итәсезме? Мине чакырмадыгызмы? Ярар-ярар.

А. Б.  Нишләп чакырмаска. Сездә безнең бәйрәмебезгә рәхим итегез!

У.К. Юк инде, минем инде хәзер сезнең белән күңел ачасым килми.! Ачуымны чыгардыгыз!

Мин сезнең бәйрәмегезне бозам, Кыш Бабагызны сихерлим. Кыш бабайдан башка бәйрәм итәсегез килер микән! Карагыз әле боларга! Кыш бабайны көтеп утыралар!.Ха-ха! Көтегез, көт!

А.Б. Гафу итегез. Сез кем соң?

У.К. Аңламаган кешеләргә аңлатам  - мин  бөек сихерче. Минем биисем дә, җырлыйсым да килми. И вообще. Мин сезнең Кыш Бабаегызны сихерләдем.  Бәйрәмегез дә кирәкми! Уеннарыгыз да кирәкми!

А.б. Ничек инде Кыш Бабайны сихерләп була. Сез бит сихерчегә дә ошамагансыз.

У.К.Ошанмасагыз ошанмагыз! Көтеп утырыгыз  шунда  Кыш бабайны! Ә минем монда каласым килми! (куркыныч музыка астына чыгып китә).

 А.Б. Балалар, борчылмагыз! Кыш бабай кайдадыр токарлангандыр. Ул безнең бәйрәмебезгә килмичә калмас! Әйдәгез әле Кыш бабайны  чакырыйк бергәләп.

Балалар. Кыш бабай. (3 тапкыр)

   (Ямайка көе уйный. Шорты, футболка, кара күзлек кигән Кыш бабай килеп керә. Сакалы, шапкасы үзенеке. Кулында чемодан, надувной круг, банан ашый, җилкәсенә сөлге салган, билеты да бар).

 А.Б. (аптырап ) Исәнме, Кыш Бабай.  Кайда соң синең тылсымлы таягың, ә бүләкләр салган капчыгың?. Киез итекләрең дә юк икән…  Аякларың туңмыймы соң? (күңелсезләнеп). Без сине шундый көттек. Тиздән Яңа ел да килеп җитә ...

Кыш бабай. Яңа ел турында бернәрсә дә белмим! Бүләкләр дә кирәкми! Бәйрәм дә кирәкми!  Менә миңа Африкага билет бүләк иттеләр. Минем  дә кеше төсле ял итеп кайтасым килә.(күзләрен йомып хыяллана) Ах, Африка! Анда шундый рәхәт! Кояш, диңгез, җиләк-җимешләр, чибәр кызлар.

                                         (Көнчыгыш чибәрләре биюе)

А.Б. Нишлибез инде хәзер, балалар?. Убырлы карчык чыннан да Кыш бабайны сихерләгән бит. Кыш бабай хәтерен югалткан. Ничек хәтерен кайтарабыз инде кыш бабайның?

Әйдәгез әле,Кыш бабайны уятыйк.

Балалар. Кыш бабай, уян. Яңа ел җитте. (барысы бергә)

 Кыш бабай. Кирәкми миңа Яңа ел, кар да кирәкми, чыршы да кирәкми. Мин Африкага соңа калам. Ике сәгатьтән самолетта очам. Минем әле кояшта кызына торган кремым да алынмаган.  (йөгереп чыгып китә).

                          (Куркыныч музыка астына Убырлы карчык килеп керә)

У. К. Менә хәзер ошандыгызмы инде.  Минем бөек сихерче икәнемә. Ха-ха ха. (йөгереп чыгып китә)

 А.Б.  Балалар, сез бердә күңелсезләнмәгез. Безгә кем булса да ярдәм итер әле.  Ә хәзер бәйрәмебезне дәвам итик,  уйнап –биеп алыйк күңел ачыйк)

                                        Хоровод «Ну- ка вместе хлоп-хлоп!» 

                                 1)Пришли на праздник  в гости к нам / Все звери и все птицы

                                   Пришли на праздник  в гости к нам играть и веселиться.

                                   Припев. Ну-ка вместе хлоп-хлоп-хлоп

                                                   Ну-ка топ-топ-топ.

                                                   А потом прыг-скок, прыг-скок,  

                                                   Сели все в сугроб.

                                                   Ну-ка вместе хлоп-хлоп-хлоп

                                                   Ну-ка топ-топ-топ.

                                                   Становись скорее в круг. Здравствуй, милый друг!.

                                 2)Пришли на праздник  зайки к нам / И  прыгают, и пляшут.

                                    Пришли на праздник  зайки к нам / И лапками все машут.

                                3) Идет из леса,  посмотри, рыжая лисица.

                                   Она идет на праздник к нам играть и веселиться.

                                 4)Пришел на праздник дед мороз / Веселый и румяный.

                                    Подарки детворе принес. / Ведь праздник очень славный.

  Шигырьләр:

7. Булат. Яшел чыршы килгән безгә /  Утыра түребездә.

                 Аңа карап сөенәбез,    Бик тә күңелле безгә.

                Чыршы, чыршы, чыршыкай, Бик сагындык  без сине.

                Җемелдиләр утларың,   Уенчыкларың күпме!

                Елга бер генә киләсең,     Көн саен килсәң иде.

                 Кыш бабай да, Кар кызы да     Бездән китмәсләр иде.

                 Көн дә бәйрәм итәр идек,   Биеп- җырлап яныңда.

                 Кыш бабабыз безгә бүләк Бирер иде тагын да.

8.  Динар.  Бүлмәдә чыршы агачы. /  Ул яшелдән киенгән.

                  Чыршы да  урманнан безгә / Бәйрәмгә килгән.

                   Уенчыклар белән аны /    Бизәдем төрле төскә.

                  Кызыл Йолдыз ясап куйдым. / Балкысын өчен өскә.

9. Рияз. Кызлар матур, тик шулай да,   Иң матур Кар кызы.

              Тик бик азга килә безгә Б ары бәйрәмгә кышын.

              Кар кызы китмә син бездән, Ел буена кал бездә

              Туйганчы уйнарбыз бергә яз да, җәй дә һәм көз дә.

10. Рамина. Яңа елга бүләк алып   Кыш бабай килде.

                  Бакчадагы һәр балага Бүләкләр бирде.

                  Кар кызы да Яңа елга   Кунака килгән.

                  Кыш бабай бездә икәнен Ул каян белгән.

                 Уйнап биеп яңа ел елны Каршы алабыз.

                  Яңа елда матур теләк теләп калабыз.

11. Ф. Инсаф. Җыелып җепшек  кардан, /Кыш бабай ясап куйдык.

                  Матурлап аның  күзләрен, /  Авызын хәтта уйдык.

                   Нинди эш кушыйк аңа дип.   /Кичен уйлап тордык та.

                   Каравылга дип калдырдык  / Бер таяк тоттырдык та.

А.Б. Сез без бик матур итеп шигырләр сөйләдегез, уйнадыгыз, җырладыгыз. Ләкин Кыш бабайны ничек булса да кире кайтарырга кирәк бит. Кем генә булышыр икән безгә.

                             («В каждом маленьком ребенке» көенә Маймыл килеп керә)

Маймыл.  Коткарыгыз, коткарыгы! Ярдәм итегез.

А.Б. Маймыл, нәрсә булды сиңа?.

Маймыл. Минем исемем Чика. Минем хуҗам явыз пират Барбоса. Ул мине ашатмады, эчертмәде. Мине читлектә ябып тотты. Кыйнады. Мин аннан качып киттем. Кая барыйм инде мин хәзер?

 А.Б. Балалар, маймылны үзебезнең бәйрәмебезгз чакырабызны? (әйе)

 Маймыл , Рәхмәт, рәхмәт, балалар.  Мин бик яратам бәйрәмнәрне.

А.Б. Чика, син безнең бәйрәбездә бик кадерле кунак булырсың. Чика, безнең Кыш бабаебыз Африкага китеп барды бит .

Маймыл. Африкага? Кайда соң ул Африка?. Ә ....Туктагыз әле. Мин хуҗамнан качып киткәндә хуҗамның глобусын  алып качтым бит. Ул глобуста  Африка юк микән соң? (глобусны  күрсәтә).

А. б. ( карый )  Африка бик ерак икән.  Диңгезләр аша да үтәсе бар икән . Без анда ук барып җитә алмабыз.

 Маймыл. Туктагыз,әле, туктагыз. Минем бик яхшы дустым бар. Ул безгә ярдәм итмичә калмас әле.  

(«Пираты карибского моря» көе яңгырый. Джек Воробей килеп керә)

Джек воробей. Исәнме, Чика . Исәнмесез, балалар! Сез таныдыгызмы  мине? (әйе).  Мин капитан Джек Воробей. Минем корабльның  исеме «Кара энҗе бөртеге». Ярдәм кирәк булган  җиргә мин хәзер үк килеп җитәм. Әйтегез. Нинди күңелсезлек килеп чыкты сезнең белән?

А.Б. Убырлы карчык безнең Кыш бабайны сихерләде? Ничек итеп аны кире кайтарыйк?  

Джек Воробей. Убырлы карчыкның тылсымын юкка чыгарырга алтын балык булышыр. Әйдәгез әле минем дусларым-пиратларым,  бергәләшеп диңгезләрне айкап чыгыйк. Алтын балыкны эзләп кайтыйк.

                                         ( Пиратлар биюе)

Джек Воробей. Менә ул алтын балык. (балыкны күрсәтә) Алтын балык. Убырлы карчының тылсымы юкка чыкксын!. Кыш бабай бәйрәмгә килсен!

   (башта тылсымлы көй яңгырый,  аннары «Дженгл бенс» музыка астына Кыш бабай килеп керә. Капчыгын җилкәсенә аскан. Кулында таягы). Чыршы тирәли әйләнеп чыга. Балалар музыка астына кул чабып торалар.

Кыш бабай. Исәнмесез, балалар! Исәнмесез, кунаклар! Бик ераклардан килдем мин сезгә. Бик сагындым үзегезне. Сез инде зур үсеп беткәнсез. Бүләкләремне дә алып килдем сезгә. (капчыкны чыршы астына куя). Явыз убырлы карчык мине Африкага җибәрмәкче булды.  Африкага киткән булсам мин анда эреп беткән булыр идем. Кил әле монда,  Убырлы карчык. Менә сиңа билет! Бар, Африкага үзең оч! Әфсен, төпсен (таягы белән суга идәнгә 3 тапкыр,

   (Музыка тавышна  Убырлы карчык әйләнә дә, идәндәге капчыкны эләктереп чыгып китә.) Рәхмәт сезгә, балалар, рәхмәт сиңа, Чика, рәхмәт сиңа, Джек Воробей! Сез булмасагыз бәйрәмгә килә алмас идем.

Кыш бабай. Әйдәгез инде балалар хәзер бәйрәм итик. Кайда соң минем оныгым Кар кызы?

 А. баручы . Әйдә әле, Кар кызы, Кыш бабай янына кил әле!

 20.Кар кызы (Г. Ләсән)

                    Кар бураннарда тудым мин. Кар биләүдә үстем мин,

                    Кар биләүләрдә үстем мин, Кар сулары эчтем мин.

                    Карлы –бозлы күлмәгем, Капрон челтәр итәгем.

                    Ап-ак, ап-ак кар чәчәкләр  Сезгә бүләк итәрмен.

Мин биимен, җырлыймын, Буран уйнап торганда.

Биеп аргач, ял итәмен Чыршы үскән урманда.

Мин салкыннан курыкмыйм, Мин кар-буран яратам.

Бизәп йөрим бар дөньяны, Кар бөртеге таратам!

Кыш бабай. Яңа ел бәйрәменә  өйрәнгән җырларыгызны,  шигырьләрегезне сөйләп күрсәтегез инде, балалар.

Шигырьләр:

12.Х.Инсаф. Мы весной его не встретим Он и летом не придет,

                     Но зимой к нашим детям Он приходит каждый год.

                  У него румянец яркий  Борода, как белый мох.

                  Интересные подарки  Приготовит он для всех.

                  С новым годом поздравляя  Елку пышную зажжет,

                  Ребятишек забавляя, Встанет  нами в хоровод.

                 Дружно мы его встречаем Мы большие с ним друзья…

                 Но поить горячим чаем Гостя этого нельзя.

13.Камилә. Кыш бабай килгән, /   Ап-ак тун кигән.

                Әллә сагынып /    Көткәнне белгән.

                 Алып килгән ул /   Зур шугалаклар,

                Өеп тә куйган   /  Бөтен җиргә кар.

                Тәрәзәләргә   / Ясаган атлар,

                Ул биек таулар,  / Чыршы наратлар.

                 Шуларга карап  /гаҗәпкә калам,

                Ничек ясый? –дип. /  Шуңа сокланам.

14.Алинә.  Котлап бөтен кешеләрне Яңа ел белән.

               Җилдереп кенә  пар атта, / Кыш бабай килә.

                Зур капчык салган чанага, / Ә анда бүләк:

               Уенчык төлке, аюлар, /  Бизәкле чиләк.

               Кыш бабай килә җилдереп,   / Капчык кулында.

               Кар –бураннар тузып кала  / Аның юлында.

15.Дилә.    Ах, Кыш бабай, Кыш бабай!   / Син һаман  шаян бабай.

                Колагыма өрәсең, куеныма керәсең.

                Сыйпыйсың син  битемне.  / Шулай булмый  бит инде.

                Борының да кып-кызыл.  /Әллә инде  буягансың.

                 Бүген кар да яумады. / Әллә йоклап калгансың?  

                Давай, давай,Кыш бабай  / Тарат  син бүләгеңне.

                Бәйләнеп йөрмә миңа,  / Ал давай керәгеңне.

                 Керә карыңны өеп, Иген мул  булсын диеп.

                Синең вакы бер генә. / Барсына да өлгер  генә.    

16.Надир.   Рәхмәт сиңа, Кыш бабай,/ Безнең белән дус бабай.

                 Сагынып килеп җиттең, / Яңа ел  бүләк иттең.

                Берәр яшкә үстердең. / Һәммәбезгә көч бирдең.

                 Рәхмәт сиңа ,Кыш бабай. Безнең белән дус бабай.

17. Зөйнәп. Безгә Кыш бабай килгән.    /Яңа ел алып килгән.

                 Капчыгына күп итеп /  Бүләкләр салып килгән.

                 Көттек  сине сагынып, Исән-саумы,Кыш бабай!

                Өләш бүләкләреңне.   / Капчыгыңны чиш бабай.

18.Руслан. Кто пришел? Что принес?     Знаем мы: Дед Мороз.

                 Дед седой, с бородой. Он наш гость дорогой.

                Он нам  елку зажжет, с нами песни споет.

19.Айрат.  Дед Мороз на Новый год обязательно придет.

                Ждут его ребята, птички и зверята.

                И подарки ждут его –Ведь готовят для него

                Шутки , игры, сказки  И у елки пляски.

                Смех над лесом льется, Дед Мороз смеется.

               Звери с ним играют-  Новый год встречают.

 Җыр (басып кына) : «Кыш бабай килгәч»

                        1)Кыш бабай булсам да/  Бик суык булсам да

                          Егетләр шикелле. Бик җитез һаман да.

       Кушымта: Ягымлы, сөйкемле / Үзең шат күңелле.

                          Биетеп, җырлатып. Йөрисең син безне.

                         2) Яңа ел бизәге – ап-ак кыш бүләге.

                          Син килгәч, чыршыбыз, /Тагын да ямьләнде.

                       Хоровод «Шел веселый Дед Мороз»

                       1)Шел веселый Дед Мороз./ Дед мороз, Дед Мороз                                

                          Важно поднял красный нос, красный нос. Вот так!

                        2) А по тропочке лесной / По лесной, по лесной.

                            Прыгал зайчик озорной, озорной. Вот так!

                            3) Мишка зайку догонял, догонял, догонял.

                              Он вразвалочку шагал. Ай шагал. Вот так!

                            4) И красива, хороша,  хороша, хороша.

                             Шла лисичка не спеша. Не спеша, не спеша. Вот так.

                            5) Дедушка Мороз пришел. К нам пришел, к нам пришел.

                                 В пляс веселый он пошел, он пошел, он пошел .Вот так!

  Кыш бабай. Бик матур  уйнадыгыз, ә хәзер инде бүләкләрне өләшик. Кайда соң минем капчыгым. (Эзли). АХ...Убырлы карчык минем капчыгымны алып киткән бит.

                          (куркыныч музыка астына Убырлы карчык килеп чыга)

У. К. Кыш бабай! Мине бүтән Африкага җибәрмә инде! Анда бик эссе икән. Бүтән начар эшләр эшләп йөрмәс идем! Менә капчыгыңны да  алып килдем.

Кыш  бабай. Балалар, гафу итәбезме Убырлы карчыкны?

Балалар. Әйе.   (Кыш бабай бүләкләрен өләшә) ( Барлык персонажлар белән бергә балалар  музыка астына чыршы тирәли кул чаба-чаба әйләнәләр).