Берингир кус
учебно-методический материал (средняя группа) на тему

                МБДОУ детский сад « Чечек» КВ

                 Оюн – хоглээшкин:

                          « Берингир кус

Эртирген башкылар:                                                                                          Куулар А.Э.

Хандагайты-2017 чыл

- Кадай, бээр кел!

Репкадан ашак, ашактан кадай- тырткан, тырткан, чадап каан. Кадай оглунун уруун кый дээн:

- Уруум, бээр кел!

Репкадан ашак, ашактан кадай, кадайдан уруу – тырткан, тырткан, чадап каан. Уруу ыдын кый дээн:

- Жучка, жучка!

Репкадан ашак, ашактан кадай, кадайдан уруу, уруундан ыды – тыткан, тырткан, чадап каан. Ыды дииспейин кый дээн:

 - Дииспей бээр кел!

Репкадан ашак, ашактан кадай, кадайдан уруу, уруундан ыды, ыдындан диизи- тырткан, тырткан, чадап каан. Дииспейи кускезин кый дээн:

- Куске, бээр кел!

Репкадан ашак, ашактан кадай, кадайдан уруу, уруундан ыды, ыдындан диизи, диизинден кускези – тырткан, тырткан, тура тыртып ап-тыр, оо!

Айтырыглар:-Уруглар, чылдын кандыг уези ийик? Даштын агаар бойдус кандыг-дыр? Тайгаларда дагларда чуу бар-дыр? Дээрнин ону кандыг-дыр?

                               Ногаалар дугайында шулуктер.

Боду борбак ,ону кызыл

Бо-ла болгай свеклам,

Салат, щини кылырга

Чаагай-ла амдан киирер.

Бодун коорге бичии-даа бол,

Борбак кызыл ону чараш,

Доорап алгаш чииринге,

Тодунгур-ла редискам.

Чаагай улуг ногаан арбуз,

Чараш бомбук сагындырар.

Суксай бергеш чииринге,

Суксун ханар амданныг-ла.

 Огородта тарып алган,

Онза чараш укровум.

Аъш-чемге холуй кааптар,

Аажок чаагай унужум.

Сарыг-кызыл оннуг,

Чигирзиг витаминниг,

Дазыл-чемиш мага-боттуг,

Таан онза морковь мен.

Казып-казып ажаап алган,

Картошкавыс  таан чаагай.

Кадыг борбак картошканы

Кадык ышкаш хайындырып чиир.

Каът-каът кылдыр унуп кээрге,

Капустанын улуу аажок.

Картап тургаш щи кылыр,

Кайгамчыктыг чаагай-ла.

Аъш-чемге салаттарга холуй кааптар,

Амданныг-ла витаминнер менде болгай.

Узун, шойбек ногаан-даа бол,

Уругларнын ынак чеми огурец мен.

Ыры « Берингир кус», аялгазы: Г. Ховалыг,

                               созу: Ч. Кара-Куске.

Ада- иелер-биле оюн: «Чыдындан тодарат»

Ыры « У ворот»

Уруглар-биле оюн: « Амданын тып»

Ыры «Дамырак»

Ыры «Урожай» , сл: С.Козловьев, муз: Н.Книпер

Ыры «Праздничная полька»

Ыры «Чыжыргана»

Башкарыкчы: Ынчангаш бистин алдын куске тураскааткан оюн-хоглээшкинивисти доозар-дыр бис, коргенинер дээш четтирдивис. Ада-иелерни болгаш уругларны « Беригир кустун» беримчезин амзап, чооглаарынче чаладывыс.

Сорулгазы: 1.Уругларга « Берингир кус» дугайында билиндирер. Кузун ажаап                                                      

                      алыр кат- чимис, ногаа дугайында уругларга билиндирер,            

                      ооредир.

                       2.Уругларнын дыл-домаан, угаан-медерелин сайзырадып,

                      сценажыткан коргузугге идепкейлиг киржирин чедип алыр.

                       3.Уругларны бойдуска ынак, камныг, хумагалыг болурунга

                        кижизидер.

Дерилгези: шариктер, бурулер , чочагайлар.

                                           Хоглээшкиннин чорудуу:

Башкарыкчы: - Хундулуг ада-иелер, уруглар!

                            Кустун айы унуп келди, хурен-сарыг буру душту

                            Хемнер, холдер чаакталды, хоглуг куштар ыры читти.

                            Богун бистер чыглып алгаш, алдын кусту алгап-йорээп,

                          Аян ырны ырлашпышаан, ырлап- самнап хоглээлинер!

                          Ынчангаш « Берингир кус» байырлалынга тураскааткан

                          байырлалывысты ажыдар-дыр бис.

          Орус улустун тоолу  « Репка»

 Репка – Анита

Ашак -  Алдияр

Кадай - Ассоль

Уруу - Чимис

Ыды - Арат

Дииспейи - Аделия

Кускези - Вика

                                    Кус.

Авам,  ачам  база мен

Алдын кусту манаар бис

Арга кирип, моогулеп

Амырап-ла чоруур бис.

Эртенинде ужелээ

Каттар база чыыр бис.

Кайгамчыктыг чемнерни

Эргим авам белеткээр.

                                                    Алдын кус.

Арга –арыг шупту

Алдын-сарыг апарды.

А мен ону коргеш

Аажок-ла чарашсындым.

                                         Келир чылды база

Кедергей-ле манаар мен

Алдын кустун байлаан

Авам-биле ажаар бис.

Кус.

Ында-шылыр мында шылыр

Шылыр-шылыр бурулер

Ынаар-мынаар хадып

Чараш кусту медээлеп тур

Кус

Сап-ла сарыг,кып-ла кызыл

Сарала он -Кустун ону

Ыяштарнын бурулери

Ындыг чараш корунер даан.

Таан,Кас, Тогдук, Дуруяалар

Даартадан чаныптарлар

Кажааларлыг кыштагларже

Кадарчылар коже бээрлер.

                                                                Кус

Тулээн эзим ээнзирээн                                           Шыырныктыр

Душкен буру энчектелген                                      Сырын эстеп

Харатынган харлыг сыннар                                  Куску бойдус

Соокту тынып «шо-шо» дээнзиг.                         Хулумзурээн.