Нәүрүз
учебно-методический материал (старшая группа) на тему

Сулейманова Разиля Вазыховна

Балар бакчасында  "Нәүрүз" бәйрәме үткәрү өчен  сценарий .

Скачать:

ВложениеРазмер
Microsoft Office document icon nauruz.doc96 КБ

Предварительный просмотр:

                                  Нәүрүз.

                            Кояш  көлеп   карый  безгә,

                            Күзлбәр  чагыла.

                            Елгалардан  бозлар  ага

                            Диңгез   ярына.

                                     Яз  килде, кояш  көлде

                                     Дөньяга  нур  бөркелде

                                     Уянды  бар   агачлар.

                                     Куанды  алмагачлар.

Алып  баручы. Исәнмесез   балалар, исәнмесез  кунаклар.

                         Әй  дусларым  карагыз

                         Тышта   әнә   яз  килә.

Балалар.          Әйе-  әйе  күрәбез

                         Яз  килгәнне  беләбез.

Алып  баручы.   Карагыз  әле  ни  өчендер   кыш   китәргә, яз                     килергә  ашыкмый  әле.  Ни  өчен  икән?  Мөгаен  Нәүрүзбикәгә кыш    бабабыз үзенең   тылсымлы  таягын   бирмәгәндер.   Шуның  өчен  без  бүген   Нәүрүз   бәйрәме   үткәрергә  булдык.

  Элгәре  заманнарда  безнең  бабаларыбыз,  аларның  бабалары  Яңа     ел  бәйрәмен  22-нче  Мартта  уздырганнар. Аны  Нәүрүз  бәйрәме  дип  атаганнар. Көннең  төнне  куып  җиткән  вакытында  Кыш  бабайның  чәчләре  кар  булып  ага  башлагач, әби-  бабаларыбыз   язны  Нәүрүз  бикәне  каршылаганнар.  Бу  көнне  малайлар, кызлар  һәр   өйгә  кереп  хуҗаларга   такмак  әйткәннәр,  аларны   бәйрәм белән   котлаганнар.

        Ләйсән         Тыңлагыз, тыңлагыз.

                            Табигать  патшасының   боерыгы  бар.

        Гөлия.           Тыңлагыз,тыңлагыз.

                            Табигать   патшаның   фәрманы  бар.

                                 Нәүрүз  котлы  булсын!

                                 Нәүрүз   котлы  булсын!

Алып  баручы.   Ә  хәзер бәйрәмебез   башлану  хөрмәтенә биеп  алыйк.

алып  баручы. Әйдәгез  бездә  бәйрәм  уздыру  өчен  сый- нигьмәт  җыйек,

дусларны  чакырыйк.

 Музыка  астында  балалар  җырлап  юлга  кузгалалар.

                                  Ал  чия  төпләрендә,

                                  Гөл  чия  төпләрендә

                                  Сулар  сибеп  үстерәләр

                                  Тәрәзә  төпләрендә.

Балалар  1 нче-  Өй  янына килеп, тәрәзә  шакыйлар.

              -Өйдәме  түтәй?  Тизрәк  бир  күкәй,  тавыгың  салыр  йөз  күкәй.

 Апа: -Исәнмесез  балалар.

Балалар. – Исәмесез апа.

Апа.  –Менә   сезгә  өч  күкәй  изге  хәбәрегез  өчен  авызыгызга  май  ягыйм.

                                  ( Май  каптыра.)

Балалар. –Рәхмәт  апа  сыйладың  сезне  бәйрәмгә  чакырабыз.

Н. Айсылу.       Рәхмәт  апа  сыйладың,

                       Безне   ничек   зурладың.

                       Рәхәт  яшә,  бай  яшә

                       Нәүрүз  мөбәрәк  булсын.

Җырлый-  җырлый  балалар  2-нче  өй  янына  киләләр.

                      Уйныйбызда  җырлыйбыз да

                      Гармун  кулларыбызда,

                      Алсу  гөлләр  чәчәк  атсын

                      Йөргән  юлларыбызда.

Балалар. Өйдәме   апа? Май  кирәк  ярма  кирәк.

Апа.  Исәнмесез  балалар.

Балалар.  Исәнмесез  апа.

Б.Эдик.                 Табакка  карап   кирәк

                            Май, күкәй,  калак  кирәк.

                            Күмәчедә  кызганма

                            Озак  яшә  сызланма.

Апа.  Менә  сезгә  кәсә май,  менә  сезгә  ярма.

Балалар.  – Рәхмәт  апа.

Апа.   Изге  хәбәрегез  өчен  авызыгызга  бал   ягыйм.

Балалар. Н.  Айсылу.      Рәхмәт  апа  сыйладың,

                                       Безне  ничек  зурладың

                                       Рәхәт   яшә  бай  яшә

                                       Нәүрүз  мөбәрәк  булсын.

Әйдәгез  безнең  белән  бәйрәм  итәргә  апа. Балалар  җырлап  3нче  ишеккә

баралар.

                                   Ал  чия  төпләрендә

                                   Гөл  чия  төпләрендә,

                                   Сулар  сибеп  үстерәләр  

                                   Тәрәзә  төпләрендә.

Балалар.        Исәнмесез   апа.

Апа.             Исәнмесез   балалар.

Я. Айсылу.             Килә  нәүрүз  даулап,  шаулап.

                             Бәхет,  муллыклар  яулап,

                             Синең  өйеңә  апа

                             Нәүрүз!    

  Апа.      Менә сезгә  сөт,  менә  сезгә  май.

Чулпан.   Рәхмәт   апа  сыйладың

               Безне   ничек  зурладың  

               Рәхәт   яшә  бай  яшә.

         Җырлый-  җырлый  4  нче  өйгә  китәләр.

                       Алда  итәрбез  әле

                       Гөлдә   итәрбез   әле,

                       Матур  җырлар  җырлый-  җырлый

                       Бәйрәм  итәрбез   әле.

        Әби  белән  бабай   чыга:

                     -Исәнмесез  балалар.

Балалар. – Исәнмесез, әби, бабай, хәлләрегез  ничек?

Бабай.     – Рәхмәт  бик  яхшы.

Әби.     -  Балалар, ярма  да  бар,  май  да,  бал,  күкәй  дә,  он  да  бар.

               Без  ботканы  пешерергә  куябыз, ә  сез  күңел  ача  торыгыз.

Алып  баручы. Балалар, карагыз  әле,  күпме  күчтәнәч  җыелды.  Безне  бик

зурладылар.  Без   бу  сый  нигьмәтләр  б\н   чәй  эчәрбез (күчтәнәчләрне  

куялар)  Ә  хәзер  әйдәгез, бергә  җырлап  биеп  алабыз.  Хуҗабикә,  без

Сине  уенга  чакырабыз.

                     Н. Лилия.        Кыш  китте, яз килде-

                                            Үрдәк,  каз  килде-

                                            Былбылдан  аваз  килде-

                                            Нәүрүз  мөбәрәк  булсын!

                    Вәкил.      Эшләрегез  уң  булсын,

                                    Теләгегез  юнь  булсын,

                                    Күңелегез  хуш  булсын

                                    Нәүрүз   мөбәрәк  булсын.

                   Г. Алсу.             Кырда  игеннәр  уңсын.

                                           Сый,  хөрмәт  булып  торсын.

                                           Һәркем   саләмәт  булсын –

                                           Нәүрүз  мөбәрәк  булсын!

               

                 Г.  Айназ.          Әнә  яз  яшелләнә.

                                         Җир-  анабыз  гөлләнә,

                                         Бозны  чишә  ак  чәчәк,

                                         Көнгә    бага  саф  чәчәк.

                                                     Бүген   көн  тиң  төннәргә,

                                                     Урын  юк  һич    көннәргә,

                                                     Бездә  тиң,  бездә  тигез!

                                                     Мөбәрәк   нәүрүз!-  дибез.

               

               З.Алия.               Нәүрүз  килә,  Нәүрүз  килә,

                                         Нәүрүзне  зурлыйк  әле,

                                         Гөрләвекләр   чылтыравына

                                         Кушылып  җырлыйк  әле.

            Н. Айгөл.              Нәүрүз  килә, Нәүрүз  килә.

                                      Илләр,  көннәр  ямьләнә

                                      Бергәләшеп   биергә  дип,

                                      Куллар  кулга  бәйләнә.

               (Берәр   бию   башкарыла.)

Алып  баручы.      Торыгыз,  тор  хуҗалар!

                               Нәүрүз  җитте  беләмсез?

                               Нәүрүзчеләр  килде  сезгә,

                               Ни  сөенче  бирәмсез?

                                             Кызыкайлар, дускайлар.

                                             Җитте  ич  Нәүрүз  айлар,

                                             Эшегезне  ташлагыз.

                                             Йон  йомарлап  катмагыз,

                                             Орчык  шыгырдатмагыз.сын

                               Кызлар-  кызлар,  тыңлагыз,

                               Нәүрүз  җитте,  уйнагызз.

                               Яулык,  сөлге,  чигешләр,

                               Әзерләдек  без  шулай.

                                         Нәүрүз,  Нәүрүз!

Күчтәнәч  җыючы  балалар  кунаклар  янына  киләләр.

 Алып  баручы.   Дуслар,  каршы  алыгыз

                            Бүләгегезне   кызганмагыз

                            Нәүрүз   мөбәрәк   булсын.

               Кунаклар  таякка  бүләкләрен  бәйлиләр.

               Балалар  бакча  җитәкчесе   янына   киләләр.

 Алып  баручы.        Кем  кага  ул   ишекне

                                 Әңа  ел  кичәсендә -

                                 Нәүрүз!

                                 Кунак  килгән  бәхет   теләп

                                 Бакча   җитәкчесенә.

                                 Нәүрүз!

                  (Җыйган  бүләкләрен  җитәкчегә   бирәләр.)

           Уен.    Чума   үрдәк-  чума  каз.

                        Сынамышлар.

          1.Март   башында   тамчы  тамса,   җәй   яхшы   килер.

          2.  Яз  иртә   килсә,   ашлык   уңар.

          3.  Язгы   ташкын   шәп  булса,   иген  уңар.

          4.  Мартта  кар,   бакча   җимешенә   бик  ярар.

          5. Мартның   берендә   аязлык,  җәй  көн  кыярга  туклык.

  1. 1 –нче  Апрельдә  су  катса,  15  көнлек  юлга  чана  б\н  чык.
  2.   Кара  каргалар  ояга  утырса,  өч  атнадан   чәчәргә  чыгарга  кирәк.
  3. Карлыгач  килгәч,  борчак  чәчәргә   кирәк.
  4.  10 нчы  Май  көнендә  яңгыр  булса,  бөтен   җәй  яңгырлы  булыр.
  5.  Май  ае   салкын  булса,  игенгә  туклык  булыр.

Алып  баручы.               Борын  үткән   заманнан,

                                       Болгар  б\н   Казаннан,

                                      Җаек   б\н  Иделдән

                                      Бу  бәйрәм   безгә  килгән,

                                      Нәүрүз   мөбәрәк   булсын!

                                     Нәүрүз  мөбәрәк   булсын!

Әйдәгез    балалар,  Нәүрүзбикәне бергәләп   чакырыйк.  Нигәдер   соң-

          лады.  Аннан  башка  бәйрәм   булмый  бит  инде.

Балалар.      Нәүрүзбикә,  Нәүрүзбикә.

Убырлы  карчык   керә:   Ә-ә   бәйрәм  үткәрергә   җыеналар   икән.

 Юк   булмас.   Мин  барысын  да   бозам  хәзер.  Нәүрүзбикәне   үзем  урлап  Качам   хәзер.  Әй  шүрәле   бирегә  кил  әле.  (Сызгыра.)

Шүрәле  керә:  Мин  монда.

Убырлы  карчык.   Әй  урман  карачкысы  тыңла   мине.  Монда  кешеләр

бәйрәм  итәргә   җыеналар,  күңел  ачарга   уйлыйлар.  Без  моны  тыныч

 кына   карап   торабызмыни   ә?

Шүрәле.   Ю-у-у-ук.

Убырлы  карчык.    Шул-  шул.   Без  аларның   бәйрәмен   бозарга   тиеш.

Нәүрүзбикә   Кыш   бабайны  салкын   төньякка  куып,  үзе  патша  булып

калмакчы.  Ә   минем   үземнең    патша   буласым   килә.  Син  минем  вәзирем   булырсың.   Шул   вакытта   барысы  да  бездән  куркып   яшәрләр.

Без  хуҗа  булырбыз.   Моның   өчен   Нәүрүзбикәне   урлап   качарга  кирәк.

Ә  мин  Нәүрүзбикә    булып   киенеп   бәйрәмгә   барып,  Кыш  бабайның,

тылсымлы  таягын   алырга   тиеш.

         Аңладыңмы  аңгыра?

Шүрәле.  Аңладым.  Әнә  Нәүрүзбикә  үзе  дш  килә.  Әйдә  качыйк  теге

                Чыршы   артына. (Качалар.)

               Ат   б\н урамнан   Нәүрүзбикә  килә.Аны  каршы  алу.

Нәүрүзбикә   керә. Агымсулар  кисәм  мин

                                Бәйрәм   күңелле  булсын,- дип

                                Нәүрүз  әйтә   киләм   мин.

                                Әй  урман  ияләре,  кошлар,

                                Җәнлекләр,  сөенегез,  яз

                                Җитте  мин  киләм.

                                Нәүрүз  мөбәрәк  булсын!

Убырлы   карчык,  Шүрәле  каршысына  килеп  чыгалар, ямьсез          

                                кычкыралар.-Ә-ә-ә   Менә   эләктең  дә.

Нәүрүзбикә.    -Әбекәй  шүрәле  дус,  зинһар  өчен  миңа  тимәгез.  Мин

                          балалар    янына    бәйрәмгә    ашыгам.

Убырлы  карчык.   Юк  инде.   Бәйрәмгә   мин   үзем  барам.Кыш  бабайдан  

                   тылсымлы  таякны   мин    үзем  алам,  бөтен   дөньяга   үзем   патша          булам.(Убырлы  карчык,  Шүрәле -  Нәүрүзбикәне   бәйләп   чыршы  артына  яшерәләр.)

Убырлы к: -Шүрәле  син  монда  саклап  кал.  Ә  мин  Нәүрүзбикә  булып

                Киенеп    бәйрәмгә   барам.  Хәзер  мин  Нәүрүзбикә  (Көлә,чыга.)

Нәүрүзбикә:   -Коткарыгыз,  ярдәм   итегез!

Шүрәле.   Кычкырма.  Ачуымны   китерсәң   кытыклап  та   үтерермен                үзеңне.

Батыр  керә.  Нәрсә  булды. Кем  кычкыра?  Кемгә  ярдәм  кирәк?  Син,  

                      Урман  карачкысы  нишлисең   монда?

Шүрәле.       Мин  сине  көтәм.

                     Бер  дә   шикләнмә   егет  мин  карак- угры  түгел.

                     Юлда   кисмимен,  шулай  да  мин  бик  үк  тугры  түгел.

                     Гадәтем.  Ялгыз  кешеләрне   кытыклап   үтерәм.

                     Мин  әле,  сине   күргәч,  шатлыгымнан   үкерәм.

                     Кил,  әле,  син  дә   бераз  бармакларыңны  селкет

               Яшь   җегет!  Килче   икәү   уйныйк   бераз  кети-кети

Батыр.           Яхшы -  яхшы,  сүз дә  юк  мин  карышмыйм   уйныймын.

                     Тик  син  шартыма   күнмәссең  диеп  мин  уйлыймын.

                     Тыңла   шартымны,  и  урман   сарыгы,

                     Әнә   анда   бар   бүрәнә,  аның  бардыр   ярыгы

                     Шул  җиреннән   нык   кына  син  бүрәнәне  тот,  әйдә

                     Кузгалыйк

                     Шул  агачны   бергә-бергә  юл  кырыена   салыйк.

(Батыр   Шүрәленең   бармакларын  ярыкка  кыстыра. Шүрәле  кычкыра.

Батыр   Нәүрүзбикәне  күрә.)

Батыр:   Чү,чү   Нәүрүзбикә   түгелме?  Дускай  сиңа  ни  булды?

Нәүрүзбикә:  Мине  Убырлы  карчык   б\н   Шүрәле  тотып  алып  бәйләделәр.

Убырлы  карчык   Нәүрүзбикә  булып   киенеп   минем  урынга  бәйрәмгә  китте.  Ул  Кыш  бабайдан   тылсымлы  таякны  алып  үзе  бөтен   дөньяга

Патша  булмакчы.  И,  батыр  егет   син   миңа   ярдәм  ит.  Без  тизрәк  бәйрәмгә   барыйк,  тылсымлы  таякны  коткарыйк.

Батыр.  Әйдә   киттек.  (Нәүрүзбикәне   чишә.)  Шүрәле  хәзер  безгә  комачауламый.

Шүрәле:             Син  бераз   кызган  мине,  коткарчы  и  адәм  генәм,

                          Моннан  ары  үзеңә,  нәселеңә   тимәм.

                          И, җегет   һич  юк  икәндер  мәрхәмәт  хисең  синең.

                          Әйтче,  зинһар,  мәрхәмәтсез, кем  син?  Исемең   кем?

 Батыр.               Әйтсәм   әйтим,  син  белеп  кал:

                          Чын  атым,  Былтыр  минем

                           Бу  җегет   абзаң  булыр  бу,

                          Бик  белеп   тор  син!   Энем

                 Нәүрүзбикә,  Былтыр  китәләр.

          Шүрәле  кычкыра  кысты  харап  итте  явыз  Былтыр  мине  Аһ  үләм

          бит,  бу  бәладан,   кем  килеп  йолкыр  мине?

2 Шүрәле  (керәләр,  көләләр)  Шүрәлеләр   биюе.

              Син   җүләрсең,   син   котырган,  син  тилергәнсең

              Кычкырма   син,  түз   яхшылык  б\н   тыел.

              И  җүләр   кысканга   Былтыр,  кычкыралармы   быел!

Шүрәлеләр    чыгып   китәләр.

Залга   Кыш   бабай   керә.

 Кыш  бабай.  Исәнмесез   балалар,  исәнмесез   кунаклар.

                       Менә   мин   тагын   килеп   җиттем,

                       Йөгердем,   йөгердем,

                       Йөгерә   торгач   арыдым.

                       Арыгач  су  эчтем.

                       Су  эчкәчтән,  егылдым.

                       Эсселәдем,  тирләдем.

  Балалар   ярдәм   итегез,  үләм   эссе.  Яз   килә  бит,  яз.

                (Балалар   Кыш   бабайга    өрәләр.)

 Кыш  бабай.      Менә   җиңел   булып   китте.  Рәхмәт.  Кайда   соң   безнең

                Нәүрүзбикә?  Нигә   ул   юк?  Без   бит  сөйләшкән   идек,  бәйрәмдә   очрашырга   Мин  аңа   тылсымлы   таягымны   бирергә   тиеш.

Убырлы  карчык.  (Нәүрүзбикә   булып   киенеп   керә.)  Тупас   тавыш  б\н

                 Мин   килдем   бабай.  Тизрәк   таягыңны  бир  дә   үзең   ычкын  моннан.

Кыш  бабай  ( шикләнеп  карый.)                    

               Тукта,  тукта   Нәүрүзбикә.  

Нигә   алай   ямьсезләнәсең?  Бәйрәмгә   килгәч  элек  балалар  б\н,  кунаклар

                       б\н   исәнләшергә   кирәк.  

Убырлы  карчык:   ( тупас  тавыш  б\н)  Сәлам   сезгә   барыгызга  да.

Кыш   бабай:   Сиңа  тылсымлы  таяк  кирәкме?  Мин   аны  җиңел  генә

                    бирмим.  Эшләп  ал  син  аны.  Балалар   әйдәгез  без  аны  сынап  карыйк.

                    Ягез  нинди   табышмаклар   беләсез?

Бала. Э.       Кулсыз  аяксыз  тәрәзә   кага.    (җил)

Убырлы  карчык:   Шүрәле.

Балалар.   Дөрес  түгел  бу  җил.

Бала.  Риназ.   Кара  мыеклы   җизнәң   сагындырып  килгән.

Убырлы  карчык:   Дию   пәрие.  Мин   аны   гел   сагынам.

Балалар.   Дөрес   түгел   бу  яз.

3. Бала. Гөлия.   Үзе  су,  үзе  каты.  (Боз.)

Убырлы  карчык:    Күкәй.

Балалар.   Юк,   ул   боз.

Убырлы  карчык:   Юк,   сез  дөрес   табышмаклар   әйтмисез.  Мин  үзем

                               әйтәм.   Ә  сез   җавабын  баребер   белмисез.  (көлә)

                               Сарыдыр   төсе,үткендер  төше,

                              Урманда  йөри,   бозаулар   эзли.

Балалар.      Бүре.

Убырлы  карчык.  Төз  түгел   куллар  аякларда

                            Яп –ялангач,  ләкин   кеше  төсле  үзе

                           Урта  бармак   буйлыгы  бар  маңгаенда   мөгезе.

Балалар.  Шүрәле.

Кыш  бабай:   Син   җиңелдең, юк,  син   Нәүрүзбикәгә   охшамагансың.

                      Ул  үзе  чибәр,   үзе   зирәк.  Бөтен   сорауларга   дөрес   җавап  бирә.

Убырлы карчык.  Мин  Нәүрүзбикә   бир  тизрәк   таягыңны  картлач.

Кыш   бабай.  Син   Нәүрүзбикә   булсаң,  әйдә   матур  итеп   биеп  күрсәт.

                   (Кыш  бабай   б\н  Убырлы  карчык   бииләр.  Убырлы  итәгенә  абынып

                     егыла.  Аның  чын  киеме   күренә.

Кыш  бабай.  Менә  син  кем  икәнсең, белдек   хәзер. Әйт  кайда  

                        Нәүрүзбикә? Убырлы  карчык.   Әйтмим  (балаларга)  Шүрәле   аны  кытыклап  үтергәндер   инде. (көлә)

Кыш  бабай.  Балалар  әйдәгез   Нәүрүзбикәне   чакырыйк.

                       Балалар  2  тапкыр    Нәүрүзбикә  дип  кычкыралар.

                      Батыр   б\н   Нәүрүзбикә   керә.

Нәүрүзбикә.    Менә  ул   явыз   убырлы   карчык.  Ярый  әле  өлгердек.

                    Кыш   бабай,  убырлы  карчык   синең  таягыңны  алып  бөтен

                   Дөньяга  патша  булырга   теләде.  Ул  Шүрәле  б\н  безнең

                   Бәйрәмне  бозарга   теләгән  иде.

Кыш  бабай.   Шулаймыни.  Син  явыз  убырлы  карчык.  Хәзер  мин  сине

                     өшетәм.  (К.б.  өрә , убырлы  калтырый.)

                     Бар  кит  моннан,  бүтән  күренмә  биредә. (убырлы к. Чыгып

                        Китә)  Шүрәле  кайда.

Батыр.         Ул    үзенә  тиешле   җәзаны  алды  инде  урманда.

Кыш  бабай.             Явызлыкны  без  җиңдек.

                               Моны  барчабыз  күрдек.

                               Кулны –кулга  тотынып

                               Бергәләп   бәйрәм  итик.

Кыш  бабай   б\н   Нәүрүзбикә  һәм  дә   балалар  икегә   бүленеп  аркан

                       тартышу.

Кыш   бабай.  Күрәм  сез   ничек  өлгер, җитез   икәнсез.

                     Матур   җырлый,  биисез,  күңелле  уйныйсыз.  Уф  миңа

                     Эссе  булып  китте.  Инде  миңа  ерак  төньякка  китәргә

                     Вакыт  җитте.  Нәүрүзбикә   менә  сиңа  тылсымлы  таягым.

                    Ул  сиңа  яхшы  эшләрне  башкарырга  ярдәм  итәр. Кыш  

                     Җиткәч  мин  тагын   килермен. (китә)

Нәүрүзбикә.  Балалар,  кунаклар!  Минем  кулда  Кыш  бабайның   тылсымлы

                   Таягы.  Бу  таяк  миңа  яз  көннәрен ямьле  итәргә,  язгы  чәчү

                    Эшләрендә,  игеннәргә  су  сибәргә  ярдәм  итәр.  Ә минем  сезгә

                    Зур  үтенечем  бар   табигатьне  саклагыз.  Дөньялар  тыныч

                    Булсын, зәңгәр  күкне  кара   болытлар  капламасын. Үләннәр

                    Һәрчак  яшел  торсын. Игеннәр  мул  уңыш  бирсен.

                                                                                         

                       Әби    кулында   коймаклар.

                    Туктагыз,  туктагыз.  Менә  коймакларымда  өлгерде.

                    Сыйланыгыз.  Нәүрүз   мөбәрәк  булсын!

                     Кунакларга   коймак  тарата.

                     Балалар  менә   сезгә  дә  коймаклар.

Балалар.     Рәхмәт  әби.

1нче бала.          Бозларны   кузгатты-

                     Яз  җитте ,  яз  җитте.

                     Киң  җәелеп  су  акты.

                     Су  ерып  боз  үтте.

2нче бала.               Көн  ямьле   көн  аяз

                                 Кадерле   безгә  яз

                                 Сайрый  яз   кошлары

                                 Без   бит  яз  дуслары.

Ике  бала  кара  карга   кастюмнарында   чабып  керә.

                      Кар-  кар – кар!

 Туем  җитте   бар- бар.

 Карга  туйга   бармаганның

Күңеле   булыр   тар-тар.

Карга   туйга   бар-  бар

Алып  баручы.  Борын-  борын  заманда   кешеләр  ни өчен   яз  булганын

                        белмәгәннәр  ди.  Алар  язны  җылы  якларда  кара  каргалар  алып

                         килә   икән  дип  уйлаганнар.  Шуның  өчен  карлар  эреп,  сулар  ага

                        башлагач, каргалар  килү  хөрмәтенә  бәйрәм  ясый  торган  булганнар.

           Аны  “Карга  боткасы”  дип  атаганнар.  Аланда  уйнаганнар, җырлаганнар,күңел            ачканнар,ә  ахырдан  ботка  ашый  торган    булганнар.

Карга.    Алай  булгач,  әйдәгез   без  дә  ботка   пешерик. Ярма, май,  күкәй

                    җыйдык.

Алып  баручы.  Юк  инде  карга   дуслар, без  аларны  әллә  кайчан   җыйдык.

                           Инде  боткабыз   пешәдердә.

Каргалар.   Булдыргансыз  бик   әйбәт.

Әби.  -  Балалар,  сез  кошларны  яратасызмы?  Аларны  рәнҗетмисезме?

             Шулай  шул  аларны  рәнҗетергә   ярамый. Ә  яз  көне   безгә  нинди

             Кошлар   кайталар.

Балалар.   –Кара  карга,  Сыерчык,  тургай,  торна,  күке,  карлыгач,

                Сандугач  һ.б.

Әби.   – Алар  турында  сез  шигырьләр  дә  белә  торгансыздыр?

             Сөйләп  карагыз  әле  безгә.

                      Ачылды   ак  калын  юрган,

Фәния.            исте   Апрель  җилләре

                     Кошлар  кайта  сагындырган

                     Туган  үскән  җилләре.

                      Көннәрен   юлда  үткәреп,

Ш.Айрат.        Куанышып   очалар

                      Канатларына  күтәреп

                      Яз  китерә  ич   алар.

                                Килсен   әйдә  килсеннәр,

 Ш.Рәфис.                 Без  дуслары   кошларның

                                Оялар   куйдык   керсеннәр

                                Бүләге  дип  дусларның.

                     Һәр   җирен  тикшереп  кат-кат.

 С.Рамилә.     Оялар  сайласыннар

                     Сайрасыннар  безне  мактап

                     Шатланып   сайрасыннар.

                          Кара әле,  дустым  кара,

                          Кара-  карга    очып  бара,

                          Син   беләсеңме,  Гөлсара,

                          Улда  бит   сөйләшә   ала.

                          Ишетәмсең: -  Кар да  кар! – ди-

Жәмилә.           Тиздән    эреп   бетә  кар  ди.

                        Канатымда   хатым   бар,-  ди.

                        Буең  җитсә,  тартып  ал,-  ди

                        Укымый  беләбез  бит,

                        Хатында  ни  язылганын:

                        Бөтен   кошлар   хәбәр  иткән

                        Матур   язны   сагынганын.

                             Күптән  түгел   безнең   тәрәзә   капкачын

Гөлия.                     Оя  итте  минем   сөйгән   карлыгачым.

                               Ул  көн  буе  авызы  б\н   балчык  ташый,

                               Балчык  б\н  матур  итеп   оя   ясый.

                                   Күп  эшләде  иренмичә  бара-  бара,

                                   Чыгарды   ул  матур-  матур  балаларда

                                   Ачыксалар карлыгачның   балалары,

                                   Чебен  черки   тотып   кайта   аналары.

Бабай.-  Рәхмәт   балакайлар.  Бик  матур  сөйләдегез

Әби.-Яшьчаклар  искә  килеп   төште.  Карт, без  яшь  чакта   нинди  

        Уеннар  уйный   торган   идек  әле?

Бабай.    –Очты – очты  уены.

Әби.  -   Я  әле,  балалар  б\н  уйнап  карыйм  әле  күрербез,

            Сез  кошларны   ничек  беләсез   икән?  Очты – очты  уены  уйнала.

Бабай.   Минемдә   уйныйсым  килә.  Миңлебай   уены  үткәрәләр.

Әби.     Ничек   кызык  уйнадылар.  Күңел  шатлана.

            Ботка  пешмәгән  әле  балакайлар,  тагын  нишли  торыйк  икән?

Бала.     Без  биедек  уйнадык,   әби  бабай   ә  хәзер  сез “Әпипәне” биегез.

Бабай.                   Ай –һай,  нәни   дусларыбыз,

                           Күңелне   күтәрделәр,

                           Җырладылар,  биеделәр.

                           Йөрәкне    җылыттылар.

Әби.           Алар   кебек   тыпыр – тыпыр

                  Биеп  алырга  кирәк.

                  Әйдә  бабай,  чык  уртага.

                  Мондый   бәйрәм   бик  сирәк.

      Әби  белән   бабай  бииләр.

     Каргалар  очып  керәләр.

                 Кар –кар –кар

                 Әйбәт   дуслар   бар- бар,

                 Ботка  пеште,  ботка  пеште

                 Аны  ашаучылар   бар-бар.

Алып   баручы.   Рәхмәт   сезгә  каргалар,безгә  матур  яз  алып  килгәнсез.

Әби.     Боткабыз  өлгерде, әйдәгез  сыйланабыз.  Безнең  бәйрәмебез  чәй

            Эчү   һәм   ботка   ашау   б\н  дәвам   итәчәк.  Хушыгыз   кунаклар.

            Нәүрүз    мөбәрәк  булсын!

Балалар.           Алда   итәрбез   әле

                        Гөл  дә   итәрбез  әле

                        Бергәләшеп  тәмле  итеп

                        Ботка   ашарбыз   әле.