Проект "Онтохонуудай ордон"
проект (подготовительная группа)

Буряад республикын мэргэжэлтэдэй конкурс

«Эрхим хYмYYжYYлэгшэ – 2019»

ПРОЕКТ

«Онтохонуудай ордон»

Автор проекта: Гармаева Виктория Бадмадоржиевна, воспитатель МБДОУ Курумканский детский сад «Родничок»

с. Курумкан

2019 г.

Проектын нэрэ: «Онтохонуудай ордон» .

Проектын аннотации:

Оршон сагай байдалаар харахада, буряад хэлэн орёохон байдалда орожо, илангаяа багашуулай, залуу хүбүүд басагадай дунда хэрэглэгдэхэеэ болижо, мартагдажа байна. Тиимэһээ гэртэхиндэ хандажа, ямар арга боломжонуудые хэрэглээ һаа, яагаа һаамнай, түрэл хэлэмнай хүгжэхэб?» гэһэн асуудалда харюу бэдэрбэбди.

Гэртэхин үхибүүдтэеэ түрэл хэлэн дээрээ онтохонуудые уншажа, шагнажа, даабаринуудые дүүргүүлжэ байгаа һаань, ехэ нүлѳѳтэй байха һэн гэжэ асуудалда анхаралынь хандуулха.

Проект бэелүүлгэ: Хурамхаанай хүүгэдэй «Родничок» сэсэрлигэй  бэлэдхэлэй бүлгэм.

Гол шухала ажал ябуулганууд: һургуулида ороодүй (5-6 наһатай) үхибүүдтэ тааруу буряад онтохонуудые түүжэ, онтохонуудай суглуулбари, 3Д номуудые  гаргаха,  “Эрхим онтохон мэдэгшэд”, “Эрхим шүлэг хөөрэгшэд” «Эрхим флешмоб» гэхэ мэтын мүрысөөнүүдые үнгэргэлгэ.

Проект бэелүүлхэдэ гараха дүнгүүд: проект үхибүүдэй буряад хэлэн дээрээ хөөрэлдэлгые һайжаруулха. Багашуулнай жааханһаа буряад хэлэндээ дурлажа, түрэл хэлэн дээрэ шүлэгүүдые, үреэлнүүдые, онтохонуудые мэдэжэ ябабал, баян, буряад сэдьхэлтэй, һайхан һанаатай, урин абари зантай боложо, буряад хэлэмнай үгы болохогүй гэжэ һанагдана.

Проект бэелүүлхэ болзор:    2019 оной сентябрь – 2019 оной ноябрь.

Проектын актуальность: Мүнөө үеын олонхи багашуул буряад хэлэеэ мэдэнгүйгөөр үндынэ. Буряад хэлэеэ сэсэрлигтэ яажа заахаб, хайшан гээ hаа hургажа байhан  YхибYYднай тYрэлхи хэлэн дээрээ хөөрэлдэхэб гэhэн асуудал хYмYYжYYлэгшын  урда табигдана. Хүүгэдээ хэлэндэ һургахын тула буряадаар ходо харилсаха оршон байдал «Хизаар ороноор аяншалга» гэһэн үндэһэн программын  вариативна хубиин хүсөөр бэелүүлэгдэнэ. Тиихэдэ ганса тYрэл буряад хэлэндэнь hургана бэшэбди, харин буряад арадай hанал бодолдо байhан идеалай онсо шэнжэнYYд: тYрэл орондоо дурлал, эхэ эсэгэдээ hайхан хандаса, hайн hанаан, hYбэлгэн ухаан, шэн зориг, ядаhандаа туhалха, хамгаалха, даруу зан хYмYYжYYлэгдэнэ.

YхибYYдтэй Yдэр бYри хэгдэхэ hургалгын ба хYмYYжYYлгын ажал ялас гэмэ татасатай, абасатай, тэдэнэй ажабайдал ба hуралсал наадаар дYYрэн байха еhотой дэрэhээнь заншалта бэшэ арга зYй хэрэглэжэ, hонирхолтой, үрэ дүнтэй болгохо гээшэ хүмүүжуүүлэгшын бодолгонуудай нэгэн болоно. Тиимэhээ манай сэсэрлигтэ буряад хэлэеэ арадай аман зохеол болохо буряад онтохонтой холбохо харилсаа үргэдхэхэ «Онтохонуудай ордон» гэhэн проект эмхидхэhэн байнабди. Буряад онтохонуудай хYсөөр тYрэлхи хэлэнэй абяанууд, YгэнYYд, мэдYYлэлнYYд бата бэхеэр YхибYYдэй ухаанда хадуугдадаг.  Уран зохеолнуудые болон онтохонуудые  шэнжэлжэ, түрэhэн hанамжаяа, хадуужа абаhан юумэеэ дүрсэлэн зураха -  үхибүүдэй  тусхайта ажаябуулга болоно.

Буряад онтохонууд тухай мэдэсэ hэргээн, зохеолой сюжет, удха хараадаа абан, үхибүүдые наадаха, зураха  дуршэлтэй болгожо, үхибүүдэй hонирхол түрүүлжэ, зохеон байгуулгын шадабаритай болгон 3 Д - номуудые байгуулжа  түрэл хэлыень хүгжөөнэбди.

Шухала зорилго табиһан бүлэг: гэртэхин, сэсэрлигэй хүүгэд, хүмүүжүүлэгшэд.

Проектын зорилго: Буряад онтохон – hургуулида орохо үхибүүдые буряад хэлэндэ hургалгын арга болгон ашаглан хэрэглэлгэ.

Проектын бодолго: 1) проект бэелүүлгын календарна түсэб табиха;

2) һургуулида ороодүй (5-6 наһатай) үхибүүдтэ тааруу буряад онтохонуудые шэлэжэ суглуулха;

3) онтохонуудай суглуулбари, шэрдэлгын альбом, 3Д ном  бүтээлгэ;

4) заншалта бэшэ зуралгын арга зYй хэрэглэлгэ;

5) ХYYхэлдэйн, hYYдэрэй, хургадай театрнуудые хэрэглэжэ буряад онтохонуудаар зужэг наадануудые харуулга;

6) “Ямар гоёб даа онтохонууд?” гэhэн гэртэхинэй суглаан үнгэргэхэ;

7) “Эрхим онтохон мэдэгшэд”, “Эрхим шүлэг хөөрэгшэд” гэхэ мэтын мүрысөөнүүдые үнгэргэхэ;

8) буряад онтохонуудай һайндэр үнгэргэхэ;  

9) семинар, мүрысөөнүүд хабаадажа, дүй дүршэлөөрөө хубаалдаха;

10) мнемотаблицануудые бутээлгэ;

Проектын гол үрэ дүн үхибүүдэй буряад хэлэн дээрээ хөөрэлдэлгые һайжаруулха, онтохонуудай суглуулбари, шэрдэлгын альбом, уран гоёор 3 Д - номуудые  байгуулалга. Дидактическа материалнуудые  хэрэглэхэ талаар  методическэ пособинуудые бүтээл. Гэртэхинтэй суглаан үнгэргэлгэ.

ПРОЕКТ  БЭЕЛҮҮЛГЫН  ТҮСЭБ

Проект бэелүүлгын календарна түсэб (Хабсаргалта 1)

Проектын медиа-түсэб (Хабсаргалта 2)

Хабсаргалта 1

Проект бэелүүлгын календарна түсэб

Хабсаргалта 2

Проектын медиа-түсэб

Проектын сметэ