Проект эше. Туган якны өйрәнәбез.
проект (старшая группа) на тему

Татарстан РеспубликасыБаулы муниципаль районы бюджет мәктәпкәчә белем бирү учреждениясе “Кызылъяр авыл балалар бакчасы

Туган якны өйрәнү проекты

Автор: тәрбияче Нурутдинова Г.Р.

Аңлатма язуы

Әти-әниебезгә, якыннарыбызга булган мәхәббәт кебек һәр кешенең йөрәгендә Туган илгә, Ватанга да мәхәббәт яши. Һәр төбәк, һәр ил, һәр шәһәр, һәр авыл үзенчә матур, үзенчә бөек, үзенчә анда яшәүчеләрнең күңеленә якын. Һәр кеше туган ягына булган мәхәббәтен үзенчә белдерә. Рәссамнар аның матурлыгын күрсәткән картиналар ясый, шагыйрьләр туган илләрен мактап шигырьләр яза, игенчеләр кырлар тутырып ашлык үстерә, төзүчеләр берсеннән берсе матуррак йортлар төзи.

Әлеге мәхәббәтне саклар, үстерер, ныгытыр өчен балаларга кечкенәдән үк дөрес тәрбия бирергә кирәк. Тәрбия бирү – ул катлаулы педагогик процесс. Аның нигезе булып әхлакый сыйфатлар булдыру тора. Ватанга булган мәхәббәт балада якыннарына – әти-әнисенә, әби-бабасына, туган йортына булган тартылу хисеннән башлана торгандыр.Ватанга булган мәхәббәт туган авылларының, аның табигатенең матурлыгын тоя, анда яшәүче кешеләр белән горурлана белүдә чагыладыр.

Кечкенә балалар үзләренең хисләрен сүзләр аша әле аңлатып бирә алмыйлар. Балаларның ни әйтергә теләвен без алар ясаган рәсемнәр, уйнаган уеннар аша күреп, аңлый белергә һәм дөрес юнәлешкә этәрә белергә тиешбез.

Үсә төшкәч балалар туган якларының матурлыгы, үсеше анда яшәүче кешеләр тырышлыгына нык бәйле булуын аңлый башлыйлар. Без балаларны, аларның көчләре җитәрлек эшләргә тартып, үзләренең дә туган якларының язмышында мөһим урын биләүләрен күрсәтә, аңлата белергә тиешбез.

Үткәне юкның - киләчәге юк, диләр. Безнең бүгенгебез, киләчәгебез үткәннәр нигезендә төзелүен балаларга кечкенәдән үк аңлатырга, аларда тарихыбызга карата кызыксыну уятырга кирәк.

Әлеге проект алда әйтелгәннәрнең барысын да исәпкә алып барлыкка килде.

Проектның актуальлеге:

Әлеге проект бүгенге көндә бик актуаль,чөнки үз тарихын белмәгән халыкның киләчәге юк. Моның өчен һәр бала үз гаиләсенең, туган җиренең тарихын белергә, шуның аша халыкка якынаерга тиеш. Шәҗәрәне өйрәнү нәсел-ыру традицияләрен, гореф-гадәтләрен, йолаларын, әдәп-әхлагын, шөгыль-кәсепләрен белү һәм дәвам иттерү өчен кирәк. Шулай булганда гына яшь кеше милләт җанлы, үз халкының улы булып җитлегә ала, анда милли аң ышанычлы формалаша.

Проектның төп максатлары:  Балаларда республика, район, авыл тарихы турында күзаллау булдыру;  Балаларны милли мәдәният белән таныштыру;  Рухи-әхлакый сафлыкка ия булган иҗади шәхес тәрбияләү.

• Бурычлар:  Балаларга туган авыл, аның күренекле урыннары турында белем бирү;
• Туган як табигате турында белемнәрен киңәйтү;
• Туган якның культурасы, традицияләре белән таныштыру;
• Туган якка карата хөрмәт, горурлык, ярату хисе тәрбияләү;
• Туган авылга карата кызыксыну хисе тәрбияләү

Проектның төре: иҗади. Проект катнашучыларның социаль кызыксынуларын канәгатьләндерүгә юнәлдерелгән.

Дәвамлылыгы  1 ел

Проектның функцияләре: күп функцияле, иҗади, мәгълүмати, тикшеренү.

Проектның катнашучылары: тәрбиячеләр, балалар бакчасы хезмәткәрләре, балалар, ата-аналар, әби-бабайлар.

Көтелгән нәтиҗәләр: Проект балаларга һәр кешенең дә илебез язмышында бик мөһим урын алып торуын аңларга;

балаларга патриотик тәрбия бирүнең нигезен салырга, Туган илгә мәхәббәт тәрбияләргә, аларда әхлаклылык сыйфатлары булдырырга ярдәм итәр.

Эшләү алымы һәм формалары

Ирешелгән нәтиҗәләр:

1. Балалар халкыбызның күңел бизәкләре турында  күбрәк белделәр.

2. Туган авыллары, аның социаль объектлары, танылган шәхесләре белән таныштылар

 3. Музейдагы экспонатларның исемнәрен дөрес атый башладылар.

4. «Элек» һәм «хәзер» дигән төшенчәне аңладылар.

5. Ата-аналар бу башлангычны балалар бакчасы белән берлектә дәвам итәчәкбез дигән фикерне куәтләделәр.

6. Балалар үзләрен әби-бабаларының  эшләрен дәвам итүчеләр итеп тойдылар.

Кулланылган әдәбият исемлеге:

1. Фәнис Яруллинның әсәрләре исемлеге (безнең кулланышта булганнары) :  “Мин тормышка гашыйк”( татар һәм рус телләрендә− нәшер ителгән әсәр) – 1961 ел.  “Аерылмас дустым” – 1975 ел−  “Сулыш” – 1978 ел−  “Тозлы тамчы” – 1988 ел−  “Зәңгәр күлдә ай коена” – 1990 ел−  “Йөз аклыгы” – 1994 ел−  “Гамьле дөнья” – 1994 ел−  “Чәчәкләр моңы” – 1994 ел−  “Яз гөлләре” – 1996 ел−  “Биюче бака” – 1996 ел−  “Яралы язмышлар” – (татар, рус һәм инглиз телләрендә− нәшер ителгән әсәр) 2000 ел  “Урман кызы” – 2001 ел−  “Сандугач оясы” – (татар һәм латин телләрендә нәшер− ителгән әсәр) 2002 ел  “Шәфәкъ вакыты” – 2003 ел−  “Сөенечләр бүлешү” – 2003 ел−  “Әсәрләр”(өч томда) – 2008 ел16−  “Яз кайда кышлый” – (татар һәм рус телләрендә нәшер− ителгән әкиятләр җыентыгы) 2009 ел.
2. ЗамалиеваЗ.А. сост. Народные обряды и праздники татар /НБ РТ;Отв. ред. И.Г.Хадиев.- Казань: Милли китап, 2000.- 42 с.- (В библиотеках республики: Из опыта работы; Вып. 4).-На татар.яз. 
3. ЗамалиеваЗ.Асост..; Обычаи и праздники татар /НБ РТ: Отв. ред. И.Г.Хадиев.-Казань: Милли китап, 2003.-31 с.- (В библиотеках республики. Из опыта работы; Вып. 2).- На татар.яз. 
4. Саттаров Г.Ф. Мәктәптә туган як ономастикасы. Казан: Татарстан китап нәшрияты, 1984
5. Саттаров Г. Ф. Татар антропонимикасы.- Казан, 1990
6. Саттаров Г. Ф. Атамалар дөньясына сәяхәт.- Казан, 1992.
7. Солтанбәков Ф. Эш күрсәткән ирне Ил онытмас... Казан: «Матбугат йорты» нәшрияты, 2001.