Каз омәсе
материал (старшая группа) на тему

Сценарий фольклорного вечера «Каз Омэсе»

для детей старшего возраста

Цели:

     - обучающая: познакомить детей с историей и содержанием одного из татарских народных праздников - праздника гуся;

    - развивающая: через музыкально-театрализованное мероприятие способствовать формированию у детей умений и навыков свободного общения на татарском языке;

    - воспитательная: способствовать проявлению детьми их творческой активности, формированию у них чувства патриотизма и любви к своей Родине, стремления сохранять и приумножать культурное наследие татарского народа;

-  формирование духовности, культуры, толерантности, других ценностных ориентаций и убеждений  на основе их личностного отношения к этнонациональному и вместе с ним ко всему цивилизационному опыту. 

Оснащение места проведения праздника:

-         рисунки детей с изображением гусей (или лебедей);

-         тушки гусей (бутафория);

-        имитация деревенской избы: стол, лавки, тазы, печь, кумган .

Атрибуты участников:

-         национальная одежда и обувь;

-         вышитые полотенца;

-         гусиные крылья для танца;

-         гармошки;

-         домашняя выпечка.

Предварительная работа: Беседа с детьми, показ иллюстраций разучивание песен, танцев:

Беседа с родителями, организация выставки о национальных татарских блюдах.

Ход праздника.

 В зал входит воспитатели с ребятами, все одеты в татарские национальные костюмы, встают полукругом.

        1 Алып баручы: Балалар, без килдек бүген бу залга  - “Каз өмәсе” бәйрәменә. Сез беләсезме, ниндий ул бәйрәм?

        Борынгы эби-бабаларыбыз казны бик яратканнар.  мамыгынан түшәк , ястык, мендәр ясаганнар. ә итен, маен төрледән-төрле аш-су әзерләү өчен файдаланганнар.

 Җәй  көнендә, мәсәлән, каклаган каз итеннән дә кадерлерәк күчтәнәч бармы икән? Ә кышкы суыкларада, колак очлары ошесә, каз мае сөрткәннәр. Җиткән кызы булган әни һәр елны, саклык өчен, берничә каз каклап куйган,чөнки пар каз – туйның кадеолә күчтәнәче.

2 Ведущая: Этот праздник в деревнях был очень важным и большим событием. Когда выпадал первый снег и земля замерзала, начиналась заготовка гусей.

     Заколотых гусей собравшиеся в доме хужябике (хозяйки) девушки ощипывали, в одну сторону откладывая перья, а в другую – пух. Ощипанных гусей затем выносили на улицу и клали на мёрзлую землю. Дело в том, что гусиное сало очень нежно и для того, чтобы его отделить, тушку необходимо было заморозить.

     Вычищенные тушки подвешивали к коромыслам и шли на родник. Девушки и сами шли гуськом, друг за другом. На роднике они промывали гусей сточной водой. Но самое радостное было в том, что у родника их уже поджидали деревенские парни с гармошками и песнями. Здесь звучали весёлые перепевки и переклички.  Закончив промывку тушек, девушки возвращались в дом хужябике, где на столах дымились горкой стоявшие блины на гусином сале, пироги и треугольники.

      Парни тоже могли зайти на это чаепитие, но подобное право надо было выкупить пряниками, конфетами, мелочью. Этим выкупалось гусиное крыло («каз канаты»), причём надо было проявить остроумие и смелость, чтобы достойно ответить на девичьи колкости. Получивший крыло входил в дом.

На этом празднике девушки показывали свою ловкость, умение. работа шла с шутками, прибаутками, танцами и песнями.

Поэтому и мы сегодня пришли в этот зал празднично красиво одетыми. Нас в гости  позвали эби и бабай, мы им поможем в работе,  заодно и повеселимся.

Алып баручы: Ак әби, ач ишегеңе, без килдек, каршы ал.

Әби керә

Әби: Исәнмесез, исәнмесез, килдегезме? Әйдәгез, үтегез. Ай нинди матурлар бетенсе.

Ведущий: Эби, мы пришли к тебе, чтобы помочь, слышали гусей много у тебя в этом году.

Әби: И-и! Аллага шекер! Бик яхшы килүгез, миңа бик тә ярдәм кирәк. Әйдәгез, үтегез, килегез менә монда.хәзер  казларны кертәм.

Девочки  садятся  и ощипывает  гусей.

Әби:  Егетләр  кызлар  эшләгәндә бераз  күңелле  булыр  өчен  яле  үзегезнең  осталыгыгызны  күрсәтеп  китегез  әле.

Ведущий Эби, наши мальчики, все могут и спеть и станцевать и стихи рассказать.

1.Җыр”Русларда да бар казлар”

2Татар биюе.

3    Шыгырләр

Шаулап, үтә, гөрләп үтә

Каз өмәсе авылда

Казлар белән аерлышу

Шатлыклы да авыр да

                                      «Кумәк хезмәт, уен-келке

                                       Була каз омәсендә.

                                       Кызлар-егетләр жыела

                                       Зур шатлык hәммәсенә!»

                                       Бэйрэмсез бик кунелсез бит,

                                       Бэйрэмнэр кирэк безгэ.

                                       Бэйрэмнэр кирэк сезгэ дэ,

                                        Кирэк hэммэбезгэ дэ!»

Эх, сагындыра да сон

Аылнын болыннары

 Дәү әнинен ишек алды шулы

Симез,симез казлары.

Әби: Булдырдыгыз! Вәт ичмасам егетләр дип әйтергә да була.

     Алып баручы:  Әби,  кызларыбыз  да  әшне  бетерделәр, үз осталыкларын алар да күрсәтсеннәр. Әнә, күпме канат калаган биеп күрсәтсеннәр әле.

Кызлар биюе “Каз канаты”

после танца входит бабай.

Бабай: И, әби , бездә кунаклар бар икән. Оныкларым килгән!

Әби:  Әйе , булышырга, һәм күңел ачырга килгәннәр.

Бабай: Алай булгач әйдә өстәл әзеолә. Коймак пешерказ маенда.

әби чыгып китә.

Бабай: Яле, балакайларым бер җырлап та җибәрегез.

Җырлы-биюле уен “Бүләк туфлигә күңеле”

Бабай: Оста, оста! Балалар, бер баскач әйдәгез уен да уйнап алыйк әле.

“Капкалы уены”

уеннансын утыралар.

Бабай: Балалар, сез беләсезме нинди бүген бәйрәм? Әйе каз  омәсе!

Әле сезнен анын турында ишеткәнегез дә юктыр? Шәһәрдә каз үстермиләр бит.

Ведущий: растить , не растим, но мы в книгах читали много.

Бабай: Алайса хәзер тикшереп китәм әле.

дети рассказывают стихи, пословицы и поговорки, посвященные празднику.

Бабай: Булдырдыгыз, балалар! Әбинен коймагы пешкәләгәнче әйдәгез тагын бер уйнап алыйк әле. Әти-әниләребезне дә чакырыйк.

1.“Парлашып калу”уены.

2.”Яулык алышы” уены.

Ведущий: Бабай, наши, ребятки не только  в игры, но и на инструментах музыкальных игратъ могут.

                                       “Әнисә”  оркестр.

Бабай: Ә җырлый беләсезме?

Алып баручы: менә хәзер күрсәтәбез.

                                       Җыр”Куш кулым”

Бабай: Коймак исләре тоям.

                                                      әби керә.

Әби: Балалар, коймагым өлгерде, әйдәгез каз коймагы белән чәй эчеп алыгыз әле, бүгенге кунакларыгызны да чакырыгыз.

Бабай: Дуслык җебе өзелмәс ул

            Моңлы халык бар җирдә

            Безнең шушы очрашу

            Истә калыр гомергә.

Ведущий:   Мы говорим: «Спасибо вам,

  Ученикам, учителям

    И всем сегодняшним гостям.

  Наш долг – традиции хранить,

                   Культуру предков возродить,

                   Достойным гражданином быть».   

                                 Күмәк җыр” Шома бас”

                                        Чаепитие.