Тема:“Кыш җитте” 5-6 яшьлек балалар өчен бәйләнешле сөйләм телен үстерү эшчәнлеге.
план-конспект занятия по развитию речи (старшая группа)

Тема:“Кыш  җитте”

5-6 яшьлек балалар өчен бәйләнешле сөйләм телен үстерү эшчәнлеге.

Максат: балаларны кыш,кышкы күренешләр, табигатьтә булган үзгәрешләр белән таныштыруны дәвам итү, кыш билгеләрен искә төшерү, аларны сөйләмдә куллану, бәйләнешле сөйләм күнекмәләре булдыру, кышкы табигатьнең матурлыгына соклана белү сыйфатлары  тәрбияләү

Методик алымнар: музыка тыңлау, әңгәмә, сораулар, биремнәр, нәфис сүз.

Эшчәнлек төзелеше:                                                                                                        1. Кереш: оештыру мизгеле                                                                                                2. Төп өлеш:                                                                                                             1) Магнитофон тасмасы тыңлау                                                                                   2) Уен “Тылсымлы кар бөртеге”                                                                                3) Шигырь уку “Кыш килде”                                                                                        4) Уен “Йомшак кар”                                                                                               5) “Кышкы көн” рәсеме буенча сөйләү                                                                          6) Уен “Бу кайчак була”                                                                                         3. Йомгаклау

Эшчәнлек барышы:                                                                                                 Магнитофон тасмасында җил искән, буран үкергән тавыш ишетелә:                                                -Ыж-ж, ыж, у-у-у!                                                                                                                                                                - Балалар, бу нинди тавыш? Нәрсә шулай итеп улый?                                                                                 - Бу  җил улый, буран ыжгыра.                                                                                                                          – Балалар, көчле җил, буран кайчан була?                                                                                                           - Кыш көне.                                                                                                                                                         – Ә хәзер нинди ел вакыты?                                                                                                                                        - Хәзер кыш.                                                                                                                                                                – Сез кыш турында нәрсәләр беләсез икән шул турыда сөйләшеп алыйк әле.                                                                                                                     Уен “Тылсымлы кар бөртеге”                                                                                                                     - Балалар менә бу тылсымлы кар бөртеге, кар бөртеген кулдан-кулга биреп кыш билгеләрен әйтербез.                                                        

 Балалар атый : кыш көне салкын, җил исә, буран туздыра, күк йөзе соры төстә, кояш җылытмый, көннәр озын, төннәр кыска, бөтен җир кар белән капланган, юлларда кар көртләре, кар бабай ясап була, чанада , чаңгыда, тимераякта шуалар...                                                                                                                   –Балалар, кыш билгеләрен бик дөрес атадыгыз, дөрестән дә  кар бөртеге тылсымлы икән.                                                                                                    Бер фотограф кышкы матурлыкны күзәтеп, сокланып йөргән һәм күренешләрне фотога төшергән. Хәзер, мин сезгә кыш турында шигырь укыйм һәм фотограф төшергән рәсемнәрне карарбыз.

Урамнарга, бакчаларга, урман, кырлар өстенә                                                                                            Ак мамыктай күбәләк кар төшә дә, төшә генә                                                                                          Яңа яуган кар шыгырдый, өстенә баскан саен                                                                                Курыкмыйча каршылыйбыз салкын кыш аен                                                                                    Саф һавага чыгып, таудан чана шуып,                                                                                                                Кышның салкыннарын җибәрәбез куып                                                                                                         Ә кыш, көлә-көлә битебездән үбә                                                                                                              Алсу була безнең битләр шуңа күрә.                                                                                                                                                  – Балалар ,сезгә ошадымы фотографның рәсемнәре? Сез нәрсәләр күрдегез?                                                                                                              - Ә хәзер әйдәгез кыш турында өйрәнгән шигырьләребене сөйләп алыйк, яле Ләйлә син сөйләп күрсәт :                                                                          

Көн салкын тышта, уйный кар-буран                                                              

   Ак төскә керде- бизәлде урам,                                                                              

   Тагын ямьлерәк, итәргә илне

Иске ел үтеп, яңа ел килде.                                                                                          

–Рәхмәт Ләйлә,  Илвина әйдә кыш турында син дә сөйләп күрсәт әле:                                                                                                                                          Ап-ак тун киеп, кыш килде,                                                                              Яфрак-яфрак кар ява.                                                                                             Без дә кидек җылы туннар,                                                                               Куркытмый салкын һава.                                                                                               Чормалардан сикереп төште                                                                          Чаңгылар һәм чаналар.                                                                                               Ак мамыктай ап-ак кышны                                                                                             Сагынып көткән алар.                                                                                                                                   - Балалар,  сез кышны яратасызмы?                                                                                                                  - Әйдәгез “ Йомшак кар” уенын уйнап алабыз.                                                                                        Кар, кар, кар ява, бураннарны туздыра                                                                                                     ( куллар белән очу хәрәкәтләре ясау, бер урында әйләнеп тору)                                                Кулларга төшеп эри, үзе бик тиз туңдыра                                                                                               (кулларны алга сузу, аннан кулларны ышку)                                                                                                  Йомшак карны алабыз (иелү), аннан туплар ясыйбыз                                                                           ( кар йомарламын ясау хәрәкәтләре)                                                                                                   Кар атышып уйныйбыз, бик күңелле яшибез                                                                                                    (кул чабып, бер урында сикерү)                                                                                                                     - Ә хәзер балалар, менә бу рәсемгә карагыз “Кышкы көн” , рәсемдә нәрсә күрәсез әйдәгез сөйлик әле.                                                              

“   Менә салкын кыш килде. Бөтен җирне ап-ак кар каплады. Урамдагы утыргычларга кар яуган. Ләйлә салкыннан курыкмый. Ул җылы итеп киенгән, үзе белән яраткан уенчыгын аюын да алып чыккан. Аюга җылы шапка кигезгән, шарф бәйләгән, аны чанага утырткан. Аларга бик күңелле.” (2-3 баладан сөйләтү)                                                                                                                  - Балалар, бик матур итеп сөйләдегез рәхмәт сезгә, тагын бер уен уйнап алабыз “Бу кайчак була?” (4 ел фасылы сурәтләнгән зур рәсемнәр, ә аскы өлешләренә кесәләр бөркетелгән. Балаларга  төрле ел фасылы сурәтләнгән рәсемнәр тарату. Балалар, берәм-берәм чыгып рәсемнәрен дөрес фасылга туры китереп кесәләргә салалар  ( ни өчен салуларын аңлаталар)  )                                                                            - Балалар без бүген нәрсә турында сөйләштек?  (Балаларның җаваплары”                                                Сез миңа бүген бик ошадыгыз.