“ Балалар бакчасында балаларның мәдәни-ял итү эшчәнлеген оештыру”
материал (подготовительная группа)

     Татарстан Республикасы Теләче   муниципаль районы  Т еләче 3нче номерлы балалар бакчасы мәктәпкәчә белем бирү муниципаль бюджет  учреждениесе.

Педагогик тәҗрибә буенча доклад:

“ Балалар бакчасында балаларның мәдәни-ял итү эшчәнлеген оештыру”

Төзеде: беренче квалификацияле музыка җитәкчесе

Сафина Резеда Камил кызы

            Мин - Теләче муниципаль районының 3 нче номерлы Теләче балалар бакчасының музыка җитәкчесе. Үз тәҗрибәм белән уртаклашасым килә. Көн саен балаларны балалар бакчасында каршы алам һәм алар белән бергә тормышның бик мөһим өлешен - мәктәпкәчә балачак белән яшим. Балалар бакчасына төрле балалар килә: шаян һәм тын, контактлы һәм йомык балалар... Баланың эчке дөньясын ачарга төрле төрләрдә гамәлгә ашырыла торган мәдәни-ял итү эшчәнлеген дөрес оештыру ярдәм итә.

         Бу заманча психология педагогларының түбәндәге проблемаларын хәл итәргә мөмкинлек бирә:

- сәнгать белеме һәм балалар тәрбияләү;

- аларның эстетик зәвыгын булдырабыз;

- әхлакый тәрбия һәм ихтыяр тәрбияләү;хәтер, күзаллау, сөйләм (монолог һәм диалог) үсеше;

- уңай эмоциональ халәт тудыру, киеренкелекне бетерү, уен аша конфликтлы хәлләрне хәл итү.

       Мәдәни-ял итү эшчәнлеге баланың иҗаты аша мәдәнияткә керүенә ярдәм итә.Минемчә, мәдәни-ял итү эшчәнлеген оештыру аның төрләренең һәм балаларның мәдәни ихтыяҗларының интеграцияләнүендә төзелергә тиеш, бу заманча тормышка уңышлы җайлашуны һәм продуктив мәдәни эшчәнлектә актив позицияне тәэмин итәчәк.

         Минем эшемнең максаты - баланың иҗаты аша әхлакый потенциалын формалаштыру һәм мәдәният кыйммәтләренә күнегү, балаларга төрле сәнгать төрләре (музыка, рәсем сәнгате, театр, әдәбият), аларның сәнгать чараларының сәнгатьле үзенчәлекләре, үзенең оригиналь теле белән балаларның сәнгать эшчәнлегенең төрле төрләрендә фикерләрне һәм кәефләрне тапшыру мөмкинлекләре турында күзаллау бирү. Балачак бәйрәме бала күңелендә якты эз калдыра. Бәйрәмнәр балага күңел ачарга мөмкинлек биреп кенә калмый, алар коллективта яшәү сәләтен тәрбияли, иҗтимагый үз-үзләрен тотыш тәҗрибәсе туплау тудыра. Кызыклы бәйрәм иҗатка кызыксыну уята, баланы игелеклерәк итә, ярдәмчелрәк итә, кечкенә кеше формалаштыруда мөһим фактор булып тора.

        Куелган максатларга ирешү өчен, мин алдыма түбәндәге бурычларны куйдым:

-Мәктәпкәчә яшьтәге балаларда музыкага, хәрәкәтләргә һәм педагоглар һәм ата-аналар белән хезмәттәшлектә артист гәүдәләнешенә ихтыяҗны тәрбияләү.

-Төрле тойгыларны (күрү, ишетү, тактиль, хәрәкәтләнү) берләштерү аша, сюжет-хәрәкәт композицияләре аша аларның эстетик кабул итүен, балаларының хыялын, аларның образлы күзаллауларын үстерергә.

- Музыкаль әсәрләрне тыңларга, тыңларга һәм аңларга, аларның матурлыгын тоярга һәм үз кабул итүләрен җырлау, хәрәкәт, бию, театральләштерү аша эмоциональ рәвештә белдерергә өйрәтергә.

-Балалар бакчасы, гаилә һәм социумның эстетик тәрбия бирү учреждениеләрендә бердәмлекне тәэмин итәргә.

-Мәдәни-ял итү эшчәнлеге буенча балалар бакчасында тәрбиячеләрнең һәм белгечләрнең педагогик тәҗрибәсен баету өчен шартлар тудырырга.

         Үз эшемне мин түбәндәге әдәбиятны өйрәнүдән башладым: "Балалар бакчасында музыка тәрбиясе теориясе һәм методикасы" Н.Ветлугина, А.Кенаман.

      Үземнең гамәли эшчәнлегемдә креатив фикерләүне, хыялны үстерүгә басым ясыйм, һәр баланың эстетик, иҗади мәнфәгатьләрен һәм ихтыяҗларын канәгатьләндерергә тырышам. Моңа, традицион рәвештә дә, традицион булмаган күңел ачу формаларында да, экологик ("Җир көне"), фольклор ("Нәүрүз", “Май чабу”), спорт ("Кышкы күңел ачулар"), валеологик бәйрәмнәр ("Кунакта гигиена саклау"), балалар һәм аларның әти-әниләре катнашында театральләштерелгән куренешлэр ("Ике этэч", “Куян кызы” ) балаларны тәрбияләүдә һәм укытуда нәтиҗәле нәтиҗәләргә гаилә белән хезмәттәшлектә генә ирешергә мөмкин.  Шулай ук яна инновацион технологиялэр кулланам. Балалар белэн булган белемнэребезне ( уен, жыр, шигырь, экият) , мультфильм төшерүдә кулланабыз. Конкурсларда катнашып, призлы урыннар яулыйбыз.Минемчә, балалар туган телен, гореф-гадәтләрне белеп үсәргә тиеш.

        Гаилә- бала тормышында төп рольне уйный, шуңа күрә мин әти-әнине үз эшемә җәлеп итәргә тырышам. Хезмәттәшләрем белән мин шулай ук консультацияләр, мастер-класслар үткәрәм, педсоветларда чыгыш ясыйм.

Хәзерге вакытта без эстетик карашларда, биналарны бизәү стильләрендә кискен үзгәрешләрне күзәтәбез. Шуңа күрә бу мөһим эш белән безнең барлык укытучылар да шөгыльләнә. Музыка залын  бизәүдә без күләмле элементларны (чәчәкләр, бантлар) актив кулланабыз. Бәйрәмне балалар бакчасында декорацияләрсез, атрибутларсыз, аксессуарларсыз күз алдына да китереп булмый.Бәйрәм костюмнары  эшләү безнең өчен бик зур ләззәт бирә, нәтиҗәдә музыка-уен материалы киңәя, бәйрәм сценарийларын язуда иҗади ирек барлыкка килә. Музыкаль тәрбия бирү эшендә педагогларның төп казанышы булып, мөдирнең, методистның, музыка җитәкчесенең, барлык тәрбиячеләрнең һәм ата-аналарның бердәм иҗат командасына тырышлыкларын берләштереп, бергә эшли белү тора. Педагогик эшчәнлек нәтиҗәләре балаларның үсеш дәрәҗәсен диагностикалау  раслый.

        Мәктәпкәчә яшьтәге балалар ялын оештыру һәм уздыру буенча эш тәҗрибәсен анализлап, мин әлеге эшчәнлек төрен камилләштерүдә бик күп яңалыклар, технологияләр ярдәмендә, балаларның ял итү вакытын нәтиҗәле үткәрәм дигән  нәтиҗә ясадым. Аны мин бу эшчәнлек төрен әзерләүгә һәм уздыруга интеграцияләугэ  якын килүдә күрәм. Интеграция - ФГОС нигезендә якынча белем бирү программасын төзүнең алдынгы принципларының берсе. Интеграция-  педагогик процессның барлык компонентларының үзара бәйләнешен һәм багланышларын чагылдыра, бу белем бирүнең нәтиҗәлелеген сизелерлек арттырырга мөмкинлек бирә.