Тукай бәйрәме
план-конспект занятия (старшая группа)

50 нче балалар бакчасында уткэрелгэн Тукай бәйрәме

Апрель 2020

Тозуче Эхмэтжанова Фэридэ Фаиз кызы

(Рус  зурлар төркемендә  бәйрәм иртәсенең сценариясе.)

Дети под песню «Бәйрәм бүген» забегают в музыкальный зал.

Алып баручы: Исәнмесез балалар! Исәнмесез кунаклар! Бер – беребезгә хәерле иртә телик!

Балалар: Хәерле иртә.

 Алып баручы:- Бүген бездә зур бәйрәм!Бүген Габдулла Тукайның туган көне!

Нәк Казан артында бардыр,

Бер авыл Кырлай диләр,

Җырлаганда көй өчен

Тавыклары җырлай диләр.

Ведущая: « Есть аул вблизи Казани

                    По названию Кырлай,

                    Даже куры в том Кырлае

                    Петь умеют… дивный край!»

 Кто написал эти замечательные строчки? Да, эти строчки написал наш любимый поэт Габдулла Тукай?

 О чем рассказывают его стихи? ( о родном крае, языке, о природе, о дружбе)

Ведущая: Ребята, а какие стихи вы знаете, татарского поэта Габдуллы Тукая

Дети: ( Счастливый ребенок, Родный язык, Сабыйга, Карлыгач, Гали белән кәҗә, Бишек җыры Һ.Б.)  

Ведущая: Кто сейчас хочет рассказать стихотворение?

Дети: стихи. «Туган тел»- «Родной язык», « Кызыклы шәкерт» ( рус һәм татар телендә)

Дина:Әйдәле, Акбай! өйрән син, арт аягың берлә тор;
Аума, аума! Туп-туры тор, төз утыр, яхшы утыр!

Айгол:— Ник газаплыйсың болай син, мин әле бик кечкенә;
Мин туганга тик ике айлап булыр йә өч кенә.

Юк, кирәкми, мин өйрәнмим, минем уйныйсым килә;
Шул болыннарда ятасым, шунда ауныйсым килә.

— Ах, җүләр маэмай! Тырыш яшьләй, зурайгач җайсыз ул:
Картаеп каткач буыннар — эш белү уңгайсыз ул!

Ведущая:А что  еще писал Габдулла Тукай?

Дети: Сказки

Ведущая:Правильно.Мы сейчас посмотрим сказку «Водяная».(в ролях будут  взрослые) –постановка сказки Су анасы.

Ведущая:-Какую ошибку совершил мальчик?(ответы детей)

- Вспомним героев сказки Шүрәле!

 Дети: Шүрәле, Былтыр, и друзья Шурале.

Алып баручы:Балалар Былтыр нинди ?

Дети: Ул көчле, ул батыр, ул яхшы, ул әйбәт, ул зур.

Звучит музыка, Входит Былтыр.

Былтыр: Исәнмесез, балалар!

                Минем исемем – Былтыр,

                 Тукай әкиятеннән мин

                Сез шуны беләсезме?

Алып баручы:Исәнме, Былтыр, Исәнме!

                           Рәхим ит бәйрәмебезгә!

Былтыр: Әйдәгез, бергәләп күңел ачыйк әле, уйнык, көч сынашыйк әле.

Алып баручы: Әйдә, Былтыр. Безнең малайларыбыз, бик көчле.

Былтыр: Минем Янга ике малай чыксын, Капчык киеп йөгерәбез.

( 2 тапкыр уйнала)

Сез бик әйбәт, җитез балалар икәнсез, Ә мин китәм инде сау булыгыз

  Алып баручы: Апрель аеның кояшлы матур бер көнендә безнең яраткан шагыйребезнең Г.Тукай туган. Аның бала чагы бик авыр була. Әмма дә ләкин, ул кечкенәдән тырыш, акыллы була, бик иртә ул язарга, укырга өйрәнә.

 Ведущая: В прекрасное весеннее время, когда вся природа оживает появился на свет наш любимый татарский писатель Г.Тукай. он родился 26 апреля в деревне Кушлавыч, в семье муллы. Детство у него было очень трудное. Маленький Габдулла рано остался сиротой, жил у родных людей, часто голодал. Он прожил очень короткую жизнь – всего 26 лет. Он рано начал писать стихи. Г. Тукай оставил нам много стихов, сказок. Которые учили наши дедушки и бабушки, читали мамы и папы и сегодня мы тоже не забываем их.  

Алып баручы: Бүген без сезнең белән « Тукай – безнең күңелләрдә» дип исемләнгән сорауларга җавап бирербез.

Ведущая: Сегодня мы проводим викторину под названием “Тукай в наших сердцах».

2. « Булсаң зирәк - әйт тизрәк»

1. Кем ул Г.Тукай? (Балалар шагыйре)

2. Ул туган авылның исеме? (кушлавыч)

3. Нинди әсәрләрен беләсез.

4. Алтын таракның төшеп калган урыны ( басма)

5. Кәҗә кемгә рәхмәт әйтеп сакалын селкетә? (Галигә)

6. Кәҗә белән сарык юлда нәрсә башы табалар ( бүре)

 7. Кайсы җырны татар халкы гимн итеп башкара ( Туган тел)

8. « Шүрәле» әкиятендәге авылның исеме? ( Кырлай)

Ведущая: наши дети получили задание. Выучить понравившиеся им стихи Г.Тукая, выразительно уметь их рассказать и инсценировать стихотворения на татарском и русском языках.

1.  «Бала белән күбәләк»,   рус һәм татар телендә

Бала:

Әйт әле, Күбәләк,
Сөйләшик бергәләп:
Бу кадәр куп очып
Армыйсың син ничек?

Ничек соң тормышың?
Ничек көн күрмешең?
Сөйләп бирче тезеп,
Табаламсың ризык?

Күбәләк:

Мин торам кырларда,
Болында, урманда;
Уйныймын, очамын
Якты көн булганда.

Иркәли һәм сөя
Кояшның яктысы;
Аш буладыр миңа
Чәчәкләр хуш исе.

Тик гомрем бик кыска:
Бары бер көн генә,—
Бул яхшы, рәнҗетмә
Һәм тимә син миңа!

Ребенок и мотылек

Ребенок: Бабочка красавича нежный мотылек

Нам с тобою нравится солнечный денек

Раскажи мне бабочка о судьбе своей

Сколько в твоей жизни полных счастья дней

Бабочка:По полям порхаю, где лютики цветы

Солнышко ласкает крылышки мои

Кормит меня дивный аромат цветов

Солнечного цвета зелени лугов

Будь со мною ласков ведь всему свой срок

Жить на белом свете мне один денек

-Э хэзер бергэлэп « Яз житэ» жырын жырлап алабыз.

                       3.Следующий вопрос называется «Знаешь ли ты?»      «Син моны беләсеңме?»           ( мультимедия) На экране вы увидите картины(изображения) достопримечательных мест нашего города. Отгадав, расскажите нам о них.

     1. Тукай һәйкәле.

   Бу -  Тукай һәйкәле. Анда һәр елны Тукайның туган көненә багышланган шигырь бәйрәме уздырыла.

                                                                      2. Тукай библиотекасы.

     Бу - Тукай библиотекасы. Бу бина Тукай паркы каршына урнашкан.  Анда бик күп истәлекле китаплар, әйберләр саклана. библиотекада экскурсияләр уздырыла. Минем анда барганым бар.

                                                                        3.Тукай урамы.

Бу -  Тукай урамы. Шәһәрнең үзәгендә урнашкан. Ул зур һәм иң беренче урамнарның берсе.Ул поликлиника,макдональдс,атракционнарны уз эченэ ала.Тукай паркында экият геройлары да урын алган.Сез аларны таныйсызмы? Алар кайсы экиятттэн?

Вед: Молодцы, ребята!  Вы очень много знаете ,вы очень любознательные!А сейчас мы помотрим танец на стихи Тукая.

«Ласточка»-танец.(кызлар карлыгач биюен башкаралар)

 Ведущий: Ну а сейчас отгадайте загадки.

5. « Кем зирәк, кем бик тапкыр»

Елның дүрт фасылы

1. Боз һәм кар эрде,
Сулар йөгерде;
Егълап елгалар,
Яшьләр түгелде.

Көннәр озая,
Төннәр кыскара.
Бу кайсы вакыт? —
Иә, әйтеп кара.    (яз)

2. Ашлыклар үсте,
Башаклар пеште;
Кояш пешерә,
Тиргә төшерә.

Халык ашыга,
Китә басуга,
Урагын ура,—
Бу кайчак була?( җәй)

3. Кырлар буш кала,
Яңгырлар ява;
Җирләр дымлана,—
Бу кайчак була? ( көз)

 4. Һәр җир карланган,
Сулар бозланган;  
Уйный җил-буран,—
Бу кайчак, туган? ( кыш)    

Звучит музыка, входит Шурале.

Әби:Нинди усал Һәм куркыныч

Чынлыкта,тугел төштә.

Килде безгә узе ямьсез

Һәм йонлач җан-Шүрәле.

 Ведущая: Какой ужасный, злой и страшный

                    Наяву, а не во сне.

                     Пришел лохматый, безобразный

                    К нам в детский садик шурале.

Шурале: Я всем известный Шурале

                 Я не плохой поверьте.

                  Любимое мое занятие –

                 Всех щекотать до смерти.

У меня 10 пальцев безобразных,

Острых, длинных и прямых.

 Каждый палец приспособлен, чтобы злее щекотать;

 убиваю человека, заставляя хохотать.

Һәммәсенә таныш Шурәле мин

Ышаныгыз явыз түгелмен

Бар минем яраткан шөгылем-

Егылганчы кытыклаудыр барсын.

Ведущая:  Друзья не бойтесь лешего

                   Чертей и домовых

                   Все это только выдумки

                    Не стоит верить в них.

Әби:Җен,пәри,Шүрәле

Искеләрдән ул калгандыр,

Алар бар да уйланган

Ышану кирәк түгелдер.

Шурале: Ах, вы не верите? Ну что ж

               Поклялся я что буду мстить

               О, род ваш человечий!

               Джигит Батыр мне в том лесу

               Все пальцы изувечил…

Ведущая: Послушай, если ты из сказки, что Тукай когда – то сочинил то знай, что дети Татарстана очень тебя любят…каким бы страшным ты не был.

Шурале:  Ой, совсем я растерялся

                  И не знаю как мне быть?

                 Шёл сюда я злой, сердитый

                 Чтоб человеку отомстить.

А всему добрые ребята

В этом садике живут

Приветливые встречают всех

Рисуют и поют.

Мин югалып калдым эле

Нишләргә дә белмимен

Усаллашып килгән идем

Кешедән уч алам дип.

Ә монда яхшы балалар

Яши икән бакчада.

Рәсем ясап ,җыр җырлап

Каршылыйлар иртәдә.

Ведущая: Полюбуйся, как красиво

                  Нарисован Шурале.

                  Посмотри, рисунки эти.

                   Нравятся они тебе? 

    Кара син нинди матур

    Шүрәле ясаганнар

    Рәсемнәре бик похтә

   Ошыйдыр алар сиңа.

Шурале: Ой, какие чудесные рисунки? Меня нарисовали, какой я красивый. Мне очень и очень нравится.

Ведущая: А теперь скорее в круг.

                   Мы – друзья и ты наш друг.

                   Не будем мы скучать

                    Давайте же танцевать.

Татарский народный танец.(агач кашыклар белән)

Шурале: Мне понравилось у вас

                 Все хорошее я вижу.

                  Приходите в гости в лес.

                  Я вас не обижу.

 А теперь мне в лес пора

До свидания, друзья!

Сау булыгыз!

Алып баручы: Сау бул, Шурале!   До свидания, Шурале. Наш праздник заканчивается .Праздник вам понравился? Да!

Ә хәзер Г.Тукайнын туган көненә багышланган “Ак икмәк” җырын башкарабыз.

Тукайнын туган көненә

Без пешердек ак ипи......

Праздник удался ,все ребятки постарались Молодцы!