Балага исем кушу йоласы.
план-конспект занятия

Балага исем кушу йоласы.

Талгын гына көй яңгырый. Кушымта өлеше җырланганда ана бишек янына чыгып утыра. Арттан алып баручы сөйли:

А.Б.

Бала туды бүген җиргә,

Фәрештәләр аңа юл ачты.

Күкләр иле садә җаннан булган

Бер баласын җиргә  озатты.

Гаиләгә шатлык булып, өмет  һәм куанычлар өстәп  дөньяга олы зат туды .  Дөньяга яңа кеше туды!Ул үзенә бәхет даулап тәүге авазын салды.Ана назлы күзләрен мөлдерәтеп сабыена елмайды..Сабый үзен дөньяга китергән  әнисенең күкрәгенә сыенды Ана сабыена  иң татлы,иркә сүзләр әйтеп яшәү көченә ия булган күкрәк сөтен бирде,ак биләүгә биләп,тал бишеккә салып җырын сузды.

Татар халкында борынгыдан килгән тал бишек.Элек-электән аны әтиләр үз куллары белән үреп,үзләренең йөрәк җылыларын биреп ясаганнар.Ә матур чыбылдыкларны әниләр әниләр теккән. Ул чыбылдык сабыйны явыз көчләрдән,күзләрдән,салыкыннардан саклаган.

Сездә ничек,бездә бишек талдан,

Җырдан үрелә.

Җырлы бишек,җылы бишек

Эленә өй түренә.

(Җыр тәмамлангач өйгә яшь ананың каенанасы, абыйсы белән килендәше керә.)

1 КЫЗ (КИЛЕНДЭШ): Исәнме, килендәшем. Исән-сау кайттыгызмы?

КАЕНАНА: Күрим әле оныгымны,

Карап туймаслык бала.

Улым, килен котлыйм Сезне

Күз тимәсен Сөбеханалла.

АНА : Әйдәгез, кадерле кунаклар, рэхим итегез, түрдэн узыгыз. 

ЭТИСЕ:

Буген бездэ бэйрэм булыр

Исем кушарбыз уйлап.

Яхшы исем, матур исем

Мэгънэсе булыр чынлап.

(Кунаклар керә, кунаклар арасындагы бер малай исәнләшә)

КУНАК 1 : Әссәләмәгәләйкүүүүүүм!

Исэнмесез –саумысез

Бәби күрергә килдек без,

Нигә каршы алмыйсыз?

АНА:  Хуш киләсез, кунаклар

Рәхим итегез, әйдә.

Күңел ачып сыйланыгыз,

Сыйларыбыз өстәлдә.

КУНАК 2:  Күчтәнәчләр алып килдек,

Барыгызга күп итеп.

Баллысын да, татлысын да

Озын юлларны үтеп.

(Анага күчтәнәч тапшыра)

КУНАК 3: Куз тимәскә миләш тегеп,

Күлмәк бүләк итәрбез.

Сау –сәламәт бала булып,

Үскәнен дә көтәрбез.

(Анага күчтәнәч тапшыра)

КУНАК 4 : Күчтәнәчне е е е е е е   җәлләмәдек,

Алып килдек мул итеп.

Бәбине күрсәтсеннәр дип,

Аналарына – чите е е е к.

(Анага күчтәнәч тапшыра)

МАЛАЙ (АБЫЙСЫ): Сеңелем, энекешкә исем кушабыз бүген. Ләкин әлегә исем сайламадык, бик матур исем кирәк булыр инде безнең энекәшкә.

(балалар түгәрәкләп басалар)

ӘТИСЕ БАЛАНЫҢ: (санамыш әйтә)

Карга, чыпчык,

Син кал да,

Ә син чык!

Уртага бер баланы чыгара, бала уйланып тора да:

Айсылу! Шат күңелле,ачык дигән сүз!

Балалар: Кит әле, безнең бәби бит малай!

ӘТИСЕ:  тагын саный: 

Карга, чыпчык,

Син кал да,

Ә син чык!

2нче бала: Мин таптым, мин таптым. АЛМАЗ булсын!

Бергәләшеп: Булсын, булсын, бик күркәм,

                      Туры килсен үзенә.

                      Бай күңелле малай булып,

                      Үссен безнең кечкенә!

КИЛЕНДЭШ: Мулла абзый килгәнче,

Бала уянып җиткәнче

Кызык итик тик тормыйк,

Җырлы уеннар уйныйк.

(Балалар, кулга-кул тотынышып, түгәрәк ясыйлар. Бер бала, чигүле кечкенә мендәр тотып, уртага чыгып баса. Балалар түгәрәк буенча җырлап әйләнәлә)

Юл читендә зәңгәр чәчәк

Якты нурлар тарата.

Безнең кызлар һәм малайлар

Йомшак мендәр ярата.

(Тукап биеп торалар, ә уртадагы бала, мендәр тотып, түгәрәк буенча биеп йөри):

Якын дуслар арасыннан

Берсен сайлап ал әле.

Тезләреңә ипле булыр -

Мендәреңне сал әле.

(Мендәр тоткан бала мендәрен бер бала алдына куя һәм, тезләнеп, аңа кулын бирә. Ул бала аның тирәли әйләнә, башкалар кул чабып торалар.)

АБЫЙСЫ: Исем таптык бик матурны

Уянды балабыз да.

Мулла абзый да килә әнә

Төренеп чыпанына.

(Балалар тезелеп утыралар)

 МУЛЛА: (исәнләшә)

Әссәләмәгәләйкүм!

Хәерле кө сезләргә.

Исем кушу йоласын

Башлап җибәрик, әйдә.

ӘТИСЕ: әйдә, рәхим итегез.

(Хәзрәт балага исем куша.)

А.Б (экрен генэ сойли )Үз милләте көен ишетеп үссә

Халык хәтерен саклар буыннар.

Тарихлардан килгән гореф-гадәт,

Туган  телен көйли бу җырлар.

(Балага бишек җыры җырлана)

АНА: Ә хәзер барыгызны да, кунаклар, тәркем бүлмәсенә бәби ашына чакырам. Әйдәгез, рәхим итегез.

А.Б.  Саклыйк буыннарга рухи хәзинәне,

Бишек җыры-күңел көзгесе.

Киләчәктә шәхес булыр өчен

Тәүге адым,яшәү өлгесе.

А.Б.  Бишек җырлары-безнең киләчәгебезгә нигез сала.Балаларны шул могҗизалы җырлардан мәхрүм итмәсәк иде!Җырларыбыз учагы сүнмәсен,алга таба дәвам итсен!