Ада -иеге сумелер
материал (младшая группа)

АДА-ИЕГЕ СУМЕЛЕР

Ада-ие болуру – улуг аас-кежик, оон-биле чергелештир улуг харыысалга. Бистин тыва чонга ажы-толден дээди кежик, бай чорук турбаан, ынчангаш чаш-даа , улуг-даа ажы-толунге тыва кижи онзагай ынак. Бурунгу уеде ада-ие улусту харыысалгалыг болур кылдыр чоннун чаагай чанчылдары-биле, ада-иенин улегерлиг чоруу-биле кижизидип турган.

1. Ог-булеге амыр-тайбын чорукту хун буруде тургузар, арыг-силиг байдалды тудар.
2. Уругларынын хостуг уезин канчаар эрттирип турарын билген турар, оон сонуургалынын аайы-биле болгумнер, секцияларга баарын деткиир. Эштери кымнарыл, олар анаа кандыг салдар чедирип турарын эскерип коор. Эмин эрттир улус аайынга кириичел болбазын чагып-сургап, туруштуг чорукту кижизидер.
3. Кыс уругну авазы даарандырып, аргыттындырып, бажын иштин арыг-шевер кылдыр тудуп турар кылдыр кижизидер, тыва чоннун чаагай чанчылдарын езугаар ижин-хырынны аштап билир, тыва аъш чемни кылып билир кылдыр айтып берип тургаш ооредип каар. Оол уругну адазы иштин-даштын ажыл-агыйныбодунун-на сагыжы-биле кылып турар кылдыр бажын иштин арыг-шевер тударынга дузалажырын, эр кижинин кылыр ужурлуг чуулдери – ыяштаарынга, бок чыттырбас кылдыр аштап-арыглап кааптар кылдыр кижизидип каар.
4. Тыва чоннун чаагай чанчылдарын езугаар, торел-аймаан таныыр кылдыр ооредир, Улугну улуг деп, бичени бичи деп хундулеп чоруур кылдыр, хой-ниити черлеринге бодун алдынып билир кылдыр кижизидер.
5. Ажы-толунге эртем-билиг чедип алырынга, шын шилилге кылырынга дузалажыр, бергелерге торулбас, чуткулдуг болурун чагып сургаар.
6. Ажы-толунге хоойлу-дурумнерни сагыырын, хамааты кижинин эргелерин хулээлгелерин билирин ооредир. Солун-сеткуулдеоде унуп турар материалдарны номчуп, кады оон сайгарылгазын кылып ооредир.
7. Ажы-толунун ог-буле тудар бетинде шын шилилге кылырынга сумелерни кадар.