Ог-буледе школачы
консультация по теме

                                Ог-буледе школачы.

Бичии чаштарнын мандып озери дыка дурген.Каш чылдар эрткелек чорда-ла оларны школаже киреринин бетинде базым белеткелдер.Ада-иелернин чымыжы улгадыр.Оларны ооредилге херекселдери, школачы хеп дээш оон-даа оске херек чуулдер-биле хандырар апаар.Школа назынны четпээн уругларны школачы кылдыр чоорту ооредири нарын.Оларнын сагыш сеткилин амыдыралдын чаа хевири болгаш чанчыкпаан ажылынче киирери ындыг-ле белен эвес.

Шынгыы негелделиг болгаш чугула чаа хулээлге тывылганын амыдыралдын хенертен оскерилгенин олар боттары-ла чоорту эскерип  каар. Чамдык бирги классчылар амыдыралдын чаа чурумунга кончугберге деп чанчыгарлар.

Школа назыны четпээннер ясли-садка бугу-ле  чуулдерни боттарынын шаа-биле дыннап,билир турган болза школага оон-даа байлак дыннадыгларны ооренип эртер.Бирэвес оларнын хун чурумун контрольга албас болза,бот-онаалгазын чедиркылбас, чогуур уезинде дыштанмайн баар.Ынчангаш ада-иелер хун чурумун хайгаараары онза чугула.Хун чурумун сагываска уругнун хорадааачалын,туруучалын ажылга хоон чогун ада-иези эскерип каар.Ог-буленин психологтуг байдалындан база хой чуул хамааржыр.Ада-иенин аразында харылзаазы, уругнун хайгаарал чок боору,уругга берге байдал ды тывылдырарынын бир кол  чылдагааны ол.Ындыг болганда бирги классчынын дыштанылгазын болгаш куш-ажыл чурумун шынгыы хайгааралгаа лыр херек.Бо бугуну куш ажылдын болгаш дыштанылганын чурумун тодаргай сагып тургаш,эдип ап болур.Эн-не кол чуулу хун чурумун чогуур негелдезинге тургузар херек.

Эге класстын оореникчилеринин куш-культурага хаара тудары,оларнын сайзыралынга болгаш ооредилгезинге эки салдарлыг.Эртенги гимнастиканы доктаамал кылырынга ынчан ажыктыг.Анаа уругну ооредир,чанчыктырар, кижизидер херек .Ада-иелер уругнун ооредилгезин ханы билип,оон амыдыралын шын организастаан тудум, бергелерни ажып эртеринге дыка дузалыг.

   Ада-иелер болгаш башкылар школачыларнын ургулчу бажым дээр байдалын эскерзе-даа, чамдыкта херекке албайн баар боор.Ол бугуну чалгаа кылдыр кижизиттингенинин азы ооренир хону чогунун чылдагааны кылдыр санай бээр.Шынында ындыг эвес.Олдээрге хоочураан туруучал чанчыл ийикпе, азы топ нерв системазынын ажыл чорудулгазыныну релгени-дир.Уруг аажок шимченир болзажок, оон ажыл-чорудулгазы уш баш чок апаар.Кичээнгейи дыка кошкак,ындыг уругларнын школага ооренири багай,уруг хорадаачал,хомудаачал,кылыкты гболгаш бодун туттунуп шыдавас апаар.Бир эвес ындыг байдалынче кичээнгей салбайн,чылдагаанын тодаратпас болза,олчаан кошкак  кижи апаар.Ынчангаш ооредилге-кижизидилге уезинде уругларнын сайзыралы хар-назынга дугжуп турарын чедип алыры-биле,класс деннелинге болгаш школа деннелинге янзы-буру психологтуг ажылдар чорупт урар.

      Класс деннелинге чоруд ар ажылдын кол сорулгазы-уругнун бот-башкарнып ооредири, эш-оорунун аразынга ижиктирери школадан оспаксыраар чорукту болдурбазы.

    Школа деннелинде ажылды психолог башкы чорудар.Ооредилгезинде бергедээшкиннерге таварышкан уругларга баштайгы дузаны чедирип,оларга башкылары, ада-иези, эш-оору-биле эптиг харылзажырынга  психолог башкы дузалаар апаар.

   Психолог башкынын  ажылынын кол угланыышкыннары  уш чадагга чарлыр:

1-ги чада-уругнун школага белеткээри.Март-апрель айдан  эгелээш, сентябрьга чедир, дараазында ажылдар кирер:

1.Уругларнын школага белеткелин  тодарадыры.

2.Уругларнын ада-иези-биле консультация, методиктиг хыналдаларнын туннелдери-биле таныштырып,уругларнын школага белеткелин бедидеринге  сумелерни бээр.

3.Уруглар садынын кижизидикчи башкыларга таныштырылга консультацияны бээр.

     2-ги чада –уругларнын школага чанчыктырары.Бо ажыл сентябрьдан январьга чедир уламчылаар.Чорудар ужурлуг  ажылдар:

1.Уругларнын ада-иелери-биле консультация.Психолог  башкыларнын сумелери.

  Ада-иелерге сумелер бербишаан,ада-ие хуралдарынга «Уругнун амыдыралы болгаш ооредилгези», «Бир эвес силернин  уруунар…?»дээн чижектиг    лекция-беседаларны чорудар.

2.Бирги класстар башкыларынга консультация.Болук башкылараразынга «Уругну школага чанчыктырары», «Мээн бирги классчым» дээн чижектиг семинарлар чорудар.

3.Педогогиктиг дуза чедирерин организастаары.Тускай шилиттинген оюннар уругларнын таныжып алырынга,школанын чурумунга чанчыктырып,хостуг алдынарынга дузалаар.

4.Болук уруглар-биле сайзырадылга ажылын база чорудупболур.

5.Сайгарылга ажылы.Бирги классчыларнын школага чанчыгып,шуудап оорени бергенин коруп,класс башкызынын,психолог башкынын, ада-иелернин ажылын туннээри.

   3-ку чада-школага чанчыгып чадап турар оореникчилер-биле ажыл.Бо ажылды ийиги чартык чылдын дургузунда чорудар.

1.Эш-оору,башкызы-биле харылзажып,ооредилгезинге бергедээшкиннерге таваржып турар уругларны илередир.

2.Ада-иелерге консультация болгаш психологтуг сумелер.

3.Башкыларга  консультация болгаш психолгтуг сумелер.

4.Болук  оореникчилерге дузалалажылы.

5.Сайгарылга ажылы.