Инновационая деятельность (билингвальная среда)
методическая разработка

МБДОУ №89 «Журавленок» г. Улан-Удэ

Конспекты занятий по бурятскому языку

2 группа

Выполнила: Дашеева Н.С.

2019-20г.

Сентябрь.

1 хэшээл. Дабталга

Цель: создание условий для формирования бурятской разговорной речи у детей старшего дошкольного возраста.

Тема: «Минии нюур»

В: - Дети, давайте вспомним части тела. Я буду говорить части лица на бурятском языке, а вы будете показывать. Покажите:

нюур

хамар

нюдэн

шэхэн

аман

ниидхэ

хасар

γhэн

шудэн

В: - Бэрхэнγγд! А ещё повторим с вами части тела:

тархи

хγзγγн

нюрган

гэдээн

хγл

γбдэг

Дети показывают на себе.

Воспитатель показывает на кукле части тела и спрашивает: Энэ юун бэ? Дети отвечают.

Воспитатель: Бэрхэнγγд! Выучим  потешку:

Уhан, уhан,

Угаа нюурым.

Нюдэнэйм ялалзатар,

Хасарайм улайтар,

Аманайм энеэтэр,

Шγдэнэйм сайтар,

Уhан, намай угаа!

Дети повторяют.

2 хэшээл.

Игра «Юун угы болооб?» («Скажи, что исчезло?»)

В: - Дети сегодня к нам пришёл в гости Бамбаахай. Он хочет с вами поиграть.

Игра на внимание. «Скажи, что исчезло?»

Выкладываются картинки с частями лица и тела: глаза, рот, уши, нос, лоб, брови, зубы, волосы, рука, нога, колени, шея, пальчик. Дети смотрят внимательно, затем Бамбаахай просит их закрыть глаза, убирают одну картинку.

Дети должны назвать, что исчезло на бурятском языке.

В: - Бэрхэнγγд!  Бамбаахай баярлаа! Баяртай!

3 хэшээл.

Режимный момент «Прогулка»

В: - Yхибγγд, мунѳѳ газаашаа гарахабди. (Дети, сейчас идём на улицу).

Газаа гарахада дулаанар хубсалха хэрэгтэй. (Одеваться на прогулку надо тепло).

Газаамнай хуйтэржэ эхилээ. Намар  ерээ. (На улице стало холоднее. Наступила осень).

Хубсаhан – одежда, γмдэн – брюки, гутал – обувь, дэгэл – куртка, малгай –шапка, бээлэй – варежки.

Тγрγγн  γмдэе γмдэхэбди. (Сначала одеваем брюки).

hγγлдэнь гуталаа γмдэхэбди. (Затем одеваем обувь).

hγγлдэнь самсаа, дэгэлээ, малгайгаа, бээлэйгээ. (потом рубашку, куртку, шапку, варежки).

Дети одеваются.

4 хэшээл.

Тема «Би хубуунби,  басаганби».

Цель: формирование  умения  сделать сообщение о друге, подруге.

            Классифицировать по полу мальчики, девочки.

Лексикэ: хубуун, басаган, ши, та, нухэр.

Энэ хэн бэ? Энэ басаган.

Энэ хэн бэ? Энэ хубуун.

Минии нухэр Алтана.  Энэ басаган. Энэ Тимур. Энэ хубуун.

Минии нухэр Айдар. Энэ хубуун. (каждый ребенок рассказывает о своем друге или подруге)

5 хэшээл.

Муноодэр манайда айлшан ерээ. Энэ хэн бэ?  Энэ баабгай.

Баабгай: - Мэндээ!

- шинии нэрэ хэн бэ?     Минии нэрэ……

-ши хэн гэжэ нэрэтэйбши?     Би ……(каждый ребенок отвечает на вопросы гостя)

Би таанартай наадахаа hананаб.

Дуужэн –даажан

Дээшээ- доошоо,

Дуужэн-даажан

Урагшаа- хойшоо.

6 хэшээл.  Муноодэр  манайда айлшан ерээ. Энэ хэн бэ?

Энэ баха.

Баха: - Мэндээ ухибууд! (Сайн байна!)

Шинии нэрэ хэн бэ? (минии нэрэ Дари,..). Баха ухибуун бухэнhоо hурана.

Баха зураг асараа (картинка с телом человека, на котором нет некоторых частей, дети должны сказать каких частей не хватает  ).юун угыб энэ зураг дэрээ?  (Шэхэн, нюдэн, аман)

Зубоор харюсахадань  зураха гу, али бэлэн зурагуудые няаха.

7 хэшээл.

Утренняя зарядка проводится на бурятском языке.

Режимные моменты воспитатель говорит на бурятском языке.

(басагад гараа угаана, хубууд гараа угаана,  гараа аршана, эдеэлэхэ, стул дээрээ hуунабди,би садаа,).

В: басагад гараа угаана. Хубууд гараа угаана. Гараа hайнаар аршанабди .

Амтатай гу? юу эдинэбди? (шулэ, сай уунабди, хилээмэ эдинэбди) Амтатай. hайндаа би садаа, амтатай баярлаа.  

После того как покушали дети встают и говорят спасибо на бурятском  языке.

(hайндаа, би садаа, амтатай)

8 хэшээл. Режимный момент. На прогулке.

Газаа ямар саг ерээ бэ? Газаа намар ерээ. Мододой намаан шарлаа.

Муноодэр газаамнай хуйтэн гу? Газаа хуйтэн, hалхитай, бороо ороно.

Наран наран наашаа

Уулэн уулэн саашаа.

Газаа гарахадаа дулаанаар хубсалнабди. Юу умдэхэ еhотойбди?

9 хэшээл.  Игра «Найди ошибку»

Воспитатель  показывает на кукле или на себе части тела и называет, н-р: аман, хасар.но иногда ошибается н-р: показывает щеки ,говорит хамар. Ребенок должен заметить ошибку и сказать: хамар бэшэ, хасар.

Дабталга хургануудай нэрэнуудые

Барбаадай, батан туулай,

 тоохон тобшо, толи байса,

 бишыхан шэгшуудэй.

10 хэшээл.

Муноодэр айлшан баабгайхан ерээ.

Баабгай: - Мэндээ! Ухибууд.  Би таанартай нааадахаа hананаб.наадахамнай гу?

Наадан «дабта минии хойноhоо»

Баабгай: Yхибууд, минии хойноhоо дабтагты.

- Гараа yргэе, гараа угаагты, хасараа угаагты, нюдоо угаагты, хулоо эльбэе.

- толгойгоо эльбэнэ, шэхээ угаана, нюдоо ани.

- бэрхэнууд!

11 хэшээл.

В: Мэндээ ухибууд!

Бидэ муноодэр тоологшод болохобди.

Тоологшо хадаа бухы юумэ тоолодог хун гээшэ. Бухы тухэреэн юумэнуудые тоолохобди.

Нэгэн  стол. Хоер часы. Гурба обруч, дурбэ бумбэгэ, таба наран, зургаа колесо, долоо диск , найма нюдэн, юhэ жаахан бумбэгэ , арба глобус.

 Бэрхэнууд!

12 хэшээл.  На прогулке.

Муноо газаа намарай саг. Газаа хуйтэн болоо. Шубууд дулаан орондоо ниидээ.

Наран hулаар шарана. ( Наступила осень. Стало холодно. Перелетные птицы улетают в теплые края. Солнце греет слабо.)

Сэнгэлгэдэ суглархадаа багша  ойлгуулна юу умдэнэбди.

Би кофто умдэнэб. Энэ умдэн. Энэ бээлэй.

Би гутал умдэнэб. Энэ минии гутал.энэ шинии гутал.

Би малгай умдэнэб. Минии куртка. Шинии куртка.

Октябрь

1 хэшээл.

Темэ «минии булэ»

Цель: формирование у детей основ общения на бурятском языке в пределах сюжета: умение сделать сообщение о членах семьи, об увлечениях.  Развитие навыков аудирования на  бурятском языке.

 Багша: сайн байна,  ухибууд!

Муноодэр бидэ булэ тухай хоорэлдэхэбди.

Багша зураг харуулна. Энэ зураг  дээрэ булэ зураатай. Энэ эжы. Энэ аба.

 Энэ хугшэн эжы, энэ убгэн баабай, энэ дуу хубуун , дуу басаган, бии.

Хугшэн эжы оёно. Хубуун басаган хоер наадана. Эжы эдеэ шанана.

Ухибууд багшын хойноhоо дабтана.

2 хэшээл. Повторение.

Багша: булэ тухай хоорэлдоогоо ургэлжэлуулэеэ.

Хэн оорынгоо булэ тухайгаа хоорэжэ угэхэб?

Энэ минии эжы. Энэ минии аба. Минии эжы Оля гэжэ нэрэтэй. Аба Юра гэжэ нэрэтэй.

Минии аха Кирилл гэжэ нэрэтэй. Дуу басаган Арюна.

3 хэшээл.

 Темэ: «минии, шинии бэе»

Цель: увеличение объема лексического, грамматического материала по данной теме.

Развитие навыков аудирования.

 Энэ юун бэ? Энэ хамар, энэ аман, энэ толгой, энэ гар.

Нюдоороо хараха, гараа угааха, минии нюур.

Табан хурган, шинии уhэн ута. Минии уhэн богони.

 Би нюураа угаанаб. Шудоо сэбэрлэнэб.

4 хэшээл.

 Багша: хэн  манайдаа айлшан  ерээб?

Энэ хэн бэ? Энэ шандаган.

Шандаган ямар унгэтэйб? Шандаган боро  унгэтэй.

Ута шэхэтэй, тургоор гуйдэг, морхооб эдихэ дуратай.

Энэ хэн бэ? Энэ унэгэн.унэгэн ямар унгэтэйб? Унэгэн шара унгэтэй. Унэгэн мэхэтэй.

Энэ хэн бэ? Энэ баабгай. Баабгай ямар унгэтэйб. Баабгай хурин унгэтэй. Мед эдихэ дуратай.

Энэ хэн бэ? Энэ баха. баха ямар унгэтэйб? Баха ногоон унгэтэй.

5 хэшээл.

Темэ: «Прогулка»: режимный момент.

В: - Yхибγγд, мунѳѳ газаашаа гарахабди. (Дети, сейчас идём на улицу).

Газаа гарахада дулаанаар хубсалха хэрэгтэй. (Одеваться на прогулку надо тепло).

Газаамнай хуйтэн боложо эхилээ. Намар ерээ. (На улице стало холоднее. Наступила осень).

Хубсаhан – одежда, γмдэн – брюки, гутал – обувь, дэгэл – куртка, малгай –шапка, бээлэй – варежки.

Тγрγγн  γмдэе γмдэхэбди. (Сначала одеваем брюки).

hγγлдэнь гутала γмдэхэбди. (Затем одеваем обувь).

Hγγлдэнь  самсаа, дэгэлэй, малгайгаа, бээлэйгээ. (потом рубашку, куртку, шапку, варежки).

Дети одеваются.

6 хэшээл:

Темэ: «Зарядка»: режимный момент.

В: - Сайн байна, γхибγγд! Мγнѳѳдэр унэгэн  айлшан ерээ. (Сегодня к нам в гости пришла лиса). Бидэ сугтаа заряадка хэхэбди.

7 хэшээл:

Тема: «Минии нюур ба бэе. Повторение»

В: - Дети, давайте вспомним части тела. Я буду говорить части лица на бурятском языке, а вы будете показывать. Покажите:

нюур

хамар

нюдэн

шэхэн

аман

ниидхэ

хасар

γhэн

шудэн

толгой

убдэг

хоолой

хурган

В: - А теперь наоборот, вы говорите, а я буду показывать.

В: - Бэрхэнγγд!

Дети показывают на себе, а затем говорят воспитателю все слова на бурятском языке.

8 хэшээл.

Темэ: «тоо»

Багша: сайн байна, ухибууд! Муноодэр бидэ тоо дабтахабди, тоолохобди.

Тон туруун куклануудые тоолое. хэды кукланууд бииб. (сначала посчитаем сколько у нас кукол)

Муноо машинануудые тоолонобди.ямар нааданхайнууд олон бэ гэжэ элируулхэбди. (сейчас посчитаем машины. Каких игрушек больше кукол или машин)

Багша: хэн тоолохо дуратайб? (вызывает  по одному ребенку и считают)

Муноо сонхонуудые тоолоебди. (сейчас считаем окна)

9 хэшээл.

Темэ: «гэрэй амитад»

Багша: Мэндээ, ухибууд!

Муноодэр манайда айлшан ерээ. Хэн бэ гэжэ таагты? (отгадайте кто пришел к нам в гости?). ой соо байдаг, мед эдихэ дуратай. Хэн бэ? (баабгай)

Баабгай наадаха дуратай. (хочет с вами поиграть)

Зурагуудые харуулха таанар зубоор нэрлэхэ еhотойт. юун бэ гэжэ. (будет показывать картинки вы должны правильно называть домашних животных).

Энэ хэн бэ? Энэ гахай. Энэ ухэр. Энэ морин. Энэ хонин. Энэ нохой. Энэ тэмээн.

10 хэшээл.

Темэ: «дабталга»

Багша: мэндээ, ухибууд!

Томо гэрэлэй урда  ухибyyе  байлгаад , оорынь  бэеын хубиие нэрлуулэгты. (ребенок  смотрит  в зеркало  и называет части тела).

Бэшэ ухибууд бэе бэеынгээ бэеын хубинуудые нэрлэг.

Энэ толгой, энэ гар, энэ хул. Энэн минии шудэн. Энэн шинии хул.

Энэ минии шэхэн. Энэ минии хасар.

11 хэшээл.

Утренняя зарядка проводится на бурятском языке.

Режимные моменты воспитатель говорит на бурятском языке.

(басагад гараа угаана, хубууд гараа угаана,  гараа аршана, эдеэлэхэ, стул дээрээ hуунабди,би садаа,).

В: басагад гараа угаана. Хубууд гараа угаана. Гараа hайнаар аршанабди .

Амтатай гу? юу эдинэбди? (шулэ, сай уунабди, хилээмэ эдинэбди) Амтатай. hайндаа би садаа, амтатай баярлаа.  

После того как покушали дети встают и говорят спасибо на бурятском  языке.

(hайндаа, би садаа, амтатай)

12 хэшээл. На прогулке.

Муноо газаа намарай саг. Газаа хуйтэн болоо. Шубууд дулаан орондоо ниидээ.

Наран hулаар шарана. ( Наступила осень. Стало холодно. Перелетные птицы улетают в теплые края. Солнце греет слабо.)

Сэнгэлгэдэ суглархадаа багша  ойлгуулна юу умдэнэбди.

Би кофто умдэнэб. Энэ умдэн. Энэ бээлэй.

Би гутал умдэнэб. Энэ минии гутал.энэ шинии гутал.

Би малгай умдэнэб. Минии куртка. Шинии куртка.

Ноябрь

1 хэшээл.

Цель: создание условий для формирования бурятской разговорной речи у детей старшего дошкольного возраста.

Мэндээ! муноодэр саадтаа юугээр ерээбта? Хэнтэй ерээбта?

Би ябагаар ерээб. Би эжытэеэ ерээб. Би абатай ерээб. Машинаар ерээбди.

Муноодэр манайда айлшан ерээ. Энэ хэн бэ?

Энэ баабгай.

Баабгай: сайн байна, ухибууд! (Сайн байна. )

Танилсая. Шинии нэрэ хэн бэ? (Би Катя, би Тамир, минии нэрэ Алтана)

Би ой соо байдагби. Би амтатай мед эдихэ дуратайб.

Минии самса хурин унгэтэй.  Энэ зураг дээрээ умдэн ямар унгэтэйб?  (ногоон унгэтэй умдэн, шара унгэтэй гутал…..)

Танай самса ямар унгэтэйб? (Минии умдэн хухэ унгэтэй. Минии улаан унгэтэй самса)

2 хэшээл. Темэ «табан хурган»

Цель: формирование лексических навыков.

Мэндээ, ухибууд! Мэндээ.

Баруун гарай хургануудые нэрлэгты. Барбаадай, батан туулай, тоохон тобшо, толи байса, бишыхан шэгшуудэй.

Зуун гарай хургануудые нэрлэгты. Бэрхэнууд.

Муноо дуу шагнаябди «табан хурган» тухай.

Пальчиковая гимнастика «пять пальцев».

3 хэшээл.

Багша: булэ тухай хоорэлдоогоо ургэлжэлуулэеэ.

Хэн оорынгоо булэ тухайгаа хоорэжэ угэхэб?

Энэ минии эжы. Энэ минии аба. Минии эжы Оля гэжэ нэрэтэй. Аба Юра гэжэ нэрэтэй.

Минии аха Кирилл гэжэ нэрэтэй. Дуу басаган Арюна.

4 хэшээл.

 Темэ: «минии, шинии бэе»

Цель: увеличение объема лексического, грамматического материала по данной теме.

Развитие навыков аудирования.

 Энэ юун бэ? Энэ хамар, энэ аман, энэ толгой, энэ гар.

Нюдоороо хараха, гараа угааха, минии нюур.

Табан хурган, шинии уhэн ута. Минии уhэн богони.

 Би нюураа угаанаб. Шудоо сэбэрлэнэб

5 хэшээл.

 Багша: хэн бэ манайдаа ерээ?

Энэ хэн бэ? Энэ шандаган.

Шандаган ямар унгэтэйб? Шандаган сагаан унгэтэй.

Ута шэхэтэй, тургоор гуйдэг, морхооб эдихэ дуратай.

6 хэшээл.  

Во время режимных моментов.

Перед завтраком, обедом, полдником.

Багша: басагад гараа угаана. Хубууд гараа угаана. Гараа hайнаар аршанабди .

Амтатай гу? юу эдинэбди? (шулэ, сай уунабди, хилээмэ эдинэбди) Амтатай. hайндаа би садаа, амтатай баярлаа.  

7 хэшээл.  Дабталга.

Цель: закреплять ранее изученные слова на бурятском языке, продолжать развивать диалогическую речь.

Багша: мэндээ, ухибууд!

Томо гэрэлэй урда  ухибyyе  байлгаад , оорынь  бэеын хубиие нэрлуулэгты. (ребенок  смотрит  в зеркало  и называет части тела).

Бэшэ ухибууд бэе бэеынгээ бэеын хубинуудые нэрлэг.

Энэ толгой, энэ гар, энэ хул. Энэ минии шудэн. Энэ шинии хул.

Энэ минии шэхэн. Энэ минии хасар.

8 хэшээл. «Гэрэй амитад»

Цель: знакомство детей с домашними животными умение называть их на бурятском языке. Увеличение словарного запаса

Багша: мэндээ, ухибууд!

Муноодэр бидэ айлшаар  Иволга тосхон ошонобди. Тэндэ амитад байдаг.

Гэрэй амитад: морин, ухэр, гахай, нохой, тахяа,

Ухибууд багшын хойноhоо амитадые  нэрлэнэ.

9 хэшээл.

Багша: сайн байна ухибууд! Би таанартай наада наадахаяа hананаб.

Энэ стол дээрэ амитад байна. Эндэ хэн байнаб, нэрлэгты.

Энэ морин, энэ баабгай, энэ ухэр, нохой, гахай, энэ баха, шандаган.

Булта нудоо  хаахадатнай би нэгэ амитаниие хоргодуулхаб, хэн угы болооб гэжэ тааха еhотойт.

Муноо булта нудоо хаагты,

Нюдоо нээгты, хэн хоргодооб? (баха хоргодоо………)  

10 хэшээл.

Цель: формирование речевых и лексических навыков.

Сэнгэлгэдэ суглархадаа багша  ойлгуулна юу умдэнэбди. Хубсалхадаа дороhоонь эхилнэбди.тон туруун колготкоео, саашань носки, умдоо умдэнэ.тиигээд кофто, малгай, дэгэлээ умдэнэбди.

Би кофто умдэнэб.

Би гутал умдэнэб. Энэ минии гутал.энэ шинии гутал.

Би малгай умдэнэб. Минии куртка. Шинии куртка.

Минии гутал улаан унгэтэй. Шинии кофто шара сэсэгтэй. Айдарай дэгэл хухэ унгэтэй.

11 хэшээл.

Багша: - Мэндээ, ухибууд! Манайдаа айлшан ерээ! Танилсахамнай гу?(танилсая)

Би унэгэн гээшэб. Би ой соо байдагби. Таа хэмта? (унэгэн ухибуун бухэндэ дутэлэн нэрыень hурана)

Таа хэмта?

Би Артур. Би хубууунби.Би гурбатайб.

Би Настя. Би басаганби.

 Минии нэрэ Варвара. Би гурбатайб. Би басаганби.

Би наадахаа hананаб. наадан «харюуса-даа» («отвечай-ка»)

-шинии нэрэ хэн бэ? (минии нэрэ……)

- ши хэдытэйбши? Би гурбатайб, ……()

- энэ хэн бэ? ( энэ басаган, энэ хyбyyн, энэ эжы….)

- энэ юун бэ? (энэ нааданхай)

- шинии эжы хэн бэ? (минии эжы…..)

12 хэшээл.

Багша: - Сайн байна, ухибууд!

Дабталга.

физминутка:        Зай, YхибYYд бодогты!

                               Минии хойноhоо  дабта

                               Гарнуудаа дээшэнь Yргэ,

                                Гарнуудаа хажуу тээшэнь дэлгэ,

                               Гарнуудаа  доошонь таби

                               Дэбхэрэ, дэбхэрэ

                               Дуугаа дуула.

Декабрь

1 хэшээл.

Темэ «гэрэй амитад».

Цель: повторение и умение правильно называть  домашних животных на бурятском языке. Увеличение словарного запаса.

Багша: Сайн байна, ухибууд!

Амаралтын удэрнуудые яажа унгэргообта? Юу хэбта? (би наадааб, би амарааб)

Муноодэр бидэ дабтахабди. Энэ юун бэ? (энэ морин). Энэ юун бэ? (энэ ухэр)

Энэ юун бэ? (энэ гахай).  

Наадан «Хэн хоргодооб».(воспитатель прячет животных по одному дети должны угадать кто спрятался)

 2 хэшээл.

Багша: сайн байна, ухибууд.

Ухибууд, манай нухэр Даша оорынгоо турэhэн удэртоо урина. Юугээр ошохо гээшэбиибди? (машинаар, самоледоор)

На чем  мы можем поехать?  На машине , на самолете,……….(дети встают в круг)

Прежде чем поехать нужно посчитать сколько у нас мальчиков и  сколько девочек.

(дети сами считают на бурятском языке).

Пора отправляться в путь, поехали. На день рождения дарят подарки, а что мы подарим нашему другу.

Вместе нарисуем и подарим. (коллективное рисование, при работе у детей спрашивать какого цвета карандаш или краска, или фломастер).

3 хэшээл.

Темэ «табан хурган»

Цель: формирование лексических навыков.

Багша: Мэндээ, ухибууд! Мэндээ.

Баруун гарай хургануудые нэрлэгты. Барбаадай, батан туулай, тоохон тобшо, толи байса, бишыхан шэгшуудэй.

Зуун гарай хургануудые нэрлэгты. Бэрхэнууд.

Муноо дуу шагнаябди «табан хурган» тухай.

Пальчиковая гимнастика «пять пальцев».

4 хэшээл.

Багша: Сайн байна, ухибууд! Муноо газаа ямар жэлэй саг бэ? (газаа убэл ерээ. )

Юун муноодэр орооб? (Газаа саhан ороо. Убэл ерээ. Газаа хуйтэн.)

Саhан ямар унгэтэйб? (Саhан сагаан унгэтэй)

Убэлдоо бидэ санаар hолжорнобди, конькигаар ябажа болоно, санаар hолжорхобди.

Ушоо снеговигуудые хэжэ болоно.

5 хэшээл.

Багша: Мэндээ, ухибууд!

Приветствие на бурятском языке:

Амар мэндэ, улаан наран,

Амар мэндэ, аба эжы,

Амар мэндэ, багша,

Амар мэндэ, айлшад!

Муноодэр бидэ зурахабди.  Туруун гарнуудаа худэлгэе. Пальчиковая гимнастика «здравствуй….»

Зай муноо даабари шагнагты. Улаан карандаашаар 1 тоо  зурагты.

Шара карандаашаар 2 тоо зурагты. Ногоон карандаашаар 3 тоо зурагты.

Ямар зураг болооб. Бэрхэнууд.

6 хэшээл.

Багша: Мэндээ, ухибууд! Муноодэр саадтаа ерэхэдээ ямар hонин юумэ хараабта?

Гэртээ амаралтын удэрнуудтэ юу хээбта? Хэр амараабта?

Би эжыдээ туhалааб. Би наадааб.

Зай, муноо зарядка хэнэбди. Буряадаар тоолонобди.нэгэн, хоер. Гурба, дурбэ, таба….

Туруун басагад гараа угаана. Hуулдэнь хубууд гараа угаана. Гараа hайнаар мылээр угаанабди, аршанабди.

Hайн даа, би садаа.

7 хэшээл.

Темэ: «минии, шинии бэе»

Цель: увеличение объема лексического, грамматического материала по данной теме.

Развитие навыков аудирования.

 Энэ юун бэ? Энэ хамар, энэ аман, энэ толгой, энэ гар.

Нюдоороо хараха, гараа угааха, минии нюур.

Табан хурган, шинии уhэн ута. Минии уhэн богони.

 Би нюураа угаанаб. Шудоо сэбэрлэнэб

8 хэшээл.

Багша: Мэндээ, ухибууд!

Энэ зураг дээрээ юун зураатайб, нэрлэгты.

Эндэ ямаан байна. Ухэр зураатай. Энэ гахай. Энэ хонин.

 Ямар гэрэй амитан угыб?(морин угы)

Муноо наада наадая. Булта нюдоо  хаанат, би нэгэ амита нюухаб. Hуулдэнь нэрлэхэт ямар амитан угыб.

9 хэшээл.

Багша:  Сайн байна, ухибууд!

Манайда айлшан ерээ. Мэндэшэлэлсэе. Мэндээ, баха.

Баха: би таанартай наадахаа hананаб

гараа yргэе, гараа угаагты, хасараа угаагты, нюдоо угаагты, хулоо эльбэе.

- толгойгоо эльбэнэ, шэхээ угаана, нюдоо ани.

- бэрхэнууд!

10 хэшээл.

Цель: формирование речевых и лексических навыков.

Сэнгэлгэдэ суглархадаа багша  ойлгуулна юу умдэнэбди. Хубсалхадаа дороhоонь эхилнэбди.тон туруун колготкоео, саашань носки, умдоо умдэнэ.тииигээд кофто, малгай, куртка умдэнэбди.

Би кофто умдэнэб.

Би гутал умдэнэб. Энэ минии гутал.энэ шинии гутал.

Би малгай умдэнэб. Минии куртка. Шинии куртка.

Минии гутал улаан унгэтэй. Шинии кофто шара сэсэгтэй. Айдарай куртка хухэ унгэтэй.

11 хэшээл.

Багша: Мэндээ! муноо дабтая манай дуу табан хурган тухай.

Дуу дууланабди.

Наада наадая. Я буду показывать кружочки разного цвета, у кого в одежде есть такой цвет. Тот поднимает руку.

Зай, бэлэн гут, эхилэе.

Улаан унгэтэй , шара унгэ, ногоон унгэ, хухэ унгэ. Хурин унгэ, сагаан унгэ,

Бэрхэнууд.

12 хэшээл.

Багша: Сайн байна, ухибууд!

Бидэ муноодэр тоологшод болохобди. Бухы хухэ унгэтэй юумэ тоолонобди.  Муноо ногоон унгэтэй юумэ тоолонобди. Муноо хурин унгэтэй юумэ тоолонобди.

Разучивание песни «шаасайн дуун».

Тик-так, тик-так

Углоогур болоо

Тик-так, тик-так

Ухибууд бодыт,

Ухибууд бодыт  даа,

Утэр хубсалыт,

Урдилдэн гар нюураа

hайса угаагыт

Январь

1 хэшээл.

Темэ: «минии, шинии бэе»

Цель: увеличение объема лексического, грамматического материала по данной теме.

Развитие навыков аудирования.

 Энэ юун бэ? Энэ хамар, энэ аман, энэ толгой, энэ гар.

Нюдоороо хараха, гараа угааха, минии нюур.

Табан хурган, шинии уhэн ута. Минии уhэн богони.

 Би нюураа угаанаб. Шудоо сэбэрлэнэб

2 хэшээл.

Багша: сайн байна, ухибууд. Муноодэр бидэ шагай наадахабди.

1-хи наадан  «Мори урилдаан». правила игры:

Расставляют в ряд 12 шагай . Играющие выбирают по одному «бегунца» из свободной кучи шагай и ставят их по обеим сторонам первого шагай. затем берут четыре шагай и бросают их. Если среди них окажется шагай в положений «морин». Бросавший передвигает свой шагай и ставит рядом со вторым шагай.Если выпадает позиция «морин», «үхэр», «бухэ»,«хонхо» то продвигается на четыре хода. (бонусный ход)

3 хэшээл.

Темэ «табан хурган»

Цель: формирование лексических навыков.

Багша: Мэндээ, ухибууд! Мэндээ.

Баруун гарай хургануудые нэрлэгты. Барбаадай, батан туулай, тоохон тобшо, толи байса, бишыхан шэгшуудэй.

Зуун гарай хургануудые нэрлэгты. Бэрхэнууд.

Муноо дуу шагнаябди «табан хурган» тухай.

Пальчиковая гимнастика «пять пальцев».

4 хэшээл.

Багша: Сайн байна, ухибууд! Муноо газаа ямар жэлэй саг бэ? (газаа убэл ерээ. )

Юун муноодэр орооб? (Газаа саhан ороо. Убэл ерээ. Газаа хуйтэн.)

Саhан ямар унгэтэйб? (Саhан сагаан унгэтэй)

Убэлдоо бидэ санаар hолжорнобди, конькигаар ябажа болоно, санаар hолжорхобди.

Ушоо снеговигуудые хэжэ болоно.

5 хэшээл.

Багша: Мэндээ, ухибууд! Муноодэр ушоо нэгэ наадантай танилсахабди.

«Шагай няҺалалга» : Каждый игрок берет определенное количество шагай, и все поочереди подбрасывают свои шагай вверх и смотрят, в каком положении они упали : бухэ, хонхо . У кого шагай в положении бухэ , окажется больше, тот начинает игру. Он собирает , все шагай и бросает их,чтобы упали в разброс. Затем щелканьем среднего пальца по одному из шагай направляет его в следующий , лежащий в одинаковом с ним положении, стараясь при этом не задеть другие. Если щелкаете правой рукой то обязательно выбитый шагай забираете левой рукой или наоборот. Если игрок не попадает в намеченный шагай или заденет другие, а также если среди шагай не остается больше одинаково лежащих , то в игру вступает второй и т.д. При каждом удачном щелчке. играющий откладывает в сторону битый шагай. После того , как все шагай будут выбиты , определяют , у кого самое меньшее количество шагай и приняв это за норму , каждый выставляет шагай. Игра повторяется: устанавливают очередь по количеству бухэ, начинают выбивать щелчком одинаково лежащие шагай и т.д. до тех пор, пока все

шагай не окажутся в руках одного игрока – победителя.

6 хэшээл.

Багша: Мэндээ, ухибууд! Муноодэр саадтаа ерэхэдээ ямар hонин юумэ хараабта?

Гэртээ амаралтын удэрнуудтэ юу хээбта? Хэр амараабта?

Би эжыдээ туhалааб. Би наадааб.

Зай, муноо зарядка хэнэбди. Буряадаар тоолонобди.нэгэн, хоер. Гурба, дурбэ, таба….

Туруун басагад гараа угаана. Hуулдэнь хубууд гараа угаана. Гараа hайнаар мылээр угаанабди, аршанабди.

Hайн даа, би садаа.

7 хэшээл.

Темэ «гэрэй амитад».

Цель: повторение и умение правильно называть  домашних животных на бурятском языке. Увеличение словарного запаса.

Багша: Сайн байна, ухибууд!

Амаралтын удэрнуудые яажа унгэргообта? Юу хэбта? (би наадааб, би амарааб)

Муноодэр бидэ дабтахабди. Энэ юун бэ? (энэ морин). Энэ юун бэ? (энэ ухэр)

Энэ юун бэ? (энэ гахай).  

Наадан «Хэн хоргодооб».(воспитатель прячет животных по одному дети должны угадать кто спрятался)

8 хэшээл.

Багша: Мэндээ, ухибууд!

Энэ зураг дээрээ юун зураатайб, нэрлэгты.

Эндэ ямаан байна. Ухэр зураатай. Энэ гахай. Энэ хонин.

 Ямар гэрэй амитан угыб?(морин угы)

Муноо наада наадая. Булта нюдоо  хаанат, би нэгэ амита нюухаб. Hуулдэнь нэрлэхэт ямар амитан угыб.

9 хэшээл.

Багша:  Сайн байна, ухибууд!

Манайда айлшан ерээ. Мэндэшэлэлсэе. Мэндээ, баха.

Баха: би таанартай наадахаа hананаб

гараа yргэе, гараа угаагты, хасараа угаагты, нюдоо угаагты, хулоо эльбэе.

- толгойгоо эльбэнэ, шэхээ угаана, нюдоо ани.

- бэрхэнууд!

10 хэшээл.

Цель: формирование речевых и лексических навыков.

Сэнгэлгэдэ суглархадаа багша  ойлгуулна юу умдэнэбди. Хубсалхадаа дороhоонь эхилнэбди.тон туруун колготкоео, саашань носки, умдоо умдэнэ.тииигээд кофто, малгай, куртка умдэнэбди.

Би кофто умдэнэб.

Би гутал умдэнэб. Энэ минии гутал.энэ шинии гутал.

Би малгай умдэнэб. Минии куртка. Шинии куртка.

Минии гутал улаан унгэтэй. Шинии кофто шара сэсэгтэй. Айдарай куртка хухэ унгэтэй.

Февраль

1 хэшээл.

Темэ «гэрэй амитад».

Цель: повторение и умение правильно называть  домашних животных на бурятском языке. Увеличение словарного запаса.

Багша: Сайн байна, ухибууд!

Амаралтын удэрнуудые яажа унгэргообта? Юу хэбта? (би наадааб, би амарааб)

Муноодэр бидэ дабтахабди. Энэ юун бэ? (энэ морин). Энэ юун бэ? (энэ ухэр)

Энэ юун бэ? (энэ гахай).  

Наадан «Хэн хоргодооб».(воспитатель прячет животных по одному дети должны угадать кто спрятался)

 2 хэшээл.

Темэ «табан хурган»

Цель: формирование лексических навыков.

Мэндээ, ухибууд! Мэндээ.

Баруун гарай хургануудые нэрлэгты. Барбаадай, батан туулай, тоохон тобшо, толи байса, бишыхан шэгшуудэй.

Зуун гарай хургануудые нэрлэгты. Бэрхэнууд.

Муноо дуу шагнаябди «табан хурган» тухай.

Пальчиковая гимнастика «пять пальцев».

3 хэшээл. Дабталга.

Цель: закреплять ранее изученные слова на бурятском языке, продолжать развивать диалогическую речь.

Багша: мэндээ, ухибууд!

Томо гэрэлэй урда  ухибyyе  байлгаад , оорынь  бэеын хубиие нэрлуулэгты. (ребенок  смотрит  в зеркало  и называет части тела).

Бэшэ ухибууд бэе бэеынгээ бэеын хубинуудые нэрлэг.

Энэ толгой, энэ гар, энэ хул. Энэ минии шудэн. Энэ шинии хул.

Энэ минии шэхэн. Энэ минии хасар.

4 хэшээл.

Багша: Сайн байна, ухибууд! Муноо газаа ямар жэлэй саг бэ? (газаа убэл ерээ. )

Юун муноодэр орооб? (Газаа саhан ороо. Убэл ерээ. Газаа хуйтэн.)

Саhан ямар унгэтэйб? (Саhан сагаан унгэтэй)

Убэлдоо бидэ санаар hолжорнобди, конькигаар ябажа болоно, санаар hолжорхобди.

Ушоо снеговигуудые хэжэ болоно.

5 хэшээл.

Багша: Мэндээ, ухибууд!

Приветствие на бурятском языке:

Амар мэндэ, улаан наран,

Амар мэндэ, аба эжы,

Амар мэндэ, багша,

Амар мэндэ, айлшад!

Муноодэр бидэ зурахабди.  Туруун гарнуудаа худэлгэе. Пальчиковая гимнастика «здравствуй….»

Зай муноо даабари шагнагты. Улаан карандаашаар 1 тоо  зурагты.

Шара карандаашаар 2 тоо зурагты. Ногоон карандаашаар 3 тоо зурагты.

Ямар зураг болооб. Бэрхэнууд.

6 хэшээл.

Багша: Мэндээ, ухибууд! Муноодэр саадтаа ерэхэдээ ямар hонин юумэ хараабта?

Гэртээ амаралтын удэрнуудтэ юу хээбта? Хэр амараабта?

Би эжыдээ туhалааб. Би наадааб.

Зай, муноо зарядка хэнэбди. Буряадаар тоолонобди.нэгэн, хоер. Гурба, дурбэ, таба….

Туруун басагад гараа угаана. Hуулдэнь хубууд гараа угаана. Гараа hайнаар мылээр угаанабди, аршанабди.

Hайн даа, би садаа.

7 хэшээл.

Багша: мэндээ! муноодэр бидэ шагай наадажа hурахабди. Нэн туруун дабтае шагайн нэрэнуудые. Ямар талаар унааб хонин гу, али морин.

Наадан «мори урилдаан»

8 хэшээл.

Багша: Мэндээ, ухибууд!

Энэ зураг дээрээ юун зураатайб, нэрлэгты.

Эндэ ямаан байна. Ухэр зураатай. Энэ гахай. Энэ хонин.

 Ямар гэрэй амитан угыб?(морин угы)

Муноо наада наадая. Булта нюдоо  хаанат, би нэгэ амита нюухаб. Hуулдэнь нэрлэхэт ямар амитан угыб.

9 хэшээл.

Багша:  Сайн байна, ухибууд!

Манайда айлшан ерээ. Мэндэшэлэлсэе. Мэндээ, баха.

Баха: би таанартай наадахаа hананаб

гараа yргэе, гараа угаагты, хасараа угаагты, нюдоо угаагты, хулоо эльбэе.

- толгойгоо эльбэнэ, шэхээ угаана, нюдоо ани.

- бэрхэнууд!

10 хэшээл.

Цель: формирование речевых и лексических навыков.

Сэнгэлгэдэ суглархадаа багша  ойлгуулна юу умдэнэбди. Хубсалхадаа дороhоонь эхилнэбди.тон туруун колготкоео, саашань носки, умдоо умдэнэ.тииигээд кофто, малгай, куртка умдэнэбди.

Би кофто умдэнэб.

Би гутал умдэнэб. Энэ минии гутал.энэ шинии гутал.

Би малгай умдэнэб. Минии куртка. Шинии куртка.

Минии гутал улаан унгэтэй. Шинии кофто шара сэсэгтэй. Айдарай куртка хухэ унгэтэй.

11 хэшээл.

Багша: Мэндээ! муноо дабтая манай дуу табан хурган тухай.

Дуу дууланабди.

Наада наадая. Я буду показывать кружочки разного цвета, у кого в одежде есть такой цвет. Тот поднимает руку.

Зай, бэлэн гут, эхилэе.

Улаан унгэтэй , шара унгэ, ногоон унгэ, хухэ унгэ. Хурин унгэ, сагаан унгэ,

Бэрхэнууд.

12 хэшээл.

Дабталга.

Дуу дабталга. Ямар буряад дуунуудые мэдэнэ гээшэбибди.

«тоб –тоб тоборооб», «Сэсэг соогуур»

Март

1 хэшээл.

Темэ «гэрэй амитад»

Цель: повторение и умение правильно называть  домашних животных на бурятском языке. Увеличение словарного запаса.

Багша: Сайн байна, ухибууд!

Ухибууд: мэндээ!

Багша: амаралтын удэрнуудые яажа унгэргообта? Юу хээбта?

Ухибуудэй харюу.

Багша гэрэй амитадтай  зурагуудые харуулна, ухибууд харюусаха еhотой.

(унеэн, ямаан, хонин, морин, тэмээн).

hуулдэнь наада нааданабди. Ямар амитан угыб, хоргодооб.

2 хэшээл.

Во время режимных моментов.

Перед завтраком, обедом, полдником.

Багша: басагад гараа угаана. Хубууд гараа угаана. Гараа hайнаар аршанабди .

Амтатай гу? юу эдинэбди? (шулэ, сай уунабди, хилээмэ эдинэбди) Амтатай. hайндаа би садаа, амтатай баярлаа.  

3 хэшээл.

Мэндээ! муноо дабтая манай  табан хургануудые.

Барбаадай, батан туулай, тоохон тобшо, толи байса, бишыхан шэгшуудэй.

«табан хурган» тухай дуу дуулааябди.

Наада наадая. Я буду показывать кружочки разного цвета, у кого в одежде есть такой цвет. Тот поднимает руку.

Зай, бэлэн гут, эхилэе.

Улаан унгэтэй , шара унгэ, ногоон унгэ, хухэ унгэ. Хурин унгэ, сагаан унгэ,

Бэрхэнууд.

4 хэшээл.

Темэ: «хабар».

Цель: формирование речевых и лексических навыков. Увеличение словарного запаса слов.

Багша: мэндээ!

Ухибууд: мэндээ!

 Багша: муноо газаа ямар жэлэй саг ерээб? Газаамнай хабар ерээ. Дулаан болоо. саhан хайлана.

Дабтая: хабар ерээ, дулаан болоо, саhан хайлана.

 5 хэшээл.

Тема «унгэ. дабталга»

Цель: упражнять в назывании цвета,  в нахождении определенных  предметов среди остальных.

Воспитатель показывает картинки или предметы и спрашивает.

Энэ ямар унгэтэйб?

Ямар унгэтэй машинаб? (Улаан машина, ногоон  карандаш, шара  самса, хухэ кубик).

Муноо  иимэ унгэ оорынгоо хубсаhан дээрэ ологты.

Ногоон унгэ, шара унгэ,  хухэ унгэ

6 хэшээл.

Во время обеда, завтрака, полдника называть детям что мы кушаем.

Энэ хилээмэн, энэ сай, энэ шулэн,  тоhотой хилээмэ эдинэбди.

Би каша эдинэб. би сай уунаб. Энэ яблока. Энэ компот.

Амтатай баярлаа, би садааб, hайндаа.

7 хэшээл.

Багша: сайн байна, ухибууд.

Ухибууд: мэндээ.

Багша: оорынгоо бэетэй мэндэшэлсэхэбди, эльбэн.

Мэндээ, нюдэн. Мэндээ аман, хасар, шэхэн, гар, хул, толгой, уhэн, нюрган, убдэг, гузээн,

Хамар, хузуун.

Муноо угаахабди бэеэ. Гараа угаанаб. Нюраа угаанаб.

Шэхээ угаана. Нюдоо угаана. Хулоо угаана. Хасараа угаана.

8 хэшээл.

Багша: мэндээ!

Ухибууд: мэндээ!

Муноодэр манайда айлшан ерээ.

Энэ хэн бэ? Сайн байна баабгай.

Баабга        й: мэндээ ухибууд. Би таанарай нэрэнуудые мартааб. Ши хэн гэжэ нэрэтэйбши?

Би Айдар.

Баабгай: та хэмта? Би Дари

Баабгай: та хэмта? Би Тимур

Баабгай булта ухибуудтэй мэндэшэлсэнэ.

Баабгай: би танда бэлэг асарааб, нааданхайнуудые. Мэшээг сооhоонь гаргана, нэрлэнэ. Энэ бумбэгэ, энэ шандаган, энэ баха, энэ миисгэй, энэ шоно, энэ унэгэн.

9 хэшээл.

Дабталга.

Цель: закреплять ранее изученные слова на бурятском языке, продолжать развивать диалогическую речь.

Багша: сайн байна, ухибууд!

Ухибууд: мэндээ!

Багша: бидэ муноодэр магазин гэжэ наадахабди. Хэн худалдаашан болохоо  hананаб.

Бидэ худалдан абагшад болохобди. Хэн юу абахаяа hананаб хэлэгты. Намда морожено угыт. Би шоколад абахаб.

10 хэшээл.

После сончаса  воспитатель разьясняет что мы одеваем на бурятском языке. багша  ойлгуулна юу умдэнэбди.  Хубсалхадаа дороhоонь эхилнэбди. тон туруун колготкоео, саашань носки, умдоо умдэнэ.тиигээд футболка, самсаа умдэнэбди.

Би кофто умдэнэб.

Би гутал умдэнэб. Энэ минии гутал. энэ шинии гутал.

Би самса  умдэнэб.  Минии носки.  Шинии гутал.

Минии гутал улаан унгэтэй. Шинии кофто шара сэсэгтэй. Айдарай умдэн хухэ унгэтэй.

11 хэшээл.

Дабталга.

Багша: мэндээ!

Ухибууд: мэндээ!

 Багша: муноо газаа ямар жэлэй саг ерээб? Газаамнай хабар ерээ. Дулаан болоо. саhан хайлана. Наран шарана.

Дабтая: хабар ерээ, дулаан болоо, саhан хайлана.

12 хэшээл.

Дабталга.

Багша: мэндээ!

Ухибууд: мэндээ!

Муноодэр газаа дулаан гу? Газаа дулаан, наран шарана.

физминутка:  Зай, YхибYYд бодогты!

Минии хойноhоо  дабта

Гарнуудаа дээшэнь Yргэ,

Гарнуудаа хажуу тээшэнь дэлгэ,

Гарнуудаа  доошонь таби

Дэбхэрэ, дэбхэрэ

Дуугаа дуула.