Буряад хэлээр даабаринууд
Предварительный просмотр:
МЭДYYЛЭЛ
Д-1. Мэдүүлэл үгэһөө, холбуулалһаа юугээрээ илгаатайб гэжэ хуряангыгаар бэшэгты. (2) Хүсэнэг зохёогты.
1. ___________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
2.
Д-2. Үгтэhэн схемэ хүсэлдүүлэгты.
Д-3. Доро үгтэһэн мэдүүлэлнүүд хэлэгдэhэн зорилгоороо ямар бэ гэжэ хүсэнэг соо тэмдэглэгты.
1. Ай, хүбүүд, байгты, эндэ аюултай.
2. Гэртэнь ороходо,дулаахан, сэбэрхэн байна.
3. Уhан эрьеэ дахадаг, хүн угааа дахадаг.
4. Горхо үзѳѳгүй аад, гуталаа бү тайла.
5. Уулзая.
6. Дайн гээшэ юун бэ?
7. Ургы сэсэг набша намаагаа дэлгээбэ.
8. Хабар хэзээ эхилхэб?
9. Газаа ехэ дулаан байба.
10. Yшѳѳ хэд үгэ хэлээб?
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | |
Хөөрэһэнмэдүүлэл | ||||||||||
Асууһан мэдүүлэл | ||||||||||
Идхаһан мэдүүлэл |
Д-4. Эдэ даабаринуудые шэлэн хэгты.
1). Идхаhан мэдүүлэлнүүдые хэрэглэн, дуратай ном (фильм, компьютернэ программа г.м.) тухайгаа реклама зохёожо бэшэгты. Мэдүүлэлнүүд соохи үйлэ үгэнүүдые үгын бүридэлѳѳр шүүлбэри хэхэ.
2). Тоо бодолгын хэшээл дээрэ.
Алгебрын гү, али геометриин учебник сооhоо ород хэлэн дээрэ 5 идхаhан мэдүүлэлнүүдые түүжэ бэшэгты, оршуулагты. Эдэ мэдүүлэлнүүд олон байна гү? Юундэ?
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Д-5. Барилдаанй секцидэ гү, али телешоудо орохын тула хэрэгтэй анкетын асуудалнуудые зохёогты, hүүлдэнь тэрэ асуудалнуудтаа түрэлхидэй нюурhаа харюусагты.
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Д-6. Мэдүүлэлнүүдтэ характеристикэ үгэхэ.
1. Агнууриин түлэг дунда ,иимэ гай тодхор хаяад байхадань, баярлахамни аал?! | |
2. Эхэшьегүй нэгэшье үдэр үнгэргэхэмнай бэрхэ лэ! | |
3. Яагаад ши маанадые захиржа шадаха юмши? | |
4. Тиимэһээ таанад минии үгэ соо байхат, захиралта соом! | |
5. Аажам энэ дэлхэй дээрэ Алтанһаа үнэтэй үгэ бии - Эжы! | |
6. Сэмэг гунигай Үлгын дууе дахинаа һэргээхэдэ, Һэргэг дуран Нойрһоо эртэ һэридэг гү? | |
7. Нүхэд, энэ суглаамнай баһа нэгэ худал хөөрэлдөөн болохонь лэ! |
Д-7. Уншагты. Энэ текст үргэлжэлүүлэн бэшэхэдээ хэлэгдэhэн зорилгоороо,үгүүлбэреэрээ илгаатай мэдүүлэл хэрэглэхэ.
(1) Һургуули ошодог харгы дээрэ Карандаш Тетрадь хоёр ушарба. (2) -Ээ, ши, ёдосогоон, хайшаа ёдолзобош? - гэжэ Тетрадь һураба. (3) Би ёдосогоон бэшэ, Карандаш гээшэб! (4) Һургуули ошожо ябанаб, - гэбэ Карандаш. - (5) Харин ши, энэ хабтаасаан, хайшаа хабталзабаш? (6) - Би хабтаасаан бэшэ, Тетрадь гээшэб! (7) Би баһа һургуули ошожо ябанаб, - гэжэ Тетрадь харюусаба. (8) - Намайе юундэ хабтаалсаан гэжэ наадалбаш, ёдогор ёдосоон даһаа! (9) Һайнииеш эдюулхэб! – гэжэ нэмээд, тэрэ хам-хам аамагашан, Карандашые барихаяа забдан зүдхэбэ. - (10) Ши намайе барижа хухулхаяа һанаа гүш? (11) Ехээр бү хүхи! (12) Энэ дороо би шамай танихааар бэшэ болоторшни эреэлжэрхихэб, - гэжэ занан, Карандаш үзүүрээрээ Тетрадиие хадхахаар тэгүүлбэ.
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________