Сценарии праздников и мероприятий

Сценарий школьного конкурса «Баатар Дангина»

      Б: - Амар сайн, хүндэтэ манай багшанар, һурагшад ба айлшад!

А:- Таанадые үнэн зүрхэнһөө орожо ерэхээ байhан Хулгана жэлээр! Сагаан hараар, Сагаалганаар амаршалнабди!

Б: Ехын ехэ hайндэр Сагаалгамнай

     Ерэбэл даа баярлуулhаар!

     Нэгэ нэгэ наhа бултандамнай

     Hэмээбэл.даа урмашуулhаар!

А: Жэгтэй сэлмэг hаруулаар!

     Жэлнай мүнөө шэнэлхэнь

     Хүдөө тоонто нютагтамнай

      Хүхюун hайндэр нэерхэнь!

Б: Мүнөөдэр манай hургуулида эхин классай hурагшадай «Сагаан hарые» угтуулан, «Эдир дангина-Эдир Баатар» гэhэн мүрысөөгөө эхилхыемнай зүбшөөгыт!

А: Манай hайндэр иимэ шатануудhаа бүридэнэ:

Нэгэдэхи шата- «Амаршалга» - Визитная карточка

Хоердохи шата- «Дуун»

Гурбадахи шата- «Хатар»

Б: Манай мүрысөөндэ хабаадагшад:

Бэлэдхэлэй классай эдир дангина-

                    Эдир баатар –

1- классай  эдир дангина –

                     Эдир баатар –

2- классай эдир дангина –

                     Эдир баатар –

3- классай эдир дангина –

                  Эдир баатар -  

4 классай эдир дангина-

                    Эдир баатар –

Б: Мүрысөөгөө эхилхынгээ урда бидэ таанадые манай хүндэтэ жюритай танилсуулхамнай:

1) манай hургуулида олон жэлэй туршада хүдэлhэн, бултандамнай мэдээжэ, эрхим багша –__________________!

2) манай hургуулиин директор- ______________________

3) манай hургуулииншадамар хэрэг ябуулагша – _______________!

А: Буряад дайда ехэтэй

     Буурал баабай эсэгэтэй

     Сагаан hарын Баатар – Дангинанар

     Сэбэр hайхан хүбүүд , басагад.

Б: Саhан дээрэ мүндэлhэн

    Сагаан урин сэсэгүүдтэл

    Сагаалганаар танадаа

    Амаршалхаа гараба ха.

А: «Амаршалгын» үгэнүүд Бэлэдхэлэй классай Эдир дангина-  

                    Б: Эдир Баатар – ________________ хоерто  үгтэнэ!

А: «Амаршалгын» үгэнүүд 1 классай Эдир дангина-

                    Б: Эдир баатар – _______________ хоерто  үгтэнэ!

А: «Амаршалгын» үгэнүүд 2 классай Эдир дангина-                    

                   Б: Эдир баатар –_________________ хоерто  үгтэнэ!

А: «Амаршалгын» үгэнүүд 3 классай Эдир дангина-                  

                   Б: Эдир баатар – _________________хоерто  үгтэнэ!

А: «Амаршалгын» үгэнүүд 4 классай Эдир дангина-

                  Б:  Эдир баатар – _________________  хоерто  үгтэнэ!

А: Баян үгэтэй шүлэгүүдшни,

Аян замай дуунууд лэ!

Уян сэдьхэлтэй хүнэй

Үе наhанайнь хани лэ!

Б: Сэсэг шэнги басагадай

Зохид сэбэр хүбүүдэй

Дууень шагнан дуратайгаар

Хүхиел  даа, бултадаа

А: Дуугаа гүйсэдхэхыень уринабди!

______________________________________________________________________________________________________________

А: Халуун наран шаража,

      Хабарай саг ерэбэ

      Хани нүхэд сугларжа

      Хатар наадан эхилбэ!

Б: Халюун ногоон таладаа

    Халуун гала носооел!

    Халуун гала тойрожо,

      Хатаража наадая!

А: «Хатарай» мүрысөөн!

Б: Тайзан дээрэ

__________________________________________хоер уригдана !

Вед 1: Амар сайн, хүндэтэ Тɣнхэнэй аймагаймнай эрхим багшанар, hурагшад ба айлшад!

Вед.2 Тоорын дунда hургуулиин багшанарай ба hурагшадай зүгhөө халуунаар амаршалнабди!

Вед.1 Булагай тунгалаг аршаан мэтэ,

Бурьялан байг лэ буряад хэлэмнай!

Буурал эсэгын мунхэ заяадал,

Бухэжэжэ байг лэ буряад хэлэмнай!

Вед.2 Булжамуур шубуухайн жэнхэни жэргээндэл

Зэдэлэн байг лэ буряад хэлэмнай

Сэнхир тунгалаг огторгойн сээжэдэл

Сэбэр байг лэ буряад хэлэмнай!

Вед.1 Танай анхаралда  «_______» түсэлэй түрүүшын «Уран уншалга» гэhэн hалбариhаа  видеоролик «Буряад хэлэн». Бэлдээ 9-дэхи ангиин һурагшад.

Вед.2 Аялга hайхан дуута буряад хэлэмнай

Шэдитэ туяа сасаhаар

Худөө дайдаар хатаран

Хүрэжэ ерээд байнал даа.

Уян зулгы эхын зүрхэнhѳѳ,

Урин намдуу эсэгын сэдьхэлhээ

Урдан гарадаг буряад хэлэмнай

Yнэтэ арюун баян хэшэгнайл.

Вед.1 Манай һургуулиин «Уран үгэ» кружогой гэшүүд «Ряба тахяа» гэһэн ород онтохо буряадшалаа. Танай анхаралда, тэрэ онтохо 3 –дахи ангиин һурагшад Даргаева Юмжана ба Токуренова Айлана хоер хөөрэхэнь.

Вед.2 Yни холын уг гарбалаймнай,

Yбгэн буурал аха заханараймнай

Урдын сагhаа химгадан ябаhан

Yлзы hайхан эрдэнимнай гээшэл.

Вед.1 Танай анхаралда «Буряад аялгаа татан…» гэhэн hалбариhаа арадай дуун «Хурин хээр». 9-дэхи ангиин һурагшад гүйсэдхэнэ. Хүгжэм наадагша- манай һургуулиин хүгжэм дуунай багша, Роза Дулмаевна Холбоева.

Вед 2: Мүнхэрэн ошоhон угуудай

Мүрэн намдуу урасхал сооhоо,

Намилзан ерэhэн тугуудай

Нангин hүлдэ урай сооhоо

Эсэгын угаар дамжан ерэhэн,

Эхын hүөөр шудхан ороhон

Түрэлхи минии Буряад хэлэн.

Вед.1 Аялга хонгео дуутай

Арад зонойнгоо түүхэ дахан

Yни холоһоо дамжан ерэһэн

Yргэн дэлхэйдэ суутай болоһон

Ёохор наадан гоел даа!

 Вед.2 Танай анхаралда «Ёһо заншалаа сахин ябая!» гэhэн hалбариhаа Ёохор гүйсэдхэнэ 7-дохи ангиин һурагшад.

Вед 1: Элдэбын хэлэн дэлхэй дээрэ

Бултыень сээжэлдэжэ шадахагуйб даа,

Бултадаа hайхан изагууртай

Булта соонь шэдитэ шүрэнүүд бии юм даа.

Вед 2: Юртэмсын хүн түрэлтэндэ

Эхэ хэлэнhээ ондоо

Мүнхын аршаан үгы.

Эхэ хэлэеэ мартангүй

Эльгэ зүрхэндөө хадуужа

Вед.1 Түрэл хэлэеэ шадахаараал үргэжэ,

Уян нугархай хэлээ хурсадхажа,

Бэрхэнууд ябахыетнай хусэнэбди.

Вед.1 Иигээд классһаа гадуур хэшээлэмнай дүүрэбэ гээшэ.

Вед.2 Дахин уулзатараа баяртай!

1,2 вед: БАЯРТАЙ!!!

Сценарий обряда «Оро заһалга»

1. Зулай сагаан Саяанһаа

Зурын залгаа хушуураад,

Мүнгэн үрэжэл талаараа

Мянган зоноо жаргуулаад,

Һайхан юм даа, Буряаднай

Һаруул эхэ нютагнай!

                     Шэнэ жэлээр!

                     Шэнын нэгээр!

                     Сагаан һараар, Сагаалганаар! Амар мэндээ!

2. Сагаан һарамнай сахилзаһаар ерэбэл даа.

Сарюун һайхан таанадаа сагаан эдеэгээрээ угтанабди!

(сагаан эдеэ барина)

Хүндэтэ һайхан багшанараа, хадагаар золгожо, амаршалнабди!

(хадагаа барина)

3. Хүндэтэ нүхэд!

Тоорын дунда һургуулиин арбадахи классай һурагшадай зүгһөө,

Таа бүгэдэндэ Сагаан һарын, халуун Амар Мэндээ!

Ерэжэ байһан Хонин жэлдэ

Энхэ элүүр,

Ута наһатай, удаан жаргалтай

Ажаһуухатнай, болтогой!

4. Эртын урда холо сагһаа

Элинсэг хулинсагайнгаа сахижа ябаһан

Мүнхэ заяата уг изагуураа

Мартангүйгөөр һанажа ябаял!

5. Мүнөө  Сагаалганай найрта дашарамдуулан, «Оро заһалга» гэһэн арадайнгаа ёһо заншалтай танилсуулхымнай зүбшөөгыт!

6. Сайн байна, хүндэтэ худа худагынар! Хүндэтэ түрын айлшад! «Ганса хүн-хүн болохогүй, ганса сусал гал болохогүй»,-гэһэн оньһон үгэ баталжа, мүнөөдэр хуби заяагаа ниилүүлжэ байһан хоер залуушуулайнгаа унтари заһахаа сугларбабди!

7. Эдэ хоер залуушуулайнгаа ута наһа, удаан жаргал эдлэжэ, олон үри хүүгэдые түрэжэ, эбтэй эетэй һуухын түлөө арадайнгаа ёһолол болохо «Оро заһалга» эхилхэмнай гү!

8. Эхилэе, эхилэе!

Бэлдэхэ: а) Бурханай урда зула бадарааха;

               б) Гал гуламтадань тоһо үргэхэ;

                в) Оро табиха (2 матрац, 2 подушка, 2 хүнжэл, 2 простынь, 2 покрывало, ковер). Урид орон дээрээ басаганай матрац табина, тиигээд хүбүүнэй, һүүлээрнь басаганй простынь дээрэһээнь хүбүүнэй, тиигээд хоер подушка, хүнжэл, покрувалаарнь хаана. Орон дээрээ ковероо үлгэнэ. Тиигээд хоер залуушуулаа орон дээрээ һуулгана. Үреэлнүүдээ хэлэнэ.

1. Хумяад табиһан орон соомнай

    Хубитай хүбүүд түрэжэ байг лэ!

2. Эблүүлээд заһаһан орон соомнай,

    Эрдэмтэй, бэлигтэй басагад түрэжэ байг лэ!

3. Хүбхэн зөөлэн дэрэ дээрээ

Толгойгоо табин унтахадаа,

Сагаан гое зүүдэ хаража,

Сагаан сэдьхэлтэй ябаг лэ!

4. Гоелтотой зөөлэн дэрэ дээрээ

 Толгойгоо табин унтахадаа,

Зүүдэн соогоо залуушуулнай

Ажабайдалаа түсэблэжэ байг лэ!

5. Хүбэн сагаан хүнжэл соомнай

Хүбүүд олоор түрэжэ,

Хүн зонойнгоо дунда

Хүндэтэй мэргэн ябажа,

Хүсэ бэлиг ехэтэй,

Хүхюун жаргажа байг лэ!

6. үнгэ сагаан орон соомнай

Үхин үринэр түрэжэ,

Үетэн нүхэдэйнгөө дундахана

Үбдэхэ үбшэгүй,

Үльмы дээрээ үндэлзэн,

Үргэжэ танаа ябаг лэ!

7. Хамһажа заһаһан орон соомнай,

Хүхюутэй, дорюун хүбүүд, басагад түрэг лэ!

9. Эблэржэ бэлдэһэн орон соомнай,

Эрдэм ухаатай хүбүүд, басагад түрэг лэ!

10. Энэ хоер залуушуулнай

Олон жэлдэ эбтэй эетэй, олон үри хүүгэдые түрэхэнь болтогой!

11. Түрэмнай түбхэн бүтэжэ,

Буурал аба эжын

Буян сагаан үреэл

Хэрэг дээрээ бэелжэ,

Зол жаргал түхөөн

Зохин оршохонь болтогой!

12. Түрэ найрай түрүүшын шата,

Иигээд, тобшологдобо гээшэ!

Жэл бүри жэгдэ амгалан,

Он бүри омог дорюун

Сагаалжа, ногооржо байял даа!

Эрдэм бэлигэй, эрдэмэй харгыда

Эрхим шадамараар һурагты!

Аба эжыдээ, үетэн нүхэдтөө

Хододоо туһа хүргэжэ эбтэй эетэй ябагты!

Ута наһа, удаан жаргал

Арад зондоо үреэнэбди!

Хоймортоо дүүрэн

Табан хушуу малаа үдхэжэ,

Үнэр баян, элүүр энхэ

Сагаан сэдьхэлтэй

Байхамнай болтогой!

Сценарий обряда «Хүнжэлэй   бyреэдэhэн».

   -Мүнөөдэр  бидэ  айл  ахадүүнэр   сугларжа,  ахайнгаа дангина  басагыень  харидань     хүргэхэмнай. Манай  hайхан  буряад  ёhо  заншалаар  хyнжэлөө  бүрихэмнай.

    -Зай даа ,  манай Түнхэн  зоной  ёhо  заншал  иимэ. Дарима  гэжэ  басагамнай  хадамда гаража,  үхибүүдые  тyрэжэ,  дүрбэн   тэгшэ  болохонь  болтогой  гэжэ  хэлээд,  хүнжэлөө бэрижэ  эхилэе.  Оро  дэбидхэрээ  арюулжа,  hайхан  yреэлээ  хэлсэе.

1. Улаан  торгон  хүнжэл соомнай  ухаатай  хүбүүд,  басагад  түрэжэ  байхань  болтогой!
2. Сагаан  хонин  хүнжэл соомнай  сэсэн,  cэбэр  басагад  гарахань  болтогой!
3. Шэнэ  хонин  хүнжэл соомнай  шамбай  хүбүүн  түрэжэ,  үео  залгажа,  угаа  дамжуулхань  болтогой.
4. Дарима  дангина  басагамнай  дүрбэн  хүбүүтэй  боложо,  дээдэ  баян  болохонь  болтогой!
5. Хүхэ  торгон  хүнжэлэмнай  хүүгэдээр  дүүрэн  байхань  болтогой!
6. Дарима  басагамнай  нэгэ  бэень  хоёр боложо,  хоёр  бэеынь  хори  болохонь  болтогой!
7. Манай  дангина  басаган  харидаа  ябахадаа,  хүндэ  хэлүүлэнгүй,  нохойдо  хусуулангүйгөөр, хүндэтэй  ямбатай  бэри  болохонь  болтогой!
8. Барандаа  эблэржэ  бүтээhэн  хүнжэл  соомнай  бүхэ  тэхэ  шэнги  баатар  хүбүүд  түрэжэ,  эхэ   эсэгэеэ   баярлуулжа,  буряад   зондоо  хyндэтэй,  айл  аха дүүдээ  туhатай  байхань  болтогой!

- Манай  басаган  хyрьгэн  хоёр.  Ута  наhатай,  удаан  жаргаалтай,  буурал  сагаан  толгойтой  таабай,  төөдэй  боложо  олон  үри  хүүгэдые,  аша  гушанарые  үргэжэ  hуухань  болтогой!

Сценарий встречи

учащихся и учителей Торского куста с писателями Тункинского района

 «Уран шүлэгэй долгин дээрэ»

Ведущий 1: --Есть земля, ту которую свято

Помнит каждый, где б он не бывал

Потому что, в душе у бурята

Степь синеет, грохочет Байкал

Ты Бурятия, нежность и вера

И любовь ты моя навсегда

Над землею потомков Гэсэра,

Пусть горит не сгорая звезда!

Ведущий 2: --Айлшадаа нохойдо хазуулаагүй

Аяга шанагаа хүмэрюулэгүй

Агта хүлэгөө даруулаагүй

Арһаа хүсэргэнөөдэ эдюулээгүй,

Түлеэ залһаар дутаагүй

Түүхэ домогоор унтараагүй

Түбиин зонһоо илгаагүй

Түрын дуугаар замхаагүй

Түнхэн минии нютаг лэ.

Ведущий 1: --Амар мэндэ! Эрхим хүндэтэ айлшад, багшанар, һурагшад! «Уран шүлэгэй долгин дээрэ» гэһэн уулзалгада ерэһэндэтнай баярые хүргөөд, халуунаар амаршалнабди! Буряад арадайнгаа еһо заншалаар, сагаан эдеэнэймнай дээжэһээ ама хүрэхыетнай уринабди!

Ведущий 2:--Добрый день! Уважаемые гости, учителя, учащиеся! Мы рады приветствовать вас на нашей благодатной Тункинской земле!

-Гимн Бурятии

Ведущий 1: -Разрешите представить уважаемых гостей:

1. Народный писатель Бурятии, заслуженный работник культуры РФ- Ардан Лопсонович Ангархаев  

2. . Народный писатель Бурятии, заслуженный работник культуры РФ-Баир Сономович Дугаров  

3. Писатель, журналист, заслуженный работник культуры РБ- Владимир Жамбалович Тулаев

4. Член Союза писателей России, заслуженный работник культуры РБ- Владимир Жамсаранович Сыренов

5. Поэтесса, почетный работник общего образования РФ, учитель бурятского языка и литературы Хужирской средней школы- Елена Гончиковна Цыбикжапова

6. Поэт, писатель, заслуженный хирург РБ, РФ-Аралжин Дондокович Прушенов

Ведущий 2: - Я сын вершин Хамар-Дабана

                  Потомок я гольцов Саяна

                 Я сын Тунки моей родной

                 Долины нашей голубой! -  «Би буряад!» гүйсэдхэнэ Далахайн дунда һургуулиин һурагша- Головащенко Никита

Ведущий 1: - Хүнэй солын үндэртэй,

                    Хангайн удхаар юрөөлтэй

                     Бурхан Баабай, Буха Ноентой,

                      Түнхэмнай, Түнхэмнай!- «Минии зам, Минии зан»  уншана Зун-Мориной дунда һургуулиин һурагша- Моглоева Диана

Ведущий 2: Эхэ һайхан нютагаа хэзээдэш

                      Энхэрэн һанадагби сэдьхэлдээ

                     Хүбэн зөөлэн хүрьһэн дээрэш

                      Хүбүүн бэеэ олоо һэм!- «Монгол хатар» гүйсэдхэнэ  Тоорын дунда һургуулиин һурагша Янданов Амгалан

Ведущий 1: Манза номоо дэлиһэндэл,

                  Мүнхэ һарьдаг һүрөөтэй

                  Мүнгэн хуягаар хушаһандал

                   Мүнхын аршаан дараатай!

- «Мүнхын аршаан»- уншана Тоорын дунда һургуулиин һурагша Янданова Дыжидма

Ведущий 2: Хабар айлшалан, дабаае гаталжа,

                 Хонгео хоолойгоор замда уряална

                Холын ороной баялиг дурдажа,

                 Хүхюун дуугаа талада дуулана– шүлэг уншана Халудоров Мунхэ Шулуутын эхин ангиин һурагша

 Ведущий 1: Түхэреэн шэрээдэ һуугаад

                   Түнхэнэй хүбүүд зугаалдая,

                 Түрэл нютагаа магтажа

                   Түүхэ домогынь дурдая! -«Ямар хэлэн баян бэ?» зүжэг наадана Далахайн дунда һургуулиин һурагшад: (Шенхоров Амгалан, Халудоров Арсалан, Игнашкеев Гэрэл, Мадыев Николай).

Ведущий 2:  Сэнхирхэн хүхэ тэнгэритэй

                    Сэлгеэ номин минии нютаг

                    Сэнтэйхэн баян хэшэгтэй,

                   Сэдьхэлэйм шэмэг- минии нютаг!- шүлэг «Зуун Морин» уншана Шалдушкеева Саяна Зун-Мориной дунда һургуулиин һурагша

Ведущий 1: Дээдын жэргэмэлэй аялгаар

                 Дуудан таламни һэбшээлээ

                  Дүүхэй ханинарай хатараар,

                 Хүбшэ тайгам найгалзаа –хатар гүйсэдхэнэ Халудорова Бэлигма Тоорын дунда һургуулиин һурагша

Ведущий 2; Аба эжымни гуламта

                    Алдарай һүлдэ минии нютаг

                    Арюун эхин дуранайм

                   Алтан үлгы Түнхэн нютаг- шүлэг уншана Шулуутын эхин ангиин һурагша Янданова Александра

Ведущий 1:  Дуулан магтахаа түрөө гүб,

                    Дуулим Түнхэлиг дайдадаяа,

                    Сууряа ехэтэ Саяанаа,

                   Дууша хэшэгтэ арадаа! - шүлэг «Буряад Орон» уншана Молокшонов Сергей Зун Мориной дунда һургуулиин һурагша

Ведущий 1: Амгалан сүлөө замби дээрэ

                   Алтанхан үриео угтан байдаг

                   Эхэ эсэгым тоонто нютаг

                     Эльгэ сагаан Буряад Орон

– «Далахаймни» уншана Шенхоров Амгалан Далахайн дунда һургуулиин һурагша  

Ведущий 2:  Тунгалаг агаараар жэгнүүлээд,

                      Тамарнаб хүгжэмэй охин соо

                       Тангилдаа дураяа мэдүүлэн

                       Умбанаб тэрэнэй энхэрэл соо

 «Үриин найдал» Амгалан Янданов  Тоорын дунда һургуулиин һурагша

Ведущий 1: ямар сэсэг һайхан бэ?

                  Ягаан сэсэг һайхан лэ?

                  Ямар наадан гоеб даа?

                     Еохор наадан гоел даа!

Ведущий 2: «Еохор» гүйсэдхэнэ Шулуутын эхин һургуулиин һурагшад, халуунаар альгаа ташан угтая!

Ведущий 1: По доброму обычаю седому

              «Откуда родом?» - спросят старики,

                 Всплывет во мне тоска моя по дому

                И с гордостью отвечу: «Я с Тунки!»

Ведущий 2: Үглөө бүри улаан нара хаража,

                  Үдэр бүри зол жаргал үзэжэ,

                   Бадарһан зулын буурсаг мэтэ

                  Баглаа сэсэгүүдэй үнгэнүүд шэнги

                    Түби дэлхэйн жаргалые

                Түмэн харгын дабаае дабажа,

               Наһан заяан байдалдаа

                 Нараар дүүрэн ябыт даа!

Ведущий 1: На этом наш вечер подошел к концу. До новых встреч!

Ведущий 2: Дахин уулзатараа баяртай, нүхэд!