"Зирәк карт"әкияте. 9 сыйныф рус төркеме өчен дәрес-презентация.
презентация к уроку по теме

Слайд 1

ЗИРӘК КАРТ ( Татар халык әкияте ) Укытучы : Попова Г өлниса Гаян кызы

Слайд 2

Әкиятне укыгыз. Әкияттә сүз нәрсә турында бара? Бу усал патша Элек заманда буладыр бер Патша. Ул җитмеш яшькә җиткән кешеләрне, барыбер эшкә ярамыйлар дип, үтертә торган була . Бу патшаның сугышчысы .

Слайд 3

Бу зир Ә к карт Бер егетнең була җитмеш яшьлек атасы. Бу егет, атасын үтертәсе килмичә, аны байтак вакытлар яшереп асрый. Бу егет

Слайд 4

Егет, урамнан йөреп кайткан саен, атасы янына керә икән. Атасы моннан сорый: — Нихәл, улым, дөньяда ниләр бар?— ди. Егет күргәнен- ишеткәнен барын да сөйләп бирә икән. Шулай беркөнне егет кайта, кайта да әтисе янына керә. — Нәрсәләр күрдең, улым, ниләр ишеттең? — ди әтисе. — Әти,— ди егет,— патша үзенең вәзирләре белән су буена төшкән,— ди.—

Слайд 5

Иртәгесен торып, патша кешеләре яңадан барып карыйлар. Күрәләр, гәүһәр су төбендә ялтырап ята, суга чумалар — тагын юк. Таба алмыйча, тагын аптырап кайтып китәләр.

Слайд 6

Болар таба алмагач, егет патша янына бара да әйтә: — Падишаһым-солтаным, бер сүз сөйләр идем мин сиңа,— ди.— Бу гәүһәр су төбендә түгелдер, су буенда агач бар, агач башында оя бар, шул ояда булырга кирәк. Шуны менеп карыйк әле,— ди. Ярый, патшаның менүчеләре күп була, тиз генә агач башына менеп китәләр дә каз йомыркасы кадәр гәүһәрне алып та төшәләр.

Слайд 7

Бу в Ә зирл Ә р Патшаның исе китә моңарга. Вәзирләрен бик орыша бу: — Үзегез барыгыз да укыган кешеләр, шул авыл малае кадәр дә акылыгыз юк,— ди. Патша егеттән сорый: — Моны сиңа кем өйрәтте?— ди. — Үзем белдем,— ди егет.

Слайд 8

Вәзирләрнең бу егеткә бик ачулары килә. Егет үзләреннән өстен чыкты бит инде. Хәзер вәзирләр, егет өстеннән патшага әләкләп, аны ничек булса да үтертмәкче булалар.

Слайд 9

Патшага барып әйтәләр: — Ул,— диләр,— миңа нәрсә күрсәтсәләр дә беләм, дип әйтә,— диләр. — Без аңа ике айгыр күрсәтик,— диләр. — Икесе дә бертөсле, бертигез булсын, авызын да ачып карамасын, янына да килмәсен, кайсы карт, кайсы яшь икәнлеген читтән торып кына белсен,— диләр.

Слайд 10

— Әй, улым,— ди атасы,— аның өчен хәсрәтләнмә, ул берни түгел,— ди. — Иртәгә барырсың, ике айгыр китерерләр. Аның картын-яшен шуннан белерсең: яшь айгыр ерактан ук тузгып, уйнаклап килер, карт айгыр башын борып, яшь айгырга юл биреп китәр,— ди.

Слайд 11

Бирелгән өзекне табып укыгыз. 1) Патшаның усаллыгы. 2) Егетнең беренче көнне күргәннәре. 3) Егет гәүһәрнең кайда икәнен әйтә. 4) Патшаның вәзирләргә биргән бәясе. 5)Егеткә бирелгән икенче мәс ь әлә. 6) Патшаның яңа карары.

Слайд 12

Бу җөмләләр әкият эчтәлегенә туры киләме? 1. Бер заманда бик усал патша яшәгән. 2. Патша картларны яраткан. 3. . Патша картларны яратмаган . 4 . Беркөнне ул үзенең вәзирләре белән су буена төшкән, суда гәүһәр күргән . 5. Егетнең әтисе гәүһәрнең кайда икәнлеген әйтмәгән. 6. Гәүһәрне су төбеннән тапканнар.

Слайд 13

Сорауларга җ авап бирегез. Патша картларга карата нинди карашта булган? Егет Ә тисен ниг Ә яшереп саклый? В Ә зирл Ә рнең егетк Ә ни Ө чен ачулары кил Ә? Егетнең Ә тисе нинди була? Патша нинди карарга кил Ә ?

Слайд 14

Татарча Ә йтегез: Парню помогал отец; Старик был находчивый; Старших нужно уважать; Царь признал свою ошибку; Вы помогаете пожилым людям?

Слайд 15

җ Ө мл Ә л Ә рне, д Ә вам итеп: Патша карт кешел Ә рне... . Бер егетне ң җ итмеш... . Ул аны патшадан... . Егетнең Ә тисе бик… . Патша ү зене ң хатасын… .