Шамаилләр – дин һәм милләт бизәге

Слайд 1

Слайд 2

Максат: шамаилләрнең тарихын өйрәнү, аларның кеше яшәешенә тәэсирен, кеше тормышындагы ролен ачыклау

Слайд 3

Бурычлар - Шамаилләр турындагы теоретик хезмәтләрне өйрәнү; аларның килеп чыгышы турында мәгълүматлар туплау һәм аның яңа үсеш юлларын барлау. - Шамаилләрнең татар халкы тормышында тоткан ролен ачыклау; - Шамаил осталары эшенә күзәтү ясау.

Слайд 4

Актуальлеге Борынгы бабаларыбызның күңел дөньясын, рухи байлыгын чагылдырган шамаилләрне өйрәнү безнең өчен бик кызык. Татарларда киң таралган шамаил сәнгатенең һәм гарәп каллиграфиясенең традицияләрен торгызу һәм аның матур үрнәкләрен пропагандалау бүгенге көндә дә әһәмиятле дип саныйм мин.

Слайд 5

I бүлек. Шамаилләр тарихы “Шамаил” термины “сыйфатлы, дәрҗәле” дигән мәгънәне аңлата. Ә Иранда ул, фарсычадан “изге сурәт, портрет, икона” кебек мәгънәләрне белдереп, сәнгатьнең бер төрен атаучы термин буларак та очрый.

Слайд 6

Шамаилне декоратив сәнгать төре, дип әйтә алабыз, аның нигезендә каллиграфия ята.

Слайд 7

Тарихтан мәгълүм, XIX гасыр башы һәм XX гасыр ахырында кулдан язылган, ясалган шамаилләрнең басма нөсхәсе күпләп нәшер ителә. Бу эш белән Казанда берничә типография шөгыльләнә. Шамаилләрне бастыруны тикшерүче цензор, танылган тел белгече Николай Катанов сүзләренчә: “...аларны Казанда һәр ел саен 10 000нән алып 48 000 данәгә кадәр бастыралар”.

Слайд 8

Татарларда шамаилләр ике төрдә: басма һәм пыялага фольга белән ясау рәвешендә киң таралыш ала.

Слайд 9

Пыялада ясалган шамаилләр

Слайд 10

Кәгазьдә ясалган шамаилләр

Слайд 11

Тукымада чигелгән

Слайд 12

II бүлек. Шамаилләрнең татар халкы тормышынд а тоткан роле Христиан динен кабул иткән татарларда да шамаил сәнгате яшәп килгән

Слайд 13

I Россиякүләм шамаилләр конкурсы

Слайд 14

Саба районы Олыяз авылында яшәгән Хәлил мулла 1951 елда язган шамаил

Слайд 15

III бүлек. Шамаил осталары Шамаил ясаучы кеше язу кагыйдәләрен белергә, сабыр булырга тиеш. Шулай ук яхшы язу әсбаплары булу, төгәл язу, кулның эшкә, язуга ияләнгән булуы да шарт.

Слайд 16

70нче елларында гарәп имласына Бакый Урманче әйләнеп кайта

Слайд 17

Шамаилләр өлкәсендә эшләүче галим, әлеге теманы яктырткан берничә китап авторы һәм талантлы рәссамнарыбызның берсе - Рөстәм Шәмсутов

Слайд 18

Тылсымлы язу остасы- Нәҗип Нәккаш

Слайд 20

Тукай шигырьләрен файдаланып эшләгән шамаил цикллары өчен 2016 нчы елда Нәҗип Нәккашка Габдулла Тукай исемендәге дәүләт премиясе бирел ә

Слайд 21

Татарлар шамаилләргә беркайчан да табынмаганнар, алар ислам дине иконалары түгел. Минемчә, алар Аллаһы Тәгаләгә барлыгын искә төшереп торган. Борынгы бабалардан калган традиция буларак, Коръәннән китерелгән сүзләргә хөрмәт, олылау белән карау.