Абай (Ибраһим) Құнанбаев Құнанбайұлы (1845-1904) — ақын, ағартушы, жазба қазақ әдебиетінің, қазақ әдеби тілінің негізін қалаушы, философ, композитор, аудармашы, саяси қайраткер, либералды білімді исламға таяна отырып, орыс және еуропа мәдениетімен жақындасу арқылы қазақ мәдениетін жаңартуды көздеген реформатор. Абай ақындық шығармаларында қазақ халқының әлеуметтік, қоғамдық, моральдық мәселелерін арқау еткен.
Абай Шығыс пен Батыс мәдениеті мен өркениетін жетік білген. Бірқатар әлем ойшылдарының еңбектерімен жақсы таныс болған. Философиялық трактаттарстилінде жазылған «Қара сөздері» - тақырып ауқымдылығымен, дүниетанымдық тереңдігімен, саяси-әлеуметтік салмақтылығымен құнды.Абай өлеңдері түгел дерлік лирикадан құралады, поэма жанрына көп бой ұрмағаны байқалады. Қысқа өлеңдерінде табиғат бейнесін, адамдар портретін жасауға, ішкі-сыртқы қылық-қасиеттерін, мінез-бітімдерін айқын суреттермен көрсетуге өте шебер. Қай өлеңінен де қазақ жерінің, қазақтың ұлттық сипатының ерекшеліктері көрініп тұрады. Ислам діні тараған Шығыс елдерінің әдебиетімен жақсы танысу арқылы өзінің шеберлік — шалымын одан әрі шыңдайды. Шығыстың екі хикаясын «Масғұт» және «Ескендір» деген атпен өлеңге айналдырады. Ислам дініне өзінше сенген діни таным жайындағы философиялық көзқарастарын да өлеңмен жеткізеді. Абайдың дүниетанудағы көзқарасы XIX ғасырдың екінші жартысында Қазақ халқының экономикасы мен ой-пікірінің алға ұмтылу бағытта даму ықпалымен қалыптасты. Дүниетану жолында сары-орыстың төңкерісшіл демократтарының шығармаларын оқып, өз дәуірінің алдыңғы қатарлы ой-пікірін қорытып, басқаларға қазақ өміріндегі аса маңызды мәселелерді түсіндіруге қолданады. Дүниетану өңірінде екі қасиеттің — сезім мен қыйсынның , түйсік пен ақылдың қатынасын таразылайды. Сондықтан да: «Ақыл сенбей сенбеңіз, Бір іске кез келсеңіз» деп жазады.
Вложение | Размер |
---|---|
abay.ppt | 1.9 МБ |
Слайд 1
Қостанай облысы, Әулиекөл ауданы « Әулиекөл ауданы әкімдігінің білім бөлімінің Н. Островский атындағы Аманқарағай орта мектебі » ММ «Қазақ даласының ұлы тұлғалары» байқауы "Сөнбес жұлдыздар " Автор- Верасович Регина 10-1 4 жастағы орта жас санаты kuanysh.zhumabekova@mail.ru 8-775-963-03-34, 8-771-281-49-70, 8-714-53-21-098 Жетекші: Жұмабекова Қуаныш Бақытжанқызы – қазақ тілі және әдебиет пәнінің мұғалімі Жұмыс орны: « Әулиекөл ауданы әкімдігінің білім бөлімінің Н. Островский атындағы Аманқарағай орта мектебі » ММСлайд 2
1845-1904ж Абай Құнанбаев Өмірі және шығармашылығы
Слайд 3
“ Абайды таныту арқылы біз Қазақстанды әлемге танытамыз қазақ халқын танытамыз. Абай әрқашан біздің ұлттық ұранымыз болуы тиіс. Н.Назарбаев
Слайд 4
Абай Құнанбайұлы Туылған кездегі есімі: Ибраһим Құнанбайұлы Мансабы: ақын, ағартушы, философ, композитор, саяси қайраткер Туылған күні: 10 тамыз 1845 ) Туылған жері: Қарқаралы , Семей облысы Ұлты: қазақ Қайтыс болған күні: 6 шілде 1904 ) (58 жас) Қайтыс болған жері: Семей облысы Әкесі: Өскенбайұлы Құнанбай Анасы: Ұлжан
Слайд 5
ОЛЖАЙ БАТЫР 2.ҚАЙДОС 3. ЖІГІТЕК 1.АЙДОС ЫРҒЫЗБАЙ ЖОРТАР МЫРЗАТАЙ ӨСКЕНБАЙ ӨСКЕНБАЙ ҚҰНАНБАЙ 4әйелі болған ӘЙБӨБЕК ҰЛЖАН ҚҰДАЙБЕРДІ ШӘКӘРІМ ДИЛЬДАДАН: АҚЫЛБАЙ, ӘБДІРАХМАН,КҮЛБАДАН,ӘКІМБАЙ, МАҒАУИЯ,РАЙХАН ӘЙГЕРІМНЕН: ТҰРАҒҰЛ,МЕКАЙЫЛ, ІЗҚАЙЫЛ,КЕНЖЕ ОСПАН АБАЙ: 3 ӘЙЕЛІ, 7 ҰЛ, 3 ҚЫЗ ТӘҢІБЕРДІ ЫСҚАҚ ОЛЖАЙ БАТЫР
Слайд 6
Ақылбай - ақынның тұңғыш ұлы. Әбдiрахман. Тұрағұл — Абайдың екiншi әйелi Әйгерiмнен туған ұлы, ақын, аудармашы. Тұрағұл Мекайыл Абайұлы – Кәкiтай Ысқақұлы (1869-1915) - Абайдың iнiсi Ысқақтың баласы, Исрайыл Ақылбайұлы - Абайдың немересi, педагог, Бәкизат Ақылбайқызы - Абайдың немересi. Шөберелер: Абайдың шөбересi Ишағы Жағыпарқызы Кәмила Мағауияқызы - Абайдың шөбересi, Жошыхан Жағыпарұлы Мағауин - Абайдың шөбересi.—Бауэр Бағфұрұлы Ақылбаев — Абайдың шөпшегi. Ұлы ақынның ұрпақтар тiзiмi мұнымен шектелмейдi.
Слайд 7
Орыс әдебиетінің нәрімен сусындаған ақын Пушкиннің, Лермонтовтың, Крыловтың шығармаларын қазақ тіліне аудару арқылы қазақ әдебиетіне жаңа бір өзгеріс әкелді
Слайд 8
Пушкиннен аударылған шығармалар Лермонтовтан аударылған шығармалар Крыловтан аударылған шығармалар Некрасовтан аударылған шығармалар
Слайд 9
Пушкиннен аударылған шығармалар 1.”Евгений Онегин” поэмасынан үзінді 2.”Татьянаның Онегинге жазған хаты” 3.”Онегиннің Татьянаға жазған хаты” Лермонтовтан аударылған шығармалар Барлығы 27 шығарма аударған. 1.“Бородино” 2.“Демоннан” 3.“Теректің сыйы” 4.“Тұтқындағы батыр” т. б. Крыловтан аударылған шығармалар 1.”Құмырсқа мен шегіртке” 2. “Түлкі мен қарға” 3. “Аққу, шортан һәм шаян.” 4.”Бақа мен өгіз” 5. “Есек” 6.”Ала қойлар “ Некрасовтан аударылған шығармалар Классикалық поэзия – “Қыс ”
Слайд 10
АБАЙДЫҢ ДАНАЛЫҚ СӨЗДЕРІ Оқу- білім Өнер туралы Еңбек туралы Махаббат туралы Ақыл-қайрат туралы
Слайд 11
АБАЙДЫҢ ДАНАЛЫҚ СӨЗДЕРІ Оқу- білім Өнер туралы Еңбек туралы Махаббат туралы Ақыл-қайрат туралы Сен де бір кірпіш дүниеге,кетігін тап та бар қалан Әсемпаз болма әрнеге, Өнерпаз болсаң арқалан Еңбек қылсаң ерінбей,- тояды қарның тіленбей Ғашықтың тілі- тілсіз тіл. Ақыл, қайрат,жүректі бірдей ұста. Сонда толық боласың елден бөлек. Ғылым таппай мақтанба, Орын таппай баптанба Өнер-өзі де мал, Өнерді үйренбек-ихсан Сақалын сатсан кәріден еңбегін сатқан бала артық Ғашықтық құмарлық пен –ол екі жол Ақыл дәулетке бітпес Ғылымсыз дүние жоқ Өзі өнерсіз өмірден тез суынар Еңбек қылсаң қара жер де береді, құр тастамайды Махаббат, достық қылуға,-кім де болса тең емес Дүние де өзі, мал да өзі, Ғылымға көңіл бөлсеңіз Өлең-сөздің патшасы, сөз сарасы Ісім өнсін десең ретін тап
Слайд 12
Абай энциклопедия 1995 жылы жарық көрген Мұхтар Әуезовтың «Абай» энциклопедиясының мұқабасы
Слайд 13
Абай- табиғатты шебер жырлаған, табиғатқа жан бітірген лирик-ақын. Жылдың төрт мезгілінің суреттері ақын өлеңдеріне арқау
Слайд 14
Ондай өлеңдер қатарына «Жаз», «Қыс», «Күз» жатады болған
Слайд 15
Абай Құнанбаев к ім ? Абай Құнанбаев – қазақ халқының ұлы ақыны. Абай Құнанбаев аса көрнекті түрколог ғалым, ақын,аудармашы. композитор, философ, ағартушы
Слайд 16
Абай Құнанбайұлының Семейдегі мұражайы Абай Құнанбайұлы атындағы Семей қаласындағы мәдениет сарайы 1970ж Алматыдағы Абай Құнанбайұлына құлыптас ҚМПИ Абай Құнанбайұлына мемориалдық әдебиет мұражайы
Слайд 17
Абайдың Алматыдағы ескерткіші Абайдың Байқоңырдағы ескерткіші Мәскеудегі ескрткіш Абайдың Семейдегі ескерткіші.
Слайд 19
Келешек ұрпаққа деген үмітін ақын « Әсемпаз болма әрнеге » атты өлеңі арқылы білдіреді ; Әсемпаз болма әрнеге , Өнерпаз болсаң арқалан. Сен де бір кірпіш дүниеге , Кетігін тап та , бар қалан!
Рисуем одуванчики гуашью (картина за 3 минуты)
Большое - маленькое
Рождественский венок
Знакомимся с плотностью жидкостей
По морям вокруг Земли