Сочинения учащихся

Атанан күргән - у7 юнған.

        Мин О6ондар хал7ының норот7олдар араhының кәсептәре  тураhында h0йләксемен. Улар6ың шәжәрәhен 1816, 1850, 1859 йылғы Ү6әк архив материалдарына таянып, математика у7ытыусыhы Мәрзиә Мәхәмә6ғәле 7ы6ы т060гән. Ул атаhы и9ән са7та у7 туғандарын барлап барған.  Бе66ең нә9ел Муса Норот7олов тигән кешенән башланған. Был тарма77а Юламановтар,»бхәликовтар, Хәбировтар, Насировтар, Дәүләт7оловтар 7арай. Элек-электән эшсән, тәүәккәл кешеләр hаналып, улар игенселек, hунарсылы7, 7ортсоло7, балы7сылы7 менән ш0ғ0лләнгән, hалабаш та hалғандар.

      Йәмил 7артолатайым, йәғни олатайымдың олатаhы, й06 йәшкә тиклем йәшәгән,  биләмәләре 80-120 гектар май6ан тәшкил иткән. Ауыл осонда 7орт ба7саhы тот7ан. Ғ0бәй6улла , йәғни олатайымдың атаhы, hуғыш7а тиклем  колхозда 0лкән умартасы булған. Улар6ың кәсептәрен олатайым, ул 7артайғас, атайым  да, Ба7ир бабайым да дауам иттеләр.»леге к0ндә Миңлеғәле бабайым да 7орт тота.Бе6 7ортто ва7ытлыса 060п тор6о7.Бе66ән алы9 түгел  ер6ә,  Бүлсәр а9тында йәшәгән Ба7ир бабайымдарға барып, 7орттарын 7арашам, бызылдаш7ан 7орттар6ан 7ур7майым, ү6емдең махсус әйбер6әремде кейәм дә 0р60рг0стән т0т0н 0р60ртәм. ?орттар айырған са7та күс тотошам.  Бал hар7ыт7анда hар7ыт7ысты  0йр0лт0п торам.14-15 йәш етhә, ү6ебе6 6ә 7орт тотаса7бы6. ?орт 7арау 0с0н б0тә кәрәкле әйбер6әр6е бәләкәй аласы7та hа7лап тотабы6. »легә 7орт тураhында журналдар6ағы мә7әләләр6е туплай барам, Өф0нән Рәмзиә әбейем яңы кү6елдерек, мо6ға алып 7айтам, тине.

     Бе66ең нә9ел кешеләре бик егәрле.Атайым да hәр эште еренә еткереп баш7ара.  Ағас эшенә лә бик о9та улар: к0рәк, балта hаптары, г0л hауыттары – барыhы ла 7улынан килә Ба7ир бабайым ағасты быса7 менән со7оп  би6әкләп, 09тәл, икмәк hауыттары, тә6рә, бүлмә баштарын, 7орған элгестәр, кәштәләр эшләй.

        Норот7олдар6ың күпселеге  йыл7ы малы тота. Миңә инселәнгән  7оло7ай 6а бар, уға йәй буйы  кү6 7ола7 булып торам.

       Миңлеғәле, Мәхәмә6ғәле, Сәлимгәрәй бабайым  малай6ары менән бура бурарға осталар.Улар6ың бәтәhе лә яңы, т060к 0й6әр6ә йәәшәй. Сәлимгәрәй бабайым топс0к улы Рәфис ағайға бура күтәреп 7уйған. Ауылда уның 2 улы hәм 2 7ы6ы  Хәбировтар бураған 0й6ә йәшәй.

      Сәлимгәрәй бабайым быйыл да hалабаш hалған булған, ш0шл0  менән үргән сабатаhын , тағы ла  уның ағастан эшләгән арбаhын, санаhын, ат арбаhын, сана табандарын фотоға т0ш0р0п алдым, hалабаш hуйыу  тураhында я6ып алдым.

     Атанан күргән - у7 юнған, тигәндәй, мин дә бәләкәй6ән нә9елебе66ең кәсептәренә 0йрәнәм. Ү6 аллы та7танан пацанка сана, уйнар 0с0н у7тар, йәй      

ә, 7ылыстар яhайым.Сыйырсы7 ояhы эшләп, ағас7а элеп 7уй6ым

    Ү9кәс, күп я7лап атайыма о7шарға тырышаса7мын, машинист булырға теләйем. Тағы умарта тотаса7мын, яңы hаласа7мын, урман hыма7 ағастар ү9терәсәкмен.

                                                                           Юламанов Айнур6ы8 инша3ы.

                                              Һыу – йәшәү сығанағы

         Минең тыуған ауылым О6ондар – гүзәл Баш7ортостандың бәләкәй генә бер  0л0ш0.:ур баш7орт иле кеүек ул да йылдан – йыл т060кләндерелә.¹уңғы йылдар6а район ү6әгенә тиклем юл hалынды, бе6 у7ыған ике 7атлы мәктәп  заманса би6әлде. Яңы йорттар 7ал7ып сыға, кешеләр йорт тирәләрен матурлата.                                              Ләкин ауылыбы66а күптәр hыуhы6 интегәләр ине. Халы7тың hорауы буйынса hыу үткәр6еләр. Ике ай эсендә урамдар буйлап со7ор 7а6ып, торбалар hалдылар. ¹уңынан 7а6ылған со7ор6ар6ы күмеп, колонкалар 7уй6ылар. » Бүлсәр тауы яғына к0м0ш т09кә буялған башня ултырттылар hәм уны рәшәткәләп, зәңгәр т09кә буяп  7уй6ылар.

      Республика к0н0 алдынан ауылыбы66а шатлы7лы hәм 7ыуаныслы ва7иғаға йыйылды халы7. ¹ыу6ы асыу тантанаhы булды. ¹ыу башняhының 09к0 0ш0нә тиклем т0рл0 т09тәге флагтар элгәндәр, 7ойоно би6әгәндәр. Байрамға Өф0нән, район ү6әгенән 7уна7тар килде.Улар6ы икмәк - то6, йылы hү6, йыр – моң менән 7аршыланылар.  Боронғоса кейенгән әбей6әр hәм бабай6ар hыу тураhында  та7ма7тар әйтте :

           - ¹ыу6ар аға торбанан

             О6ондар урамынан.

             Рәхмәт инде Рәхимов7а

             Бе66е шулай 6урлаған.

      Өф0нән килғән х0рмәтле 7уна7 республикабы66ың уңыштары тураhында h0йләне. Ул : «Рәсәй6ә Баш7ортостан – иң күркәм, иң тырыш т0бәк», -тине.

    Район башлығы Хәй6әр Мәүлекәсов Архангел ерендә баш7арылған эштәр тураhында h0йләне.

   » ауыл башлығы Юлай ағай : «Бе66ең ауылда тырыш    кешеләр йәшәй», - тип сығыш яhаны.Ул б0тә халы7 исеменән Президентыбы6 Мортаза Ғ0бәй6улла улы Рәхимов7а hыу үткәрергә яр6ам иткәне 0с0н 6ур рәхмәт әйтте.

    Элек у7ытыусы булып эшләгән Венера әбей : «¹ыу – йәшәү  сығанағы», - тине

¹уңынан Өф0 7унағы би6әлгән 7ойо янына барып,  7ы6ыл та9маны ки9те hәм 7ойонан hыу6ы ағы6ып ебәр6е. Б0тәhе лә г0жләп а77ан hыу6ы тәмләне.  Баш7орт кейеме кейгән  килен hәм кейәү егете hыуға килде. Улар би6рәләргә hыу тултырып алғас, т0рл0 теләк теләп, эргәләге кешеләр  килендең тулы би6рәләренә к0м0ш а7са ташланылар.

     Барыhына ла Бүлсәр тауы я7лап hалынған А6ау юлында баш7орт 7ы66арының к0йәнтә - би6рәләр менән бейеүен айырыуса о7шаны.

    ?уна7тар6ы бе6 7ул болғап о6атып 7алды7.Тантанаға йыйылған бар кешеләр6ең дә й066әре шат ине. Хә6ер улар6ың тормошо күпкә еңеләйәсәк. ¹ыу я7ында ғына, 7айhы  берәү6әр йорттарына ла керетте. Кранды борhаң, hыу г0жләп  ағып та китә. :ур 7уна7тар,  икенсе йылға ауыл урамдарына асфальт юл түшәйәсәкбе6, тип бе66е ышандырып киттеләр. Тимәк, ?умыры7 Табын ырыуының боронғо ауылдарының береhе булған О6ондар ауылы  тағы ла күркәмләнәсәк.

    ¹уңынан ошо тантананы зәңгәр экрандан күрhәттеләр. Бындай 7ыуаныслыбайрамдар тик бе66ең илдә генә.

                                                                              Шәрипова Регинаның иншаһы

Шиғыр ижад итәм:

      Минең к0н0м                                                                                        

Иртән иртүк мин тор6ом,

Битемде йыуып алдым.

Урынды йыйыштыр6ым,

Физзарядка яhаным.

Ашарға онотманым,

Бут7аны ла hу7тыр6ым.

¹уңынан тыш7а сы7тым,

Уйнарға ва7ыт таптым.

Тау6а мин саңғы шыу6ым,

Саф hауаны hуланым.

Кис т0шт0, томанланды,

?ояшты тау 7апланы.

Мин 0йгә 7айтып индем,

Ө9тәл артына мендем.

¹уңынан - карауат7а,

Йылы юрған а9тына.

               Юламанов Айнур.

               IVкласс у7ыусыhы.

                                     Ырыу а4асы 7орома9

          Мин – Ф2йзуллин Инлназ Ильяс улы, ун й2шт2мен, «Й2к2н» ырыуы н29елен2н. Баш7ортостанды8 и8 г1з2л йыл4аларыны8 бере3е бул4ан Инй2р йыл4а3ы буйында урынлаш7ан О6ондар ауылында й2ш2йем.  Борон4о архив  7а4ы66арны  таянып т060лг2н Ш2ж2р2 а4асына 7ара4анда бе66е8 «Й2к2н»  н29еле  бик тарма7лы.  Мине8 ата-бабаларым 3унарсылы7, малсылы7 32м 7ортсоло7 мен2н ш040лл2нг2н. Исм242з2м олатайым мен2н Ми8лег0л 0л2с2йем 60 йылдан ашыу  татыу 41мер итк2нд2р,  7  бала 7арап 19терг2нд2р.  Бала са7тары ауыр бул3а ла, 7артай4ас,   балаларыны8 изгелеген к1реп,  бе66е8 мен2н  й2ш2нел2р.

       Бе66е8 4аил2л2 ете кеше. Атайым, 2с2йем,  ике  апайым,  ике  7устым 32м мин. Олатайым 3ал4ан йортта й2ш2йбе6.  Ишек алдыбы6 ки8. Унда мунса, мал-тыуар 0с0н 3арай бар. Й2шелс2 ба7са3ы 6ур 4ына.

 «с2йем 0лк2нд2р6е  7арай, улар6ы8 х2лен белешеп тора, йорт эшт2ренд2 яр6амлаша. Атайым элек урмансы бул4ан, х26ер т0рл0 к2сеп мен2н ш040лл2н2.

         Бе66е8 4аил2бе6 бик татыу, доньябы6 ялт итеп тора.  Ал3ыу 32м Алина апай6арым да, мин 32м Илнар ту4аным да - барыбы6 6а м2кт2пт2 я7шы у7ыйбы6, м2кт2пт2 бушлай ту7ланабы6. М2кт2пт2 1тк2релг2н бар саралар6а ла 216ем 7атнашабы6. Б0т2 4аил2бе6 мен2н берг2л2шеп бес2н 26ерл2йбе6, ел2кк2 й0р0йб06, Инй2р буйында 7ы6ынабы6, р2х2тл2неп 3ыу ин2бе6.

        !6ем б0т2 ф2нд2р62н д2 тик бишле билд2л2рен2 ген2 у7ыйым. Баш7орт 32м ту4ан теле д2рест2рен яратып 16л2шт2р2м. Айырыуса баш7орт халы7 ижады мен2н 7ы6ы73ынам. Иншалар я6ыр4а яратам. Яттан ши4ыр6ар к1п бел2м. Мостай К2рим, Баязит Бикбай, Р2ми ;арипов, Сафуан «либаев 292р62ре мен2н 7ы6ы73ынам. Ту4ан телебе66е ны7лап 0йр2нгем кил2, с0нки «Баш7орт телен 3а7лап алып 7алыр4а к2р2к», тиг2н 31662р6е йыш 7ына ишетк2нем бар. Йырлар4а о9талы4ым атайымдан кил2, ауыл клубында 1тк2релг2н байрамдар  ун3ы6 1тм2й.

      Ми82 бигер2к т2 м2кт2п янында й2йге лагерь о7шай. Унда туй4ансы уйнайбы6, ярышабы6, 3аулы4ыбы66ы ны4ытабы6, т2би42тк2 эескурсия4а й0р0йб06, тир2-й1нде с1п-сар6ан та6артабы6, м2кт2п тир2л2й с2ск2л2р 19тер2бе6.

      Буш ва7ыттарымда китапханан ал4ан китаптар у7ыйым. «Аманат» журналын алдырам. Былтыр б0т2 класс мен2н я6ылып, класыбы6 редакцияны8 Ма7тау грамота3ы мен2н б1л2кл2нде. !6ем «Я6ыл да от» конкурсында  7атнаштым 32м  т0п приз – велосипедты  оттом. «Аманат» журналыны8 баш м0х2ррире С2лм2н Ярмуллин  16е бе66е8 м2кт2пк2 килеп б1л2кте тантаналы шарттар6а тапшыр6ы. Шатлы4ымды8 иге-сиге булманы. Й2й буйы велосипедта ту4андарым мен2н й0р0н0к, ауылды8 бер осонан икенсе осона елдер6ек кен2.

      :урай4ас, ю4ары у7ыу йортона кереп, белем алып. Тыу4ан ауылымда 0й 3алып, донья 7ороп, ата-олатайымдар6ы8 ниге6ен 7оротма9мын, тип хыялланам.  Ырыу а4асы 7орома9, тик й2шт2р бар6а 4ына, тип ши4ыр6а буш7а 2йтелм29.

                                                                  Фәйзуллин Илназдың иншаһы