БРТ га әзерләнү өчен

                                                        9 нчы сыйныф укучысы ____________________________________________________________

                                                                              татар теленнән БРТ га әзерләнү буенча диагностик картасы

Татар теленнән БРТ га әзерләнү өчен ярдәмлек

3 – 4 нче биремнәр:

1. Е, ю,я :елан [ йылан], әнием [әнийэм], якын [йакын], юл [йул];
2. в-w: авыл [аwыл], вакыт [wакыт], аваз  [аwаз];
3. о-ө: болын [ болон], төлке [төлкө],  өчен[өчөн]; (19 нчы бирем)
4. ь-ъ: мәкаль, көньяк, фигыль;
5. гъ-къ: гадәт, каләм, кадер, гомер.

7 нче бирем: тиңдәш кисәкләр – однородные члены

8 нче бирем: сорау – вопросит-е, тойгылы – восклицат- е, боерык – побудит-е, туры сөйләм –прямая речь, сүз җөмлә – слово-предложение (Рәхмәт!)

10 нчы бирем: эндәш сүз –обращение, кереш сүз – вводное слово (бәлки, әлбәттә, чыннан да, мәсәлән, зинһар, һичшиксез)

13 нче бирем: бер составлы җөмлә – односоставное предлож-е, инкарь җөмлә –отрицательное предл-е.

16 нчы бирем: сыйфат-прилагательное, алмашлык – местоимение, бәйлек ( белән, кебек, сыман, шикелле, төсле), теркәгеч – союз ( һәм, чөнки, ләкин, әмма, ә, тик, әгәр, әйтерсең, гүя), сан -числительное

16, 20 нче биремнәр:

Баш к.                 Каен              дәрес          өстәле

Иялек к.              Каенның      дәреснең    өстәленең

Юнәлеш к.          Каенга         дәрескә       өстәленә

Төшем к.             Каенны       дәресне       өстәлен

Чыгыш к.            Каеннан      дәрестән      өстәленнән

Урын-вакыт к.    Каенда        дәрестә        өстәлендә

17 нче бирем: фигыльнең төрен билгеләгез:

1. хикәя ф.: эшли, эшләде, эшләгән, эшләячәк, эшләр;(в конце предложения)
2. боерык фигыль:эшлә, эшләсен;
3. теләк ф.: эшлик;
4. шарт ф.: эшләсә, эшләсәләр;
5. сыйфат ф.: эшләүче кыз, эшләгән кеше, эшләячәк бала;( в середине предложения)
6. хәл ф.: эшләп, эшли-эшли, эшләгәч, эшләгәнче.
7. исем ф.: эшләү;
8. инфинитив: эшләргә

18 нче бирем: кушма сүз – сложное слово ( һәркем, кайвакыт, Гөлшат), ясалма сүз (тәмле, авылдаш), парлы сүз (көн-төн, вак-төяк), тезмә сүз ( туган көн,дәү әни, чәчәк ату)

Татар теленнән БРТ га әзерләнү өчен ярдәмлек

3 – 4 нче биремнәр:

6. Е, ю,я :елан [ йылан], әнием [әнийэм], якын [йакын], юл [йул];
7. в-w: авыл [аwыл], вакыт [wакыт], аваз  [аwаз];
8. о-ө: болын [ болон], төлке [төлкө],  өчен[өчөн]; (19 нчы бирем)
9. ь-ъ: мәкаль, көньяк, фигыль;
10. гъ-къ: гадәт, каләм, кадер, гомер.

7 нче бирем: тиңдәш кисәкләр – однородные члены

8 нче бирем: сорау – вопросит-е, тойгылы – восклицат- е, боерык – побудит-е, туры сөйләм –прямая речь, сүз җөмлә – слово-предложение (Рәхмәт!)

10 нчы бирем: эндәш сүз –обращение, кереш сүз – вводное слово (бәлки, әлбәттә, чыннан да, мәсәлән, зинһар, һичшиксез)

13 нче бирем: бер составлы җөмлә – односоставное предлож-е, инкарь җөмлә –отрицательное предл-е.

16 нчы бирем: сыйфат-прилагательное, алмашлык – местоимение, бәйлек ( белән, кебек, сыман, шикелле, төсле), теркәгеч – союз ( һәм, чөнки, ләкин, әмма, ә, тик, әгәр, әйтерсең, гүя), сан -числительное

16, 20 нче биремнәр:

Баш к.                 Каен              дәрес          өстәле

Иялек к.              Каенның      дәреснең    өстәленең

Юнәлеш к.          Каенга         дәрескә       өстәленә

Төшем к.             Каенны       дәресне       өстәлен

Чыгыш к.            Каеннан      дәрестән      өстәленнән

Урын-вакыт к.    Каенда        дәрестә        өстәлендә

17 нче бирем: фигыльнең төрен билгеләгез:

9. хикәя ф.: эшли, эшләде, эшләгән, эшләячәк, эшләр;(в конце предложения)
10. боерык фигыль:эшлә, эшләсен;
11. теләк ф.: эшлик;
12. шарт ф.: эшләсә, эшләсәләр;
13. сыйфат ф.: эшләүче кыз, эшләгән кеше, эшләячәк бала;( в середине предложения)
14. хәл ф.: эшләп, эшли-эшли, эшләгәч, эшләгәнче.
15. исем ф.: эшләү;
16. инфинитив: эшләргә

18 нче бирем: кушма сүз – сложное слово ( һәркем, кайвакыт, Гөлшат), ясалма сүз (тәмле, авылдаш), парлы сүз (көн-төн, вак-төяк), тезмә сүз ( туган көн,дәү әни, чәчәк ату)