Дистанционное обучение
Тувинский язык и литература
Скачать:
Вложение | Размер |
---|---|
Тыва дыл.6 класс. Домактың чугула кежигүннери. | 948.6 КБ |
Сѳс тургузуу болгаш чогаадылгазы. 9 класс | 1.38 МБ |
Шүлүк | 172.7 КБ |
Предварительный просмотр:
Подписи к слайдам:
сорулгалары :: 1. Домактың чугула кежигүннеринин дугайында билигни бээри 2. Ч огаадыр даалгалыг мергежилгелер дузазы - биле өөреникчилернин сөс курлавырын байыдып , аас болгаш бижимел чугаазын сайзырадыр . 3. Уругларныӊ иштики делегейин байыдары .
Онаалга хыналдазы : Тест-биле ажыл
Номда дүрүм-биле ажыл , арын 211 Сѳглекчи дээрге чүнү кылып тур? канчап тур? Кымыл ? Чүл?Кандыгыл? Кажыл ? чергелиг айтырыгларга харыылаар болгаш кол сѳс-биле холбашкан чугула кежигүн . Сѳглекчиге домактың предикаттыы (үе, арын , сан, модальдыы ) илереттинген болур .
Тыва дылда сѳглекчи домактың соонга турар , а кол сѳс сѳглекчиниң мурнунга турар . Ынчангаш домак сайгарарда,домактың соонда турар кежигүнү сѳглекчи деп бодап алгаш,ооң мурнунда турар кежигүннерже кым ? азы чүү ? деп айтырыгны салып тургаш , кол сѳстү тодарадып алыр .
Кол сѳс сѳглекчи-биле арынга , санга чүүлдешкен турар . Ѳскээр чугаалаарга , кол сѳс биле сѳглекчиниң арны дѳмей болур . Ынчангаш олар аразында тааржылга холбаазы -биле холбашкан .
Сѳглекчи кылыг сѳстүг ат сѳстүг
Мергежилге 433,арын 212
Кадыкшылга минутазы Холдарывыс шылаан боор , Шалып , дүрген шимчедиил . Оорга , моюн хѳндүрүп, Ол-бо угже кѳргүлээл. 1,2,3,1,2,3.
Чурук-биле ажыл . «Хүрээге чораанывыс » деп кыска чогаадыг бижиир , ат сѳстүг, кылыг сѳстүг сѳглекчилерни айтыр
Мергежилге 434,арын 213
Онаалга : 1. Мергежилге 435,арын 213 2.« Эки кижээ эш хөй » деп темага кыска чогаадыг бижиир .
Кичээнгейиӊер дээш четтирдивис !
Предварительный просмотр:
Подписи к слайдам:
Сөс чогаадылгазының кол аргалары морфологтуг синтаксистиг кожумак дузазы-биле ийи дөстүң каттышканындан хурааңгайлаашкын Дөстерниң эге үжүктери азы кезектеринден
Мергежилге 169, арын 205
Мергежилге173,177 арын 207 Онаалга. Мерг.178, арын207
Предварительный просмотр:
Подписи к слайдам:
Кичээлди ӊ темазы : Шүлүк дугайында билиг
сорулгалары :: 1) Ѳѳреникчилерге шүлүк тургузуунуӊ онзагайын болгаш шүлүктүӊ ѳске чогаалдардан ылгалын ѳѳредири 2) хайгааракчы , шинчилекчи хевирлерни шинчилээри ; бойдуска хумагалыг , камныг болурун кижизидери 3) аас болгаш бижимел чугаазын сайзырадыры
Шүлүк чогаалы тускай хемчээлдиг , аянныг кылдыр организастаттынган системалыг чугаа болур . Ооӊ ѳске чогаалдардан ылгалы болза ол чугааны тус-тус одуругларга таарыштыр аяннаштырганы болгаш одуругларныӊ хемчээлиниӊ деӊи болур . Шүлүк чогаалында одуруг , строфа, стопа, аллитерация база рифма деп билиишкиннер бар.
Аяннажылга 1)Долу аяннажылга 2) Кожаланчак 3) Аралашкак 4) Кажааланчак 5) Саарзык
Долу аяннажылга : О рай кежээ Нева хемниӊ эриин дургаар О оргамда сумкам чүктээш , чанып ор мен. О рус сѳстүӊ чырыткызы маӊаа база О рай кежээ чораан боор деп бодап келдим ( М.Кенин-Лопсан )
Кажааланчак аяннажылга : Ы нак-тыр мен…ѳртемчейде Ч үрээмге чоок , эргим тѳрел Ч үү-ле бар-дыр, сувуразын Ы рлап чор мен-ынак-тыр мен ( А.Үержаа « Ынак-тыр мен»)
Кожаланчак аяннажылга : Ыт-кады соокту тоовас : Ылчыӊ салгын күжүн дѳгеп, Хангыр , кызыл шуруларын Кактаарга-даа , тоглаар эвес .