Конспект уроков по чувашскому языку и литературе
1. Конспект урока "Евĕрлев сăмахĕсем"
2. Конспект урока "Мĕнле çынна эприр илемлĕ тепĕр"
Скачать:
Вложение | Размер |
---|---|
![]() | 47 КБ |
![]() | 42 КБ |
Предварительный просмотр:
Урок теми: Ев\рлев с=мах\сем.
Урок т\с\: Ё\н\ тем=на в\рентмелли урок.
Сап=рл=х т\ллев\:
+сл=, \ёчен, тирпейл\ пулма, ваттисене хисеплеме в\рентесси.
П\лъ т\ллев\:
- Хальччен в\ренн\ пуплев пай\сене аса илтересси, в\сене т\сл\хсемпе ёир\плетесси.
- Ев\рлев с=мах\сем ёинчен =нлантарасси.
- Ев\рлев с=мах\сене т\р\с ёырма в\рентесси.
- Ев\рлев с=мах\сене литература произведений\сенче ас=рхама х=н=хтарасси.
Аталантару т\ллев\:
- Ёут ёантал=ка с=нама , юратма в\рентесси.
- Кай=ксен сассисене итлеме,ёав илеме курма, туйма х=н=хтарасси.
- Ев\рлев с=мах\сем тупмалли юмахсен ч\лхине с=нарл=рах тума пул=шнине =нлантарасси.
Мелсемпе меслетсем:
-учитель с=мах\;
-ыйту-хурав;
-ачасен илемл\ вулав\;
- слоаврь \ё\;
-ваттисен с=мах\семпе \ёлесси;
-с=мах диктанч\ ирттерни;
-тупмалли юмахсемпе \ёлесси;
-викторина ыйт=в\сене хуравлани;
-ъкерч\кпе \ёлени.
Пуплеве аталантармалли х=н=хусем:
-пал=ртулл= вулава аталантарасси;
-ваттисен с=мах\сен п\лтер\шне =нлантарни;
-ыйтусем ёине туллин хуравласси.
Словарь \ё\:
ев\р- 1. образ, облик, форма. 2. подобие.
ев\рле-подражать
ев\рлев- подражание
ев\рлев с=мах\сем- подражательные слова
ё=хан- ворон
т=мана- сова
к=с=я- синица
пилеш кай=к\- дрозд
ш\пщ\л- овсянка
сар кай=к- иволга
хир качаки- косуля
м=й п=ран- 1.дикая коза;2. вертишейка.
Ч\лхе теорий\:
Ев\лев с=мах\сем-
Кур=мл=х хат\р\сем:
1.Диктант тексч\сен пуххи.
2.Кай=ксем(птицы).С=рлав к\неки.
3.Таблица. Пуплев пай\сем.
4.Кай=ксен ъкерч\к\сем.
5.Ваттисен с=мах\сем.
Урок юх=м\
1.Урока й\ркелесси.
Ачасене сывл=х сунмалла, кам пуррипе ёуккине т\р\слемелле.
2.Килти \ёе т\р\слени.
( Халиччен в\ренн\ пуплев пай\сене аса илмелле пулн=).
п\р ачинчен ыйтмалла.
Пуплев пай\сен таблици т=р=х теп\р хут п=хса тухмалла.
Ёак ваттисен с=мах\сенче в\ренн\ пуплев пай\сене тупмалла.
П\р =с аван, ик\ =с тата аванрах.
Паянхи \ёе ырана ан х=вар.
Ватта хисепле , х=в та ват= пул=н.
3.Ё\н\ тема пуёлани.
1. Учитель с=мах\.
-Ёичч\м\ш х=й п\лтер\шл\ пуплев пай\- ев\рлев с=мах=сем. М\не п\лтерет-ха ев\рлев тени? (Ч=вашла-выр=сла словарьте тупмалла).
Ч=ваш ч\лхинче сас-ч\в е хускану ев\рл\рех калакан с=махсем йышл= т\л пулаёё\. Ёак т\сл\хсене вулар-ха.
Ирхи ё=лт=р х=парса
Й=л-й=л кулать тъпере.
К=шт=р-к=шт=р к=реплем
Ёулё= пуётарать.
Хапха ерипен к=ррик! уё=лать.
(Ку т\сл\хсене ачасем тетраде ёыраёё\. Т\сл\хсем т=р=х тем=на =нлантармалла.)
2.К\некери правил=на п\р ачи сас=па вулать.
3.Ытларах кай=к-к\ш\к, хур-к=вакал, т\рл\ ч\р-чун сассисем ев\рлев с=мах\сем пулаёё\. Хал\ ъкерч\к т=р=х \ёл\п\р.(Хут ёине хур-к=вакал, ч=х-ч\п, ч\р чунсен ъкерч\к\сене ёып=ётарн=.В\сем м\нле сас= к=ларнине кура кашни ъкерч\к т\лне ев\рлев с=махне ёып=ётармалла).
4.Ев\рлев с=мах\сем падеж т=р=х в\ёленмеёё\, с=пат т=р=х улш=нмаёё\, анчах предложении член\ пулаёё\.
5.Предложенисем ёырмалла, ев\рлев с=мах\сене м\нле ёырассине =нлантармалла,м\нле предложении член\ пулнине палл= тумалла:
В=л ёан=ран карт! туртр\.
К\рхи в=рман шав-в шавлать.
П\ч\к ача х=ранипе шари-и! к=шк=рса яч\.
Ш=нк=р-ш=нк=р шыв юхать.
4. Ёир\плетъ.
1. С=мах диктанч\. П\р ачи доска ум\нче \ёлет.
Ах=л-ах=л,к=н-кан, л\х-л\х-л\х, к=н-н, хи-хик, ту-у-ут, чанк=р, ши-и-и (с=мах майлаш=в\сем тумалла)
2. –м\ш х=н=хтару(с=мах в\ёё\н).
3.Тупмалли юмахсенче ев\рлев с=мах\сене тупмалла.
Ёум=р хыёё=н панч! панч! (тумлам)
Й=лт п=хать те й=л кулать
къл\ ёинче в=й вылять.(х\вел)
К\мс\рт! тур\, й=лт! тур\,п=рёи ш=п=р-р! т=к=нч\.(аслатилл\ ёум=р).
4.Н.И.Сладков=н «В=рман пурн=ё\» к\некерен «Кай=к сассисем» текста п\р ачи вулать. Кай=ксен яч\сене , в\сен сассисене астуса юлма т=р=шмалла.
Ё=хан- кранк! кранк! кранк!
т=мана-ъ-ъ-ъ
к=с=я –чиньк! чиньк!
пилеш кай=к\-ха,чечек! ха,чечек!
ш\пш\л-чим-чим-чим!
сар кай=к- чи-чу-у!чи-чу-у!
хир качаки-у-р-р-р-р!
м=йп=ран-кай-кай-кай-кай!
куккук-кук-кук! кук-кук!
ёерёи-чив! чив!
улатакка-тук-тук-тук!
путене-п\тп\лт\к! п\тп\лт\к!
(Кай=ксен ъкерч\к\сене к=тартмалла).
5.Предложенисенчи ев=рлев с=мах\сене тупмалла; произведении ятне, авторне каламалла.
Санькка ёав=нтах пуёне каё=ртса ёинёе сассипе ихи-хи-хо-хок! тесе ёух=рса илч\.(Марфа Трубинан «Х=наран» калав\).
Ещ\к к\мс\р-к\мс\р
й=ванч\ ним\ё тапнипе. (П.Хусанкай=н «Таня» поэми).
Ш=нк=равл= лавпа, виёшер лашапа
Ян-ян янратса ёърен\ в\сем. (Ё.Элкер\н «Х\н-хур ай\нче» поэми).
Ёапла калар=м анчах- мана кин хар-р! к=шк=рса п=рахр\.(Ф.Павлов=н «Судра» комедий\).
5. П\т\млетъ.
Урокра ев\рлев с=мах\сем ёинчен м\н в\реннине ачасенчен ыйтмалла, п\т\млетсе х=вармалла.
Ачасен п\л\вне, активл=хне хакласа оценкасене журнала лартмалла.
6. Киле \ё.
К\некери ъкерч\к т=р=х ев\рлев с=мах\семпе ус= курса п\ч\к калав, кул=ш, шът е т\рленч\к ёырмалла.
7.Урока в\ёлени.
Предварительный просмотр:
Урок теми: М\нле ёынна эпир илемл\ тетп\р?
Урок т\с\: Тишкеръ урок.
Сап=рл=х т\ллев\:
1.Ыр= к=м=лл=, с=пайл=, \ёчен, =сл=-т=нл=, таса чун-ч\релл\ пулма в\рентесси.
2. Пурн=ёра ыр=па усала уй=рса илме х=н=хтарасси.
П\лъ т\ллев\:
1. Ачасен шух=шлавне, тавра кур=мне аталантарасси.
2 Шух=ша уё=мл= калама х=н=хтарасси.
3. Литератур=ри с=нарсене тем=па ёых=нтарса калама в\рентесси.
Аталантару т\ллев\:
1. Ачасене илемл\ литература ч=лхипе калаёассине аталантарасси.
Урок мел\семпе меслеч\сем:
-учитель с=мах\;
-ыйту-хурав;
-словарь \ё\;
-с=нарсене характеристика парасси;
-викторина ыйт=в\сем ёине хуравласси;
-ваттисен с=мах\семпе \ёлесси;
-п\т\млетъ туни.
Пуплеве аталантарас х=н=хусем:
1.Ыйтусем ёине ёых=нулл= туллин хуравласси.
2.С=нара пахалакан с=махсемпе ус= курасси.
3. Ваттисен с=мах\сен п\лтер\ш\сене =нлантарасси.
4. П\т\млетъ т=вассине аталантарасси.
Словарь \ё\:
ёуха-1.ворот; 2.ожерелье из монет;
утма- лента
ч=сланк=- вытянутый в длину, длинноногий
пил пани- ырл=х-сывл=х, =н=ёу, телей сунни.
Литература теорий\:
Кур=мл=х хат\р\сем:
1. Ваттисен с=мах\сем.
2.Ф. Павлов=н «Хитре» статйи.
3.Е. В. Васильев=н «С=пайл=х шкул\» к\неки.
4. В\ренъ к\некисем.
5.Хаёат-журналти статьясем.
Урок эпиграф\:
Ёын пур ен\пе те хитрее пулмалла:
с=н\пе те,тум-тир\пе те, чун ч\рипе
те, тыткалар=ш\пе те, шух=ш\семпе
те.
А. П. Чехов
Урок юх=м\:
1. Класа й\ркелесси.
Урок темипе, в\ренъ т\ллев\семпе паллаштарасси.
2.Учитель с=мах\.
- Паян эпир илемл\ ёын ёинчен калаё=п=р. М\нле ёынна эпир илемл\ тетп\р-ха? Пурн=ёри тата литератур=ри илемл\ ёынсем. М\нлерех в\сем? Илемл\ ёын-и эп\?
Урок эпиграф\пе паллаштармалла.(Ачасенчен ыйтмалла)
-.Ф.П.Павлов=н «Хитре» статйине вуласа пани.
Кунта автор х\рсемпе качч=сен тулаш енчи хитрел\хе с=нласа пан=. Чи кирли- ёынн=н чун- ч\ре илем\. Ёынна =нланма пултарни, пул=шни,=ш= к=м=лл=,с=пайл= пулни.
Ёынн=н м\нле киревс\р ен\сене калама пултарат=р? (Ачасенчен ыйтмалла).
Хальхи пурн=ёпа ёых=нтарса хаёат-журналти т\сл\хсемпе ёир\плетсе х=вармалла.
-. С.В.Васильев=н «С=пайл=х шкул\» к\некипе паллаштармалла.
- Ёак к\некере 1653 ёултах Я.А.Каменский ёамр=ксен х=йсене епле тытмалли ёинчен ёырнине вуламалла.
3.Ёир\плетъ.
-Литература произведений\сенчи илемл\ с=нарсем ёинчен калаёни.(Ачасенчен ыйтмалла).
Викторина
.Кам с=нар\?(С=нара ачасен с=нласа памалла).
1. «С=н\нче, сассинче, куллинче ачалла тър\ к=м=лл=х, ай=пс=рл=х, х\рле тасал=х, именч\кл\х, х\рар=мла ёеп\ёл\х, ачашл=х сис\нсе т=рать.Ун ёине п=хн=ёем х=в=н та ыр= илемл\ пулас килсе каять»
(Салампи).
2. «К=вак пустав пальтопа, ёълл\ к\лелл\ ботипе, тут=р ёыхман, берет т=х=нн=, к\ске кастарн= ёъё\ хул пуёёи ёинелле сапаланса анать» (Лена Михайлова).
3. «В=там пълл\, хуп-хура ёъёл\, к\ре ътл\, салтакла тумланн=. Ун=н шупкаланн= гимнастерка ёинче Мухтав орден\пе медаль выр=н\сем пал=рса т=раёё\» (Ёемен Саланов).
4. «Утм=лсенчен иртн\ туллии х\р ар=м, пуринпе те пит\ к=м=лл=, тарават, них=ёан та ёынпа хир\ёмест. Х=й те выр=с, те тутар, те ч=ваш. Выр=сла та, тутарла та, ч=вашла та лай=х калаёать.(Анна Ивановна).
5. «В=т=ралла ёывхарн= в=иам пълл\ ёын. Ёыр=рах куё харший\сем ай\н к=вак куё\сем к=м=лл=н п=хаёё\, в\сенче тем\н чухл\ ачашл=х сис\нет, анчах салтак=н пит-куё\ т\кс\м, салхулл=»
(Андрей Прохоров).
6. «Чун-ч\рине пуётар=нса тулн= мм\нпур асапне в=л к=к=ртан п\р сас=па к=ларса ыв=тма шутлар\ тей\н.
-Пы-ы-ы! – ян=раса кайр\ тискер сас= темиёе пахча урл=, урам урл=» (Ю.Скворцов=н «Пушмак й\р\» калав\нчи Паня).
4.П\т\млетъ.
Учитель с=мах\.
- Ёапла вара, литератур=ри илемл\ с=нарсем пире пурн=ёра ыр= к=м=лл= та тарават, таса чун- ч\релл\, \ёчен те с=пайл= пулма в\рентеёё\.Апла пулсан, пир\н ёак с=нарсенчен т\сл\х илмелле.
Доска ёине ёырса хун= ваттисен с=мах\сене вуламалла.
Ёынна тум-тир хитрелетмест, ёын х=й тум-тире хитрелетет.
С=н\ лай=х та, =с\ яп=х.
Чиперрине п=хма лай=х, =слипе пур=нма лай=х.
Ёынна с=н-с=патне ан п=х, =с-хак=лне п=х.
Кай=к хитре- т\к\пе, этем хитре- =с\пе.
Илемли – п=хса сав=нма, =сли – пурн=ё пур=нма.
С=н\ м\нле, чун\ ёапла.
(Ваттисен с=мах\сен п\лтер\ш\сене ачасенчен ыйтмалла.)
- М\нле ёынна илемл\ тетп\р? (Ачасем п\т\млетсе х=вараёё\, кашни п\рер предложени калать.)
5. Киле \ё пани.
-Паян урокра калаёнине шута илсе килте сочинении ёырмалла. «М\нле ёынна эпир илемл\ тетп\р?»
6. Урока в\ёлени.
Ачасен п\л\вне хаклани. Урокра активл= пулн=ш=н мухтаса х=варни.