Башҡорт теле дәрестәре өсөн ҡулланмалар
Башҡорт теле буйынса булған ҡулланмалар, карточкалар, күнегеүҙәр ошо биттә урын аласаҡ.
Скачать:
Вложение | Размер |
---|---|
я хәрефе - башҡорт теле дәресе | 655.19 КБ |
әлифба дәрестәренә шиғырҙар | 16.05 КБ |
Шаян бесәй әкиәтен сәхнәләштереү | 20.55 КБ |
башҡорт теле буйынса тренажер | 16.09 КБ |
Зирәк уйыны | 17.23 КБ |
таҡтаға Белем көнөнә киҫмә хәрефтәр | 16.42 КБ |
ижекле таблицалар уҡыу күнекмәләре | 18 КБ |
Аҡбай шиғыры буйынса презентация | 2.18 МБ |
Башҡорт хәрефтәре презентация | 1.55 МБ |
Башҡорт теле 1 класс - ч,ш,щ хәрефтәре | 2.48 МБ |
башҡорт теле 1 класс - я,е,ё хәрефтәре | 1.37 МБ |
titulnyy_list_hisametdinova_.docx | 22.36 КБ |
bashkirskiy_yazyk2019.docx | 27.22 КБ |
Башҡорт теле класс - башҡорт теленең төп законы | 22 байта |
башҡорт теле гәзит-журнал исемдәренең яҙылышы 3 класс | 1.22 МБ |
башҡорт теле ер-һыу атамалары 3 класс | 1.21 МБ |
ҡ-ғ, к-г, п-б хәрефтәренең сиратлашыуы, презентация | 1.99 МБ |
Предварительный просмотр:
Подписи к слайдам:
Йәйен - урманда батша, Ҡышын - ҡарҙан да аҫта. Айыу
Йәйен - һоро, ҡышын - аҡ, Ҡыҫҡа ҡойроҡ, шеш ҡолаҡ. Ҡуян
(йа) өнө ниндәй хәреф менән тамғалана? Я хәрефе
Ниндәй хәреф төшөп ҡалған? ...ман ...та ...тлай ...лған ...мал ...лҡау ...мантау ...нғантау ...рсыҡ ...ҫтыҡ ...мғыр ...праҡ ҡо...ш а...ҡ та...ҡ ҡы...р ша...н ҡа...
Уңыш баҫҡысы
Предварительный просмотр:
Зәйнәб Биишева әҫрәҙәре буйынса инсценировка
Емеш менән әхирәте уйнап ултыра. Балаҫ йәйеп. Емеш иҫкерәк кейенгән, әхирәте яңыраҡ күлдәк кейгән. Сыбар простой күлдәктәр.
Әхирәте: Емеш, әйҙә, мин һиңә үҙемдең ҡурсаҡтарымды күрһәтәм. Әсәйем кисә генә текте.
Емеш: Әйҙә һуң.
Әхирәте: Быныһы әсәһе, быныһы ҡыҙы. Ана ниндәй матур күлдәк теккән уға әсәһе.
Емеш: Эй, әхирәт, минең дә әсәйем булһа, матур күлдәк тегер ине.
Әхирәте:Ярар инде, Емеш, бошонма. Ҙурайғас, үҙең дә тегерһең.
Емеш:Мин тегенсе түгел, уҡытыусы буласаҡмын. Ошондай бәләкәй генә ҡыҙҙарҙы уҡытҡым килә.
Әхирәте:Емеш, уҡытыусы булыр өсөн күп уҡырға, күп белергә кәрәк бит.
Емеш:Ә мин күп уҡыясаҡмын.
Әхирәте: Әй, булыр ул һинән. Ныҡыш ҡыҙ бит һин.
Музыка уйнай, сығып китәләр.
Йүгерешеп балалар инә. Көлөшөп, шаярышып килеп инәләр.
Түңәрәккә баҫып, йырлайҙар.
Емеш менән әхирәте был ваҡытта тиҙ генә кейенәләр.
Емеш – күҙлек, күлдәк өҫтәнә жакет, ҡулында китаптар, дәфтәрҙәр.
Әхирәте уҡыусы булып кейенә. Уҡыусы кейемдәре төрлөсә, бишмәт, простой күлдәктәр. Аҡ колготки, төҫлө нәскиҙәр, туфли. Сәстәре икегә таҫма менән үрелгән. Малайҙарға оҙон еңле күлдәк, биле быуылған, полосатый ыштан.
Йыр.
Әйтегеҙ әле, ҡыҙҙар,
Нисек һыуға баралар?
Бына шулай, бына шулай,
Бына шулай баралар.
Әйтегеҙсе, малайҙар,
Нисек бесән сабалар?
Бына шулай, бына шулай,
Бына шулай сабалар.
Әйтегеҙ әле, ҡыҙҙар,
Нисек китап уҡыйҙар?
Бына шулай, бына шулай,
Бына шулай уҡыйҙар.
Әйтегеҙсе, малайҙар,
Нисек яҙыу яҙалар?
Бына шулай, бына шулай,
Бына шулай яҙалар.
Хәрефтәр тураһында шиғырҙар.
Әрмәнде һуҙған телен, Әйҙә, кил дә ҡун, себен. | Өшөткөс елдәр иҫте, Ҡйрәктәр осоп китте. |
Үлән урҙым күп итеп, Үгеҙ ашап туйһын тип. | Эй, бал ҡортом, бал ҡортом, Эш һөйөүсе бал ҡортом. |
Ыласын – ҡыйғыр ҡош икән, Ырыҫбайға иш икән. | Ирек - иген игеүсе, Илгә икмәк биреүсе. |
Мыраубикә бик иркә, Мейестән төшмәй һис тә. | Ләлә китап ярата, Ләлә ҡурсаҡ уйната. |
Йәшенләп яуҙы ямғыр, Йәшендә тыуҙы йәйғор. | Гөлкәй гөлдәр үҫтерә, Гөлдән хуш еҫ бөркөлә. |
Кәзә, көтөүҙән ҡайтышлай, Баҡсаға инеп киткән. | Ғәли – оҫта ҡурайсы, Ғәлим – оҫта йыраусы. |
Ҡар кеүек аҡ айыуҙар Ҡар өҫтөндә аунайҙар. | Зәлифә кейгән күлдәк Зәңгәр ерлек, күк биҙәк. |
Ҙур йорттар һала, һала Ҙур булып үҫте ҡала. | Дөйә һәр эшкә түҙә, Далалар, сүлдәр гиҙә. |
Төлкә бешерҙе бутҡа, Торна килде ҡунаҡҡа. | Жираф өйҙән дә бейек, Жираф – бик сәйер кейек. |
Вагондар уҙып бара, Вәли ҡул болғап ҡала. | Фил ниңә бер ҙә ятмай? Фил аяҡ үрә йоҡлай. |
Ер еләге күп беҙҙә, Еләк йыя кил беҙгә. | Юртаҡ атта елдереп, Юл йөрөп ҡайтты егет. |
Килеп еткәс тә июнь, Матурланды тирә – йүн. | Һары сәскә атты көнбағыш, Һары нурға батты көнбайыш. |
Предварительный просмотр:
Шаян бесәй. Башҡорт халыҡ әкиәте.
Йәшәгән, ти, бер шаян бесәй. Күршеләрҙең келәтенә төшөп ҡаймаҡ, һөт урлап ашаған. Шуға уны хужаһы ҡыуып сығарған.
Уҫал итеп мыраулап китеп барған ас бесәйгә урман ситендә ҡуян осраған. (музыка – ҡуяндың китеп барғанын күрһәтергә).
(Ҡуян) - Бесәй, ҡайҙа китеп бараһың?
(Бесәй) - Урман йәнлектәрен ашарға китеп барам!
(Ҡуян) - Ооох, ҡалай уҫаааал! ( ҡаса)(музыка – ҡасыу, йүгереү).
Уға төлкө осраған.
(Төлкө) – Эй, ҡуян, ҡайҙа ашығаһың? Кем баҫтыра?
(Ҡуян) - унда бесәй, барыһын да ашайым, ти!(ҡурҡып әйтә, артабан йүгерә, уның менән төлкө лә йүгерә - музыка).
Бергәләп йүгерә былар. Ҡаршыларына бүре осраған. (музыка – бүре темаһы).
(Бүре) – Ҡуян, төлкө, ҡайҙа ашыҡтығыҙ?
(Ҡуян) - Бесәй килә!!!
(Төлкө) – Барыбыҙҙы ла ашай!
(Бүре) – Ай, ҡастыҡ улай булғас! (тема – ҡасыу).
Инде өсәүләп йүгергәндәр. Ҡаршыларына айыу килә, ти. (айыу темаһы)
(Айыу) – Ҡайҙа былай ҡабалан?
(Ҡуян) - Яуыз бесәй килә!!!
(Төлкө) – Барыбыҙҙы ла ашай!
(Бүре)- Бер кемде лә ҡалдырмай!
(Айыу) – Мин дә һеҙҙең менән!
Улар дүртәү булып киткән.
(Йүгереү темаһы). (Ҡурсаҡтарҙың йүгергәнен күрһәтергә. )
Бара торғас, хәлдәре бөтөп киткән. Ял итеп алырға булғандар.
(Айыу)- Әллә аш бешереп, ҡунаҡҡа саҡырайыҡмы бесәйҙе?
(Бүре) - Әйҙә.
(Төлкө) - Бик яҡшы. Ҡуян, бар бесәйҙе саҡырып кил.
(Ҡуян) - Мин ҡурҡам....
(Бүре)- Бар, бар. Беҙ һыу менән утын алып киләбеҙ.
Аш әҙерләгәс, айыу ағас башына йәшенгән. Бүре ҡойолған япраҡ аҫтына, ҡуян сыбыҡ-сабыҡ араһына ҡасҡан.
Ә бесәй бик ас булғас, тиҙерәк ашағыһы килеп бик тиҙ генә килеп тә еткән.
Ә ҡаҙанда тәмлееее аш бешеп ултыра. Эҫе ашты ашайым, тип, бесәй ауыҙын бешереп тә алған. Үҙе ыҫылдай, ҡысҡырып мыраулай икән.
Төлкө, быны ишетеп, сыбыҡ-сабыҡ араһында ҡыбырлап ҡуйған. Ә бесәй сысҡан икән тип уйлап, үткер тырнаҡтарын төлкөнөң ҡолағына батырған.
Ҡурҡышынан төлкө сығып та сапҡан. (Музыка. Төлкө ҡаса.)
Бесәй ҙә ҡурҡып киткән дә, һикереп, япраҡ аҫтында ятҡан бүренең башына килеп төшкән.
Бүре лә урманға ҡарай ҡасып киткән. Шул тиклем ҡурҡҡан үҙе. (Музыка. Бүре ҡаса.)
Ә бесәй тағы ла нығыраҡ ҡото осоп ағасҡа менеп киткән.
Ә ағаста айыу ултыра! Уныһы дөбөр-шатыр ҡолап та төшкән.
(Музыка. Айыу ҡаса.)
Ә бесәй ҡото осҡан килеш өс көн, өс төн ағас башында мыяулап ултырған , ти. Мыяууу, Мыяяууу!!!! (Музыка.)
Геройҙар – бесәй, ҡуян, бүре, төлкө, айыу. Декорацияға ағастар, ҡаҙан, сыбыҡ-сабыҡ, япраҡтар кәрәк.
Предварительный просмотр:
ЛӘ | ЛЕ | ЛҮ | ЛӨ | ЛИ | ЛЫ | ЛӘ | ЛЕ | ЛҮ | ЛӨ | ЛИ | ЛЫ |
НӘ | НЕ | НҮ | НӨ | НИ | НЫ | НӘ | НЕ | НҮ | НӨ | НИ | НЫ |
РӘ | РЕ | РҮ | РӨ | РИ | РЫ | РӘ | РЕ | РҮ | РӨ | РИ | РЫ |
МӘ | МЕ | МҮ | МӨ | МИ | МЫ | МӘ | МЕ | МҮ | МӨ | МИ | МЫ |
АҢ | ЭҢ | УҢ | ӨҢ | ИҢ | ЫҢ | АҢ | ЭҢ | УҢ | ӨҢ | ИҢ | ЫҢ |
ЙӘ | ЙЕ | ЙҮ | ЙӨ | ЙЫ | ЙӘ | ЙЕ | ЙҮ | ЙӨ | ЙЫ | ||
ГӘ | ГЕ | ГҮ | ГӨ | ГИ | ГЫ | ГӘ | ГЕ | ГҮ | ГӨ | ГИ | ГЫ |
КӘ | КЕ | КҮ | КӨ | КИ | КЫ | КӘ | КЕ | КҮ | КӨ | КИ | КЫ |
ҒӘ | ҒЕ | ҒҮ | ҒӨ | ҒИ | ҒЫ | ҒӘ | ҒЕ | ҒҮ | ҒӨ | ҒИ | ҒЫ |
ЛӘ | ЛЕ | ЛҮ | ЛӨ | ЛИ | ЛЫ | ЛӘ | ЛЕ | ЛҮ | ЛӨ | ЛИ | ЛЫ |
НӘ | НЕ | НҮ | НӨ | НИ | НЫ | НӘ | НЕ | НҮ | НӨ | НИ | НЫ |
РӘ | РЕ | РҮ | РӨ | РИ | РЫ | РӘ | РЕ | РҮ | РӨ | РИ | РЫ |
МӘ | МЕ | МҮ | МӨ | МИ | МЫ | МӘ | МЕ | МҮ | МӨ | МИ | МЫ |
АҢ | ЭҢ | УҢ | ӨҢ | ИҢ | ЫҢ | АҢ | ЭҢ | УҢ | ӨҢ | ИҢ | ЫҢ |
ЙӘ | ЙЕ | ЙҮ | ЙӨ | ЙЫ | ЙӘ | ЙЕ | ЙҮ | ЙӨ | ЙЫ | ||
ГӘ | ГЕ | ГҮ | ГӨ | ГИ | ГЫ | ГӘ | ГЕ | ГҮ | ГӨ | ГИ | ГЫ |
КӘ | КЕ | КҮ | КӨ | КИ | КЫ | КӘ | КЕ | КҮ | КӨ | КИ | КЫ |
ҒӘ | ҒЕ | ҒҮ | ҒӨ | ҒИ | ҒЫ | ҒӘ | ҒЕ | ҒҮ | ҒӨ | ҒИ | ҒЫ |
ЛӘ | ЛЕ | ЛҮ | ЛӨ | ЛИ | ЛЫ | ЛӘ | ЛЕ | ЛҮ | ЛӨ | ЛИ | ЛЫ |
НӘ | НЕ | НҮ | НӨ | НИ | НЫ | НӘ | НЕ | НҮ | НӨ | НИ | НЫ |
РӘ | РЕ | РҮ | РӨ | РИ | РЫ | РӘ | РЕ | РҮ | РӨ | РИ | РЫ |
МӘ | МЕ | МҮ | МӨ | МИ | МЫ | МӘ | МЕ | МҮ | МӨ | МИ | МЫ |
АҢ | ЭҢ | УҢ | ӨҢ | ИҢ | ЫҢ | АҢ | ЭҢ | УҢ | ӨҢ | ИҢ | ЫҢ |
ЙӘ | ЙЕ | ЙҮ | ЙӨ | ЙЫ | ЙӘ | ЙЕ | ЙҮ | ЙӨ | ЙЫ | ||
ГӘ | ГЕ | ГҮ | ГӨ | ГИ | ГЫ | ГӘ | ГЕ | ГҮ | ГӨ | ГИ | ГЫ |
КӘ | КЕ | КҮ | КӨ | КИ | КЫ | КӘ | КЕ | КҮ | КӨ | КИ | КЫ |
ҒӘ | ҒЕ | ҒҮ | ҒӨ | ҒИ | ҒЫ | ҒӘ | ҒЕ | ҒҮ | ҒӨ | ҒИ | ҒЫ |
Предварительный просмотр:
Зирәк” интеллектуаль уйыны, 1 класс
-Һаумыһығыҙ, ҡәҙерле уҡыусылар! Бөгөн һеҙҙе “Зирәк” интеллектуаль уйынына саҡырабыҙ. Зирәк – аҡыллы, тапҡыр, тиҙ уйлай тигәнде аңлата. Бөгөн һеҙ үҙегеҙҙе иң зирәк тип күрһәтерһегеҙ, тип уйлайым.Беҙҙең алда биш команда. Һәр команданың үҙ исеме. Әйҙәгеҙ, 1 а командаһын тыңлайыҡ. Баҫалар. Урындан ғына.
Беҙҙең команда: Аҡбуҙат.
Беҙҙең девиз: Аҡыл китаптан йыйылыр.(Аҡыллы баш аҙашмаҫ)
2 команда. 1 б класы.
Беҙҙең команда: Толпар
Беҙҙең девиз: Белем- аҡыл шишмәһе.
3 команда. 1 в класы.
Беҙҙең команда: Ерәнсәй
Беҙҙең девиз: Аҡыл йәштә түгел,башта.
4 команда. 1 г класы.
Беҙҙең команда: Ҡолонсаҡ
Беҙҙең девиз: Белем – донъя терәге.
5 команда. 1 д класы.
Беҙҙең команда: Саптар
Беҙҙең девиз: Аҡыл кешенең телендә.
Афарин. Жюри булып башҡорт теле уҡытыусыһы ...... килгән.
Тәүҙә йәрәбә үткәрәйек. Команданан бер уҡыусы сыға. Номер һайлай. Шул тәртиптә яуап бирәсәкһегеҙ.
- се бирем. Һүрәттәр күрһәтелә. Нимә күрәһегеҙ, башҡортса әйтергә. Руссаға тәржемә итергә.
Һәр яуап өсөн бер мәрәй. Команданың һандығына йыйып барабыҙ.
Афарин! Бик матур яуап бирҙегеҙ.
2-се бирем. Артабанғы уйын хәрефтәр менән. Төшөп ҡалған хәрефтәрҙе ҡуйып сығырға.
Һәр командаға карточка таратыла. 4 фишка таратыла. Барыһы ла дөрөҫ булһа.
рәхм__т | кәм__ | әт__с | сәск__ | кәз__ |
ҡым__ҙ | мыш__ | т__рма | ҡыл__с | мылт__ҡ |
б__лмә | к__лдәк | б__рек | к__ркә | __тек |
__йрәк | бөг__н | төлк__ | көс__к | төт__н |
- - сө бирем. Йомаҡтар. Һәр командаға өс йомаҡ.
4-се бирем. Ребустар
5-се бирем. Һүҙҙәге хәрефте алмаштырып, яңы һүҙҙәр яһарға.
Мәрәйҙәрҙе һанайыҡ. Еңеүселәр , барығыҙ ҙа афарин. Бергәләп йыр тыңлау. “Башҡорт телендә һөйләшәм.”.
рәхм__т | кәм__ | әт__с | сәск__ | кәз__ |
ҡым__ҙ | мыш__ | т__рма | ҡыл__с | мылт__ҡ |
б__лмә | к__лдәк | б__рек | к__ркә | __тек |
__йрәк | бөг__н | төлк__ | көс__к | төт__н |
Предварительный просмотр:
Е
Л
Е
М
К
Ө
Н
Ө
М
Е
Н
Ә
Н
! Б
Предварительный просмотр:
мә | нә | сә | кә | тә | лә | мә | нә | сә | кә | тә | лә |
әм | ән | әс | әк | әт | әл | әм | ән | әс | әк | әт | әл |
ма | на | са | ка | та | ла | ма | на | са | ка | та | ла |
ам | ан | ас | ак | ат | ал | ам | ан | ас | ак | ат | ал |
ом | он | ос | ок | от | ол | ом | он | ос | ок | от | ол |
мо | но | со | ко | то | ло | мо | но | со | ко | то | ло |
му | ну | су | ку | ту | лу | му | ну | су | ку | ту | лу |
ум | ун | ус | ук | ут | ул | ум | ун | ус | ук | ут | ул |
мы | ны | сы | кы | ты | лы | мы | ны | сы | кы | ты | лы |
ым | ын | ыс | ык | ыт | ыл | ым | ын | ыс | ык | ыт | ыл |
ми | ни | си | ки | ти | ли | ми | ни | си | ки | ти | ли |
им | ин | ис | ик | ит | ил | им | ин | ис | ик | ит | ил |
мө | нө | сө | кө | тө | лө | мө | нө | сө | кө | тө | лө |
өм | өн | өс | өк | өт | өл | өм | өн | өс | өк | өт | өл |
мә | нә | сә | кә | тә | лә | мә | нә | сә | кә | тә | лә |
әм | ән | әс | әк | әт | әл | әм | ән | әс | әк | әт | әл |
ма | на | са | ка | та | ла | ма | на | са | ка | та | ла |
ам | ан | ас | ак | ат | ал | ам | ан | ас | ак | ат | ал |
ом | он | ос | ок | от | ол | ом | он | ос | ок | от | ол |
мо | но | со | ко | то | ло | мо | но | со | ко | то | ло |
му | ну | су | ку | ту | лу | му | ну | су | ку | ту | лу |
ум | ун | ус | ук | ут | ул | ум | ун | ус | ук | ут | ул |
мы | ны | сы | кы | ты | лы | мы | ны | сы | кы | ты | лы |
ым | ын | ыс | ык | ыт | ыл | ым | ын | ыс | ык | ыт | ыл |
ми | ни | си | ки | ти | ли | ми | ни | си | ки | ти | ли |
им | ин | ис | ик | ит | ил | им | ин | ис | ик | ит | ил |
мө | нө | сө | кө | тө | лө | мө | нө | сө | кө | тө | лө |
өм | өн | өс | өк | өт | өл | өм | өн | өс | өк | өт | өл |
мә | нә | сә | кә | тә | лә | мә | нә | сә | кә | тә | лә |
әм | ән | әс | әк | әт | әл | әм | ән | әс | әк | әт | әл |
ма | на | са | ка | та | ла | ма | на | са | ка | та | ла |
ам | ан | ас | ак | ат | ал | ам | ан | ас | ак | ат | ал |
ом | он | ос | ок | от | ол | ом | он | ос | ок | от | ол |
мо | но | со | ко | то | ло | мо | но | со | ко | то | ло |
му | ну | су | ку | ту | лу | му | ну | су | ку | ту | лу |
ум | ун | ус | ук | ут | ул | ум | ун | ус | ук | ут | ул |
мы | ны | сы | кы | ты | лы | мы | ны | сы | кы | ты | лы |
ым | ын | ыс | ык | ыт | ыл | ым | ын | ыс | ык | ыт | ыл |
ми | ни | си | ки | ти | ли | ми | ни | си | ки | ти | ли |
им | ин | ис | ик | ит | ил | им | ин | ис | ик | ит | ил |
мө | нө | сө | кө | тө | лө | мө | нө | сө | кө | тө | лө |
өм | өн | өс | өк | өт | өл | өм | өн | өс | өк | өт | өл |
Предварительный просмотр:
Подписи к слайдам:
Мин - Телдәр Шиғыр уҡыйбыҙ
Ринат Хәйретдин ов - шағир ( поэт) Илеш районы Үр мәт ауылында тыуған .
Йомаҡ Йүгерекләп йөрөр ул , Ләү-ләү итеп өрөр ул , Мал- тыуарҙы ҡыуыр ул , Өйгә һаҡсы булыр ул .
Й, А, А, Ҡ, Б Аҡбай
«Аҡбай» шиғыры
Яңы һүҙҙәр Йорт-ҡура – дом, двор Ышаныс – доверие Ышанысын аҡлай – оправдывает доверие
Аҡбай - Атайыңа мин булышам , Көн буйы сабам, Һарыҡ көтөшәм, - ти Аҡбай , Мин дә, – ти, - чабан!
Төндә ул, часовой булып, , Йорт – ҡура һаҡлай. Хужаһының ышанысын Һәр ваҡыт аҡлай.
Һорауҙар Аҡбай ниндәй эш башҡара? Ул йорт-ҡураны һаҡлай. Ул кемгә һарыҡ көтөшә? Аҡбай чабанға һарыҡ көтөшә.
Аҡбай - Атайыңа мин булышам , Көн буйы сабам, Һарыҡ көтөшәм, - ти Аҡбай , Мин дә, – ти, - чабан!
Төндә ул, часовой булып, , Йорт – ҡура һаҡлай. Хужаһының ышанысын Һәр ваҡыт аҡлай.
Аҡбай - Атайыңа мин булышам , Көн буйы сабам , Һарыҡ көтөшәм, - ти Аҡбай , Мин дә, – ти, - чабан ! Тасуири уҡығыҙ
Төндә ул, часовой булып, Йорт – ҡура һаҡлай. Хужаһының ышанысын Һәр ваҡыт аҡлай.
Афарин! Үҙ аллы тасуири уҡығыҙ. П рочитайте выразительно . Аҡбайҙың һүрәтен төшөрөгөҙ.
Нимә белдек? Ринат Хәйретдиновтың « Аҡбай» шиғырын уҡыныҡ. Яңы һүҙҙәр: йорт-ҡура, ышаныс.
Предварительный просмотр:
Подписи к слайдам:
Тема : Башҡорт хәрефтәре Мин - Телдәр
Т С Й Й Ғ О Р
Ә Т Ә С Й Ә Й Ғ О Р
Ә Т Ә С Й Ә Й Ғ О Р Ә ә [ ә ] – һуҙынҡы, нәҙек
Т Л К К С К
Т Ө Л К Ө К Ө С Ө К Ө ө [ ө ] – һуҙынҡы, нәҙек
Б Р Е К Л
Б Ү Р Е К Ү Л Ү ү [ ү ] – һуҙынҡы, нәҙек
С И Е Р Т К Ә
С И Ң Е Р Т К Ә ң [ ң ] – тартынҡы , яңғырау
Й Ы Л А
Й Ы Л Ғ А Ғ ғ [ ғ ] – тартынҡы, яңғырау
А Р
Ҡ А Р Ҡ ҡ [ ҡ ] – тартынҡы, һаңғырау
Ҡ А
Ҡ А Ҙ Ҙ ҙ [ ҙ ] – тартынҡы, яңғырау
Б А М А
Б А Ҫ М А ҫ [ ҫ ] – тартынҡы,һаңғырау
Ы Й Ы Р
Һ Ы Й Ы Р Һ һ [ һ ] – тартынҡы,һаңғырау
42 (ҡырҡ ике) хәреф
Һау булығыҙ!
Предварительный просмотр:
Подписи к слайдам:
Мин – Телдәр Башҡортса һөйләшәйек
Тиҙәйткес Һылыубикә һигеҙ һарыҡ һуйған. Һигеҙе лә һимеҙ. Һигеҙенән дә Һигеҙәр һауыт һыуыҡ май сыҡҡан.
Тиҙәйткес Һылыубикә һигеҙ һарыҡ һуйған. Һигеҙе лә һимеҙ. Һигеҙенән дә Һигеҙәр һауыт һыуыҡ май сыҡҡан.
[ щ ] Щ щ – тартынҡы , һаңғырау , һәр саҡ нәҙек .
[ ч ] Ч ч – тартынҡы , һаңғырау , һәр саҡ нәҙек .
Тема: Щ щ [ щ ] , Ч ч [ ч ] хәрефтәре Сит телдән ингән һүҙҙәрҙә осрай.
щи щётка плащ борщ врач часовой чемпион чабан Бергәләп уҡыйыҡ
Чабан Чабан тауҙа һарыҡ көтә . Һөйләм – предложение
Врач Мин үҫкәс , врач булам . Һөйләм – предложение
Чапаев тураһында кино ҡарағаным бар.
Чуковский – балалар яҙыусыһы.
Беҙҙең китапханала уның «Йыуындыр» тигән китабы бар. Йыуындыр - Мойдодыр
Чайковский - композитор.
«Аҡҡош күле» балеты. Балет «Лебединое озеро»
Оҙон һүҙҙәрҙе уҡырға өйрән Өй-рә-нә-сәк-беҙ И-се-мен-дә-ге Ки-тап-ха-на-ла
Нимә белдек? [ щ ] Щ щ – тартынҡы , һаңғырау , һәр саҡ нәҙек . [ ч ] Ч ч – тартынҡы , һаңғырау , һәр саҡ нәҙек . Һөйләм – предложение
Егет ҙә төрлө кешегә етмеш аҙ һөнәр Һүҙҙ әрҙән мәҡәл төҙө
Һау булығыҙ! Егет кешегә етмеш төрлө Һөнәр ҙә аҙ . Брав ому молодцу мало и семидесяти рем ё сел .
Предварительный просмотр:
Подписи к слайдам:
Мин – Телдәр Мин йомаҡ ҡойорға яратам Йомаҡ - загадка
Я М Ғ Ы Р Күктән килде, Ергә ятты.
Е Л Ә К Уйла... Ҡыҙыл төймә таптым, Ауыҙыма ҡаптым.
Ю Л Б А Р Ы Ҫ Танауынан ҡойроғона Буй-буй һырҙар һуҙылған. Һарғылт төҫтәге бесәйҙән Балалар бик ныҡ ҡурҡҡан!
Я М Ғ Ы Р Е Л Ә К Ю Л Б А Р Ы Ҫ Я я [ йа ] , Ю ю [ йу ] , Е е [ йэ ]
Тағы ике өн белдергән хәрефтәр бармы? Ё ё [ йо ] шоф ё р монт ё р л ё тчик
Тема: Я я [ йа ] , Ю ю [ йу ] , Е е [ йэ ] , Ё ё [ йо ] хәрефтәре
я рыҡ я лан я лҡын я ҡшы е лкән е кән е р е л Бергәләп уҡыйыҡ
ю лсы ю рға ю йғыс Ю лай шахт ё р щ ё тка Бергәләп уҡыйыҡ
е рек е те е гет ем е р е к ем е ш е – һүҙ уртаһында бер өн белдерә
Я я [ йа ] , Ю ю [ йу ] , Е е [ йэ ] , Ё ё [ йо ] хәрефтәре я мғыр е кән ю рға ё лка ем е ш ег е т шахт ё р л ё тчик
Е н р ҡ ы ң г е е е у е л л ә Х әрефтәрҙән мәҡәл төҙө
Һау булығыҙ! Егәрлене ң ҡулы ете. Дело мастера боится.
Предварительный просмотр:
МИНИСТЕРСТВО ПРОСВЕЩЕНИЯ РОССИЙСКОЙ ФЕДЕРАЦИИ
МИНИСТЕРСТВО ОБРАЗОВАНИЯ И НАУКИ РЕСПУБЛИКИ БАШКОРТОСТАН
ОТДЕЛ ОБРАЗОВАНИЯ АДМИНИСТРАЦИИ МУНИЦИПАЛЬНОГО РАЙОНА АБЗЕЛИЛОВСКИЙ РАЙОН
МУНИЦИПАЛЬНОЕ БЮДЖЕТНОЕ ОБЩЕОБРАЗОВАТЕЛЬНОЕ УЧРЕЖДЕНИЕ «ГИМНАЗИЯ ИМ. Т. КУСИМОВА» С.АСКАРОВО
КОНКУРСНАЯ РАБОТА
«ДИСТАНЦИОННЫЙ ОНЛАЙН-КОНКУРС ПО БАШКИРСКОМУ ЯЗЫКУ «КОЛОНСАК – ЖЕРЕБЕНОК»
УЧИТЕЛЯ НАЧАЛЬНЫХ КЛАССОВ
ХИСАМЕТДИНОВОЙ ЮНДУЗ РАМИЛЕВНЫ
НОМИНАЦИЯ «ПРАКТИКА ИСПОЛЬЗОВАНИЯ ЦИФРОВЫХ РЕСУРСОВ В ОБУЧЕНИИ РОДНОМУ ЯЗЫКУ»
2020 год
Предварительный просмотр:
КОД_____________
Муниципаль кимәлендә
4 класс өсөн башҡорт теленән 2019– 2020 уҡыу йылындағы олимпиада һорауҙары
1.Ерек һүҙенә фонетик анализ яһа.
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
2.Бирелгән исемдәрҙе алфавит тәртибендә яҙығыҙ:
Алабута Ҡаһарман Миҙгел Ихата Сәйет
Елпеүес Сәйәхәт Көлтә Юртаҡ Шөһрәт
Йәмшегән Шоңҡар Юрға Ветеран
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
3.Бирелгән һүҙҙәрҙе төбәү килешкә ҡуйып яҙығыҙ:
декабрь – ________________________________________
подъезд- ________________________________________
артист- ________________________________________
Кузбасс – _______________________________________
класс -___________________________________________
Рим- ___________________________________________
фестиваль- ______________________________________
киоск - __________________________________________
4.Синонимдар килтер: матур – _______________________________________
ашыға – _______________________________________
энем – _______________________________________
Антонимдар килтер: ялҡау – _______________________________________
төн – _______________________________________
таҙарта – ______________________________________
5.Һүҙҙәрҙе башҡорт теленә тәржемә итегеҙ:
Ворона – ___________________ Щука-____________________________
Галка – ___________________ Окунь-____________________________
Сокол – ___________________ Налим-____________________________
Ястреб- ___________________ Карась -___________________________
6. Бирелгән фразеологик берәмектәрҙең мәғәнәһен билдәләп яҙ :
Ҡойроҡто һыртҡа һалыу- _________________________________________________
Тел сарлау – ___________________________________________________________
Айыу майы һөртөү - _____________________________________________________
Эйәк бейетеү - ____________________________________________________
7.Йәмил менән Оксана ниндәй әҫәрҙең геройҙары? Әҫәрҙең авторы кем?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
8. Ни өсөн аръяҡ һүҙендә ҡалын айырыу билдәһе (ъ), ә бирьяҡ һүҙендә
нәҙек айырыу билдәһе(ь) яҙыла? Аңлатма яҙ.
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
9.Тексты уҡы,хаталарҙы һыҙып төҙәтеп сыҡ.
Башҡортастан
Башкортостанда күкә олғашҡан тауҙар, кара урмандар бик күп. Ағиҙл, ҡариҙел, дим, саҡмар кеүек йылгалары таҫмаланып аға. Асылыкүл, ҡандракүл, талҡаҫ көҙголәй ялтырап ята.
Башҡортар – киң күңеле һалыҡ. улар элек-электән үҙ еренә руҫтарҙы, татарҙарҙ, сыуаштарҙы һәм башҡа милләт кешләрен һыйындырған, бөтәһе менән дә дус булып йәшәгән, әле лә татыу йэшәй.
10.Дуҫлыҡ тураһында мәҡәлдәр яҙ.
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
11. “Нимә ул батырлыҡ?” темаһына бәйләнешле текст төҙө.
2019– 2020 уҡыу йылындағы 4-се класс уҡыусылары өсөн башҡорт теленән олимпиада һорауҙары һәм баһалау нормалары
Һорауҙар | Максималь баһа |
1.Ерек – е-рек[йэ-рэк], 4 хәреф, 5 өн [й] – [э] – [р] – [э] – [к] – | 2 балл Һәр хатаға -0,1 |
2.Алабута,ветеран,елпеүес,ихата,йәмшегән,көлтә,ҡаһарман, миҙгел,Сәйет,сәйәхәт,шоңҡар,шөһрәт,юрға,юртаҡ. | Һәр дөрөҫ һүҙгә 0,5 балл (0 - 7 балл) Һәр хатаға -0,1 |
3. Декабргә, подъезға,артисҡа,Кузбассҡа, класҡа,Римгә, фестивалға, киоскыға. | Һәр дөрөҫ һүҙгә 0,5 балл (0 - 4 балл) Һәр хатаға -0,1 |
4.Синонимдар : матур – сибәр, һылыу ашыға – ҡабалана энем – ҡустым, туғаным Антонимдар : ялҡау – тырыш, уңған төн – көн таҙарта – бысрата | Һәр дөрөҫ һүҙгә 0,5 балл (0- 3 балл) Һәр хатаға -0,1 |
5.Ворона – ҡарға Щука-суртан Галка – сәүкә Окунь- алабуға Сокол – ыласын Налим- шамбы Ястреб- ҡарсыға Карась – табан балығы | Һәр дөрөҫ һүҙгә 0,5 балл (0 - 4 балл) Һәр хатаға -0,1 |
6. Ҡойроҡто һыртҡа һалыу- ҡасыу Тел сарлау – хәбәр һатыу Айыу майы һөртөү - урлау Эйәк бейетеү - ашау | Һәр дөрөҫ фразеологизмға 1 балл (0 - 4 балл) |
7. “Беҙҙең өйҙөң йәме” әҫәре, авторы Мостай Кәрим. | Һәр дөрөҫ яуапҡа 0,5 балл (0-1 балл) |
8. Ҡушма һүҙҙең беренсе һүҙе нәҙек булып, икенсе һүҙе я,е,ё,ю хәрефтәренән башланһа, ике һүҙ араһында нәҙек айырыу билдәһе (ь) яҙыла. Ҡушма һүҙҙең беренсе һүҙе ҡалын булып, икенсе һүҙе я,е,ё,ю хәрефтәренә башланһа, ике һүҙ араһында ҡалын айырыу билдәһе(ъ) яҙыла. | Дөрөҫ аңлатмаға 1 балл (0-1 балл) |
9.Тексты уҡы,хаталарҙы һыҙып төҙәтеп сыҡ. Башҡортастан Башкортостанда күкә олғашҡан тауҙар, кара урмандар бик күп. Ағиҙл, ҡариҙел, дим, саҡмар кеүек йылгалары таҫмаланып аға. Асылыкүл, ҡандракүл, талҡаҫ көҙголәй ялтырап ята. Башҡортар – киң күңеле һалыҡ. улар элек-электән үҙ еренә руҫтарҙы, татарҙарҙ, сыуаштарҙы һәм башҡа милләт кешләрен һыйындырған, бөтәһе менән дә дус булып йәшәгән, әле лә татыу йэшәй. Башҡортостан Башҡортостанда күккә олғашҡан тауҙар, ҡара урмандар бик күп. Ағиҙел, Ҡариҙел, Дим, Һаҡмар кеүек йылғалары таҫмаланып аға. Асылыкүл, Ҡандракүл, Талҡаҫ көҙгөләй ялтырап ята. Башҡорттар – киң күңелле халыҡ. Улар элек-электән үҙ еренә рустарҙы, татарҙарҙы, сыуаштарҙы һәм башҡа милләт кешеләрен һыйындырған, бөтәһе менән дә дуҫ булып йәшәгән, әле лә татыу йәшәй. | Дөрөҫ төҙәтеп сыҡҡан хаталарға 1-5х.-1балл 6-10х.-2балл 11-15х.-3балл 16-21х.-4балл Бер хатаға -0,1 балл |
10. Дуҫлыҡ тураһында мәҡәлдәр яҙ. | Һәр дөрөҫ мәҡәлгә 1 балл |
11. Хаталар классификацияһы: 1) Орфографик хата (1=1) 2)Ике пунктуацион хата бер хатаға тигеҙләнә (2=1) 3) Ике бысратыу бер хатаға тигеҙләнә (2=1) 4)Бер типтағы бер нисә хата (1=1) | Һәр һөйләмгә 0,5 балл Бер хатаға -0,1 балл |
Максималь 40 балл
Предварительный просмотр:
Предварительный просмотр:
Предварительный просмотр:
Подписи к слайдам:
ТЕМА К- г, ҡ – ғ, п – б өндәренең сиратлашыуы
ҺӨЙЛӘМДӘ ҺҮҘҘӘР ҮҘГӘРЕШЕ Йәмилдең ҡола ғ ы ҡояш шәфә ғ е кеүек ҡыҙарған . ҡола ҡ шәфә ҡ
СИРАТЛАШЫУ - ЧЕРЕДОВАНИЕ көрә к – минең көрә г е м кита п – һинең кита б ы ң
Миҫалдар Эй, мәктә б е м, белем усағы. мәктә п Баҡсала ҡурай елә г е йыйҙыҡ. елә к
Миҫалдар Ҡарағат ҡыуа ғ ы на турғайҙар ҡунған. ҡыуа ҡ Ҡыуа ҡ ҡ а ҡоштар ҡунған. ҡыуа ҡ
Уйлап эшлә Әсәйемдең бүлә( к,г )е бик оҡшаны. Аҡтырнаҡ ҡойро( ҡ,ғ )он уйната. Саматтың ту( б,п )ы ҡапҡаға инде. Әминәнең кита( б,п )ы мауыҡтырғыс.
Уйлап эшлә Әсәйемдең бүлә г е бик оҡшаны. Аҡтырнаҡ ҡойро ғ он уйната. Саматтың ту б ы ҡапҡаға инде. Әминәнең кита б ы мауыҡтырғыс.
Иҫтә ҡалдыр! Сиратлашыу тик к – г, ҡ – ғ, п – б өндәренә генә ҡағыла. Һуҙынҡы өн ҡушылһа, улар сиратлаша. г
МИҪАЛДАР ҡуна ҡ – минең ҡуна ғ ы м яуа п – һинең яуа б ы ң тара ҡ – минең тара ғ ы м төргә к – һинең төргә г е ң
Иҫтә ҡалдыр, дуҫым, тиҙрәк, Сиратлаша хәрефтәр. К-г, ҡ –ғ, п –б бигрәк, Бер-береһенә терәктәр. Ҡунаҡ – ҡуна ғ ы, туп-ту б ы, Ҡыуа ғ ында – елә г е. Шул һүҙҙәрҙе дөрөҫ яҙыу Һәр баланың телә г е.
Сығанаҡтар Абдуллина Ф.Ф.,Фәритов Х.С. Башҡорт теленән дидактик материал, 3 синыф, “Китап” нәшриәте, 1995 Сынбулатова Ф.Ш.,Вәлиева Г.Ә. Башҡорт теле: 3-сө класс өсөн дәреслек. Өфө: Китап, 2017 https://pickimage.ru/detskie-risunki/school/russian/alphabet/ozhivit-bukvu/ https://fotostrana.ru/public/post/234154/1568830316/ https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fwww.meme-arsenal.com%2Fcreate%2Ftemplate%2F819365&psig=AOvVaw1nf1HDFWXNYhYKmz4F7zh7&ust=1636221376587000&source=images&cd=vfe&ved=0CAwQjhxqFwoTCPiBl-jlgfQCFQAAAAAdAAAAABAD https://www.google.com/search?q=%D0%B7%D0%B8%D0%BC%D0%B0+%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%BA%D0%B0