Дәрескә

1. Вставь пропущенные буквы.

К...тап, м...ктәп,

...кбур,

ук...чы,

д...фтәр,

 т...кта, к..ләм,

ис…нм…сез

х..ерл…  к…н

 к...з.

 1. Вставь пропущенные буквы.

К...тап,м...ктәп,

...кбур,

ук...чы,

д...фтәр,

 т...кта, к..ләм,

ис…нм…сез

х..ерл…  к…н

 к...з.

1. Вставь пропущенные буквы.

К...тап,

 м...ктәп, ...кбур,

ук...чы, д...фтәр,

 т...кта, к..ләм,

ис…нм…сез

х..ерл…  к…н

 к...з.

1. Вставь пропущенные буквы.

К...тап,

 м...ктәп,

...кбур,

ук...чы,

д...фтәр,

 т...кта,

к..ләм,

ис…нм…сез

х..ерл…  к…н

 к...з.

1. Вставь пропущенные буквы.

К...тап, м...ктәп,

...кбур, ук...чы,

д...фтәр,

 т...кта, к..ләм,

ис…нм…сез

х..ерл…  к…н

 к...з.

1. Вставь пропущенные буквы.

К...тап,

 м...ктәп,

...кбур,

ук...чы,

д...фтәр,

 т...кта,

к..ләм,

ис…нм…сез

х..ерл…  к…н

 к...з.

Рус телле балалар өчен татар теле  һәм әдәбиятыннан  

республика олимпиадасы (2009 / 2010 нчы уку  елы)

9. нчы сыйныф

1. Бирелгән ситуация буенча телдән аралашу (10 балл).

2. Сорауларны дәвам итеп языгыз (10 балл).

1) Мәктәпне тәмамлаганнан соң, син ...................................................................................?

2) Ярдәм кирәк булса, сез ..........................................................................................................?

3) Укучылар, сезнең ...................................................................................................................?

4) Тәрбияле кеше ........................................................................................................................?

5) “Кичер, илем!” шигырен .......................................................................................................?

6) Бөек Җиңүнең 65 еллыгын ....................................................................................................?

7) Вакыты булганда,  ул .............................................................................................................?

8) Кунакка баргач, алар ..............................................................................................................?

9) Бүгенге яшьләр ......................................................................................................................?

10) Гадел Кутуйның “Рөстәм маҗаралары”исемле әсәрен ....................................................?

3. Калын хәрефле сүзләрне синонимнары белән алыштырыгыз (10 балл).

1. Казан шәһәре ................................
2. шәфкатьле кешеләр ................................
3. шатлыклы хәбәрләр ....................................
4. сабыр балалар ................................
5. хөрмәт иткән укытучыбыз ........................................
6. мәшһүр язучы ........................................
7. туган илне ярату ...........................................
8. дустым кебек акыллы .............................
9. юл аша чыгу ....................................
10. кешеләрнең тормышы ................................    

4. Тәрҗемә итеп языгыз (10 балл).

1) Что с ним случилось вчера?

.......................................................................................................................................................

2) Какой сегодня день недели?

......................................................................................................................................................

3) Простите, к вам можно обратиться?

......................................................................................................................................................

4) Твой друг сейчас в Лондоне?

.....................................................................................................................................................

5) Когда день рождения твоей мамы?

.........................................................................................................................................................

6) Кто ответил на эти  вопросы?

......................................................................................................................................................

7) Ты пойдешь со мной на рыбалку?

.....................................................................................................................................................

8) Можно взять этот словарь?

.....................................................................................................................................................

9) Когда они уезжают отдыхать?

.....................................................................................................................................................

10) Чье имя носит Большой концертный зал Республики Татарстан?

.....................................................................................................................................................

5. Кирәкле кушымчаларны  языгыз (10 балл).

Мин озак еллар мәктәп.......... эшләдем. Мин укыткан малайлар үсеп егет булдылар, һәрберсе үзенчә тормыш корды. Ләкин минем өчен бер нәрсә ачылды: малай вакытта өе......., мәктәп............ хезмәт тәрбиясе һәм бераз гына авырлык күргәннәре, үскәч, юньле кешеләр булып танылдылар. Әдәп-әхлакның нигезе хезмәт............ икәненә мин тагын бер тапкыр ышандым.  Егет кеше (батыр кеше) кем? Батырлык........... нигезе.......... ни ята? Бары тик әхлаклылык, әдәплелек.  Әхлаксыз кеше батырлык эшли алмый. Николай Островский, Муса Җәлил, Олег Кошевой һәм башкалар........... алыгыз: өлкәннәр............., әти-әнисе......... ихтирам итә белгән, авырлыкны бүтәннәр........... кадәр үзенә ала торган кешеләр булганнар алар (Мөхәммәт Мәһдиевтән).

6. Кирәкле репликаларны  языгыз (10 балл).

- Әйт әле, синең кем буласың килә?

- ............................................................................................................................................

- Ни өчен?

- ..............................................................................................................................................

- Ә синең гаиләңдә бу һөнәр ияләре бармы?

- ...............................................................................................................................................

- Синеңчә, хәзер иң популяр һөнәрләр ниндиләр?

- ..................................................................................................................................................

- Ә табиб һөнәре сиңа ошыймы?

- ..................................................................................................................................................

- Киләчәктә кайсы югары уку йортында укыйсың килә?

- ...................................................................................................................................................

- Мәктәптә кайсы фәннәр күбрәк ошый?

- .....................................................................................................................................................

- Дәресләрдә сез нәрсәләр эшлисез?

- .......................................................................................................................................................

- Тормышта син кемнән күбрәк үрнәк аласың?

- .......................................................................................................................................................

-  Яхшы белгеч булу өчен, ниләр эшләргә кирәк?

- .......................................................................................................................................................

7. К хәрефенә башланган сүзләрдән генә торган җөмлә языгыз ( 1 балл).

........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

8. Хикәяне дәвам итеп языгыз (12-14 җөмлә). (5/5 балл).

     Һәр кешенең тормышында кызыклы хәлләр була. Минем сезгә шундый бер вакыйга турында сөйлисем килә ...

                                                    Рус телле балалар өчен татар теле  һәм әдәбиятыннан

 республика олимпиадасы (2009 / 2010 нчы уку елы)

10. нчы сыйныф

1. Бирелгән ситуация буенча телдән аралашу (10 балл).

2. Кушма җөмләләрне  дәвам итеп  языгыз (10 балл).

1)  Әңгәмәдәшегез озак сөйли башласа, .........................................................................

2) Ул килгәнче, ..................................................................................................................

3) Су акканын карарга дип, .............................................................................................

4) Якшәмбе көн булганга, ................................................................................................

5) Агачлар бик озак үсә,  шуңа күрә ...............................................................................

6)  Күргәзмә әзер булу белән, .........................................................................................

7) Без эшләгәндә, ..............................................................................................................

8) Җәй үтсә дә, ...................................................................................................................

9) Аралашу уңышлы булсын өчен, ..................................................................................

10) Дустым әдәбият белән кызыксына, ә ........................................................................

3. Кирәкле сүзләрне  языгыз (10 балл).

1. Күп укыган - күп ............. . 2) Дөньяда иң зур байлык - ................. . 3) Алдан кычкырган күкенең ...................... авырта. 4) Кем эшләми, шул ......................... .

5) ...................................  ашка пешкән. 6) Бердә түгел, ............................. көч. 7) Акча ........................ үсми. 8) Алтын ..................... ятмас. 9) Бер галим ............................... наданга тора. 10)  ....................................... беткәч, батыр күбәер.

4. Тәрҗемә итеп языгыз (10 балл).

1. Как ты думаешь, мне подходит эта куртка?

................................................................................................................................................

2. Вы впервые в Казани?

..............................................................................................................................................

3. Скажите, пожалуйста, где станция метро?

...............................................................................................................................................

4. Сколько вас человек?

................................................................................................................................................

5. В котором часу он выходит из дома?

................................................................................................................................................

6. Ты знаешь название этого цветка?

................................................................................................................................................

7. Они получают письма от своих друзей?

...............................................................................................................................................

8. Как нужно сказать по-татарски это слово?

...............................................................................................................................................

9. Что вы знаете о творчестве известного татарского поэта Р. Файзуллина?

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

10. Почему тебе не нравится эта передача?

..............................................................................................................................................

5. Калын хәрефле сүзләрне антонимнары белән алыштырыгыз (10 балл).

1. Былтыр булдык .................
2. Батыр егет  ....................
3. Табигатьне пычрату ....................
4. Аяз көннәрдә ...........................
5. Моңсу кеше ......................
6. Гади эш ..................
7. Иртәнге аш ....................
8. Ябык бала ................
9. Буш кәрзин .....................
10. Татлы ризык

. Кирәкле кушымчаларны языгыз (10 балл).

Тәмле әйбер ашагач, авыз........ рәхәт була. Тәмле сүз ишеткәч, күңел......... рәхәт була. Ашый тор......., тәмле әйбер бетә. Күпме генә тыңласаң да, күпме генә кабатласаң да, тәмле сүз......... кадере китми. Рәхәте әйткән кешегә дә, ишеткән кешегә дә җитә. Безнең тел.......... дә тәмле сүзләр би-хи-сап! Сез дә беләсез алар......... Төн узып, көн туу белән әйтелә торган........ – “Хәерле иртә!”. Өйдәгеләр........, күршеләр........, дуслар........ “Хәерле иртә!” дип сәламләргә онытмыйсыз инде! Әле тагын “Хәерле көн!”, “Хәерле кич!” дигән сүзләребез бар.

7. Бирелгән сүзләрдән җөмләләр төзеп языгыз (5 балл).

1. Шәһәр, Тукай,  үзәк, һәйкәл, бар.

.................................................................................................................................................

2. Татарстан, зур, Республика, төзелеш, барырга.

.................................................................................................................................................

3. Мин, дус, Казан, турында, гарәп, хат, язарга.

.................................................................................................................................................

4. Шәһәр, йорт, көнчыгыш, биек, төзергә.

................................................................................................................................................

5. Көз, базар, ярминкә, узарга.

................................................................................................................................................

8. “Татар җыры” фестивале лауреатыннан интервью алу өчен, 10 сорау языгыз (10 балл).

1. .............................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

2................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3................................................................................................................................................................................................................................................................................................

4...............................................................................................................................................

 ...............................................................................................................................................

5...............................................................................................................................................................................................................................................................................................

6. .............................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

7. .............................................................................................................................................

Рус телле балалар өчен татар теле  һәм әдәбиятыннан  республика олимпиадасы (2009 / 2010 нчы уку елы)

11 нче сыйныф

1. Бирелгән ситуация буенча телдән аралашу (10 балл). 2. Җөмләләрнең башын уйлап  языгыз (10 балл)) ..................................................................................................: мин сезнең уңышка ирешүегезгә ышанам.

2).................................................................................................., Бауман урамында урнашкан В.Качалов исемендәге Зур рус драма театрына барыгыз.

3. ................................................................................., шуңа күрә Казан шәһәрендә бик күп спорт корылмалары төзелә.

4. ........................................................................................, кызыклы темаларга әңгәмә алып барырга кирәк.
5. ........................................................................................., чөнки тәрҗемәләр аша башка халыклар да  татар әдәбияты белән таныша ала.
6. ......................................................................................... китапларны Татарстан Республикасының Милли китапханәсендә табарга мөмкин.
7. ...................................................................................................., әйтерсең лә җир ак юрган ябынган.
8. ................................................................................................, моның өчен һәр кеше үз эшен яратып башкарырга тиеш.
9. ..............................................................................................................., аның хәле бераз яхшырды.
10. ....................................................................................................., чын дусларың күп булыр.

3. Кирәкле репликаларны языгыз (10 балл).

•  Март аенда укучыларның Н.Лобачевский исемендәге фәнни-гамәли конференциясе була. Син барасыңмы?
• .......................................................................................................................................

•  Кайсы секциядә катнашасың?
• .......................................................................................................................................

•  Фәнни эшеңнең темасы ничек?
• .......................................................................................................................................

•  Кемнең әсәрләре буенча?
• .......................................................................................................................................
•  Аның әсәрләре башка телләргә дә тәрҗемә ителгәнме?
• .......................................................................................................................................
• Синеңчә, бу фәнни эшнең яңалыгы нәрсәдә?
• .......................................................................................................................................
•  Фәнни җитәкчең кем?
• .......................................................................................................................................
•  Мондый конференциядә катнашканың булдымы, әллә быел беренче тапкыр барасыңмы?
• .......................................................................................................................................
•  Синеңчә, яхшы чыгыш ясау өчен, ниләр эшләргә кирәк?
• .......................................................................................................................................
•  Уңышлар сиңа!
• .......................................................................................................................................

4. Кирәкле кушымчаларны  языгыз. (10 балл).

Төрле милләт халыклар...    гореф-гадәтләре, йолалары, кием...     төрлелеге белән бер-берсеннән аерылалар. Татарлар белән янәшә марилар, чувашлар, удмуртлар, руслар, мордвалар һәм башка милләт...    яши. Бу милләтләр...  кием..., алардагы бизәкләр төрле-төрле. Кием-салым....   нинди булуы яши торган урынның табигате белән генә түгел, бәлки бу милләтләрнең ата-бабалары...   , әни-әбиләре...    килә торган яшәү үзенчәлекләре...      , гореф-гадәтләре....     бәйләнгән.

5. Тәрҗемә итеп языгыз (10 балл).

1. В 2006 году татарский театр отметил 100 летний юбилей.

………………………………………………………………………………………......

2. Наша страна богата лесами.

………………………………………………………………………………………......

3. Когда переходишь улицу, надо быть очень внимательным.

………………………………………………………………………………………......

4. Мне очень понравилось выступление этого певца.

………………………………………………………………………………………......

5. В воскресенье мы пойдем на каток.

………………………………………………………………………………………......

6. Длина Волги — три тысячи шестьсот восемьдесят восемь километров.

………………………………………………………………………………………......

..........................................................................................................................................

7. Я кратко ответил на каждый вопрос.

………………………………………………………………………………………......

8. Повторите стихотворение Г.Тукая «Родной язык».

………………………………………………………………………………………......

9. Наступила осень, стали опадать листья с деревьев.

………………………………………………………………………………………......

10. Казанский университет внес огромный вклад в развитие образования и науки.

………………………………………………………………………………………......

.................................................................................................................................................

6. Сорауларга җавап бирегез (10 балл).

1. Казан шәһәрендә атаклы кешеләрдән кемнәр яшәгән?

………………………………………………………………………………………......

.................................................................................................................................................

2. Сиңа спортның кайсы төре күбрәк ошый һәм ни өчен?

………………………………………………………………………………………......

.................................................................................................................................................

3. 2009 нчы елда Татарстанда нинди мөһим вакыйгалар булды?

………………………………………………………………………………………......

.................................................................................................................................................

4. Дустыгыз нәрсәләр белән кызыксына?

………………………………………………………………………………………......

.................................................................................................................................................

5. Чит илләрдән килгән кунакларга Казанның кайсы истәлекле урыннарын күрсәтәсең килә?

………………………………………………………………………………………......

.................................................................................................................................................

6. XXI гасыр студентына нинди сыйфатлар хас булырга тиеш?

………………………………………………………………………………………......

.................................................................................................................................................

7. Мәгариф һәм фән министры булсагыз, бүгенге уку-укыту системасына нинди үзгәрешләр кертер идегез?  

………………………………………………………………………………………......

.................................................................................................................................................

8. Чит телләрне яхшы үзләштерү өчен, нәрсәләр эшләргә кирәк?

………………………………………………………………………………………......

.................................................................................................................................................

9. Сезгә кемнәр белән аралашу ошый һәм ни өчен?

………………………………………………………………………………………......

.................................................................................................................................................

10. Бүгенге көндә иң зур хыялыгыз нинди?

………………………………………………………………………………………......

.................................................................................................................................................

7. Бирелгән хәрефләрдән  татар мәкален языгыз. (1 балл).

наблашнэшаг — шэбкеәтн      

.........................................................................................................................................

8. Хикәяне дәвам итеп языгыз (14-16 җөмлә). (5/5 балл).

2010 нчы ел Россиядә рәсми рәвештә Укытучы елы буларак игълан ителде...