АКТ технологиясы

Ақпараттық технологиялар білім беру ортасында

 Прочие работы

 17.11.2012 10:56

1. АҚПАРАТТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАР БІЛІМ БЕРУ ОРТАСЫНДА....................................................................................

1.1 Ақпараттық технология түсінігі........................................................

1.2 Ақпараттық коммуникациялық технология және білім беру ортасы...................................................................................................

1.3 Ақпараттық технологиялардың пайдалану ерекшеліктері................

2. ОРТА МЕКТЕПТЕ АҚПАРАТТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯНЫ ҚОЛДАНУ АЙМАҒЫ......................................................................

2.1 Информатика пәнін оқытуда жаңа педагогикалық, ақпараттық технологиялардың мүмкіндіктерін қолдану………………....…….

2.2 Информатика сабағындағы жаңа ақпараттық технологиялар құралдарының техникалық базасы...................................................

2.3 Сабақ барысында мультимедиялық технологияларды қолдану ерекшеліктері.......................................................................................

2.4 Жаңа ақпараттық технологияны қолдана өткізілетін сабақты ұйымдастыру жөніндегі ұсыныстар.................................................

2.5 Орта мектептің жоғары сыныптарында информатиканы оқытуды ұйымдастыру жолдары......................................................

3 ОРТА МЕКТЕПТЕ ОҚЫТУ ҮРДІСІНДЕ АҚПАРАТТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ПАЙДАЛАНУ ЖОЛДАРЫ......................

3.1 Интерактивті тақтаны қолдану мүмкіндіктері.................................

3.1.1 Интерактивті оқытудың негізгі әдістері.................................

3.1.2 Пәнді оқытуда қолданылатын интерактивтi. Технологияның жаңа формалары....................................................

3.2 Жалпы білім беретін орта мектептердегі ақпараттық технологияларды кіріктіре отырып оқыту......................................

ҚОРЫТЫНДЫ...................................................................................

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ..................................

Егеменді еліміздің тірегі – білімді ұрпақ. ХХІ ғасыр білімділер ғасыры болмақ. Жаңа кезеңге бет бұру оңай емес. Ол үшін болашақ ұрпағын тәрбиелеу керек.  

Қазіргі кезде біздің қоғамымыз дамудың жаңа кезеңіне көшіп келеді, бұл кезең ақпараттық кезең, яғни компьютерлік техника мен оған байланысты барлық ақпараттық коммуникациялық технологиялар педагогтар қызметінің барлық салаларына кірігіп, оның табиғи ортасына айналып отыр. «Білім берудегі «Ақпараттық коммуникациялық технология» ұғымы «оқытудың жаңа ақпараттық технологиялары», «қазіргі ақпараттық оқыту технологиялары», «компьютерлік оқыту технологиялары» және т.б., тіркестермен тығыз байланысты.

Білім беруді ақпараттандандыру процесі пән мұғалімдеріне, әдіскерлерге, білім мекемелерін басқарушыларға жаңа ақпараттық технологияны өз қызметтеріне жан-жақты пайдалану саласына үлкен талап қояды. Ақпараттық коммуникациялық технологияны бәсекеге қабілетті ұлттық білім беру жүйесін дамытуға және оның мүмкіндіктерін әлемдік білімдік ортаға енудегі сабақтастыққа қолдану негізгі мәнге ие болып отыр. Білім беруді ақпараттандыру, білім салаларының барлық қызметіне ақпараттық технологияны енгізу және ұлттық модельді қалыптастыру қазақстандық білім беруді сапалы деңгейге көтерудің алғы шарты.

Білім беруді ақпараттандыру жағдайында педагог мамандардың біліктілігін арттыру процесі қазіргі заман міндеті.

Ақпараттық коммуникациялық технология электрондық есептеуіш техникасымен жұмыс істеуге, оқу барысында компьютерді пайдалануға, модельдеуге, электрондық оқулықтарды, ақпараттық коммуникациялық технология интаративті тақтаны қолдануға, Интернетте жұмыс істеуге, компьютерлік оқыту бағдарламаларына негізделеді. Ақпараттық әдістемелік материалдар коммуникациялық байланыс құралдарын пайдалану арқылы білім беруді жетілдіруді көздейді.

Ақпараттық коммуникациялық технологиялардың келешек ұрпақтың жан-жақты білім алуына, іскер әрі талантты, шығармашылығы мол, еркін дамуына жол ашатын педагогикалық, психологиялық жағдай жасау үшін де тигізер пайдасы аса мол.

Жедел дамып отырған ғылыми –техникалық прогресс қоғам өмірінің барлық салаларын ақпараттандырудың ғаламдық процесінің негізіне айналды. Ақпараттық технологиялық дамуға және оның қарқынына экономиканың жағдайы, адамдардың тұрмыс деңгейі, ұлттық қауіпсіздік, бүкіл дүниежүзілік қауымдастықтағы мемлекеттің рөлі тәуелді болады. Тұтас дүние қалыптастыру мен қоғамдастықтар, жеке адам мен бүкіл дүниежүзілік қоғамдастықтың өмір сүруі үшін жаңа жағдайларды қамтамасыз етуде ақпараттық –коммуникациялық технологиялар маңызды рөл атқарады. Білім беру саласында электрондық байланыс жүйелерінде ақпарат алмасу, интернет, электрондық пошта, теле-конференция коммуникациялық жүйелер арқылы іске асырылуы керек.

Заман ағымына қарай ақпараттық технологияларды қолдану айтарлықтай нәтижелер беруде. Кез келген сабақта электрондық оқулықты пайдалану оқушылардың танымдық белсенділігін арттырып қана қоймай, логикалық ойлау жүйесін қалыптастыруға, шығармашылықпен еңбек етуіне жағдай жасайды.

Ақпараттық коммуникациялық технологияны бәсекеге қабілетті ұлттық білім беру жүйесін дамытуға және оның мүмкіндіктерін әлемдік білімдік ортаға енудегі сабақтастыққа қолдану негізгі мәнге ие болып отыр.  

Ақпараттық коммуникациялық технологияны пайдалану жөніндегі қызметтің мақсаты: үйренушінің шығармашылық әлеуетін дамыту; коммуникативтік әрекеттерге қабілетті болуды дамыту; сараптамалық –зерттеу қызметі дағдыларын дамыту; оқу қызметі мәдениетін дамыту; оқу-тәрбие үрдісінің барлық деңгейлерін қарқындандыру, оның тиімділігі мен сапасын арттыру; қазіргі қоғамның ақпараттануымен байланысты пайда болатын әлеуметтік тапсырысты өткізу.

Мұғалімнің ақпараттық коммуникациялық технологиялардың пайдалану жөніндегі қызметі табиғатының, оның мақсаттарының өзінің сапалық өзгеруі оқыту мақсатында ақпараттық коммуникациялық технология пайдалану дағдысына әсер ету жолымен мүмкін болуы мүмкін.

Ақпараттық коммуникациялық технологиялардың пайдаланудың мәні компьютерлік техниканың мүмкіндіктерін баланың жеке тұлғасын дамыту проблемасының маңына топтасқан ақпараттық коммуникациялық технологиялық дидатикалық - әдістемелік проблемалық міндеттерді шешуге бағындыру болып табылатындай. Сондай-ақ педагогтың компьютерік сауаттылығы ақпараттық коммуникациялық технологияларды пайдаланудағы жеке тәжірибесін тұжырымдау есебінен сапалы түрде артады.

Тақырыптың өзектілігі - Орта мектепте ақпараттық технологиялардың ролі мен болашағын көркемдеп көрсету арқылы оқытудың сапасын арттырып, білімін тереңдете, әрі түсінікті түрде жеткізілуіне, білім беру аумағын жүйелі түрде кеңейтіп отыруға, ХХІ ғасыр талабына сай болуы.

Ғылыми жаңашылдығы - қазіргі қоғамның информатика саласындағы, жалпы білім беру жүйесіндегі ақпараттық коммуникациялық технология саласында компьютерлік білімді көркемдеп оқытуда ақпараттық коммуникациялық технологиялық жұмыстарды ұйымдастыру

Қазіргі ахуалы (жағдайы) – информатика казіргі психологиялық, педагогикалық және әдістемелік әдебиеттер көрсетіп отырғандай, мүделендіру ролінің төмендеуі кез-келген пәнді оқыту нәтижелілігі деңгейін төмендетеді. Осы тұрғыдан алып қарағанда, мүдделенуді қамтамасыз ету блогының қажеттілігі - түсінікті нәрсе. Шындығына келгенде, оқуға оң мүдделілік қалыптастыру — ақпараттық коммуникациялық технологиялық принциптерді іске асыру тәсілдерінің бірі бола отырып, оқу мен тәрбие бірлігін қамтамасыз ететін арнайы мәселе ретінде қарастырылуы тиіс.

Дипломдық жұмыстың мақсаты - Оқуды ұйымдастыруда информатика пәнінен сапалы нәтижеге жетуге, кез келген тақырыпты меңгеруде кездесетін қиыншылықтарды жеңіп, шәкірттер үшін түсінікті әрі көркемделген білімін тереңдету дипломның негізгі қайнар көзі болып табылады. Кез келген оқушының жас ерекшеліктерін ескере отырып және реттеу блоктарының қажеттілігін көре отырып оқушылардың даярлық және нәтижеге сенімділігінің деңгейін одан әрі қарай дамытып, жетілдіре түсу. Сондықтан кез келген пәнді оқуда, мақсатының жүйелі, бір нәтиже шығатындай жоғары деңгейде болуы көзделіп, жүргізілуі тиіс.

 Дипломдық жұмыстың міндеті

- Оқытуда компьютерлік жұмыстарды көркемділігін арттырады, яғни оқушыларға қиын да күрделі тақырыптарды, нақты түсіне білуіне қол жеткізу;

- Оқушыларға түсіндірудің тиімділігін жоғарылатады және оқытылып жатқан материялдардың меңгеру мүмкіндігі береді;

- Кез келген пәннің мұғалімі үшін прогамманы қолдану өте ыңғайлы;

- Дәріс уақытын ұтымды пайдалануға өте тиімді;

- Ұстаз бен оқушылардың еңбегін ақпараттық коммуникациялық технологиялық тұрғыда ұйымдастыру;

Зерттеу объектісі - қазіргі таңдағы қолданыста жүрген компьютерлік білімділік сауатылықты ашу

Теориялық және әдістемелік негізі. Дипломдық жоба кіріспеден, үш тараудан, қорытындыдан, әдебиеттер тізімінен және қосымшадан тұрады.

Ақпараттық коммуникативтік технологияны пайдаланудың тиімділігі мен ерекшеліктері

А.Б.Сентаева, Информатика пәнінің оқытушылары КМҚК М.О.Әуезов атындаәы педагогикалық колледжі, Семей қаласы

Қазіргі кездегі шапшаң жүріп жатқан жаћандану үрдісі әлемдік бәсекелестікті күшейте түсуде. Елбасы Н.Ә.Назарбаев Қазақстанның әлемдегі бәсекеге қабілетті 50 елдің қатарына кіру стратегиясы атты жолдауында «Білім беру реформасы Қазақстанның бәсекеге нақтылы қабілеттілігін қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін аса маңызды құралдарының бірі» деп атап көрсетті.

ХХІ ғасыр – бұл ақпараттық қоғам дәуірі, технологиялық мәдениет дәуірі, айналадағы дүниеге, адамның денсаулығына, кәсіби мәдениеттілігіне мұқият қарайтын дәуір.

Қазіргі заман талабына сай адамдардың мәлімет алмасуына, қарым-қатынасына ақпараттық — коммуникациялық технологиялардың кеңінен қолданысқа еніп, жылдам дамып келе жатқан кезеңінде ақпараттық қоғамды қалыптастыру қажетті шартқа айналып отыр. Осы орайда келешек қоғамымыздың мүшелері — жастардың бойында ақпараттық мәдениетті қалыптастыру қоғамның алдында тұрған ең басты міндет. Ақпараттық коммуникативтік технологияны пайдаланып, оқыту құралдарында жаңа иллюстрация түрлерінің пайда болуы, қағаз тасымалдауыштарда бастырылып шығарылған, дәстүрлі оқулықтарда қолданылған алдынғы тәсілдерден мүлдем бас тартуды білдірмейді. Дәстүрлі оқу кітаптарын иллюстрациялау және полиграфиялық безеңдендіру аймақтарында едәуір тәжірибе жинақталған. Осыған байланысты иллюстрацияның өзі, басылымның элементтерін кеңістікте топтастыру ерекшеліктері, жеке элементтердің басым көрсетілуі (көзбен қарағанда), қабылдаудың физиологиялық жақтары (баспаның айқындығы, қаріп ерекшеліктері т.б.) ерекшеленеді.

Қазіргі уақытта арнайы бағыттағы ақпараттық коммуникативті технолгияның құралдарын құру үрдісінде көптеген білім беру бағыттары мен оқу пәндері бойынша мультимедиалық энциклопедиялар жасалған. Оқытудың жаңа әдістерін пайдалана отырып, оқу үрдісін ұйымдастыру мүмкіндігін беретін ойындық ситуациялық тренажерлар және мультимедиалық оқыту жүйелері құрастырылған.

Оқу жүйесіндегі ақпараттық технологиялар (АТ) — компьютерлік техника мен программалық құралдардың көмегімен оқушыға ақпаратты дайындауды және беруді жүзеге асыратын процесс. Оқу жүйесіндегі ақпараттық технологияларда ақпаратты беріп үйренуде екі нәрсені бөліп айтуға болады: техникалық құралдар, оған компьютерлік техника, байланыс жолы, және әртүрлі жүктеме бойынша берілетін программалық құралдар (ПҚ). Оқытушы компьютердің көмегімен берілетін сабақты өңдеуде оның функционалдық мүмкіндіктерін және жоғарыда аталған компоненттердің әрқайсысын қолдану шартын білуі тиіс. Техникалық құралдардың да программалық құралдардың да өз ерекшеліктері бар және оқу барысына айтарлықтай әсерін тигізеді.

Әуелі мына сұраққа жауап берсек, компьютерлік техниканы сабақта не үшін қолданады және ақпараттық технология құралдарын қолданып қандай әдістемелік мәселелерді шешуге болады? Ақпараттық технологияны пайдаланудың педагогикалық мақсаты мынада:

1. Жеке басының дамуы

• ойлану

• эстетикалық тәрбие

• экспериментальды-зерттеу мүмкіндігін дамыту

• ақпараттық мәдениетін қалыптастыру

2. Әлеуметтік тапсырысты орындау

• пайдаланушының жалпы ақпараттық дайындығы («компьютерлік сауаттылық» деп аталатын)

• белгілі бір мамандықтарды дайындау

3. Оқу- тәрбиелік процесті күшейту

• оқытудың тиімділігін және сапасын күшейту

• танымдық әрекетін қамтамасыздандыру

• ақпараттық және пән бойынша дайындықты интеграциялау арқасында пәнаралық байланысты тереңдету.

Қоғамдағы жаңа өзгерістер және оның тез ақпараттандырылуы мен даму жылдамдығы білім беруге қойылатын талаптарды да түбегейлі өзгертіп, қоғам қажеттілігін қанағаттандыру үшін білім беру саласына төмендегідей міндеттерді қойып отыр:

• Білім сапасын арттыру;

• Әлемдік білім беру кеңістігіне ену;

• Орта білімді ақпараттандыру;

• Интернет жүйесін пайдалану;

• Электрондық оқулықтар;

• Қашықтықтан басқару:

Компьютерлік технологияны пайдалану мұғалімге оқушының оқу пәніне деген танымдық қызығушылыәын дамытудың жаңа мүмкіндіктерін ашады. Жаңа ақпараттық технология өзіндік ерекшеліктерімен ерекшеленеді. Олар төмендегідей:

• Жобаның презентациясын жасау мен ұйымдастыру;

• Ғылыми — көпшілік журналының сайтына кіру;

• Әлемнің кез-келген еліндегі оқушылар мен еркін араласу;

• Интернет- олимпиада мен шығармашылық байқауларға қатысу;

Жаңа ақпараттық технологияның ішінде ең тиімді технологияларға: оқытудың компьютерлік технологиясы, мультимедиялық технологиялар, презентациялық технологиялар, дистанциялық оқыту технологиялары кіреді.

Оқытудың компьютерлік технологиясы — ақпаратты бейнелеу, тасымалдау және жинақтау, оқушының танымдық әрекетін бақылау және басқару сияқты педагогтың кейбір функцияларын модельдейтін компьютерлік техника, телекоммуникациялық байланыс құралдары және интерактивті программалық өнім негізінде жұмыстың педагогикалық шарттарын жасау тәсілдері, әдістері, құралдары жиыны.

Білім беруде компьютерлік технологияларды пайдалану оқыту процесін толық өзгертуге, оқытудың жеке тұлғаға бағытталған моделін жүзеге асыруға мүмкіндік береді. қазіргі оқыту құралдары (компьютерлер, телекоммуникациялық байланыс құралдары, қажетті интерактивті программалық және әдістемелік жабдықтар) әр түрлі оқыту формаларын жетілдіруге мүмкіндік береді, оған қоса олардың оқушылардың өздігінен білім алуын ұйымдастырудағы өзіндік жұмыстарды орындайтын әдістемелік құрал ретінде атқаратын жұмыстың маңызы өте зор, әрине, қазіргі компьютер мен интерактивті программалық — әдістемелік құралдар мұғалім мен оқушының әрекеттесу формаларын өзгертіп, мұғалімді оқытушыдан гөрі ақылдаса отырып көмектесетін кеңес беруші ретінде қарастырады. Ал мұндай өзгеріс оқушының білімге деген ынтасын арттырып, сабақтың, нәтижелік бақылаудың жаңа моделдерін (баяндама, реферат) іздеуге итереді, оқытудың жеке адамға бағытталған қызықты түрлерін енгізуді керек етеді. Бірнешеуін тізімдеп, бағытын айқындасақ:

Мультимедиялық технололиялар — бейнелік және аудиоэффектілік, әр түрлі мультипрограммалық мүмкіндіктерді интерактивті программалық жабдықтың басқаруымен орындата алатын электрондық құжаттарды дайындау тәсілдері.

Мультимедия құралдары деп әр түрлі орталарды: графиканы, гипермәтінді, дыбысты, анимацияны, бейнелік көріністерді пайдалана отырып, тұтынушының компьютермен әрекеттесуін жүзеге асыратын аппараттық және программалық -құралдардың біріктірілген кешендерін айтады.

Презентациялық технологиялар. Бұл технология, бір жағынан , оқушыларға жаңа материалдарды (иллюстрациялар, фотографиялар, бейнелік, дидактикалық материялдар, т.с.с.) көрнекі түрде көрсету құралы болатын болса, екінші жағынан, мұғалімдерге осы материалдарды дайындауды және оны қолдану процесін де жеңілдетеді. Алдын ала жүргізілген тәжірибелер презентациялар технологиясын пайдалану балалардың оқуға деген ынталылығын арттырып, сабақтың қызықты өтуін қамтамасыз етіп, оған дайындалу мерзімін (презентациялық сүйемелдеу жұмысын алдын ала мұғалім немесе басқа біреу дайындағанда) қысқартады, ең бастысы — мұғалімдерді жаңа ақпараттық технологияларды пайдалануға дағдыландырады. Осыған қоса, оқу орнында жергілікті компьютерлік желісі болуы және бұл желінің Интернет жүйесіне қосылуы мұғалімдердің жаңа технологияны игеруге үлкен мүмкіндік жасар еді.

Дистанциялық оқыту технологиясы — ақпараттық коммуникациялық технологиялық құралдар (компьютерлер, телекоммуникациялар, мультимедия құралдары) және ғылыми негізделген тәсілдер арқылы білім алу формасы. Бүгінгі таңда осы технология жетілген елдерде өте кең тараған. Дистанциялық оқытудың артықшылықтары:

а) компьютерлік телекоммуникациялар оқу материалдарын тыңдаушыларға жылдам жеткізеді;

ә) ақпараттық коммуникациялық технологиялардың барлық қуатын оқытуға да, әрі оқушылармен кері байланыс жасауға да пайдалануға болады.

Бұл технология біздің елімізде әлі кең тарала қойған жоқ, өйткені толыққанды дистанциялық оқыту туралы айту үшін оқу орындарында және оқушының үйінде де жақсы техникалық және программалық құралдар болуы тиіс.

Жаңа ақпараттық технология шеңберінде компьютерлер негізгі үш бағытта пайдаланылады:

• Адамды мезі ететін есептеу жұмыстарын орындауға мүмкіндік беретін жеке құрал ретінде;

• Проблемалы салаларда зерттеулерді жүргізу үшін құралдармен толықтырылған автоматтандырылған дербес жұмыс ретінде;

• Білімді бекітуге арналған автоматтандырылған кешен немесе жаттықтырушы ретінде қолданылады.

Жаңа ақпараттық технологияны сабақтарда пайдаланудың тиімділігі мен ерекшеліктерін қорытындылай келе, компьютерлік технологияны пайдаланудың әр жақты екендігіне көз жеткізуге болады. Сонымен, компьютерлік технологияны сабақтарда пайдаланудың үш негізгі түрі бар

• Ақпараттық технологияны сабақтарда үздіксіз пайдалану

• Ақпараттық технологияны оқушылардың сабақтан тыс өзіндік жұмыстарды орындау барысында пайдалану.

• Ақпараттық технологияны танымдық қабілетін дамытуға пайдалану. (дамытушылық ойындар, электрондық энциклопедия т.б) Оқыту барысында ақпараттық технологияның бір ғана бағытымен жұмыс істеу барлық бағыттарды кешенді түрде пайдаланумен саластырғанда төменгі нәтиже береді. Компьютерді пайдалану оқушылардың терең танып білуіне ғана емес сондай- ақ, есептеуіш техникамен жұмыс істеу дағдысын қалыптастыру- уақыт талабы екенін сезінуіне жағдай жасайды. Жаңа ақпараттық технологияны пайдалану оқушының қызығушылығын ғана тудырып қоймай, басты білім сапасының артуына әсер етеді.

Әдебиеттер тізімі:

1. Г.К.Селевко. Компьютерные (новое информационные) технологии обучения.

2. Дьяченко В.К. Новая педагогическая технология и ее звения. Изд. "Соло" Красноярского университета. 1994г.

3. Кобдикова Ж. Технологизация учебного процесса. Школа "Ақ желкен", Алматы. 1999 ж.

4. Елубай С. Білім беру технологиясының қазіргі проблемалары. Алматы, 2001жыл.

5. Л.Доллинер. Ақпараттық коммуникациялық технологияларының мәселелері және болашағы. Информатика негіздері.

6. А. Шарипова. Жаңа ақпараттық технологияларды математика пәнін оқытуда пайдалану. Информатика негіздері.

7. Жұмабаев М. Педагогика. Алматы, рауан, 1993 ж.

Ақпараттық технологиялар білім беру ортасында

 Прочие работы

 17.11.2012 10:56

1. АҚПАРАТТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАР БІЛІМ БЕРУ ОРТАСЫНДА....................................................................................

1.1 Ақпараттық технология түсінігі........................................................

1.2 Ақпараттық коммуникациялық технология және білім беру ортасы...................................................................................................

1.3 Ақпараттық технологиялардың пайдалану ерекшеліктері................

2. ОРТА МЕКТЕПТЕ АҚПАРАТТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯНЫ ҚОЛДАНУ АЙМАҒЫ......................................................................

2.1 Информатика пәнін оқытуда жаңа педагогикалық, ақпараттық технологиялардың мүмкіндіктерін қолдану………………....…….

2.2 Информатика сабағындағы жаңа ақпараттық технологиялар құралдарының техникалық базасы...................................................

2.3 Сабақ барысында мультимедиялық технологияларды қолдану ерекшеліктері.......................................................................................

2.4 Жаңа ақпараттық технологияны қолдана өткізілетін сабақты ұйымдастыру жөніндегі ұсыныстар.................................................

2.5 Орта мектептің жоғары сыныптарында информатиканы оқытуды ұйымдастыру жолдары......................................................

3 ОРТА МЕКТЕПТЕ ОҚЫТУ ҮРДІСІНДЕ АҚПАРАТТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ПАЙДАЛАНУ ЖОЛДАРЫ......................

3.1 Интерактивті тақтаны қолдану мүмкіндіктері.................................

3.1.1 Интерактивті оқытудың негізгі әдістері.................................

3.1.2 Пәнді оқытуда қолданылатын интерактивтi. Технологияның жаңа формалары....................................................

3.2 Жалпы білім беретін орта мектептердегі ақпараттық технологияларды кіріктіре отырып оқыту......................................

ҚОРЫТЫНДЫ...................................................................................

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ..................................

Егеменді еліміздің тірегі – білімді ұрпақ. ХХІ ғасыр білімділер ғасыры болмақ. Жаңа кезеңге бет бұру оңай емес. Ол үшін болашақ ұрпағын тәрбиелеу керек.  

Қазіргі кезде біздің қоғамымыз дамудың жаңа кезеңіне көшіп келеді, бұл кезең ақпараттық кезең, яғни компьютерлік техника мен оған байланысты барлық ақпараттық коммуникациялық технологиялар педагогтар қызметінің барлық салаларына кірігіп, оның табиғи ортасына айналып отыр. «Білім берудегі «Ақпараттық коммуникациялық технология» ұғымы «оқытудың жаңа ақпараттық технологиялары», «қазіргі ақпараттық оқыту технологиялары», «компьютерлік оқыту технологиялары» және т.б., тіркестермен тығыз байланысты.

Білім беруді ақпараттандандыру процесі пән мұғалімдеріне, әдіскерлерге, білім мекемелерін басқарушыларға жаңа ақпараттық технологияны өз қызметтеріне жан-жақты пайдалану саласына үлкен талап қояды. Ақпараттық коммуникациялық технологияны бәсекеге қабілетті ұлттық білім беру жүйесін дамытуға және оның мүмкіндіктерін әлемдік білімдік ортаға енудегі сабақтастыққа қолдану негізгі мәнге ие болып отыр. Білім беруді ақпараттандыру, білім салаларының барлық қызметіне ақпараттық технологияны енгізу және ұлттық модельді қалыптастыру қазақстандық білім беруді сапалы деңгейге көтерудің алғы шарты.

Білім беруді ақпараттандыру жағдайында педагог мамандардың біліктілігін арттыру процесі қазіргі заман міндеті.

Ақпараттық коммуникациялық технология электрондық есептеуіш техникасымен жұмыс істеуге, оқу барысында компьютерді пайдалануға, модельдеуге, электрондық оқулықтарды, ақпараттық коммуникациялық технология интаративті тақтаны қолдануға, Интернетте жұмыс істеуге, компьютерлік оқыту бағдарламаларына негізделеді. Ақпараттық әдістемелік материалдар коммуникациялық байланыс құралдарын пайдалану арқылы білім беруді жетілдіруді көздейді.

Ақпараттық коммуникациялық технологиялардың келешек ұрпақтың жан-жақты білім алуына, іскер әрі талантты, шығармашылығы мол, еркін дамуына жол ашатын педагогикалық, психологиялық жағдай жасау үшін де тигізер пайдасы аса мол.

Жедел дамып отырған ғылыми –техникалық прогресс қоғам өмірінің барлық салаларын ақпараттандырудың ғаламдық процесінің негізіне айналды. Ақпараттық технологиялық дамуға және оның қарқынына экономиканың жағдайы, адамдардың тұрмыс деңгейі, ұлттық қауіпсіздік, бүкіл дүниежүзілік қауымдастықтағы мемлекеттің рөлі тәуелді болады. Тұтас дүние қалыптастыру мен қоғамдастықтар, жеке адам мен бүкіл дүниежүзілік қоғамдастықтың өмір сүруі үшін жаңа жағдайларды қамтамасыз етуде ақпараттық –коммуникациялық технологиялар маңызды рөл атқарады. Білім беру саласында электрондық байланыс жүйелерінде ақпарат алмасу, интернет, электрондық пошта, теле-конференция коммуникациялық жүйелер арқылы іске асырылуы керек.

Заман ағымына қарай ақпараттық технологияларды қолдану айтарлықтай нәтижелер беруде. Кез келген сабақта электрондық оқулықты пайдалану оқушылардың танымдық белсенділігін арттырып қана қоймай, логикалық ойлау жүйесін қалыптастыруға, шығармашылықпен еңбек етуіне жағдай жасайды.

Ақпараттық коммуникациялық технологияны бәсекеге қабілетті ұлттық білім беру жүйесін дамытуға және оның мүмкіндіктерін әлемдік білімдік ортаға енудегі сабақтастыққа қолдану негізгі мәнге ие болып отыр.  

Ақпараттық коммуникациялық технологияны пайдалану жөніндегі қызметтің мақсаты: үйренушінің шығармашылық әлеуетін дамыту; коммуникативтік әрекеттерге қабілетті болуды дамыту; сараптамалық –зерттеу қызметі дағдыларын дамыту; оқу қызметі мәдениетін дамыту; оқу-тәрбие үрдісінің барлық деңгейлерін қарқындандыру, оның тиімділігі мен сапасын арттыру; қазіргі қоғамның ақпараттануымен байланысты пайда болатын әлеуметтік тапсырысты өткізу.

Мұғалімнің ақпараттық коммуникациялық технологиялардың пайдалану жөніндегі қызметі табиғатының, оның мақсаттарының өзінің сапалық өзгеруі оқыту мақсатында ақпараттық коммуникациялық технология пайдалану дағдысына әсер ету жолымен мүмкін болуы мүмкін.

Ақпараттық коммуникациялық технологиялардың пайдаланудың мәні компьютерлік техниканың мүмкіндіктерін баланың жеке тұлғасын дамыту проблемасының маңына топтасқан ақпараттық коммуникациялық технологиялық дидатикалық - әдістемелік проблемалық міндеттерді шешуге бағындыру болып табылатындай. Сондай-ақ педагогтың компьютерік сауаттылығы ақпараттық коммуникациялық технологияларды пайдаланудағы жеке тәжірибесін тұжырымдау есебінен сапалы түрде артады.

Тақырыптың өзектілігі - Орта мектепте ақпараттық технологиялардың ролі мен болашағын көркемдеп көрсету арқылы оқытудың сапасын арттырып, білімін тереңдете, әрі түсінікті түрде жеткізілуіне, білім беру аумағын жүйелі түрде кеңейтіп отыруға, ХХІ ғасыр талабына сай болуы.

Ғылыми жаңашылдығы - қазіргі қоғамның информатика саласындағы, жалпы білім беру жүйесіндегі ақпараттық коммуникациялық технология саласында компьютерлік білімді көркемдеп оқытуда ақпараттық коммуникациялық технологиялық жұмыстарды ұйымдастыру

Қазіргі ахуалы (жағдайы) – информатика казіргі психологиялық, педагогикалық және әдістемелік әдебиеттер көрсетіп отырғандай, мүделендіру ролінің төмендеуі кез-келген пәнді оқыту нәтижелілігі деңгейін төмендетеді. Осы тұрғыдан алып қарағанда, мүдделенуді қамтамасыз ету блогының қажеттілігі - түсінікті нәрсе. Шындығына келгенде, оқуға оң мүдделілік қалыптастыру — ақпараттық коммуникациялық технологиялық принциптерді іске асыру тәсілдерінің бірі бола отырып, оқу мен тәрбие бірлігін қамтамасыз ететін арнайы мәселе ретінде қарастырылуы тиіс.

Дипломдық жұмыстың мақсаты - Оқуды ұйымдастыруда информатика пәнінен сапалы нәтижеге жетуге, кез келген тақырыпты меңгеруде кездесетін қиыншылықтарды жеңіп, шәкірттер үшін түсінікті әрі көркемделген білімін тереңдету дипломның негізгі қайнар көзі болып табылады. Кез келген оқушының жас ерекшеліктерін ескере отырып және реттеу блоктарының қажеттілігін көре отырып оқушылардың даярлық және нәтижеге сенімділігінің деңгейін одан әрі қарай дамытып, жетілдіре түсу. Сондықтан кез келген пәнді оқуда, мақсатының жүйелі, бір нәтиже шығатындай жоғары деңгейде болуы көзделіп, жүргізілуі тиіс.

 Дипломдық жұмыстың міндеті

- Оқытуда компьютерлік жұмыстарды көркемділігін арттырады, яғни оқушыларға қиын да күрделі тақырыптарды, нақты түсіне білуіне қол жеткізу;

- Оқушыларға түсіндірудің тиімділігін жоғарылатады және оқытылып жатқан материялдардың меңгеру мүмкіндігі береді;

- Кез келген пәннің мұғалімі үшін прогамманы қолдану өте ыңғайлы;

- Дәріс уақытын ұтымды пайдалануға өте тиімді;

- Ұстаз бен оқушылардың еңбегін ақпараттық коммуникациялық технологиялық тұрғыда ұйымдастыру;

Зерттеу объектісі - қазіргі таңдағы қолданыста жүрген компьютерлік білімділік сауатылықты ашу

Теориялық және әдістемелік негізі. Дипломдық жоба кіріспеден, үш тараудан, қорытындыдан, әдебиеттер тізімінен және қосымшадан тұрады.

Ақпараттық коммуникативтік технологияны пайдаланудың тиімділігі мен ерекшеліктері

А.Б.Сентаева, Информатика пәнінің оқытушылары КМҚК М.О.Әуезов атындаәы педагогикалық колледжі, Семей қаласы

Қазіргі кездегі шапшаң жүріп жатқан жаћандану үрдісі әлемдік бәсекелестікті күшейте түсуде. Елбасы Н.Ә.Назарбаев Қазақстанның әлемдегі бәсекеге қабілетті 50 елдің қатарына кіру стратегиясы атты жолдауында «Білім беру реформасы Қазақстанның бәсекеге нақтылы қабілеттілігін қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін аса маңызды құралдарының бірі» деп атап көрсетті.

ХХІ ғасыр – бұл ақпараттық қоғам дәуірі, технологиялық мәдениет дәуірі, айналадағы дүниеге, адамның денсаулығына, кәсіби мәдениеттілігіне мұқият қарайтын дәуір.

Қазіргі заман талабына сай адамдардың мәлімет алмасуына, қарым-қатынасына ақпараттық — коммуникациялық технологиялардың кеңінен қолданысқа еніп, жылдам дамып келе жатқан кезеңінде ақпараттық қоғамды қалыптастыру қажетті шартқа айналып отыр. Осы орайда келешек қоғамымыздың мүшелері — жастардың бойында ақпараттық мәдениетті қалыптастыру қоғамның алдында тұрған ең басты міндет. Ақпараттық коммуникативтік технологияны пайдаланып, оқыту құралдарында жаңа иллюстрация түрлерінің пайда болуы, қағаз тасымалдауыштарда бастырылып шығарылған, дәстүрлі оқулықтарда қолданылған алдынғы тәсілдерден мүлдем бас тартуды білдірмейді. Дәстүрлі оқу кітаптарын иллюстрациялау және полиграфиялық безеңдендіру аймақтарында едәуір тәжірибе жинақталған. Осыған байланысты иллюстрацияның өзі, басылымның элементтерін кеңістікте топтастыру ерекшеліктері, жеке элементтердің басым көрсетілуі (көзбен қарағанда), қабылдаудың физиологиялық жақтары (баспаның айқындығы, қаріп ерекшеліктері т.б.) ерекшеленеді.

Қазіргі уақытта арнайы бағыттағы ақпараттық коммуникативті технолгияның құралдарын құру үрдісінде көптеген білім беру бағыттары мен оқу пәндері бойынша мультимедиалық энциклопедиялар жасалған. Оқытудың жаңа әдістерін пайдалана отырып, оқу үрдісін ұйымдастыру мүмкіндігін беретін ойындық ситуациялық тренажерлар және мультимедиалық оқыту жүйелері құрастырылған.

Оқу жүйесіндегі ақпараттық технологиялар (АТ) — компьютерлік техника мен программалық құралдардың көмегімен оқушыға ақпаратты дайындауды және беруді жүзеге асыратын процесс. Оқу жүйесіндегі ақпараттық технологияларда ақпаратты беріп үйренуде екі нәрсені бөліп айтуға болады: техникалық құралдар, оған компьютерлік техника, байланыс жолы, және әртүрлі жүктеме бойынша берілетін программалық құралдар (ПҚ). Оқытушы компьютердің көмегімен берілетін сабақты өңдеуде оның функционалдық мүмкіндіктерін және жоғарыда аталған компоненттердің әрқайсысын қолдану шартын білуі тиіс. Техникалық құралдардың да программалық құралдардың да өз ерекшеліктері бар және оқу барысына айтарлықтай әсерін тигізеді.

Әуелі мына сұраққа жауап берсек, компьютерлік техниканы сабақта не үшін қолданады және ақпараттық технология құралдарын қолданып қандай әдістемелік мәселелерді шешуге болады? Ақпараттық технологияны пайдаланудың педагогикалық мақсаты мынада:

1. Жеке басының дамуы

• ойлану

• эстетикалық тәрбие

• экспериментальды-зерттеу мүмкіндігін дамыту

• ақпараттық мәдениетін қалыптастыру

2. Әлеуметтік тапсырысты орындау

• пайдаланушының жалпы ақпараттық дайындығы («компьютерлік сауаттылық» деп аталатын)

• белгілі бір мамандықтарды дайындау

3. Оқу- тәрбиелік процесті күшейту

• оқытудың тиімділігін және сапасын күшейту

• танымдық әрекетін қамтамасыздандыру

• ақпараттық және пән бойынша дайындықты интеграциялау арқасында пәнаралық байланысты тереңдету.

Қоғамдағы жаңа өзгерістер және оның тез ақпараттандырылуы мен даму жылдамдығы білім беруге қойылатын талаптарды да түбегейлі өзгертіп, қоғам қажеттілігін қанағаттандыру үшін білім беру саласына төмендегідей міндеттерді қойып отыр:

• Білім сапасын арттыру;

• Әлемдік білім беру кеңістігіне ену;

• Орта білімді ақпараттандыру;

• Интернет жүйесін пайдалану;

• Электрондық оқулықтар;

• Қашықтықтан басқару:

Компьютерлік технологияны пайдалану мұғалімге оқушының оқу пәніне деген танымдық қызығушылыәын дамытудың жаңа мүмкіндіктерін ашады. Жаңа ақпараттық технология өзіндік ерекшеліктерімен ерекшеленеді. Олар төмендегідей:

• Жобаның презентациясын жасау мен ұйымдастыру;

• Ғылыми — көпшілік журналының сайтына кіру;

• Әлемнің кез-келген еліндегі оқушылар мен еркін араласу;

• Интернет- олимпиада мен шығармашылық байқауларға қатысу;

Жаңа ақпараттық технологияның ішінде ең тиімді технологияларға: оқытудың компьютерлік технологиясы, мультимедиялық технологиялар, презентациялық технологиялар, дистанциялық оқыту технологиялары кіреді.

Оқытудың компьютерлік технологиясы — ақпаратты бейнелеу, тасымалдау және жинақтау, оқушының танымдық әрекетін бақылау және басқару сияқты педагогтың кейбір функцияларын модельдейтін компьютерлік техника, телекоммуникациялық байланыс құралдары және интерактивті программалық өнім негізінде жұмыстың педагогикалық шарттарын жасау тәсілдері, әдістері, құралдары жиыны.

Білім беруде компьютерлік технологияларды пайдалану оқыту процесін толық өзгертуге, оқытудың жеке тұлғаға бағытталған моделін жүзеге асыруға мүмкіндік береді. қазіргі оқыту құралдары (компьютерлер, телекоммуникациялық байланыс құралдары, қажетті интерактивті программалық және әдістемелік жабдықтар) әр түрлі оқыту формаларын жетілдіруге мүмкіндік береді, оған қоса олардың оқушылардың өздігінен білім алуын ұйымдастырудағы өзіндік жұмыстарды орындайтын әдістемелік құрал ретінде атқаратын жұмыстың маңызы өте зор, әрине, қазіргі компьютер мен интерактивті программалық — әдістемелік құралдар мұғалім мен оқушының әрекеттесу формаларын өзгертіп, мұғалімді оқытушыдан гөрі ақылдаса отырып көмектесетін кеңес беруші ретінде қарастырады. Ал мұндай өзгеріс оқушының білімге деген ынтасын арттырып, сабақтың, нәтижелік бақылаудың жаңа моделдерін (баяндама, реферат) іздеуге итереді, оқытудың жеке адамға бағытталған қызықты түрлерін енгізуді керек етеді. Бірнешеуін тізімдеп, бағытын айқындасақ:

Мультимедиялық технололиялар — бейнелік және аудиоэффектілік, әр түрлі мультипрограммалық мүмкіндіктерді интерактивті программалық жабдықтың басқаруымен орындата алатын электрондық құжаттарды дайындау тәсілдері.

Мультимедия құралдары деп әр түрлі орталарды: графиканы, гипермәтінді, дыбысты, анимацияны, бейнелік көріністерді пайдалана отырып, тұтынушының компьютермен әрекеттесуін жүзеге асыратын аппараттық және программалық -құралдардың біріктірілген кешендерін айтады.

Презентациялық технологиялар. Бұл технология, бір жағынан , оқушыларға жаңа материалдарды (иллюстрациялар, фотографиялар, бейнелік, дидактикалық материялдар, т.с.с.) көрнекі түрде көрсету құралы болатын болса, екінші жағынан, мұғалімдерге осы материалдарды дайындауды және оны қолдану процесін де жеңілдетеді. Алдын ала жүргізілген тәжірибелер презентациялар технологиясын пайдалану балалардың оқуға деген ынталылығын арттырып, сабақтың қызықты өтуін қамтамасыз етіп, оған дайындалу мерзімін (презентациялық сүйемелдеу жұмысын алдын ала мұғалім немесе басқа біреу дайындағанда) қысқартады, ең бастысы — мұғалімдерді жаңа ақпараттық технологияларды пайдалануға дағдыландырады. Осыған қоса, оқу орнында жергілікті компьютерлік желісі болуы және бұл желінің Интернет жүйесіне қосылуы мұғалімдердің жаңа технологияны игеруге үлкен мүмкіндік жасар еді.

Дистанциялық оқыту технологиясы — ақпараттық коммуникациялық технологиялық құралдар (компьютерлер, телекоммуникациялар, мультимедия құралдары) және ғылыми негізделген тәсілдер арқылы білім алу формасы. Бүгінгі таңда осы технология жетілген елдерде өте кең тараған. Дистанциялық оқытудың артықшылықтары:

а) компьютерлік телекоммуникациялар оқу материалдарын тыңдаушыларға жылдам жеткізеді;

ә) ақпараттық коммуникациялық технологиялардың барлық қуатын оқытуға да, әрі оқушылармен кері байланыс жасауға да пайдалануға болады.

Бұл технология біздің елімізде әлі кең тарала қойған жоқ, өйткені толыққанды дистанциялық оқыту туралы айту үшін оқу орындарында және оқушының үйінде де жақсы техникалық және программалық құралдар болуы тиіс.

Жаңа ақпараттық технология шеңберінде компьютерлер негізгі үш бағытта пайдаланылады:

• Адамды мезі ететін есептеу жұмыстарын орындауға мүмкіндік беретін жеке құрал ретінде;

• Проблемалы салаларда зерттеулерді жүргізу үшін құралдармен толықтырылған автоматтандырылған дербес жұмыс ретінде;

• Білімді бекітуге арналған автоматтандырылған кешен немесе жаттықтырушы ретінде қолданылады.

Жаңа ақпараттық технологияны сабақтарда пайдаланудың тиімділігі мен ерекшеліктерін қорытындылай келе, компьютерлік технологияны пайдаланудың әр жақты екендігіне көз жеткізуге болады. Сонымен, компьютерлік технологияны сабақтарда пайдаланудың үш негізгі түрі бар

• Ақпараттық технологияны сабақтарда үздіксіз пайдалану

• Ақпараттық технологияны оқушылардың сабақтан тыс өзіндік жұмыстарды орындау барысында пайдалану.

• Ақпараттық технологияны танымдық қабілетін дамытуға пайдалану. (дамытушылық ойындар, электрондық энциклопедия т.б) Оқыту барысында ақпараттық технологияның бір ғана бағытымен жұмыс істеу барлық бағыттарды кешенді түрде пайдаланумен саластырғанда төменгі нәтиже береді. Компьютерді пайдалану оқушылардың терең танып білуіне ғана емес сондай- ақ, есептеуіш техникамен жұмыс істеу дағдысын қалыптастыру- уақыт талабы екенін сезінуіне жағдай жасайды. Жаңа ақпараттық технологияны пайдалану оқушының қызығушылығын ғана тудырып қоймай, басты білім сапасының артуына әсер етеді.

Әдебиеттер тізімі:

1. Г.К.Селевко. Компьютерные (новое информационные) технологии обучения.

2. Дьяченко В.К. Новая педагогическая технология и ее звения. Изд. "Соло" Красноярского университета. 1994г.

3. Кобдикова Ж. Технологизация учебного процесса. Школа "Ақ желкен", Алматы. 1999 ж.

4. Елубай С. Білім беру технологиясының қазіргі проблемалары. Алматы, 2001жыл.

5. Л.Доллинер. Ақпараттық коммуникациялық технологияларының мәселелері және болашағы. Информатика негіздері.

6. А. Шарипова. Жаңа ақпараттық технологияларды математика пәнін оқытуда пайдалану. Информатика негіздері.

7. Жұмабаев М. Педагогика. Алматы, рауан, 1993 ж.