«ЖАСЫЛ ТЕХНОЛОГИЯ»

Алтенова М.А.  

студентка  группы  31  «В»  

ЧУ  «Темиртауский медицинский колледж»

Джангалиева К.К.

преподаватель химии и экологии

ЧУ «ТМК»                                                  

 «ЖАСЫЛ ТЕХНОЛОГИЯ»

1.1 Қалдықтардың жіктелуі 
Шыққан көздеріне байланысты өндірістегі қалдықтар екі топқа бөлінеді. Тұтыну қалдықтары пайдаға асырылатын - өңдейтін технология болғанына байланысты, өнеркәсіптің тап осы кезеңде өңдеу жүргізетін технологияның болмағанына және өндірісте шикізатты жер қойнауынан шығарғанда, оны физикалық– химиялық пайдаға асырылатын және пайдаға асырылмайтын қатты және сұйық, жанбайтын пайдаға асырылмайтын қатты өндірістік қалдықтарға қоқыстар,  жанатын пайдаға асырылатын қалдықтарға ағаш қалдықтары, макулатура, тоқыма қалдықтарды жер астына геологиялық кен орындарына қалдықтар.

1.2 Қатты тұрмыстық қалдықтарды залалсыздандыру 
Қатты тұрмыстық қалдықтардың селективті жинағының міндеті органикалық және қатты тұрмыстық қалдықтардың бағалы компоненттерін алу және екінші нарықтық қатынастарға заңдық шаралардың әсерін күшейту. Қатты тұрмыстық қалдықтарды қоқыс жинайтын жерлер мен полигондарда қоршаған ортаның минималды ластануына қол жеткізу үшін су қолданылу кезінде пайда болған газ арнайы тазалаудан өтіп,қалдықтарды көму полигондарын осы мақсаттарға арналған бос аудандар болуы тиіс . Екінші  қатты тұрмыстық қалдықтарды өртеу әдісімен залалсыздандыруды таңдаған кезде, отандық құрылғымен және газды бір сатылы тазалау жүйесі қолданылады.Қатты тұрмыстық қалдықтарды компостирлеу жолымен залалсыздандыру әдісі тиімді.
Қалдықтарға жүгіну процесі  бірнеше өзара байланысты кезеңдерді қамтиды:

1-сурет – Қалдықтармен жұмыс жасау процесі

1.3Жалпы қағидалар

      1)өз күшімен немесе келісім шарт бойынша зиянкестерді және карантиндік арамшөптерді (арам шырмауық, айраншөп, соралар) жою бойынша жүйелі түрде жұмыстар жүргізу;
    2) көппәтерлі үйлердің подъездерін тазалықта әрі тәртіпте ұстау, олардың тиісінше жарықтандырылуын, лифтердің, қоқыс құбырларының жұмыс істеп тұруын қамтамасыз ету;
      3) бөлінген аула аумақтарына жиі жөндеу жұмыстарын жүргізу, тазалау, суғару, құм себу, суағарлар, қоқыстар мен жапырақтарды жағуға жол бермеуі;Қышқыл сүт өнімдерінің стакандарын көшет отырғызуға пайдаланады. Пластикалық бөтелкелерді воронка, баубақша үшін қол жуғыш жасауға болады. Біздің қала бойынша жүргізген зерттеуімізге назар аударсақ қазір тұрғын үй секторында 1662 контейнер орналасқан, бұл қоршаған ортаға ұқыптылықпен қарау қолға алынғанын білдіреді.

2.Ойыншықтағы зиянкештер

Фталат  балалардың күрделі ауруына лейкемияға әкелуі мүмкін. Ғалымдардың назарына бисфенол да ілікті. Химикаттың адам ағзасына әсерін айта келсек, зиянды химикаттар семіруге, балалар миының жетілмеуіне, диабеттің асқынуы мен жүрек қан тамыр жүйесінің бұзылуы, бедеулік ауруларынаәкеп соғады.

Құрамында осындай химиялық элементі бар ойыншықтармен ойнаған балалардың анализин тексергенде 244 баланың  олардың жасы 5 – 9 дейін, олардың зәрінде үлкен мөлшерде фталат табылды. Сонымен қатар олардың демалған ауасынан үлкен мөлшерде азот қышқылы кездесті.

2.1 Дұрыс ойыншықты тандаудағы басты шарттар.

1.ақпараттық талап – ойыншықта міндетті түрде маркировка және этикетка болуы тиіс, ол жерде ойыншықтың қандай материалдан жасалғаны, қай мемлекетте жасалғаны, сертификат номеры, 2.ойыншықтың қолдануға рұқсаттылығы жазылуы тиіс.

эстетикалық және визуалдық ұқсастықтары – ойыншықтар 3.құрылымы жинақы, өткір емес, спецификалық иісі жоқ болуы тиіс.

жас ұқсастығы – қауіпсіз ойыншықта әрқашан жас мерзімі көрсетілуі тиіс.                                                                                                                                                          

 3.1Координация мақсатына байланысты Республикада жастар еңбекші жасағы «Жасыл Ел» атағымен құрылды.                                                                                      

Ол 14 облыста жүзеге асуына осымен алтыншы жыл.                                                                                                                      Ел басы жарлығы бойынша 2005жылы «Жасыл Ел» бағдарламасы қарқынды қолға алынды. Соңғы бес жыл ішінде «Жасыл Ел» бағдарламасына атсалысушылар саны 114мың адамға жетті. Менің қалада жүргізген зерттеу жұмыстарыма қарасақ «Жасыл Ел» бағдарламасы бойынша қалада 1млн ағаш отырғызылды, бақшалар мен демалу оындарында гүл мен өрнектелді, темір жол мен автокөлік жолдарының бойында ағаштар отырғызылды. Республикада жалпы саябақтар саны 42мың га.жетті, сонымен қатар «Таза Әлем», «Мое именное дерево», «Жасыл күн», « менің жасылқалам», «Зеленный сад- чистый город», « Ел болашағы» атты үлкен маштабты  экологиялық акцияларға қатысты. «Жасыл Ел» туылған күні жыл сайын тойланып, жарыстар, КВН, жасғы көңіл көтеру мерекелері ұйымдастырылады. 2500ден аса интерьвюлер,видеороликтер,фильмдер және тағы да басқа ұлттық жоспарды нақыштау жұмыстары жүргізілді. Негізгі шаралармен қатар «Жасыл Ел» бағдрламасының жастары республикалық, облыстық, қалалық жарыстарға қатысып жүлделі орындар алуда.          «Жасыл Мұнай»- жоспары тек алға жылжу жоспары емес, сонымен қатар бұл жоспар жастардың тірегі.Жел генераторларының құрылуы,күн батареяларының, биожылытқыштарда энергоқұрылуы-бұл маңызды альтернотивти технология Республикамыздың өркендеп келе жатқан жастарымен қатарласып құрылуы керек.

«Жасыл технология» байланысты Қарағанды фармациялық  комплексі 40-қа жуық фитопрепараттар жасап шығырды. Ол жылына 150ге жуық дәрі дәрмек жасап шығарады. Қазіргі таңда оқымыстылар эфир майы негізінде дәрі жасап шығаруды қолға алды. Қарағанды фармацевтикалық комплекс- бқл бір тқтас технологиялық цикл. Бұл мекемеде  заманға сай барлық құрал жабдықтар орнатылған, ТМД мемлекетінде жоқ апараттар да орнатылған. Бұл комплекс аналитикалық қондырғы германия серіктестіктерімен ұйымдастыра жасаған  апараттар.Ісікке қарсы жасалған препарат « Арглабин» холдингтің оқымыстыларымен жасалды. Ол ісіктің бірінші дәрежесі байқалғанда қолданылады. Қазіргі кезде эфир майынан дәрі жасау кең өріс алды. Эфир майын практикалық зерттеуде  эфир майында микробқа қарсы, ісікке қарсы, вирусқа қарсы активтілігін көрсетті.                                                                         Қазіргі таңда эяир майынан 3 негізгі фитопрепарат жасалуда. Оның алғашқы қатарына спрей, ол туберкулезге қарсы қолдануға арналған.                           Оңтүстік Қазақстан облысында жаңа ашылу болуда, оқымыстылар қартаю процесін тоқтату әдісін ойлап тапты. Қазақстанда алғаш рет геномдық зерттеуден жасарудың эликсирін ойлап тапты. Егер ғалымдар өз ойларын нақтылып, ойларын жүзеге асырса онда біздің елдің есімі әлемге әйгілі болмақ. Кәрілікті жою жолында Япония, Европа елдері  бірнеше себептерін анықтап бағуда. Еліміздің Денсаулық сақтау Министрлігі Қазақстан оқымыстылыры ол сырды ашуға жақын қалғанына сенімді.                                                        

5.2 «EXPO – 2017» халықаралық көрмесі Қазақстан Орталық Азия мен ТМД елдері ішінен бірінші болып осы айтулы шараны қолға алу бастамасына  ие болды.Елорданың  көрмеге ұсынған тақырыбы – «Болашақтың энергиясы». Демек, 2017 жылы өтетін ірі шара энергияның баламалы көздері мен «жасыл» технология мәселесіне арналмақ.Бұл көрменің ең маңыздылығы сол, әлемге қазақ атын кеңірек танытады. Бұл Елбасының салиқалы саясатының жемісі. Бүгінде әлем елдері энергия тапшылығын сезінуде. Қазақстанда баламалы энергияны өндіру батыл  қадамдарға жетелейді.  Еліміздің барлық өңірлерінде табиғи энергия көздерін алуға мүмкіндік мол. Оның ішінде нақтырақ айтсақ, күн, жел, энергетикалық ресурстар, теңіз, мұхит ресурстары бар. Бұл «Болашақ энергиясы» атты көрме аясында Астанада ең озық әлемдік технологияларды енгізуге және энергетикалық тиімді бағдарламаларды іске асыруға мүмкіндік береді. Сондықтан, бұл көрме беделді, халықаралық маңызы бар оқиға болмақшы

Халықаралық еңбек ұйымы (ХЕҰ) әлем жұртшылығының назарын проблема ауқымына, сондай-ақ жұмыс орнында жыл сайынғы адам өлімін азайтуға мүмкіндік туғызатын еңбекті қорғау мәдениетін құру және алға жылжыту  мақсатына аудару үшін 28 сәуір күнін Дүниежүзілік еңбекті қорғау күні деп жариялады. Ол алғаш рет 2003 жылы аталып өтті. Дүниежүзілік еңбекті қорғау күнін өткізу идеясы өз бастауын алғаш рет американдық және канадалық жұмыскерлерімен 1989 жылы жұмыста қайтыс болған және зардап шеккен жұмыскерлер туралы жүргізілген еске алу күні ретінде алды.

Қолданылған әдебиеттер:

1.Алматы.-2007 «Переработка твердых бытовых отходов». В.Д.Шантарин. 
2.А.Ж. Ақбасова, Г.Ә. Саинова. «Экология» Алматы, 2003. 
3.«Охрана окружающей среды». – М.: Высшая школа, 1983.
4.Сметанин «В.И. Защита окружающей среды от отходов производства»
5.Твердые отходы: Черп О.М., Виниченко В.Н.
6.Ефремова С.В. « Экология » Алматы,2003 
7.«Егемен Қазақстан» №25 (37) 3 маусым.
8.Кривошеин Д.А., Муравей Л.А., Роева Н.Н. «Экология»

9.«Орталық Қазақстан»№42(65) 5маусым.