«Къуванчнынъ къадири»

МБОУ ДО «Центр детского и юношеского творчества»

Симферопольского района Республики Крым

Конкурс литературного детского творчества на крымскотатарском языке «Алтын мирас» («Золотое наследие»)

Номинация: «Мен язмагъа севем»

Тема: «Сказка   о животных»

Название работы: «Къуванчнынъ къадири»

Жанр: сказка

Работу выполнила:

Меметов Айдер,                                                            

учащийся  10 класса

МБОУ «Укромновская школа»

Симферопольского района

Республики Крым,

т. +79780000000

Руководитель:

Исмаилова Селиме Маремовна,

учитель крымскотатарского

языка и литературы

МБОУ «Укромновская школа»

Симферопольского района

Республики Крым,

 т. +79780203701

Симферопольский район, 2024

Бир заманларда Джемиль деген огъланчыкъ яшай экен. О, пек мераметли бала, айванларны, къушларны севе, оларнынъ тилини анълай, субетлеше эди. Адамлар ичинде исе достлары ёкъ экен.

Джемильден сорасалар:

- Сен не ичюн адамларгъа коре, айванларнен зияде достлашасынъ?

-Адамларгъа бакъкъанда, айванлар, къушлар акъикъий достлар, эм де ич бир вакъыт хайинлик япмазлар, - джеваплана о.

О заманларда бир ярамаз тылсымджы яшай экен. Шенъ-шерамет яшагъан адамларны, не ичюндир пахыл, кунджи, ачувлы, ярамаз олгъанларны коре.

-Мен сизге бир акъыл огретейим- дей ве адамларнынъ къуванчыны хырсызлай.

Адамлар даа зияде ачувлы, ярамаз олдылар, къуванч не олгъаныны унуттылар. Джемиль де башыны эгиб, тюшюнджеге далып юре. Куньлерден бир кунь, о, севимли къартбаба ве битасына барып, эллерини опе, сыджакъ-сыджакъ чиберек ашагъан сонъ, кедерини айта:

-Не ичюн адамлар бойле кедерли, ачувлы юрелер? Къуванч, мераметлик къайда кетти?

Къартбабасы ве битасы Джемильге анълаталар:

- Адамларны джезаламакъ ичюн, торунчыгъым, ярамаз тылсымджы  бизим къуванчымызны хырсызлады. Оны хайтармакъ ичюн темиз юрекли, мераметли адам керек! Ким оны япар экен?

Къапу артында динъленип тургъан хораз, бу лафларны эшите ве Джемиль достуна айта:

-Биз, айванлар ве къушлар, санъа ярдым этерик!

Хораз орман тарафкъа уча, Джемиль артындан чапа. Хораз ормангъа етти ве бар сесинен:

-Ку-ка-ре-ку! Айванлар, къушлар топлашынъыз, хабер бар!

Къушлар учып, айванлар чапып келелер:

-Хораз, не хабер, тездже айт!

-Достлар, Джемиль достумызгъа ве адам дюньясына аджеле ярдым керек! Ярамаз тылсымджы адамларны къуванчыны хырсызлагъан, он къайтармакъ керек!

-Ярдымгъа азырмыз, я къайдан оны тапармыз? - дейлер айванлар.

Эр ке стен акъыллы олгъан миявкъуш айта:

-Орман четинде бир  Къара къале бар, ярамаз тылсымджы анда яшай. О къалеге етмек ичюн, учь кунь ве учь гедже юрьмек керек.

Адам дюньясыны къасеветтен къуртарып, къуванчны къайтармакъ ичюн, айванлар, къушлар, оларнен берабер Джемиль де ёлгъа тюшелер,.  Ниает, дёртюнджи куню, саба эрте Къара къалеге еттилер. Оларнынъ къаршысына ярамаз чиркин тылсымджы чыкъты ве сорады:

-Не ичюн мында келип, бу огъланны кетирдинъиз?

Джемиль алдгъа чыкъып, тылсымджынынъ козюне бакъып айтты:

-Сен адамларнынъ къуванчыны алдынъ, биз оны адам дюньясына къайтармакъ ичюн кельдик!

Бу сёзлерни эшиткен ярамаз тылсымджы къычырып,  шакъылдап кульмеге башлай, тап ер къыбырдады. Къушлар, айванлар ве Джемиль тарафына ташлар, агъачлар парчалары, атеш ялыны учырып башлады. Айванлар,  къушлар, Джемиль чокъ вакъыт курештилер, лякин енъип оламайлар.

Шу арада Джемиль биринджи сес эшитти - о къарылгъачнынъ сеси эди:

-Ярамаз тылсымджы къавал сесинден къоркъа. Кавал исе, юксек терек тепесинде асувлы, беджерсенъ чыкъ, ал!

Къоркъмайып Джемиль къарылгъач косьтерген терекке чыкъты, аман  къавалны чалып башлады. Къавал сесини эшиткен ярамаз тылсымджы, къулакъларыны къапата, бармагъа ер тапамай ве къычыра:

-Олды, тохтат шу къавал сесини! – деп къычыра ярамаз тылсымджы,- лякин огълан къавал чалмакъны токътатмай. Ярамаз тылсымджы уфакълашып башлай ве къуртчыкъкъа чевириле. Къарылгъач учып кельди, къуртчыкъны ютып къойды.

Бойлеликнен, айванлар, къушлар ве Джемиль  достлугъы ярамаз тылсымджыны енъе. Адам дюньясына шенълик, къуванч къайтаралар. Эр кес муаббет, шенъ-шерамет яшамакъны девам этелер.

Джемиль ве онынъ достлары, айван ве къушлар, сагъ олсунлар!

АЙДЕР МЕМЕТОВ.


1)  Кузь бите, къыш келе                                                 2)   КЪАР     АДАМ.
 
Япракълар энди туше.                                                     Къар адам,  адам,

Мен чананы азырлийим                                                   Ойна бизнен, ялварам
                                                                                          
Ве къарны пек-пек беклийим!                                        Башында сенде къопкъа,

                                                                                          Къавуч сенинъ бурунда. 
                                                                
                                                                                           Тавшанчыкъ пек ач олды,  

                                                                                           Къавучны о къырслады.
 Къартопчикълар мен ясаджам,

Балаларнен мен ойнаджам, 

Къышны пек-пек бегенем,  

Къар-оюнларын мен пек севем!

КОПЕГИМ    ВЕ   МЫШЫГЪЫМ.


Копекни ашатаджам,
Кемик онъа атаджам.
Копекни мен пек севем.
кимсеге онъы бермем.



Мышыкъны де пек севем.
Ве оны мен беклейджем.
Азбардан о къайтаджакъ
Аш менден о сорайджакъ.


Севимли айванларым,
Олар меним достларым!!!
Мышыкънынъ ады Къаплан,
Копекке Симба айтам.