Сочинение "Аба эжын хэлэн гамтайл"

Ивалгын дунда hургуули

Буряад хэлэнэй үдэртэ зорюулагдаhан найруулга

Темэ:«Аба эжын хэлэн гамтайл»

Дүүргэгшэ:

Ивалгын дунда hургуулиин

«9-хи» классай hурагша

Вантеева Сарюна

Багша: Норбованжилова С.Ц.,

Буряад хэлэ балитературын багша

Ивалга, 2019 он

Үргэhэ зγγдэндээ мини хараhан,

Үльгэрэй орон гγш? – ойлгожо яданам

Сэлгеэ Буряадтаа суута гараhан,

Сэлгеэ талааршни алхалан ябанам.

(М.Самбуев)

Хэдытэйшье боложо ябышдаа,  хаанашье hуужа байгыш даа, хγн бγхэнэймнай сэдьхэлдэ хадагалаатай угаа бγхɵɵр хγлдэ ороhон газарамнай, хγйhɵɵрɵɵ холбоотой тоонтомнай болоно.

Минии эжы, абын тγрэhэн нютаг – Санага нютаг юм. Санага нютаг Захаамин аймагай эгээл ехэ хγдɵɵ нютаг болоно. Би хадаа, зунай амаралта болохыень ехэл гэгшын хγлеэдэгби. Зундаа ходо эжы абатаяа Санага нютагтаа ошодогбди. Дуулим ногоон талатай, γдхэн ой тайгаар баян, буурал баабайн заяатай, хγхэ ногоон хγбшэтэ хγдɵɵдэ, мини хγгшэн эжы ажаhуудаг. Тэндэ хонишод, адуушад, hаалишад эблэрэн γхэр мала харюуhалдаг. Зунай γедэ тоонто нютагтаа ошоходо, ех эгое байдаг.

Уран-Дγшэhɵɵ эхитэй уулын булла гсэнхир уhанда шунгахада, γнгын шулуута эрье дээрэ хэбтэхэдэ – ямар гое гээшэб! Хадын горхоной харьялхада, хγхын дуунай ханхинахада, шγγдэртэй ногоон дээрэ тугалаа манахада, гое гээшэнь аймшагтай.

Нютагыемни тойроод байдаг γдхэн нарhатай ой тайга, ягаахан тэрэнги, алирhанай гашуухан амтан, хγб хγхэхэн нэрhэн, хоншуухан γнэртэй агаар – эдэ бγгэдэ хэнэйшье дура буляаха аргатай.

Табан уулын дунда тγбхинэhэн,

Урдын сагhаа суурхаhан,

Ая гангаар анхилhан,

Уран-Дγшэ уулатай,

Омог Дархан алдартай,

Хγдэр шамбай хγбγγдтэй,

Хγгжэмшэ, дууша басагадтай,

Хɵɵрγγ сэсэн зугаатай,

Тγхэреэн саган Санага нютаг.

                                (М.Самбуев)

Сагай хэдышье хубилаа hаа, уларилай хэды ондоо болобошье, оршон тойронхи байгаалиин γнгэеэ хэды hэлгэбэшье, тоонто нютагаймни ирагуу хγгжэм, дулаахан hэбшээн, ая гангын хоншуухан хангал – хэзээдэшье намайе угтан абажал байдаг. Тγрэл нютагайнгаа тγγхэ, оршон тойронхи байгаали, еhо заншал гамнажа, сахижа ябаха энэ мини саашанхи нангин уялга болоно.

Хγрэнгэ, аарсаар билтарhан,

Хγдɵɵ тγрэл тоонтомнай,

Хγбγγд басагадаа тэнжээhэн

Хоймор hайхан Санага нютаг hайхан даа!